Mātua, ke Puipui Otou Meaalofa Tāua

“A te poto e tausi io me e puipui ne ia koe . . . tenā te mea e aogā ei te poto ki te tino.”​—Failauga 7:⁠12.

1. Kaia e ‵tau ei o ‵kilo atu a mātua ki olotou tama‵liki me ne meaalofa?

E FANAU mai ne mātua ki te lalolagi nei se tino fou telā e tai ‵pau eiloa ona foliga mo ana uiga mo laua. E taku ne te Tusi Tapu a pepe konā ki “meaalofa mai te Aliki.” (Salamo 127:⁠3) Ona ko ia ko te Pogai o te ola, e tuku atu eiloa ne Ieova ki mātua se mea telā i a ia totino. (Salamo 36:⁠9) Mātua, se a te otou kilokiloga ki te meaalofa sili i te gali tenā mai te Atua?

2. Ne a mea ne fai ne Manoa i te taimi ne iloa ei ne ia me ka fai a ia mo fai se tamana?

² E tonu, e ‵tau eiloa o talia ne tatou a vaegā meaalofa penā mo te loto maulalo mo te loto fakafetai. Konā eiloa a lagonaga o te tagata Isalaelu ko Manoa i se 3,000 tupu tausaga ko ‵teka i te taimi ne fakailoa atu ei ne se agelu ki tena avaga me ka fanau ne ia se tamaliki. I te taimi ne logo ei a ia i te tala tenā, ne ‵talo atu ei a Manoa: “Te Aliki, fakamolemole, toe uga mai aka te agelu a te Atua ke toe vau ki a maua o fakaasi mai te mea e ‵tau o fai ne maua ki te tamaliki manafai ko fanau mai.” (Famasino 13:⁠8) Mātua, se a te akoakoga e maua ne koutou mai te fakaakoakoga a Manoa?

Te Pogai e Manakogina Nei ei te Fesoasoani o te Atua

3. Kaia e manakogina malosi ei te fesoasoani o te Atua i te putiakaga o tama‵liki maise eiloa i aso nei?

³ Tenei eiloa te taimi e ‵tau ei o maua ne mātua a te fesoasoani o Ieova i te putiakaga o olotou tama‵liki. Kaia? Ko oti ne ‵pei ifo a Satani te Tiapolo mo ana agelu mai te lagi ki te lalolagi. “Kalofa eiloa i te lalolagi,” ko pati i te Tusi Tapu, “i te Tiapolo ko oti ne fanaifo ki a koulua, ka ko oko eiloa i te kaitaua, me e iloa ne ia ko sē leva ona aso i te lalolagi.” (Fakaasiga 12:​7-9, 12) E fai mai te Tusi Tapu me “e pelā mo se leona fekai,” e salasala a Satani “ki [se] tino ke kai ne ia.” (1 Petelu 5:⁠8) E salasala faeloa a leona ki manu sē na lo ko ma‵losi ‵lei, maise eiloa ko manu kolā koi fo‵liki. Tela la, se mea poto mō mātua Kelisiano ke ‵kilo atu ki a Ieova ke maua a fakatakitakiga ke puipui ei olotou tama‵liki. E pefea te uke o au taumafaiga e fai ke puipui ei au tama‵liki?

4. (a) Se a te mea ka manava‵se ki ei a mātua māfai e iloa ne latou me e isi se leona e fanofano tele i te lotou fa‵kai? (e) Se a te mea e ma‵nako ki ei a tama‵liki ke maua ei ne latou se puipuiga?

⁴ Kafai e iloa ne koe me e isi se leona fekai e fanofano sāle i te kogā koga e nofo ei koe, ka manavase malosi eiloa koe e uiga ki te puipuiga o au tama‵liki. A Satani se tino tatino e pelā mo te leona. E taumafai faeloa o fakamasei ne ia a tino o te Atua, ko te mea ke sē maua ne latou te taliaga a te Atua. (Iopu 2:​1-7; 1 Ioane 5:19) E faigofie fua ke ‵poa aka a tama‵liki. Ko te mea ke mo a ma ‵to atu ki malei a te Tiapolo, e ‵tau o iloa ne tama‵liki a Ieova kae faka‵logo foki ki a ia. E tāua ‵ki eiloa te mauaga o te poto mai te Tusi Tapu. “Tenei te ola se-gata-mai,” ko pati a Iesu, “ke iloa ne tino i a koe ko te Atua tonu e tokotasi, kae ke iloa foki ne latou i a Iesu Keliso ne uga mai ne koe.” (Ioane 17:⁠3) E se gata i ei, e ‵tau foki o maua ne talavou a te atamai​—⁠ko te mafai o malamalama kae fakagalue aka a mea kolā e tauloto ne latou. Me “e mafai ne te poto” o tausi atu ki tino kolā e maua ne latou, e ‵tau o faka‵goto ne koutou mātua a te munatonu ki loto o otou tama‵liki. (Failauga 7:12) E fai ne koe pefea te mea tenei?

5. (a) E mafai pefea o tuku atu te poto ki se tino? (e) E fakamatala mai pefea ne te Faataoto a te tāua o te poto?

⁵ E mafai ne koe​​—⁠kae ‵tau foki eiloa​—⁠o faitau atu te Muna a te Atua ki au tama‵liki. Kae e uke atu a mea e manakogina i tafa o te fesoasoani atu ki a latou ko te mea ke a‵lofa kae faka‵logo foki ki a Ieova​—⁠e manakogina ke maua ne latou te malamalama tonu. Ke fai se fakaakoakoga: Kāti ne fakatonu atu ki se tamaliki ke kilokilo muamua ki feitu e lua o te auala a koi tuai o fanatu ki te suā feitu. Kae e se faka‵logo eiloa a nisi tama‵liki. Kaia? Kāti ne seki fakamaina faka‵lei atu faeloa ki te tamaliki a te fakamataku māfai ko ‵tui a ia ne se motoka, ke lavea ne ia me i te faiga o “mea va‵lea” e mafai o iku atu ei ki se fakalavelave. E manakogina a taimi e uke mo te kufaki, ke tuku atu ei te poto mo te malamalama. Kae e tāua ‵ki te poto mo te malamalama! E fai mai te Tusi Tapu: “A te poto e mafai o fai ne ia tou olaga ke tokagamalie, kae saogalemu. A latou kolā e maua ne latou te poto e fia‵fia; kae maua foki ne latou te ola.”​—⁠Faataoto 3:​13-18; 22:15.

Akoakoga Kolā e Maua i ei te Poto

6. (a) Kaia e fai sāle ei ne tama‵liki a mea sē ‵lei? (e) Se a te taua tenei e fai faeloa nei?

⁶ E masani sāle o fai ne tama‵liki a mea sē ‵lei, e se ona ko te mea ne seki akoako atu ki a latou a te mea e ‵tau o fai, kae ona ko te mea e seki oko ‵tonu atu a akoakoga konā ki olotou loto. E taua atu a te Tiapolo ke oko a ia ki loto o tamā tama‵liki. E fai ana togafiti ke tuku faka‵sau atu latou ki fakamalosiga ma‵sei o tena lalolagi. E fakaaogā foki ne ia te lotou tulaga agasala ke fai ne latou a mea ma‵sei. (Kenese 8:21; Salamo 51:⁠5) E ‵tau o lavea tonu ne mātua a te tinā taua tenei e fai e uiga ki te mauaga o loto o olotou tama‵liki.

7. Kaia e se lava fua ei i te fakasino atu ki te tamaliki a te mea tonu io me ko te mea sē tonu?

⁷ E masani o fakasino sāle atu a mātua ki tama‵liki e uiga ki se mea tonu io me se mea sē tonu, kae e tali‵tonu latou me ko oti ne tuku atu ki a latou se akoakoga ‵lei. Kāti e fai atu latou ki te tamaliki me e se ‵tau o pati loi, o se kaisoa io me fai amioga fakatauavaga mo se tino telā e se avaga mo ia. Kae e ‵tau o maua ne te tamaliki se lagonaga telā e malosi atu ko te mea ke fakalogo ki ei i lō te fai fua penā ona ko te mea se fakatonuga mai i ana mātua. A tulafono konei i a Ieova. E ‵tau o iloa ne te tamaliki me i te auala poto ko te fakalogo ki fakatonuga a te Atua.​—⁠Faataoto 6:​16-19; Epelu 13:⁠4.

8. Ne a vaegā akoakoga e fai i ei ke ‵poto a tama‵liki?

⁸ E mafai o fesoasoani atu​—⁠te tulaga faigata ne faite ei te lagi mo te lalolagi, te uke o mea ola kese‵kese, te mafuli‵fuli o tau o aso​—⁠ki te tamaliki ke malamalama i te Māfuaga telā e katoatoa tena poto. (Loma 1:20; Epelu 3:⁠4) E se gata i ei, e ‵tau foki o akoako atu ki te tamaliki me e alofa tonu te Atua ki a ia kae ko oti foki ne fai tena fakatokaga e auala i te taulaga a Tena Tama ke tuku mai ei te ola se-gata-mai kae e mafai o fakafiafia ne ia te Atua mai te fakalogo ki ana fakatonuga. Tenā la ka mafai ei o fia tavini atu a te tamaliki ki a Ieova, faitalia a taumafaiga a te Tiapolo o taofi a ia.​—⁠Faataoto 22:6; 27:11; Ioane 3:16.

9. (a) Ne a mea e manakogina i akoakoga kolā e maua ei te ola? (e) Ne a mea ne fakatonu atu ki tamana ke fai ne latou, kae ne a mea e aofia i ei?

⁹ A vaegā akoakoga kolā e maua i ei ne te tamaliki te puipuiga kae fakamalosi aka foki i ei ke fai ne ia te mea tonu, e manakogina a taimi e uke, te saga tonu atu mo te faiga o fakatokaga ‵lei. E manakogina foki ke talia ne mātua te takitakiga a te Atua. E fai mai te Tusi Tapu: “A koutou e tamana . . . ke puti ake [otou tama‵liki] ki auala mo mafaufauga o Ieova.” (Efeso 6:​4, NW) Se a te uiga o te mea tenā? E fakauiga a te ‘puti aka i mafaufau,’ i te ‵gana Eleni ki te “tukuatuga o te mafaufau ki loto.” Tela la, e fakamalosi atu eiloa ki a koutou e tamana ke tuku atu te mafaufau o Ieova ki loto i otou tama‵liki. A te mea tenā se puipuiga lasi ‵ki eiloa mō otou tama‵liki! Kafai e ‵mau a mafaufauga o te Atua ki olotou mafaufau, ka maua eiloa ne latou i ei se puipuiga mai te faiga o mea ma‵sei.

Manakoga Kolā e Fakamalosi Aka ne te Alofa

10. Ko te mea ke magoi te fakatonutonuga o tau tamaliki, ne a mea tāua e ‵tau o iloa ne koe?

¹⁰ Ko te mea ke fakataunu tou manakoga ke puti faka‵lei aka au tama‵liki, e ‵tau o fakamalosi aka au taumafaiga ne te alofa. A te auala tāua e tasi ko te faiga o fesokotakiga ‵lei. Taumafai ke iloa ne koe a mea o te olaga e ‵tupu ki tau tamaliki e pelā foki mo tena kilokiloga ki ei. I se auala ‵lei, taumafai ke fakaasi atu ne te tamaliki a mea katoa i tena loto. Kāti ka poi masei koe i nisi taimi i ana pati e fai mai. Taumafai malosi ke sē kaitaua koe, kae ke fakalogologo mo te amanaia tonu ki ei.

11. E mafai pefea ne se mātua o tuku atu te mafaufau o te Atua ki tena tamaliki?

¹¹ E tonu, kāti ko oti ne faitau fakafia atu ne koe ki tau tamaliki a tulafono a te Atua mai te Tusi Tapu kolā e fakatapu i ei te finalalolagi. (1 Kolinito 6:​18; Efeso 5:⁠5) Kāti ko iloa ne te tamaliki a mea kolā e fakafiafia atu ki a Ieova mo mea kolā e se fakafiafia atu ki a ia. Kae, e uke atu a mea e manakogina i te faiga ke maua ne ia a mafaufauga o Ieova. E ma‵nako a tama‵liki ki se fesoasoani ke iloa ne latou te pogai e aogā ei a tulafono a Ieova. E ‵tau o mautinoa i a latou me e ‵tonu kae aogā ana tulafono kae ko te fakalogo ki ei ko te ‵toe mea ‵lei tenā ke fai. Ko te fakasako‵sako fua mo au tama‵liki mai te fakaaogāga o te Tusi Tapu ka talia ei ne latou te kilokiloga a te Atua, ko mafai ei o fai atu me ko maua ne latou te mafaufau o Ieova.

12. E mafai pefea o fesoasoani atu se mātua ki tena tamaliki ke maua ne ia se kilokiloga ‵lei ki faifaiga fakatauavaga?

¹² Kafai e sau‵tala e uiga ki faifaiga fakatauavaga, e mafai o fesili atu koe, “E mata, e talitonu koe me i te fakalogo ki tulafono a Ieova ke mo a ma aofia i faifaiga fakatauavaga mai mua o te fakaipoipoga e fai ne ia koe ke fanoanoa?” Fakamalosi atu ki tau tamaliki ke fakamaina mai tena tali. Kafai ko oti ne sautala ki te fakatokaga fakaofoofogina a te Atua e uiga ki te faitega o se tamaliki, e mafai o fesili atu: “E mata, e mafaufau koe me ka fai ne te ‵tou Atua alofa ne tulafono kolā e fai i ei ke sē fia‵fia tatou ki te olaga? Io me mafaufau koe me ne fai ana tulafono ko te mea ke maua ne tatou te fiafia kae ke puipui foki ei tatou?” (Salamo 119:​1, 2; Isaia 48:17) Fai ke iloa ne koe a mafaufauga o tau tamaliki e uiga ki mea konei. Ko fakaasi atu ei ne koe a fakaakoakoga ma‵sei o tino kolā ne aofia i faifaiga finalalolagi mo fakalavelave kolā ne māfua mai i ei. (2 Samuelu 13:​1-​33) Mai te fakasakosako faka‵lei mo tau tamaliki ko te mea ke malamalama kae talia foki ne ia te kilokiloga a te Atua, ko te uke foki tenā o au taumafaiga ke tuku atu ei te mafaufau o te Atua ki a ia. Kae e isi aka foki se isi mea koi ‵tau o fai ne koe.

13. Ne a mea e ‵tau o malamalama i ei te tamaliki ke fakamalosi aka ei tena fakalogo ki a Ieova?

¹³ Se mea poto ke sē akoako fua ne koe ki tau tamaliki a ikuga ma‵sei o te sē fakalogo ki a Ieova kae ke fakamatala atu foki a te auala e pokotia ei a Ieova i te auala e ola ei tatou. Ke fakaasi atu ki tau tamaliki mai te Tusi Tapu me e mafai foki o fakalogo‵mae ne tatou a Ieova māfai e fakata‵mala tatou o fai tena loto. (Salamo 78:41) Kāti e mafai o fesili atu koe, “Kaia e se fia fakalogo‵mae ei ne koe a Ieova?” ko fakamatala atu ei te pogai: “E ‵losi mai a te fili o te Atua ko Satani me e tavini atu fua tatou ki a Ieova ona ko te kaimanako kae sē ona ko ‵tou a‵lofa ki a ia.” Ko fakamatala atu ei te auala ne fakafiafia ei ne Iopu a te loto o te Atua mai te tumau i te fakamaoni, kae tuku atu i ei se tali ‵lei e uiga ki te ‵losiga ‵se a Satani. (Iopu 1:​9-11; 27:⁠5) E ‵tau o malamalama tau tamaliki me e auala i ana amioga, e mafai o fakafanoanoa io me fakafiafia ne ia a Ieova. (Faataoto 27:11) E mafai o akoako atu ki au tama‵liki a akoakoga konei mo nisi akoakoga mai te fakaaogāga o te tusi ko te Learn From the Great Teacher.a

Ikuga ‵Lei Kae Fakafiafia

14, 15. (a) Ne a mataupu i te tusi ko te Teacher ne fakamalosi atu ki tama‵liki? (e) Ne a ikuga ‵lei ko oti ne maua ne koe mai te fakaaogāga o te tusi tenā?

¹⁴ Ne tusi mai se tupuna tagata i Croatia, telā e faitau sāle ne ia a te tusi ko te Teacher ki tena mokopuna, telā ko fitu ana tausaga, a pati a tena mokopuna ki a ia: “Ne fai mai a Māmā ke fai ne au se mea, kae ne seki manako au o fai te mea tenā. Kae ne masaua ne au a te mataupu tenei ‘E Puipui Koe ne te Fakalogo,’ foki ei au o fai ki a ia me ka fakalogo eiloa au ki a ia.” E uiga ki te mataupu ko “Te Pogai e se ‵Tau ei mo Tatou o Pati ‵Loi,” ne fai mai se tauavaga mai Florida, U.S.A. penei: “E maua i ei a fesili kolā e fakamalosi atu ki tama‵liki ke fakaasi mai a mea i olotou loto kae fakaasi mai foki olotou mea ‵se kolā e se ti fakaasi sāle ne latou.”

¹⁵ E maua i te tusi ko te Teacher a ata e silia atu i te 230, kae e maua foki i ei a fakamatalaga mō ata takitasi io me ko ata kolā e ‵luku fakatasi. E fai mai se mātua fiafia penei: “E faka‵toka atu a mata o taku tama ki se ata e tasi kae ko sē toe manako eiloa o ‵suke ki te suā itulau.” “E se gata fua i te ‵gali o ata konā kae e tuku mai foki i ei a akoakoga i a latou eiloa, io me fakamalosi aka i ei a tama‵liki ke fai olotou fesili. E uiga ki se ata telā e fakaasi mai i ei se tamaliki e onoono ki te televise i loto i se potu pouli, ne fesili mai taku tama, ‘Māmā, ne a mea a te tamaliki tenei e fai?’ kae e fakaasi mai i tena leo me e iloa ne ia me e isi se mea sē tonu i ei.” E fai mai te fakamatalaga i te ata tenā penei: “Ko oi e mafai o lavea ne ia a mea katoa e fai ne tatou?”

Toe Akoakoga Tāua mō Aso Nei

16. Se a te mea tāua e ‵tau o akoako atu ki tama‵liki i aso nei, kae kaia?

¹⁶ E ‵tau foki o iloa ne tama‵liki te fakaaogāga ‵tau mo te fakaaogāga se ‵tau o koga tapu o olotou foitino. Kae e se se mea faigofie ke fai‵pati ki ei. E fai mai se tino tusitala i se nusipepa me ne tupu aka a ia i se vaitaimi telā e taku faka-sē-āva i ei a te sautala ki koga tapu o te foitino. E uiga ki te akoakoga o ana tama‵liki e uiga ki ei, ne tusi mai a ia: “E ‵tau o fa‵ki au i te ma i oku lagonaga sē ‵lei.” E tonu, kafai e ‵ma a mātua ma sau‵tala mo olotou tama‵liki e uiga ki faifaiga fakatauavaga, e se maua ne tama‵liki i ei se puipuiga. E fakaaogā ne tino kolā e maneanea ne latou a tama‵liki a te ‵segi o latou i mea konā. E fakamatala mai i te tusi ko te Learn From the Great Teacher a te mataupu tenei i se auala aogā kae fakaaloalogina. A te fakailoa atu ki tama‵liki a mea e uiga ki faifaiga fakatauavaga e se fakamalosi atu i ei ki tama‵liki ke fai ne latou a amioga konā. Kafai e se fai penā, ka sē maua ne latou se puipuiga mai i ei.

17. E fesoasoani mai pefea te tusi ko te Teacher ki mātua ke akoako atu olotou tama‵liki e uiga ki faifaiga fakatauavaga?

¹⁷ I te mataupu e 10, telā e fakamatala mai i ei e uiga ki agelu ma‵sei kolā ne olo ifo ki te lalolagi kae fai olotou tama‵liki, e sae mai i ei se fesili ki te tamaliki, “Se a tau mea e iloa e uiga ki faifaiga fakatauavaga?” E tuku mai i te tusi tenā se tali faigofie kae aogā ki ei. Fakamuli ifo i te mataupu e 32, e fakamatala mai i ei e uiga ki te auala e maua ei ne tama‵liki se puipuiga mai tino kolā e maneanea ne latou a tama‵liki. E uke a tusi ko oti ne maua ne tino e ‵lomi ne latou te mekesini tenei, e uiga ki te aogā o te akoakoga tenei. Ne fai mai se tino e tokotasi: “I te vaiaso ko teka i te taimi ne āsi atu ei taku tamaliki tagata ko Javan ki tena tokita, ne fesili mai tou fafine me e mata, ko oti ne sau‵tala maua e uiga ki te fakaaogāga tonu o koga tapu o te foitino. Ne fiafia malosi tou fafine me ko oti ne fai ne maua te mea tenā mai te fakaaogāga o te ‵tou tusi fou.”

18. E fakamatala mai pefea i te tusi ko te Teacher a te tapuaki atu ki fakailoga o atufenua?

¹⁸ E fakamatala mai i te suā mataupu a te tala i te Tusi Tapu e uiga ki talavou Epelu e tokotolu ko Satalaka, Mesako mo Apeteniko kolā ne ita ma ifo o tapuaki atu ki te tupua telā e sui ne ia te Malo o Papelonia. (Tanielu 3:​1-30) Kāti e se iloa ne nisi tino a te mea e ‵pau ei te ifo ki se tupua mo te saluti ki te fuka, e pelā mo te mea e fakamatala mai i te tusi ko te Teacher. Kae ke mafaufau aka ki pati a te tino tusitala ko Edward Gaffney i tena fakasautalaga i te mekesini ko te U.S. Catholic. Ne fai mai a ia me i te taimi ne fai atu ei tena tamaliki fafine me ne tauloto ne ia se “‵talo fou i te akoga” i tena aso muamua loa i te akoga, ne fai atu tou tagata ke fai atu te ‵talo tenā ki a ia. “Ne tuku tena lima ki tena fatu,” ko pati a Gafney, “kae kamata tena ‵talo mo te fakamatamata lasi, ‘E tapuaki au ki te fuka . . . ’ ” Ne toe fai mai tou tagata: “I te taimi eiloa tenā, ne malamalama ei au e uiga ki se mea. E tonu eiloa a Molimau a Ieova. E isi se vaega o te tapuakiga ki te atufenua telā e fai nei i lasaga katoa o ‵tou akoga​​—⁠ko te katoatoa o te tapuaki fakamaoni ki ei.”[10]

E Aogā a Taumafaiga Katoa

19. Ne a taui ka maua ne koe mai te akoako atu o au tama‵liki?

¹⁹ E tonu, ka aogā eiloa au taumafaiga katoa ke akoako atu ei au tama‵liki. Ne maligi‵ligi eiloa a loimata o se mātua e tokotasi i Kansas, U.S.A., i te taimi ne maua tena tusi mai tena tama tagata. Ana pati: “Ko oko eiloa i toku manuia e uiga ki toku putiakaga telā ne fai ei au ke paleni ‵lei i feitu katoa. E ‵tau eiloa o fakamālō atu ki a koulua mo Pāpā e uiga mō te feitu tenā.” (Faataoto 31:28) Ka fesoasoani atu eiloa a te Learn From the Great Teacher ki mātua e tokouke i te akoakoga o olotou tama‵liki ko te mea ke puipui ei olotou meaalofa tāua konā.

20. Se a te mea e ‵tau o masaua faeloa ne mātua, kae e pokotia pefea latou i te mea tenā?

²⁰ E ‵tau o maua ne ‵tou tama‵liki a ‵tou taimi, mo ‵tou taumafaiga katoa kolā e mafai o fai ne tatou mō latou. E toetoe fua te taimi e fai ei latou e pelā me ne tama‵liki. Fakaaogā so se avanoaga ke ‵nofo fakatasi mo latou kae fesoasoani atu foki ki a latou. Ka sē mafai lele eiloa o salamō koe i ei. Ka fai foki i ei ke a‵lofa latou ki a koe. Ke masaua faeloa me i au tama‵liki ne meaalofa mai te Atua ki a koe. A latou ne meaalofa tāua ‵ki eiloa! (Sala. 127: 3-5) Tela la, ke atafai koutou ki a latou e ‵tusa mo te lotou tulaga tenā, me e matea ne te Atua te auala e puti aka ei ne koutou a latou kae e fakamasino foki ne ia koutou e uiga ki ei.

[Fakamatalaga mai lalo]

Ka Tali Mai Koe Pefea?

• Kaia e ‵tau ei mo mātua o puipui olotou tama‵liki maise eiloa i te vaitaimi tenei?

• Ne a vaegā akoakoga kolā e tuku mai i ei te poto?

• Ne a akoakoga tāua e ‵tau o sau‵tala koe ki ei mo au tama‵liki i aso nei?

• E fesoasoani atu pefea te tusi ko te Teacher ki mātua i te akoakoatuga o olotou tama‵liki?

[Ata i te itulau e 29]

Mātua, se a te akoakoga e maua ne koutou mai te fakaakoakoga a Manoa?

[Ata i te itulau e 30]

Tama‵liki, ne a mea e tauloto ne koutou mai te fakaakoakoga a tāgata Epelu e tokotolu?

[Ata i te itulau e 31]

A ata mo fakamatalaga e uiga ki ei i te tusi ko te “Teacher” ne mea faigaluega ma‵goi ‵ki

Se a te loi ko fai atu ne Anania ki a Petelu?

Ko oi e lavea ne ia a mea katoa e fai ne tatou?