Mātua​—Ne a Otou Fakamoemoega mō Otou Tama‵liki i Aso Mai Mua?

“Tamataene mo tamāfine . . . Ke ‵viki atu katoa latou ki te igoa o te Aliki [ko Ieova]!”​​—⁠SALAMO 148:​12, 13.

1. Ne a mea e manava‵se ki ei a mātua e uiga ki olotou tama‵liki?

KO OI a mātua e fai mai me e se manava‵se latou ki olaga o olotou tama‵liki i aso mai mua? E kamata eiloa o manava‵se a mātua e uiga ki te ola ‵lei o se pepe talu mai te taimi e fanau mai ei io me mai mua atu i ei. E mata, ka malosi ‵lei a ia? E mata, ka tuputupu ‵lei a ia i te auala masani? I te taimi e gasolo aka ei o matua te tamaliki, e toe fakaopoopo atu foki a nisi mea e manavase ki ei. E ma‵nako katoa a mātua ki toe mea ‵lei mō olotou tama‵liki.​​—⁠1 Samuelu 1:​11, 27, 28; Salamo 127:​3-5.

2. Kaia e ma‵nako malosi ei a mātua e tokouke i aso nei ke maua ne olotou tama‵liki se olaga ‵lei māfai ko ma‵tua latou?

² Kae se mea faigatā ‵ki eiloa i te lalolagi i aso nei, ke tuku atu ne mātua te ‵toe mea ‵lei ki olotou tama‵liki. Ko oti eiloa ne fe‵paki a mātua e tokouke mo mea faiga‵ta​​—⁠taua, fakalavelave fakapolitiki, te sē lava o tupe, masaki faka-te-foitino io me ko masaki tau te lagonaga, mo nisi mea aka foki e uke. Se mea masani ke ma‵nako ‵tonu latou ke se pokotia foki olotou tama‵liki i fakalavelave penā. I fenua mau‵mea, kāti e lavea atu ne mātua a tama‵liki a olotou taugasoa mo kāiga e gasolo atu ki mua i olotou galuega kae e maua foki ne latou se olaga telā e foliga mai me e manuia latou i ei. Telā la, e maua ne latou te lagonaga ke fai a mea katoa e mafai ne latou o fai ke mafai foki o maua ne olotou tama‵liki se olaga ‵lei​—⁠e tumau te lotou manuia​—⁠māfai ko ma‵tua latou.​​—⁠Failauga 3:​13.

Te Filifiliga o se Olaga ‵Lei

3. Se a te filifiliga ko oti ne fai ne Kelisiano?

³ E pelā me ne soko o Iesu Keliso, ko oti ne filifili aka ne Kelisiano ke tuku atu olotou olaga ki a Ieova. Ko oti ne fakatāua ne latou a pati konei a Iesu: “Kafai se tino e manako o vau ki a au, e ‵tau mo ia o fakapuli tona foitino, amo tena sataulo i aso katoa, kae tautali mai i a au.” (Luka 9:​23; 14:27) E tonu, e aofia eiloa i te olaga o se Kelisiano a te taliaga o mea faiga‵ta. Kae e se fakauiga i ei me se olaga mativa kae fakafanoanoa. I lō te fai penā, e maua eiloa se olaga fiafia kae fakalotomalie​​—⁠se olaga ‵lei​​—⁠me e aofia i ei te tukuatuga o mea, e pelā mo pati a Iesu, “E sili atu te manuia [“fiafia,” NW] o te tino telā e tuku atu fua ana mea i lō o te tino telā e talia ne ia.”​​—⁠Galuega 20:⁠35.

4. Se a te mea ne fakamalosi atu Iesu ki ana soko ke kausaki atu ki ei?

⁴ Ne ola a tino i aso o Iesu mai lalo i tulaga faiga‵ta ‵ki. E se gata fua i te ga‵lue malosi ke tausi atu ki te olaga, ne ‵tau foki o fa‵ki latou i te pulega fakasauā a te kau Loma mo amoga ‵mafa a tino ‵lotu i aso konā. (Mataio 23:​2-4) Kae e tokouke a tino kolā ne lagona ne latou a mea e uiga ki a Iesu, ne loto fia‵fia eiloa o taofi aka olotou fakamoemoega totino​​—⁠ke oko foki loa ki galuega ‵togi​​—⁠kae ne fai mo fai ana soko. (Mataio 4:​18-​22; 9:9; Kolose 4:​14) E mata, ne fakamataku ki olotou olaga i aso mai mua a te mea ne fai ne soko konā? Onoono aka la ki muna a Iesu: “So se tino e tiakina ne ia ona fale, taina, tuagane, te tamana mo te mātua, fanau, mo manafa ona ko toku igoa; e sili atu i te uke o ana mea e maua fakamuli, kae tuku atu foki ki a ia a te ola se gata mai.” (Mataio 19:29) Ne fakatalitonu atu Iesu ki ana soko me e iloa ‵lei ne te lotou Tamana i te lagi a mea e ‵tau o maua ne latou. Telā la, ne fakamalosi atu a ia ki a latou: “Ke mua koutou o ‵sala tena Malo mo tena amiotonu; kae ka fakaopoopogina atu a mea katoa konā ki a koutou.”​​—⁠Mataio 6:​31-​33.

5. E pefea a lagonaga o nisi mātua e uiga ki te fakatalitonuga a Iesu me ka tausi ne te Atua ana tavini?

⁵ E se na lo ko ‵kese a mea e ‵tupu i aso nei. E iloa ne Ieova a mea e ‵tau o maua ne tatou, kae ko tino kolā e fakamuamua ne latou a manakoga o te Malo i olotou olaga, maise eiloa latou kolā e aofia i te taviniga tumau, e maua foki ne latou te fakatalitonuga me ka tausi atu a ia ki a latou. (Malaki 3:​6, 16; 1 Petelu 5:⁠7) Kae ko fakalotolotolua a nisi mātua i te feitu tenei. I te feitu e tasi, e ma‵nako latou ke ga‵solo atu ki mua olotou tama‵liki i te taviniga ki a Ieova, kāti mai te ‵kau fakamuli atu ki te taviniga tumau. Kae i te suā feitu, ona ko tulaga i mea tau tupe mo galuega i te lalolagi i aso nei, e mafau‵fau latou me se mea tāua ke a‵koga faka‵lei muamua a tama‵liki ko te mea ke mafai o maua ne latou te poto telā e fetaui ‵lei mo se galuega ‵lei, io me se mea telā e mafai o fakalagolago ki ei māfai ko manakogina. E masani eiloa o mafau‵fau a vaegā mātua penā me i akoakoga ‵lei e fakauiga eiloa ki akoakoga ma‵luga.

Te Fakatokaga o Latou mō Aso Mai Mua

6. Se a te uiga o te tugāpati ko “akoakoga ma‵luga” telā e fakaaogā i te mataupu tenei?

⁶ E kese‵kese a tulaga o akoakoga mai te suā fenua ki te suā fenua. I te Iunaite Sitete, e maua eiloa a akoakoga fakavae i akoga a te malo i loto i tausaga e 12. Mai konā, ko mafai ei o filifili aka ne tama‵liki a‵koga ke olo atu latou ki iunivesiti io me ko kolisi i tausaga e fa io me uke atu, ke mafai ei o maua se tikulī ko te bachelor io me ke fai a akoakoga fakaopoopo ke maua ei a pepa ma‵luga i mea fakatokitā, te tulafono, mea fakainitinia, mo nisi mea aka foki. A vaegā akoakoga penā i te iunivesiti ko te mea telā e fakauiga ki ei māfai ko fakaaogā te tugāpati “akoakoga ma‵luga” i te mataupu tenei. I te suā feitu la, e isi foki ne vaegā akoga kolā e tuku mai i ei a kōsi toe‵toe ke maua ei se setifiketi io me se tipiloma i nisi galuega.

7. Ne a fakamalosiga e sē ‵tau o tuku faka‵sau atu ki ei a tama‵liki i akoga lasaga lua?

⁷ A te manatu tāua mō akoga lasaga lua i aso nei, ko te fakatoka olotou tama‵liki mō akoakoga tai ma‵luga atu. Ona ko te fakamoemoega tenei, ko ‵saga malosi atu ei a te ukega o akoga lasaga lua ki mataupu kolā e mafai ei ne tama‵liki o maua a togi ma‵luga i sukega ki loto i iunivesiti, i lō kōsi kolā e fakatoka ei a tama‵liki mō galuega ‵togi. E maua ne tama‵liki i akoga lasaga lua a fakamalosiga e uke mai i olotou faiakoga, tino fakatonutonu, mo nisi tama‵liki a‵koga ke kausaki atu ki toe iunivesiti ‵lei eiloa, ko te mea ke mafai o maua ne latou a tikulī kolā e mafai o iku atu i ei ki te mauaga o galuega ‵togi ‵lasi.

8. Ne a filifiliga e fe‵paki mo mātua Kelisiano?

⁸ Ne a la mea e mafai o fai ne mātua Kelisiano? E tonu la, e ma‵nako eiloa latou ke ‵lei olotou tama‵liki i te akoga kae tauloto foki ki poto kolā e mafai o fesoasoani atu ki a latou i aso mai mua. (Faataoto 22:29) Kae e mata, e ‵tau o talia fua ne latou olotou tama‵liki ke pokotia i te uiga fakataufai mō te manuia i mea faka-te-foitino? Ne a vaegā fakamoemoega e fakamalosi atu ne latou ki olotou tama‵liki, i olotou pati mo olotou faiga? E ga‵lue malosi a nisi mātua kae ‵teu a tupe ko te mea ke mafai o avatu olotou tama‵liki ki akoga ma‵luga māfai ko ma‵tua latou. E lotoma‵lie a nisi tino ke fai olotou kaitalafu ‵lasi mō te pogai eiloa tenā. Kae e se ko tupe fua e ‵tau o mafaufau ki ei se tino māfai ko fai a vaegā fakaikuga penā. Se a te ‵togi o te kausaki atu ki akoakoga ma‵luga i aso nei?​​—⁠Luka 14:​28-​33.

Te ‵Togi o te Kausaki Atu ki Akoakoga Ma‵luga

9. Ne a mea e mafai o fai atu e uiga ki te ‵togi e maua mai i akoakoga ma‵luga i aso nei?

⁹ Kafai e mafau‵fau tatou ki te ‵togi, e masani eiloa o mafau‵fau tatou ki te fakamāumāuga o tupe. I nisi fenua, e ‵togi ne te malo a akoakoga ma‵luga kae e seai se mea e ‵togi ne tama‵liki ‵poto. Kae i te ukega o koga, e ‵togi ‵mafa a akoakoga ma‵luga kae e gasolo aka faeloa o ‵togi ‵mafa atu. E fai mai te New York Times penei: “Ne masani o ‵kilo atu ki akoakoga ma‵luga e pelā me se avanoaga ke maua a galuega e uke. I aso nei, ko fakamaoni mai i ei te ‵kese i te vā o tino mau‵mea mo tino sē na lo ko mau‵mea.” I nisi tugāpati, e fai fua a akoakoga ma‵luga mō tino mau‵mea kae ma‵luga, me e tuku atu olotou tama‵liki ke olo ki ei ko te mea ke fai foki latou mo fai ne tino mau‵mea kae ma‵luga i te olaga tenei. E mata, e ‵tau o filifili aka ne mātua Kelisiano se vaegā fakamoemoega penā mō olotou tama‵liki?​​—⁠Filipi 3:​7, 8; Iakopo 4:⁠4.

10. E fesoasoani atu pefea a akoakoga ma‵luga ki te fakamalosiakaga o te olaga nei?

¹⁰ Ke oko foki eiloa ki akoakoga ma‵luga kolā e se ‵togi ne te tamaliki, e mafai eiloa o isi ne nisi mea faiga‵ta e se lavea ‵lei atu i ei. E pelā mo te lipoti i The Wall Street Journal e uiga ki se fenua e tasi i te feitu ki Saute-saegālā o Asia, e fakagalue ne te malo i ei se “vaegā akoakoga telā e avatu ei a toe tama‵liki ‵lei ki toe koga ma‵luga.” E fakauiga eiloa te “‵toe koga maluga” ki te ‵kau atu ki akoga ma‵luga​​—⁠ko te Oxford mo te Cambridge i Egelani, ko te Ivy League i te Iunaite Sitete, mo nisi akoga aka foki. Kaia ko fakagalue aka ei ne te malo tenā a vaegā polokalame o akoakoga penā? E fai mai te lipoti: “Ke fakamalosi aka ei te tulaga o te maumea o te atufenua.” E mafai o se ‵togi a vaegā akoakoga penā, kae ko te ‵togi o te tamaliki e maua mai i ei ko te fakamāumāuga fua o tena olaga kātoa ki te fakamalosiakaga o te olaga tenei. E tiga eiloa tenei te vaegā olaga ko kausaki atu ki ei a tino i te lalolagi, e mata, tenei eiloa te mea e ma‵nako a mātua Kelisiano ki ei mō olotou tama‵liki?​​—⁠Ioane 15:19; 1 Ioane 2:​15-​17.

11. Ne a mea e fakaasi mai i lipoti e uiga ki te fakaaogāga ‵se o meainu ma‵losi mo faifaiga fakatauavaga sē ‵tau i tama‵liki a‵koga i loto i iunivesiti?

¹¹ A te suā mea ko te olaga i loto i akoga penā. E lauiloa a iunivesiti mo kolisi i amioga ma‵sei​​—⁠te fakaaogāga ‵se o vailakau tapu mo te kava, te finalalolagi, amioga fakaloiloi, te takitaki ‵se o nisi tino ke aofia i se potukau e fai ne latou a amioga fakama‵taku, mo nisi mea aka foki e uke. Mafaufau la ki te fakaaogāga ‵se o te kava. E fai mai te mekesini ko te New Scientist e uiga ki te inu ke konā: “E nofo pelā ki te 44 pasene o [tama‵liki i iunivesiti i te Iunaite Sitete] e inu eiloa ke konā fakatasi i se lua vaiaso.” E lauiloa foki te vaegā amioga tenā i talavou i Ausetalia, Peletania, Lusia, mo nisi koga katoa. Kafai ko mafau‵fau tatou ki amioga fakatauavaga sē ‵tau, e masani eiloa o sau‵tala a tama‵liki i aso nei e uiga ki te “‵salaga o se famau mō se po fua e tasi,” telā e fakamatala mai i te Newsweek, “me ko te faifaiga o amioga fakatauavaga i se taimi fua e tasi​​—⁠mai te fakatau sogi ke oko ki te ‵moe fakatauavaga​​—⁠i vā o taugasoa kolā e seai eiloa ne olotou mafaufauga ke toe fetaui fakamuli.” E fakaasi mai i sukesukega ne fai me e nofo ki se 60 ki te 80 pasene o tama‵liki a‵koga e aofia i te faiga o te vaegā amioga tenei. E fai mai te sukesukega e tasi: “Kafai koe se tamaliki akoga masani i te kolisi, e fai eiloa koe penā.”​​—⁠1 Kolinito 5:​11; 6:​9, 10.

12. Ne a fakamalosiga e tuku faka‵sau atu ki ei a tama‵liki i loto i kolisi?

¹² I tafa o amioga ma‵sei konei, e lasi foki te fi‵ta i mataupu mo taimi o sukega. Se mea masani, me e ‵tau eiloa mo tama‵liki a‵koga o tauloto kae fai olotou mea a‵koga ke pāsi latou. Kāti e ‵tau foki o maua ne nisi tama‵liki a galuega ‵togi sē tumau i te taimi e a‵koga ei latou. E manakogina a taimi e uke ke maua ei se malosi fulafulaki ke fai a mea katoa konei. E pefea la te uke o taimi mo te malosi e ‵toe mai mō mea faka-te-agaga? Kafai ko tō uke a fakalavelave, ne a mea ka tiakina ne latou? E mata, ka fakamuamua faeloa a manakoga o te Malo, io me ka fakatafa aka fua pelā? (Mataio 6:​33) E fakamalosi mai te Tusi Tapu ki Kelisiano: “Mafaufau faka‵lei ki auala e ‵tau o ola koutou i ei. Sa ola e pelā mo ne tino va‵lea, kae ke pelā mo tino ‵poto. Fakaaogā faka‵lei so se avanoa e maua ne koutou, i te mea ko aso ma‵sei a aso nei.” (Efeso 5:​15, 16) Se mea fakafanoanoa me ko oti ne ‵tō atu keatea a nisi tino mai te fakatuanaki ona ko te uke o olotou taimi mo olotou malosi e fakamāumau ki nisi mea io me e aofia latou i amioga kolā e ‵teke atu ki te Tusi Tapu i kolisi!

13. Ne a fesili e ‵tau o mafaufau ‵mafa ki ei a mātua Kelisiano?

¹³ E tonu, e se fai fua i kolisi io me ko iunivesiti a amioga pelā mo te finalalolagi, amioga ma‵sei, mo fakamalosiga ma‵sei. Kae, e mafau‵fau eiloa a talavou e tokouke i te lalolagi me i mea konā ne vaega katoa o te tulaga o akoakoga, kae e mafau‵fau latou me ne mea masani eiloa o te olaga. E mata, e ‵tau eiloa o tuku faka‵sau atu ne mātua Kelisiano mo te iloa tonu olotou tama‵liki ki se vaegā olaga penā i tausaga e fa io me e uke atu? (Faataoto 22:3; 2 Timoteo 2:​22) E mata, e sili atu i te ‵lei ke maua ne tama‵liki a mea aogā mai i ei faitalia eiloa te tulaga fakamataku tenā? Kae e sili atu i te tāua, ne a mea e tauloto ne tama‵liki e uiga ki mea kolā e ‵tau o fakamuamua ne latou i olotou olaga?a (Filipi 1:​10; 1 Tesalonia 5:​21) E ‵tau eiloa o mafaufau ‵mafa a mātua fakatasi mo te faiga o ‵talo ki fesili konei, pelā foki mo te fakamataku ke uga atu olotou tama‵liki ki akoga i se suā fa‵kai io me ko se suā fenua.

Ne a Nisi Akoakoga i Tafa o Akoakoga Ma‵luga?

14, 15. (a) Faitalia a manatu lauiloa, ne a pati fakatonutonu i te Tusi Tapu kolā e fakasino tonu atu ki ei i aso nei? (e) Ne a fesili e mafai o ‵sili ifo ne talavou ki a latou eiloa?

¹⁴ I aso nei, a te ‵toe manatu lauiloa e uiga ki te manuia o talavou, ko te taumafai ke maua ne ia se akoakoga i se iunivesiti. Kae i lō te tautali atu ki te toe manatu lauiloa penā, e ‵saga atu eiloa a Kelisiano ki te fakamalosiga mai te Tusi Tapu, tenei: “Ke se amio fakatasi koutou mo te lalolagi nei, ka ke ‵fuli koutou i te fakafouga otou mafaufau, ko te mea ke fakatalitonu ne koutou me se a te loto o te Atua, te mea ‵lei, te mea e logomalie mo te gali.” (Loma 12:⁠2) Se a te loto o te Atua mō ana tino, tama‵liki mo tino ma‵tua, i te ‵toe vaega tenei o aso fakaoti? Ne fakamalosi atu Paulo ki a Timoteo: “E ‵tau eiloa mo koe o mafaufau faka‵lei i mea katoa, kufaki i puapuagā, fai te galuega a te tino folafola, kae fakataunu tau galuega totino.” E aogā eiloa a pati konā ki a tatou katoa i aso nei.​​—⁠2 Timoteo 4:⁠5.

¹⁵ I lō te tosina atu ki te agaga fia maumea o te lalolagi, e ‵tau mo tatou katoa “o mafaufau faka‵lei”​​—⁠ki te ‵tou kōsi i te feitu faka-te-agaga. Kafai koe se talavou, fesili ifo penei: ‘E mata, e taumafai malosi au o ‘fakataunu taku galuega totino,’ ke taulia ei au mo fai se faifeau o te Muna a te Atua? Ne a aku fuafuaga mō te kausaki ‘katoatoa’ atu ki taku galuega talai? Kai mafaufau aka eiloa au ki te faiga o te taviniga tumau e pelā me se mea ke kausaki ki ei?’ Konei la a fesili faiga‵ta, maise eiloa māfai ko lavea atu ne koe a nisi talavou e kausaki atu ki mea “e takutakua ei latou” kae mafau‵fau latou me ka iku atu i ei ki se olaga gali i aso mai mua. (Ielemia 45:​5, NW) Telā la, e akoako atu eiloa mo te poto ne mātua Kelisiano a olotou tama‵liki, mai te taimi koi pepe ei latou, a te vaegā olaga mo akoakoga faka-te-agaga ‵tonu.​​—⁠Faataoto 22:6; Failauga 12:1; 2 Timoteo 3:​14, 15.

16. E mafai pefea o tuku atu mo te poto ne mātua Kelisiano te vaegā olaga tonu faka-te-agaga mō olotou tama‵liki?

¹⁶ Ne fai mai te tamaliki tagata matua mai tama‵liki tāgata e tokotolu i se kāiga e tasi telā ne tavini atu te lotou mātua i te taviniga tumau i tausaga e uke: “E onoono faeloa te motou mātua ki omotou taugasoa. Ne seki fai taugasoa matou ki tama‵liki i te akoga kae ki tama‵liki fua i te fakapotopotoga kolā e ‵lei olotou tulaga faka-te-agaga. E ‵kami faeloa ne ia a tino kolā e ga‵lue i te taviniga tumau​​—⁠ko misionale, toeaina faima‵laga, ko latou kolā e ga‵lue i te Peteli, mo paenia​​—⁠ki te motou fale ke maua ei a fesokotakiga ‵lei. A te fakalogologo ki olotou tala ‵gali mo te lavea atu foki o te lotou fiafia ne fesoasoani mai i ei ke fakamalosi i omotou loto a te manakoga mō te taviniga tumau.” Ko tafaga la te gali ke lavea atu me ko ‵kau atu a tama‵liki tāgata e tokotolu konei ki te taviniga tumau​​—⁠e tokotasi e tavini atu i te Peteli, e tokotasi ko oti ne kau atu ki te Akoga Fakamasani mō Faifeau, kae e tokotasi e paenia!

17. Ne a fakatakitakiga e mafai o tuku atu ne mātua ki olotou tama‵liki i te faiga o olotou filifiliga ki mataupu i te akoga mo galuega? (Ke onoono ki te pokisi i te itulau e 31.)

¹⁷ I tafa o te atiakaga o se olaga malosi i te feitu faka-te-agaga, e ‵tau o tuku atu ne mātua, i te taimi koi fo‵liki ei a tama‵liki, a fakatakitakiga ‵lei e uiga ki te filifiliga o mataupu i te akoga mo olotou galuega. E fai mai te suā tamatane telā ko tavini atu nei i te Peteli: “Ne paenia tokolua oku mātua mai mua kae mai tua foki o te lā fakaipoipoga kae ne fai ne laua te ‵toe mea e mafai ne laua o fai ke maua ne te kāiga kātoa te agaga fia paenia. I so se taimi e filifili aka ei matou ki mataupu i te akoga io me ko te faiga o galuega kolā ka pokotia ei te motou olaga i aso mai mua, e fakamalosi mai faeloa laua ke fai se filifiliga telā e mafai ei o maua te ‵toe avanoaga ‵lei ke maua a galuega ‵togi sē tumau kae ke paenia foki.” I lō te filifili aka ki mataupu kolā e fakatoka ei a tama‵liki mō iunivesiti, e ‵tau o mafau‵fau a mātua mo tama‵liki ki kōsi kolā e aogā i te kausaki atu ki fakamoemoega faka-te-agaga.b

18. Ne a vaegā galuega e mafai o mafau‵fau ki ei a talavou?

¹⁸ E fakaasi mai i sukesukega me i fenua e uke, e lasi ‵ki te manakoga, e se mō tama‵liki kolā ne a‵koga i iunivesiti, kae mō tino ke ga‵lue i galuega masani kolā e fai ki lima mo galuega kolā e fai mō tino. E lipoti mai i te USA Today me e “70% o tino ga‵lue i tausaga mai mua nei ka se toe manakogina se tikulī i se kolisi i loto i se fa tausaga, kae ko manakogina fua se tikulī mai i kolisi kolā e takilua tausaga io me se setifiketi fua.” E toe‵toe fua a kōsi kolā e tuku mai i vaegā kolisi penā ke maua ei te poto i te galuega i te ofisa, te faitega o motokā, te faitega o komupiuta, te faitega o fale kou‵kou mo fale fo‵liki, te ‵kati ulu, mo nisi vaegā galuega aka e uke. E mata, e manako koe ki galuega konei? Ao! Kāti e se nā lo ko ‵gali a galuega konei e pelā mo te kilokiloga a nisi tino, kae e mafai o tuku mai i ei te avanoaga ke fai ne filifiliga ne tino kolā e ma‵nako tonu o tavini atu ki a Ieova.​​—⁠2 Tesalonia 3:⁠8.

19. Se a te ‵toe auala mautinoa e maua ei te fiafia mo te lotomalie tonu?

¹⁹ E fai mai te Tusi Tapu: “Tamataene mo tamāfine . . . ke ‵viki atu katoa latou ki te igoa o te Aliki [ko Ieova]! Ko tena igoa e tafasili i igoa katoa; tena ‵malu e maluga atu i te lagi mo te lalolagi.” (Salamo 148:​12, 13) Kafai e fakatusa ki tulaga mo taui kolā e ofo mai ne te lalolagi, a te galue i te taviniga tumau ki a Ieova ko te ‵toe auala ‵lei eiloa ke maua ei te fiafia mo te lotomalie tonu. Ke na masaua eiloa te fakatalitonuga tenei mai te Tusi Tapu: “Ko te fakamanuiaga a te Aliki e fai ne ia koe ke maumea, [“kae e seai se logo‵mae e fakaopoopo atu ki ei,” NW].”​​—⁠Faataoto 10:⁠22.

[Fakamatalaga mai lalo]

E Mafai o Fakamatala Mai ne Koe?

• Se a te mea e tali‵tonu katoatoa ki ei a Kelisiano e pelā me ko te auala ke maua ei se olaga tokagamalie kae tumau i aso mai mua?

• Ne a mea faiga‵ta e fe‵paki mo mātua Kelisiano e uiga ki olaga o olotou tama‵liki i aso mai mua?

• Ne a mea e ‵tau o mafau‵fau faka‵lei ki ei, māfai ko faka‵tusa aka a mea ‵lei mo mea se ‵lei e mafai o maua mai akoakoga ma‵luga?

• E mafai pefea o fesoasoani atu a mātua ki olotou tama‵liki ke kausaki atu ki se galuega i te taviniga ki a Ieova?

[Pokisi i te itulau 31]

Se a te Aogā o Akoakoga Ma‵luga?

A te tokoukega o tino kolā e olo atu ki iunivesiti e olioli malosi ki te mauaga o se tikulī telā ka maua ei ne latou a galuega ‵togi ‵lasi kae tumau. Kae e fakaasi mai i lipoti a te malo me e nofo fua pelā ki se tasi-vae-fa o tino kolā e olo atu ki kolisi e maua ne latou se tikulī i loto i tausaga e ono​​—⁠se aofaki fakafanoanoa ‵ki eiloa. E tiga foki eiloa te feitu tenā, e mata, e iku atu te tikulī tenā ki te mauaga o se galuega ‵lei? Mafaufau la ki mea kolā e fai mai i sukesukega fakamuli nei.

“A te fanatu ki te [iunivesiti] ko Harvard io me ko Duke e se maua eiloa i ei se galuega ‵lei kae lasi te ‵togi. . . . E se iloa ne kamupane a mea e uke e uiga ki talavou kolā e fakagalue ne latou. E mafai o foliga gali mai se tikulī (se tikulī mai i te iunivesiti ko te Ivy League). Kae e sili atu i te tāua o mea e mafai o fai io me ko mea e se mafai o fai ne tino.”​​—⁠Newsweek, i a Novema 1, 1999.

“E tiga eiloa e sili atu te manakogina o poto ma‵luga i te faiga o galuega ‵togi i aso nei i lō aso mua . . . , a poto kolā e manakogina mō galuega konei ko mataupu i akoga lasaga lua​​—⁠ko te numela, te faitau, mo te tusitusi i te vasega iva . . . , kae e se ko poto mai i te kolisi. . . . E se manakogina ke olo atu a tama‵liki ki kolisi ke maua ei se galuega ‵lei, kae e ‵tau o maua ne latou a tulaga ‵lei i mataupu tāua i akoga lasaga lua.”​​—⁠American Educator, te lomiga i te ‵Tau Mafanafana 2004.

“Ko oko eiloa i te sē aogā o mataupu i te ukega o kolisi ki te fakatokaga o tama‵liki a‵koga mō galuega māfai ko oti olotou akoga i kolisi. Akoga kolā e fakamasani ei a tino ki te faiga o galuega . . . ko gasolo o lauiloa fakavave. Ne gasolo aka te aofaki o tino kolā ne ‵kau atu ki ei ki te 48% mai te 1996 ki te 2000. . . . I te vaitaimi tenei, ko gasolo eiloa o sē aogā a tipiloma ‵togi ‵mafa kae fakamāumau taimi kolā e maua mai i kolisi konā.”​​—⁠Time, Ianuali 24, 2005.

“E fakaasi mai i te fakatautauga mai i te Matagaluega o Galuega i te Iunaite Sitete i te 2005, se tulaga fakamataku telā e mafai o tupu, ‵me e mafai o seai ne galuega a se tasi-vae-tolu o tino fai tikulī mai i kolisi i loto i takifa tausaga ona ko te mea ko se fetaui olotou tikulī mo galuega.”​​—⁠The Futurist, Iulai/Aokuso 2000.

Ona ko mea katoa konei, ko momea aka faeloa te uke o faiakoga ko fakalotolotolua malosi e uiga ki te tāua o akoakoga ma‵luga i aso nei. “Ko akoako ne tatou a tino mō fakamoemoega ‵se i aso mai mua,” ko muna i te lipoti a te Futurist. E ‵kese mai i ei, onoono aka la ki muna a te Tusi Tapu e uiga ki te Atua: “Au ko [Ieova] te otou Atua, telā e manako o akoako koutou ke ‵lei koutou kae fakatonutonu foki koutou i te auala e ‵tau o olo koutou i ei. Moi ne faka‵logo mai eiloa koutou ki aku fakatonuga, e penei a fakamanuiaga mō koutou e tafe eiloa pelā me se vaitafe telā e se mafai o ‵masa pakupaku! E penei e maua ne koutou te manumalo pelā mo galu kolā e ‵fati ki luga i te tafātai.”​​—⁠Isaia 48:​17, 18.

[Ata i te itulau e 32]

E akoako atu mo te poto ne mātua Kelisiano ki olotou tama‵liki talu mai te taimi koi pepe ei se olaga faka-te-agaga malosi