“Fakaeke ki Luga i a Koutou a Meatau Katoa Kolā ne Tuku Atu ne te Atua”
“Ke fakaeke ki luga i a koutou a meatau katoa kolā ne tuku atu ne te Atua, ko te mea ke mafai ne koutou o agai atu ki auala ma‵sei o te Tiapolo.”—EFESO 6:11.
1, 2. I au pati eiloa, ke fakamatala mai te gatu tau faka-te-agaga e ‵tau o ‵pei ki ei a Kelisiano.
NE TU a te tulaga o te pulega a te malo o Loma i te ‵toe tulaga maluga i te senitenali muamua T.A. Ona ko te malosi o te kautau a Loma ne mafai ei o oko atu te pulega a te fa‵kai tenā ki te lasiga o te lalolagi i te vaitaimi tenā. Ne fakamatala mai ne se tino tusi tala a te kautau tenā e pelā me ko “te toe kautau malosi kae fakatoka faka‵lei i tala fakasolopito.” E aofia i te kautau malosi tenā o Loma ko sotia kolā ne akoakogina mai lalo i tulaga faiga‵ta, kae ne fakalagolago foki te lotou manumalo i taua ki olotou meatau. Ne fakaaogā ne te apositolo ko Paulo a gatu tau o sotia Loma ke fakatusa ki ei a meatau faka-te-agaga kolā e ‵tau o maua ne Kelisiano ko te mea ke manumalo latou i te taua atu ki te Tiapolo.
2 E maua ne tatou a te fakamatalaga e uiga ki meatau faka-te-agaga konei i te Efeso 6:14-17. Ne tusi mai a Paulo: “Ke ‵tu mautakitaki koutou: ke fai a te munatonu mo kafanoa e li fakatamilo i otou taugasulu; ke fakapei ki luga i otou foitino a te amiotonu ke fai mo otou ufifatafata, ka ke toka foki koutou o takutaku atu a te Tala ‵Lei o te Filemu, ke pelā mo ne taka mō otou vae. E ‵tau o ave sāle a te fakatuanaki i taimi katoa ke fai mo talita; ko te mea ke mafai ne koutou o tamate ki ei a matasana ‵ka a te Tino Masei. Ke talia ne koutou a te fakaolataga ke fai mo otou puloutau, mo te muna a te Atua ke fai mo pelu, e pelā eiloa mo te tukuatuga ne te Agaga ki a koutou.” I te kilokiloga a tāgata, a te gatu tau telā ne fakamatala mai ne Paulo e maua i ei ne sotia Loma se puipuiga lasi ‵ki. E tauave foki ne ia se pelu, ko tena toe meatau tāua eiloa telā e fakaaogā māfai ko taua se tokolua.
3. Kaia e ‵tau ei o faka‵logo tatou ki fakatonuga a Iesu Keliso kae tau‵tali atu i tena fakaakoakoga?
3 I tafa o meatau mo akoakoga, e fakalagolago foki a te manumalo o te kautau Loma ki te faka‵logo o sotia ki te lotou pule. E penā foki a Kelisiano, e ‵tau o faka‵logo latou ki a Iesu Keliso telā e fakamatala mai i te Tusi Tapu me ko te “takitaki o malo.” (Isaia 55:4) Ko ia foki te “pule o te ekalesia.” (Efeso 5:23) E tuku mai ne Iesu a fakatonuga mō te ‵tou taua faka-te-agaga kae tuku mai foki ne ia se fakaakoakoga ‵lei i te auala e ‵pei ei tatou ki te gatu tau faka-te-agaga tenā. (1 Petelu 2:21) Ona ko te mea e ‵pau eiloa a uiga o Keliso mo mea kolā e aofia i te ‵tou gatu tau faka-te-agaga, e fautua mai te Tusi Tapu ke “fakamalosi ne te vaegā mafaufauga e tasi” a tatou e pelā eiloa mo Keliso. (1 Petelu 4:1) I ‵tou sukesukega ki vaega takitasi o te gatu tau faka-te-agaga, ka fakaaogā ne tatou te fakaakoakoga a Iesu ke fakaasi atu ei te tāua mo te magoi o te gatu tau tenā.
Ke Puipui a Taugasulu, Fatafata mo Vae
4. Se a te aogā o te kafanoa io me ko te fusi ki meatau a te sotia, kae se a te mea e fakatusa ki ei?
4 Ke fai te munatonu mo kafanoa e li fakatamilo i taugasulu. I aso ne tusi ei te Tusi Tapu, ne ‵sai sāle ne sotia se fusi telā kāti e lua ki te ono inisi te lauefa i olotou taugasulu. E ma‵natu aka nisi tino ‵fulitusi me e ‵tau o faitau penei te fuaiupu tenā, “ke fai te munatonu e pelā me se fusi telā e ‵sai faka‵mau i ou taugasulu.” E aogā te fusi ki te sotia ke puipui ei ana taugasulu, kae se koga ‵lei foki mo fakatautau i ei te pelu. Kafai ko ‵sai te fusi i taugasulu o te sotia, ko toka ‵lei a ia mō te taua. Ne fakaaogā ne Paulo te fusi o te sotia ke fakaasi atu i ei a te lasi o te aogā o muna‵tonu i te Tusi Tapu ki ‵tou olaga. E ‵tau o fusi faka‵mau ke ‵mau a te mea tenā i ‵tou kona, ko te mea ke ola tatou e ‵tusa mo te munatonu kae ke toka foki o fakamatala atu te mea tenā i so se taimi. (Salamo 43:3; 1 Petelu 3:15) Ona ko te mea tenā, e ‵tau o sukesuke faka‵lei tatou ki te Tusi Tapu kae mafaufau ‵loto ki mea i loto i ei. Ne tausi ne Iesu a tulafono a te Atua ‘i tena loto.’ (Salamo 40:8) Tela la, kafai ne fakafesiligina ne tino ‵teke, ne tali atu a ia mai te fakaaogāga o tusi siki kolā e masaua faeloa ne ia.—Mataio 19:3-6; 22:23-32.
5. Fakamatala mai te auala e fesoasoani mai ei a fautuaga i te Tusi Tapu ki a tatou i taimi o tofotofoga mo fakaosoosoga.
5 Kafai e talia ne tatou a muna‵tonu mai te Tusi Tapu ke takitaki ei tatou, e mafai o puipui ei tatou mai fakamatalaga ‵se kae ke fai ne tatou a fakaikuga ‵lei. I taimi o fakaosoosoga io me ko tofotofoga, ka fakamalosi aka tatou ne fakatakitakiga mai te Tusi Tapu ke fai ne tatou a te mea tonu. E fai pelā me ko lavea ne tatou a Ieova, te ‵tou toe Faiakoga Sili, kae lagona ne tatou se leo i ‵tou tua e fai mai penei: “Tenei te auala. Tautali i ei.”—Isaia 30:20, 21.
6. Kaia e manakogina ei ke puipui a ‵tou fatu fakatusa, kae e aogā pefea a te amiotonu ke puipui ei tatou?
6 Te ufifatafata o te amiotonu. E puipui ne te ufifatafata o te sotia se vaega tāua o te foitino, ko te fatu. A te fatu fakatusa—ko te loto—e ‵tau o maua ne ia se puipuiga fakapito me e manako faeloa o fai te mea ‵se. (Kenese 8:21) Tela la, e ‵tau o tauloto tatou ki tulaga amio‵tonu o Ieova kae fia‵fia malosi ki ei. (Salamo 119:97, 105) A te ‵tou fia‵fia ki te amiotonu e fai i ei ke ‵teke atu tatou ki mafaufauga faka-te-lalolagi kolā e se fakatāua i ei a fakatakitakiga manino a Ieova. E se gata i ei, kafai e fia‵fia malosi tatou ki te mea tonu kae takalia‵lia ki mea ‵se, ka ‵kalo eiloa tatou keatea mai te sasale atu i se auala telā ka fakamasei ei ‵tou olaga. (Salamo 119:99-101; Amosa 5:15) A Iesu se fakaakoakoga ‵lei i te feitu tenei, me e fai mai te Tusi Tapu e uiga ki a ia: “E fiafia koe ki te mea tonu kae takalialia ki te mea ‵se.”—Epelu 1:9.a
7. Kaia e ‵tau ei o isi ne taka malosi ‵lei o se sotia Loma, kae se a te mea e fakaasi mai i ei?
7 Takutaku atu a te Tala ‵Lei o te Filemu, ke pelā mo ne taka mō otou vae. E ‵tau mo sotia Loma o ‵pei ki taka malosi ‵lei me e masani o māti atu latou i se 20 maila i aso takitasi kae tauave foki ne latou a gatu tau mo meatau kolā e nofo ki se 60 pauna te ‵mafa. Ne fetaui ‵lei te fakaaogāga ne Paulo a ‵tou taka ki te ‵tou toka ‵lei o talai atu te fekau o te Malo ki tino katoa kolā e fia fakalogo‵logo mai. E tāua ‵ki te mea tenei, me ka iloa pefea ne tino a Ieova māfai e se toka tatou o talai atu mo te loto finafinau?—Loma 10:13-15.
8. E fakaakoako atu pefea tatou ki a Iesu e pelā me se tino talai o te tala ‵lei?
8 Se a te ‵toe galuega tāua i te olaga o Iesu? Ne fai atu a ia ki te Kovana Loma ko Ponitio Pilato: ‘Ne vau au ki te lalolagi ke molimau atu ki te munatonu.’ Ne talai atu a Iesu i so se koga telā e fia fakalogologo i ei a tino ki a ia, kae ne fiafia malosi a ia ki tena galuega telā ne fakamuamua faeloa ne ia i lō ana manakoga faka-te-foitino. (Ioane 4:5-34; 18:37) E pelā mo Iesu, kafai e loto finafinau tatou o folafola atu te tala ‵lei, ka maua eiloa ne tatou a avanoaga e uke ke fakaasi atu te mea tenā ki nisi tino. E se gata i ei, a te aofia faeloa o tatou i te ‵tou galuega talai ka fesoasoani mai ei ke tumau tatou i te ma‵losi i te feitu faka-te-agaga.—Galuega 18:5.
Te Talita, te Puloutau mo te Pelu
9. Se a te puipuiga ne maua ne sotia Loma mai se talita lasi?
9 Te talita o te fakatuanaki. A te pati Eleni telā ne ‵fuli ki te “talita” e fakasino atu ki se talita lasi ‵ki telā toeitiiti kae ‵pau tena lasi mo te foitino kātoa. E puipui i ei se tino mai “matasana ‵ka” kolā e faipati ki ei te Efeso 6:16. I aso o te Tusi Tapu, e fakaaogā ne sotia a matasana kolā e isi ne koga ‵poko i ei ko te mea ke faka‵fonu ki penitini kolā e ‵ka vave. E fakamatala mai ne se tino poto e tokotasi i matasana konei e pelā me “ko toe meatau fakamataku eiloa i taua kolā ne fai sāle i aso mua.” Kafai e seai se talita a se sotia ke puipui ei a ia mai vaegā matasana penā, e mafai o pakia malosi io me mate a ia.
10, 11. (a) Ne a “matasana ‵ka” a Satani e mafai o fakavāivāi mai ki ‵tou fakatuanaki? (e) E fakaasi mai pefea i te fakaakoakoga a Iesu a te tāua o te fakatuanaki i taimi o tofotofoga?
10 Ne a “matasana ‵ka” e fakaaogā ne Satani ke fakavāivāi ei ‵tou fakatuanaki? E mafai o fakamalosi aka ne ia a fakasauāga io me ko ‵tekemaiga i loto i te kāiga, i te koga galue, io me i te akoga. Te manakoga ke maua a mea e uke i te feitu faka-te-foitino, mo te maneta o amioga finalalolagi e fakamasei atu foki ki nisi tino i te feitu faka-te-agaga. Ke puipui ei tatou mai vaegā mea fakama‵taku penā, “e ‵tau o tauave sāle a te fakatuanaki i taimi katoa ke fai mo talita.” E maua te fakatuanaki māfai e tauloto ne tatou a mea e uiga ki a Ieova, te fesokotaki atu faeloa ki a ia e auala i ‵talo, kae ke iloa foki ne tatou a te auala e puipui kae fakamanuia ei ne ia tatou.—Iosua 23:14; Luka 17:5; Loma 10:17.
11 I te taimi ne nofo ei a Iesu i te lalolagi, ne fakatāua ne ia te manakoga ke malosi te ‵tou fakatuanaki i taimi faiga‵ta konei. Ne talitonu katoatoa a ia ki fakaikuga a tena Tamana kae ne fiafia o fai te loto o te Atua. (Mataio 26:42, 53, 54; Ioane 6:38) Ke oko foki loa ki te taimi ne loto mafatia ei a ia i te fatoaga o Ketesemane, ne fai atu a Iesu ki tena Tamana: “Ke se fai la toku loto ka ko tou loto.” (Mataio 26:39) Ne seki puli lele eiloa i a Iesu a te tāua tumau i te fakamaoni mo te faiga ke fiafia tena Tamana. (Faataoto 27:11) Kafai e penā eiloa te ‵tou tali‵tonu ki a Ieova, ka sē talia eiloa ne tatou a pati fakatauemu io me ne ‵tekemaiga ke fakavāivāi mai ki ‵tou fakatuanaki. I lō te fai penā, ka fakamalosi aka te ‵tou fakatuanaki māfai e fakalago‵lago tatou ki te Atua, fakaasi atu te ‵tou a‵lofa ki a ia kae tausi ki ana fakatonuga. (Salamo 19:7-11; 1 Ioane 5:3) E seai eiloa se taui faka-te-foitino io me ko te logotonu i se taimi toetoe mai amioga fakatauavaga e tai fakapilipili atu ki fakamanuiaga a Ieova kolā ka tuku atu ne ia ki tino kolā e a‵lofa ki a ia.—Faataoto 10:22.
12. Se a te vaega tāua o ‵tou foitino e puipui ne te puloutau, kae kaia e tāua ei te puipuiga tenā?
12 Te puloutau o te fakaolataga. E puipui ne te puloutau o te sotia a tena ulu mo tena faiai—ko te mafuaga o te poto. E fakatusa a ‵tou fakamoemoega faka-Kelisiano ki se puloutau me puipui i ei a ‵tou mafaufau. (1 Tesalonia 5:8) E ui eiloa ko iloa ne tatou a te iloaga tonu e uiga ki Muna a te Atua, koi vāi‵vāi eiloa tatou kae sē ‵lei katoatoa. E faigofie ke fakamaseigina a ‵tou mafaufau. E mafai o takitaki‵segina tatou ne fakamoemoega o te olaga nei io me fai i ei ke galo te ‵tou fakamoemoega faka-te-agaga. (Loma 7:18; 12:2) Ne taumafai malosi a te Tiapolo o faka‵se a Iesu mai te ofo atu ki a ia “a malo o te lalolagi mo olotou ‵malu.” (Mataio 4:8) Kae ne seki talia katoatoa ne Iesu a te ofo tenā, kae ne fai mai a Paulo e uiga ki a ia penei: “Ne kufaki ne ia [Iesu] te sataulo ona ko te fiafia telā e fakatalitali mai ki a ia, kae ne seki fia saga foki ki tona mate fakalumalumagina i luga i te sataulo, ka ko nofo nei i te koga tāua, ko te feitu fakaatamai o te nofogaaliki o te Atua.”—Epelu 12:2.
13. E fakatumau pefea ne tatou te ‵tou loto talitonu ki te fakamoemoega i aso mai mua?
13 A te loto talitonu telā ne maua ne Iesu ne seki sōna maua ne ia. Kafai e faka‵fonu ne tatou a ‵tou mafaufau ki fakamoemoega o te olaga nei i lō te fakamoemoega mō aso mai mua, ka gasolo ifo eiloa o vāivāi te ‵tou fakatuanaki ki folafolaga a te Atua. Fakamuli ifo, ka galo katoatoa atu eiloa te ‵tou fakamoemoega. I te suā feitu la, kafai e mafau‵fau faeloa tatou ki folafolaga a te Atua, ka tumau eiloa tatou i te fia‵fia ki te fakamoemoega i aso mai mua.—Loma 12:12.
14, 15. (a) Se a te ‵tou pelu faka-te-agaga, kae e fakaaogā pefea te mea tenā? (e) Fakamatala mai te auala e mafai ei o fesoasoani mai a te pelu o te agaga ke ‵teke atu ei ki fakaosoosoga.
14 Te pelu o te agaga. E fai a te muna a te Atua, io me ko tena fekau i te Tusi Tapu e pelā me se pelu e ‵kai matalua telā e mafai o ‵kati ne ia ki lalo a akoakoga ‵se fakalotu kae fesoasoani atu foki ki tino loto ‵lei ke maua ne latou te saolotoga faka-te-agaga. (Ioane 8:32; Epelu 4:12) E mafai foki o puipui tatou ne te pelu faka-te-agaga tenei mai fakaosoosoga io me ko taumafaiga a aposetate ke fakamasei ne latou te ‵tou fakatuanaki. (2 Kolinito 10:4, 5) E lasi te ‵tou loto fakafetai me ‘i Tusitusiga Tapu katoa ne aumai mai te Atua, kae fai i ei ke lava ‵tou uta e fai ei ne tatou so se galuega ‵lei’!—2 Timoteo 3:16, 17.
15 I te taimi ne tofotofogina ei ne Satani i te koga lavaki, ne fakaaogā faeloa ne Iesu a te pelu o te agaga ke agai atu ki fakamatalaga ‵se mo fakaosoosoga faitogafiti a te fili. Ne fai atu a ia ki tofotofoga katoa a Satani: “Muna a te Tusi.” (Mataio 4:1-11) Ne iloa foki ne Tavita, se tokotasi o Molimau a Ieova i Sepania, me ne fesoasoani atu a te Tusi Tapu ke ‵teke atu ei ki fakaosoosoga. I te taimi ko 19 ei ana tausaga, ne fai atu se tamafine tinogali telā ne ga‵lue tasi laua i se kamupane ‵teu kaiga e tasi ke olo laua “fakatasi o fia‵fia i se koga.” Ne seki talia ne Tavita ana taumafaiga konā kae ne fakamolemole atu ki tena pule ke fakagalue aka a ia i se koga fakaatea ko te mea ke sē toe sae aka te fakalavelave tenā. “Ne masaua eiloa ne au te fakaakoakoga a Iosefa,” ko pati a Tavita. “Ne ‵teke atu a ia ki faifaiga finalalolagi kae tele fakavave keatea. Ne fai foki ne au te mea tenā.”—Kenese 39:10-12.
16. Fakamatala mai te pogai e ‵tau ei o fakamasani tatou o ‘akoako tonu atu te munatonu a te Atua.’
16 Ne fakaaogā foki ne Iesu a te pelu o te agaga ke fesoasoani atu ei ki nisi tino ke ‵tele keatea mai te pulega a Satani. “A akoakoga e fai atu ne au e se e a aku,” ko pati a Iesu, “kae e a ia telā ne uga mai ne ia au.” (Ioane 7:16) Ke fakaakoako atu ki te apo o Iesu i te akoako atu, e manakogina ke fakamasani tatou ki ei. Ne tusi mai a Josephus, se tino tusi tala fakasolopito Iutaia, e uiga ki sotia Loma penei: “E fai ne sotia taki tokotasi a olotou fakaakoakoga, kae fai faka‵lei eiloa ne latou, e pelā loa me ko olo atu latou i se taua tonu, kae tenā loa te pogai e faigofie ei ke kufaki ne latou a logomaega i te taua.” I te tou taua faka-te-agaga, e ‵tau o fakaaogā ne tatou a te Tusi Tapu. E se gata i ei, e ‵tau o ‘taumafai malosi tatou o tuku atu ki te Atua e pelā mo se tino ko fakamaonia me ko ‵tau, se tino galue telā e se ‵tau mo ia o taema ki se mea, kae se tino e akoako tonu eiloa ne ia a te munatonu a te Atua.’ (2 Timoteo 2:15) Kae ka lotoma‵lie eiloa tatou māfai ko fakaaogā ne tatou te Tusi Tapu ke tali atu ei a fesili a tino fia‵fia tonu!
‵Talo i Taimi Katoa
17, 18. (a) Se a te aogā o te ‵talo i te ‵teke atu ki a Satani? (e) Ke taku mai se fakaakoakoga e uiga ki te tāua o te ‵talo.
17 I te otiga ne faipati ki te gatu tau faka-te-agaga kātoa, ne toe fai mai ne Paulo te suā fautuaga aogā. Ke ‵teke atu faeloa ki a Satani, e ‵tau mo Kelisiano katoa o taumafai o “‵talo, e fakatagi atu ei koutou ki te Atua mō se fesoasoani.” I taimi fea? Ne tusi mai a Paulo: “‵Talo i taimi katoa, e pelā eiloa mo te takitakiga a te Agaga.” (Efeso 6:18) Kafai ko fepaki tatou mo fakaosoosoga, tofotofoga io me ko faka‵tukaga, e mafai o fakamalosi ‵ki mai ki a tatou a te faiga o ‵talo. (Mataio 26:41) E pelā mo Iesu, “ne ‵talo kae fakatagi mo loimata ki te Atua, telā e mafai o fakasao ne ia a ia mai te mate. Ona ko tona loto malalo mo te tuku atu katoatoa, ne lagona ei ne te Atua tona leo.”—Epelu 5:7.
18 Ne fai mai a Milagros, telā ne tausi atu ki tena avaga telā ne fakamasakisaki faeloa i tausaga e silia atu i te 15: “Kafai ko loto vāivāi au, e ‵talo atu au ki a Ieova. E seai se tino e mafai o fesoasoani mai ki a au e pelā mo ia. E tonu, e isi ne taimi ko lagona ifo eiloa ne au te fi‵ta ke tumau i te galuega. Kae fakamuli ifo, mai te ‵talo atu faeloa ki a Ieova, ko lagona ei ne au te malosi fou.”
19, 20. Ne a mea e manakogina ke manumalo tatou i te taua atu ki a Satani?
19 E iloa ne te Tiapolo me ko toetoe fua tena taimi, kae e fakauke malosi atu ana taumafaiga ke fakatakavale ne ia tatou. (Fakaasiga 12:12, 17) E ‵tau o ‵teke atu faeloa tatou ki te fili malosi ‵ki tenei kae ke “tele ki te mea e mafai ne koe i te fakatautelega o te fakatuanaki,” tenei. (1 Timoteo 6:12) E manakogina i ei ke maua te malosi telā e sili atu i te malosi masani. (2 Kolinito 4:7) E ma‵nako foki tatou ki te fesoasoani o te agaga o te Atua, tela la, e ‵tau o ‵talo tatou ke maua ne tatou. Ne fai mai a Iesu: “Kafai koutou e ma‵sei, kae e iloa ne koutou o tuku atu a mea ‵lei ki otou tama‵liki, e se sili atu la te otou Tamana i te lagi, i te fia tuku atu o te Agaga Tapu ki tino kolā e fakamolemole atu ki a ia?”—Luka 11:13.
20 E manino ‵lei me e tāua ‵ki ke ‵pei tatou ki te gatu tau telā ne fakatoka mai ne Ieova. A te pei ki te gatu tau tenei e fakauiga i ei me e ‵tau o ati ake ne tatou a uiga fakaatua, e pelā mo te fakatuanaki mo te amiotonu. E fakatonu mai i ei ke a‵lofa tatou ki te munatonu e pelā me e li fakatamilo i a tatou, kae ke toka tatou o folafola atu te tala ‵lei i so se taimi, kae ke masaua faeloa ne tatou a te fakamoemoega telā i ‵tou mua. E ‵tau o maina ‵lei tatou i te fakaaogāga o te pelu o te agaga. Kafai e pei tatou ki te gatu tau faka-te-agaga mai te Atua, e mafai eiloa o manumalo tatou i te taua atu ki malosi ma‵sei faka-te-agaga kae ka avatu i ei ne tatou a vikiga ki te igoa ‵malu o Ieova.—Loma 8:37-39.
[Fakamatalaga mai lalo]
a I te valoaga a Isaia, e fakamatala mai i ei a Ieova e pelā me pei ki “te fai mea tonu e pelā me se gatu tau.” Tela la, e manako a ia ke fakaasi atu ne ovasia i te fakapotopotoga a te fai mea tonu i olotou mea e fai.—Isaia 59:14, 15, 17.
Ka Tali Mai Koe Pefea?
• Ko oi ne tuku mai ne ia te ‵toe fakaakoakoga ‵lei e uiga ki te pei ki te gatu tau faka-te-agaga, kae kaia e ‵tau ei o mafaufau faka‵lei ki ei?
• E puipui pefea ne tatou a ‵tou mafaufau mo ‵tou fatu fakatusa?
• E mafai pefea o apo tatou i te
fakaaogāga o te pelu o te agaga?
• Kaia e ‵tau ei o tumau tatou i te ‵talo i taimi katoa?
[Ata i te itulau e 15]
A te sukesuke faka‵lei ki te Tusi Tapu e fakamalosi mai i ei ke folafola atu ne tatou te tala ‵lei i taimi katoa
[Ata i te itulau e 16]
E fesoasoani mai a te ‵tou fakamoemoega mautinoa ke fakafesagai atu ei ki tofotofoga
[Ata i te itulau e 17]
E mata, e fakaaogā ne koe te ‘pelu o te agaga’ i te galuega talai?