Akoakoga mo Tupe—E Maua Tonu i ei se Olaga Gali i Aso Mai Mua?

E mafau‵fau a tino e tokouke me i a latou kolā ne a‵koga faka‵lei kae mau‵mea e mafai o maua ne latou se olaga gali i aso mai mua. E tali‵tonu latou me i akoakoga i te iunivesiti e mafai o momea aka ei te ‵lei o se tino i tena galuega, i tena kāiga, mo tena fenua. E mafai foki o mafau‵fau latou me i akoakoga ‵lei ka iku atu ki te mauaga o se galuega ‵togi ‵lei kae ka fia‵fia a tino kolā e uke olotou tupe.

SE FILIFILIGA A TINO E TOKOUKE

Mafaufau ki pati a Zhang Chen, mai Saina. Ana muna, “Ne talitonu au me e ‵tau o maua ne au se tikulī i te iunivesiti ke mo a ma mativa au, kae ko te mauaga o se galuega ‵togi ‵lei, ka fai ei ke maua se olaga fiafia kae fakalotomalie.”

Ko te mea ke maua ne latou se olaga gali i aso mai mua, e taumafai a tino e tokouke ke olo atu ki iunivesiti lauiloa, kae kāti i nisi fenua. Ne lauiloa ‵ki te mea tenei ke oko ki te taimi ko se mafai ei o faima‵laga ona ko te COVID-19. E fai mai se lipoti i te 2012 a te Organisation for Economic Co-operation and Development: “Mai i tama‵liki katoa kolā e a‵koga i nisi fenua e nofo ki te 52% o tama‵liki Asia e aofia i ei.”

E masani o ga‵lue malosi a mātua ko te mea ke mafai o olo atu olotou tama‵liki o a‵koga i iunivesiti i nisi fenua. Ne fai mai a Qixiang, mai i Taiwan: “Oku mātua e se mau‵mea kae ne ave ne lāua a matou tama‵liki katoa e tokofa ke a‵koga i Amelika.” Ke mafai o ‵togi a akoakoga penei, ne ‵tau o fai ne tena kāiga a kaitalafu e uke, e pelā mo mea e fai ne nisi kāiga.

NE A MEA NE IKU MAI I EI?

Se tamāfine e tokotasi ko mata fi‵ta aka loa kae sagasaga atu i mua o se komupiuta kae ko leva te po. — Ne iku atu ki te kaitaua a tino e tokouke kolā ne kausaki atu ki akoakoga ma‵luga mo koloa

E mafai o momea aka te ‵lei o te olaga ona ko akoakoga, kae e se maua faeloa i ei a mea kolā e fakamoe‵moe ki ei a tamaliki a‵koga. E pelā mo te fia o tausaga ne a‵koga kae fai a kaitalafu e uke, ne seki maua ne tino e tokouke a te galuega ne ma‵nako latou ki ei. Ne lipoti mai a Rachel Mui i te Business Times a Singapore, penei: “Ko gasolo o tokouke a tino fai pepa ma‵luga e seai ne olotou galuega.” E fai mai a Jianjie, telā ne maua ne ia se pepa maluga kae nofo i Taiwan, “Ko se mafai o fai ne tino e tokouke se mea kae na ko te talia o se galuega telā e seai eiloa se aoga olotou tikulī ki ei.”

A tino kolā ne maua ne latou se galuega e ‵tusa mo olotou pepa ma‵luga, kāti koi mafau‵fau me e seki maua ne latou te olaga telā ne fakamoe‵moe latou ki ei. I te otiga o ana akoga i te iunivesiti i Egelani, ne maua ne Niran, mai Thailand, se galuega telā e fetaui mo tena pepa maluga. “E pelā mo te mea ne fakamoemoe au ki ei, ne maua eiloa ne au se galuega ‵togi ‵lei mai i toku tikulī. Kae ke maua te ‵togi ‵lei tenei, e manakogina ke galue malosi au i taimi e uke. Fakamuli ifo, ne fakamalō‵lo ne te kamupane a te ukega o ana tino ga‵lue, e aofia i ei au. Ne iloa aka ne au me e seai se tokagamalie e mafai o maua i so se galuega ‵togi.”

Ke oko foki loa ki tino mau‵mea, io me ko tino ne maua ne latou se olaga foliga ‵lei, koi fe‵paki eiloa latou mo fakalavelave faka-te-kāiga, masaki, mo te manava‵se ki mea tau tupe. Ne fai ‵tonu mai a Katsutoshi, mai Tiapani, “Ne maua ne au a kope faka-te-foitino e uke, kae ne kaitaua au ki te uiga fakatau‵fai, te loto masei, mo amioga takafia‵toa.” Ne fai mai a Lam, se fafine e nofo i Vietnam, “E lavea ne au a tino e tokouke e taumafai ke maua se galuega ‵togi ‵lei ko te mea ke tokagamalie i mea tau tupe, kae ko te ‵tonuga loa e maua mai fua i ei a ikuga sē ‵lei—te sē tokagamalie, masaki, lagonaga sē ‵lei, mo te loto mafatia.”

E SE TUKU MAI NE AKOAKOGA MO TUPE SE OLAGA ‵LEI I ASO MAI MUA

Se mea tonu me e ‵tau o a‵koga a tino kae ke maua foki a tupe ke tausi latou mo olotou kāiga. Kae e se maua fua i ei se olaga gali i aso mai mua. Kaia? Mafaufau ki mea e fai mai i Tusitusiga Tapu.

A AKOAKOGA MA‵LUGA E SE MAUA FAELOA I EI TE MANUIA.

“A tino ‵tele ma‵kini e se ‵sili faeloa i te fakatautelega, . . . a tino malamalama e se maua faeloa olotou maumea, a latou kolā e isi se iloaga i ei e se manuia faeloa, me i taimi o fakalavelave mo mea ‵tupu fakafuasei e ‵tupu ki tino katoa.”—FAILAUGA 9:11.

Ke oko foki loa ki tino kolā ne a‵koga faka‵lei, e se manuia faeloa, ona ko pogai kolā e se mafai o pule atu latou ki ei. E mafai o taofi aka ne te tulaga sē ‵lei o mea tau tupe, faifaiga sē fakamaoni mo te fakailoga tino a toe tino a‵koga ‵lei mai te faiga o mea e ma‵nako latou ki ei.

E MAFAI O ‵GALO ATU A KOLOA.

“Ke mo a ma fakafi‵ta ne koe a koe eiloa ke maua a koloa. Fakagata te faifaiga tenei kae fakaasi atu te malamalama. Kafai e kilo atu ou mata ki ei, e galo i konā, e mautinoa me ka ‵tala ana kapakau e pelā mo te aeto kae eva atu ki luga i te lagi.”—FAATAOTO 23:4, 5.

So se puipuiga e maua mai i tupe e se tumau. A fakalavelave i mea tau tupe e mafai o fai ei ke ‵galo au tupe ‵teu katoa i se po fua e tasi. A fakalavelave ‵tupu o te natula e pelā mo mafuie, afi, mo matagi ma‵losi, e mafai o fai ei ke ‵galo atu a tupe mo se fale o se tino.

E ‵TUPU SĀLE A FAKALAVELAVE ONA KO TUPE.

“Kae ko mea e uke a te tino maumea e fai ei ke se moe a ia.”—FAILAUGA 5:12.

Ne fakamaoni aka ne Franklin, telā e nofo i Hong Kong, a te ‵tonu o pati ‵poto konā. Ne akoga ‵lei a ia kae maua foki se galuega ‵togi ‵lei. Oti aka, fakasopo ei a ia mo fai se menetia. “Ona ko te fi‵ta, ne kamata ei au o masaki,” ko ana pati. “Ne manavase malosi au telā ko se mafai ei au o moe.” Fakamuli loa, ne oko a ia ki se tulaga telā ko se mafai o tumau a ia i ei. “Ne kamata o fesili ifo au me kaia e fai ne au te mea tenei,” ko ana pati, “kae ne fai ei ke mafaufau malosi au e uiga ki te pogai tonu o te olaga.”

“Ke mo a ma fakafi‵ta ne koe a koe eiloa ke maua a koloa.”—FAATAOTO 23:4

E pelā mo Franklin, ko oti ne fakaiku aka ne tino e tokouke me e isi ne mea e tāua atu i te olaga i lō te kausaki atu ki akoakoga ma‵luga mo koloa. I lō te fakavae olotou olaga ki kope faka-te-foitino e ‵sala atu a nisi tino ki se olaga ‵lei i aso mai mua mai te taumafai ke fai fua mo fai se tino ‵lei kae fai a mea ‵lei ki nisi tino. E mata, a te kausaki atu ki se vaegā olaga penā, ka maua i ei se olaga gali i aso mai mua? Ka maua te tali i te suā mataupu.