E ‵Tau o “Fia‵fia Koutou”

“Fakamanatu te ‵kaiga fiafia tenei [ki a Ieova] . . . Ke fia‵fia koutou.”​—TEUTELONOME 16:15.

1. (a) Ne a kinauga ne faka‵sae aka ne Satani? (e) Se a te mea ne folafola mai ne Ieova mai tua o te ‵tekeatuga a Atamu mo Eva?

I TE takitakiga ne Satani a Atamu mo Eva ke ‵teke atu ki te lā Māfuaga, ne faka‵sae aka i ei ne ia a kinauga tāua e lua. Muamua la, ne fakafesili ne ia te ‵tonu o mea a Ieova e fai mo te auala e pule mai ei a ia. A ko te lua, e pelā me ne fakaasi mai ne Satani me e tavini atu fua a tino ki a Ieova ona ko olotou manakoga kaima‵nako. Ne fakaasi manino mai te lua o kinauga i taimi o Iopu. (Kenese 3:​1-6; Iopu 1:​9, 10; 2:​4, 5) Kae ne gasuesue fakavave a Ieova o faka‵lei aka te mea tenā. A koi ‵nofo atu eiloa a Atamu mo Eva i te fatoaga o Etena kae folafola mai ne Ieova te auala ka faka‵lei aka ei ne Ia a kinauga konā. Ne folafola mai ne ia te oko mai o se “fanau” telā, kafai e oti ne fakapakia tena mulivae, ko tamate ei ne ia Satani mai te tukimo‵momoga o tena ulu.​​—Kenese 3:​15.

2. Se a te mainaga ne fakamaina mai ne Ieova e uiga ki te auala ka fakataunu ei ne ia te valoaga i te Kenese 3:​15?

² I te tekaga o taimi, ne fakamaina malielie mai ne Ieova a te valoaga tenā, e fakamaoni mai i ei te mautinoa o tena fakataunuga. E pelā eiloa mo te faiatuga a te Atua ki a Apelaamo me ka vau te “fanau” tenā i tena gafa. (Kenese 22:​15-​18) Ne fai a te mokopuna o Apelaamo ko Iakopo mo fai te tamana o matakāiga e 12 o Isalaelu. I te 1513 T.L.M., i te taimi ne fai ei a matakāiga konā mo fai se atufenua e tasi, ne tuku atu ne Ieova ki a latou se fakasologa o tulafono kolā ne aofia i ei a fakamanatuga kese‵kese i tausaga katoa. Ne fai mai te apositolo ko Paulo me i fakamanatuga konā “ne ata fua o mea ka oko mai.” (Kolose 2:​16, 17; Epelu 10:1) Ne aofia i mea konā ko ata o te fakataunuga o fuafuaga a Ieova mō te Fanau tenei. A te faiga o fakamanatuga konei ne fai i ei ke maua te fiafia lasi i Isalaelu. Ka fakamalosi aka eiloa te ‵tou tali‵tonu ki te ‵tonu o folafolaga a Ieova mai te faiga o se sukesukega toetoe ki fakamanatuga konei.

Te Saemaiga o te Fanau

3. Ko oi te Fanau telā ne folafola mai, kae ne fakapakia pefea tena mulivae?

³ I tausaga e silia atu i te 4,000 mai tua o te valoaga tenā a Ieova, ne sae mai ei te Fanau telā ne folafola mai. Ko Iesu tenā. (Kalatia 3:​16) E pelā me se tino ‵lei katoatoa, ne fakamaoni eiloa a Iesu ke oko ki tena mate, kae fakatalitonu atu i ei a te ‵loi o ‵losiga katoa a Satani. E se gata i ei, ona ko Iesu e se se tino agasala, ne fai tena mate mo fai se taulaga telā e lasi ‵ki tena aogā. E auala i te taulaga tenā, ne fakasaoloto ei ne Iesu mai te agasala mo te mate a tino fakamaoni katoa mai te gafa o Atamu mo Eva. A te mate o Iesu i luga i te sataulo ko te ‘fakapakiaga tenā o te mulivae’ o te fanau telā ne folafola mai.​​—Epelu 9:​11-​14.

4. Ne fakaata mai pefea te taulaga a Iesu?

⁴ Ne mate a Iesu i te po 14 o Nisani, i te 33 T.A.a Ne fai te po 14 o Nisani mo fai se aso fakafiafia o te fakamanatuga o te Paseka i Isalaelu. I te aso eiloa tenā i tausaga takitasi, e ‵kai fakatasi a kāiga i se ‵kaiga telā e aofia i ei se tamā mamoe telā e seai sena pona. I te faiga tenei, e masaua ei ne latou te tulaga o te toto o te tamā mamoe i te faka‵saoga o uluma‵tua a tino Isalaelu i te taimi ne tamate ei ne te agelu o te mate a uluma‵tua a tino Aikupito i te po 14 o Nisani, 1513 T.L.M. (Esoto 12:​1-​14) Ne fakaata mai i te tamā mamoe o te Paseka a Iesu, telā ne fai mai ei te apositolo ko Paulo: “I a Keliso te ‵tou tamā mamoe o te Paseka, ko oti ne tuku atu mo fai te taulaga.” (1 Kolinito 5:7) E pelā mo te toto o te tamā mamoe o te Paseka, e maua ne tino e tokouke te fakaolataga mai te toto maligi o Iesu.​​—Ioane 3:​16, 36.

‘Fuataga Muamua Mai te Mate’

5, 6. (a) Ne fakatu aka anafea a Iesu, kae fakaata mai pefea te mea tenā i te Tulafono? (e) Ne mafai pefea o fakataunu te Kenese 3:15 ne te fakatuakaga o Iesu?

⁵ I te tolu o aso, ne toe fakatu mai ei a Iesu ko te mea ke tuku atu ne ia a mea aogā o tena taulaga ki tena Tamana. (Epelu 9:​24) Ne fakaata mai tena toetu i te suā fakamanatuga. A te aso mai tua o Nisani 14 ne kamata ei te Fakamanatuga o te ‵Kaiga o Falaoa se Faka‵fete. I te suā aso, Nisani 16, e avatu i ei ne tino Isalaelu se saitaga saito, ko lakau kaina muamua eiloa kolā e ‵kati, ke ofo atu ne te faitaulaga i mua o Ieova. (Levitiko 23:​6-​14) Ko tafaga te fetaui ‵lei o mea konei me i te tausaga e 33 T.A., i te aso eiloa tenā, ne fakagata ei ne Ieova a taumafaiga matagā a Satani ke ‵pono ki te se-gata-mai a te gutu o tena “molimau fakamaoni kae tonu”! I te po 16 o Nisani, 33 T.A., ne fakatu aka ei ne Ieova a Iesu mai te mate ki te ola faka-te-agaga telā e se mafai o toe mate.​​—Fakaasiga 3:​14; 1 Petelu 3:​18.

⁶ Ne fai a Iesu mo fai “te [fuataga] muamua eiloa o tino ‵mate.” (1 Kolinito 15:20) E ‵kese mo tino kolā ne toe faka‵tu aka i aso mua, ne seki toe mate a Iesu. I lō te fai penā, ne fanaka a ia ki te lagi ki te feitu fakaatamai o Ieova, o faka‵tali i ei ke oko ki te taimi ka fakasopo ei a ia mo fai te Tupu o te Malo faka-te-lagi o Ieova. (Salamo 110:1; Galuega 2:​32, 33; Epelu 10:​12, 13) Talu mai tena fakasopoga mo fai te Tupu, ko tu atu nei a Iesu i te tulaga telā ka tuki mo‵momo ei ne ia te ulu o te ‵toe fili sili, ko Satani, ko tena fakaseaiga se-gata-mai tenā, kae ka fakaseai atu foki tena fanau.​​—Fakaasiga 11:​15, 18; 20:​1-3, 10.

Nisi Tino i te Fanau a Apelaamo

7. Se a te Fakamanatuga o Vaiaso?

⁷ A Iesu ko te Fanau telā ne folafola mai i Etena kae e auala i a ia ka “fakamalepe” ei ne Ieova a galuega a te Tiapolo. (1 Ioane 3:8) Kae i te taimi ne faipati atu ei a Ieova ki a Apelaamo, ne fakaasi atu ne ia me i tena “fanau” e se se tino fua e tokotasi. Ka pelā eiloa mo “fetu i te lagi io me ko one i te matafaga.” (Kenese 22:17) A te fakaasimaiga o nisi tino i te “fanau” tenā ne fakaata mai foki i se isi fakamanatuga fakafiafia. I te limasefulu o aso mai tua o Nisani 16, ne fakamanatu ei ne Isalaelu te Fakamanatuga o Vaiaso. E fai mai te Tulafono e uiga ki te mea tenei: “I te limasefulu o aso, te aso e tuakoi ki te fitu o Sapati, toe ofo atu ki te Aliki se taulaga saito fou. E ‵tau mo kāiga takitasi o aumai se avā puta falaoa o tuku atu ke fai mo meaalofa fakapito ki te Aliki. A te puta e tasi e ‵tau o lua kilokalame o te falaoa e palu ki te isi, kae e ‵tau o tuku atu ki te Aliki ke fai mo taulaga o te saito muamua i saito o te taukai.”b​​—Levitiko 23:​16, 17, 20.

8. Se a te mea tafasili i te tāua telā ne tupu i te Penitekoso i te 33 T.A.?

⁸ I te nofoga a Iesu i te lalolagi, ne fakaigoa te Fakamanatuga o Vaiaso ki te Penitekoso (se pati Eleni telā e fakauiga ki te “limasefulu”). I te Penitekoso i te 33 T.A., ne ‵ligi ifo ne te Faitaulaga Sili, ko Iesu Keliso telā ko oti ne fakatu aka, a te agaga tapu ki luga i se potukau foliki o soko e toko 120 kolā ne maopoopo i Ielusalema. Tela la, ne fai a soko konā mo fai a tama fakaekegina a te Atua mo taina o Iesu Keliso. (Loma 8:​15-​17) Ne fai latou mo fai se fenua fou, ko “te Isalaelu a te Atua.” (Kalatia 6:​16) Mai se aofaki mu‵tana penā, ne oko atu eiloa te aofaki mautinoa o te fenua tenā ki te toko 144,000.​​—Fakaasiga 7:​1-4.

9, 10. Ne fakaata mai pefea te fakapotopotoga o Kelisiano fakaekegina i te taimi o te Penitekoso?

⁹ Ne fakaata mai i te avā falaoa faka‵fete kolā ne ofo atu i mua o Ieova i te Penitekoso i tausaga takitasi, a te fakapotopotoga o Kelisiano fakaekegina. E fakaasi mai i falaoa faka‵fete me koi maua eiloa ne Kelisiano fakaekegina a te mea faka‵fete o te agasala telā ne togi mai. E tiga te feitu tenā, ko mafai o fesokotaki atu latou ki a Ieova e auala i te taulaga togiola a Iesu. (Loma 5:​1, 2) Kaia e lua i ei a falaoa? Kāti e fakasino atu foki te mea tenā ki te filifiliga o tama fakaekegina a te Atua mai potukau e lua​​—muamua mai tino Iutaia ‵tonu kae fakamuli mai Fenua Fakaa‵tea.​​—Kalatia 3:​26-​29; Efeso 2:​13-​18.

¹⁰ Ne maua a falaoa e lua kolā ne ofo atu i te Penitekoso mai fuataga muamua o te taukai o saito. E penā foki a Kelisiano kolā e fakaeke ki te agaga, e fakaigoa latou ki “fuataga muamua o ana mea ne faite.” (Iakopo 1:​18, NW) Ko latou a tino muamua kolā ka fakamagalo olotou agasala e auala i te toto maligi o Iesu, ko mafai ei o tuku atu ki a latou a te ola e se toe mafai o mate i te lagi, ko te koga telā ka pule fakatasi mai ei latou mo Iesu i tena Malo. (1 Kolinito 15:53; Filipi 3:​20, 21; Fakaasiga 20:6) Mai te tulaga tenā, i se aso pili mai nei, ka takitaki ne latou a fenua “ki te tokotoko fiti” kae ka matea ne latou a Satani ‘e lakalakagina mai lalo i olotou vae.’ (Fakaasiga 2:​26, 27; Loma 16:20) Ne fai mai te apositolo ko Ioane: “E tau‵tali eiloa [latou] i te Tama Mamoe i so se koga e fano a ia ki ei; ko oti ne fakaolagina latou mai te tokoukega o tino, ka ko latou foki ko tino [fuataga] muamua e tuku atu ki te Atua mo te Tama Mamoe.”​​—Fakaasiga 14:4.

Te Aso e Faka‵mafa Mai i ei te Fakaolataga

11, 12. (a) Ne a mea ne fai sāle i te Aso o te Faka‵māga? (e) Ne a mea aogā ne maua ne Isalaelu mai te ofoatuga o te pulumakau mo kouti e pelā me ne taulaga?

¹¹ I te po sefulu o te masina o Etanima (ne fakaigoa fakamuli ki a Tishri),c ne fakamanatu ei ne Isalaelu se fakamanatuga telā ne fakaata mai i ei te fakaaogāga o mea aogā mai te taulaga togiola a Iesu. I te aso tenā, ne maopoopo fakatasi ei a te fenua kātoa mō te Aso o te Faka‵māga ke ofo atu ei a taulaga mō olotou agasala.​​—Levitiko 16:​29, 30.

¹² I te Aso o te Faka‵māga, e tamate ne te faitaulaga sili se tamā pulumakau, kae i loto i te Potu Tafasili i te Tapu, e faka‵pisi atu ne ia a toto fakafitu taimi ki mua o te ‵pono o te Pusa o te Feagaiga, ko ofo atu ei a toto i konā i se auala fakatusa i mua o Ieova. Ne fai te taulaga tenā mō agasala a te faitaulaga sili mo “tena kāiga,” ko faitaulaga lagolago, mo tino Levi katoa. Ko puke ei ne te faitaulaga sili e lua kouti. E tamate ne ia e tasi te kouti mō agasala a “te fenua.” E faka‵pisi atu foki a nisi toto mai ei ki mua o te ‵pono o te Pusa i loto i te Potu Tafasili i te Tapu. Ka oti i konā, ko tuku atu ei a lima o te faitaulaga sili ki te ulu o te lua o kouti, kae fakaasi ‵tonu atu a agasala a tino Isalaelu. Ko fai ei ne ia ke ‵taki atu te kouti tenā ki te koga lavaki ko te mea ke ave keatea ne ia a agasala a te fenua kātoa i se auala fakatusa.​​—Levitiko 16:​3-​16, 21, 22.

13. Ne fakaata mai pefea i mea ne ‵tupu i te Aso o te Faka‵māga a mea e fai ne Iesu?

¹³ E pelā mo mea ne fakaata mai i faifaiga konā, e fakaaogā ne te Faitaulaga Sili, ko Iesu, a tena toto eiloa ke fakamagalo ei a agasala. Muamua la, e fakaaogā te aogā o tena toto ki te “malumalu faka te agaga” o Kelisiano fakaekegina e toko 144,000, ko mafai ei o takuamiotonugina latou ke maua ne latou se tulaga ‵ma i mua o Ieova. (1 Petelu 2:5; 1 Kolinito 6:​11) Ne fakaata mai te mea tenei ne te taulaga o te pulumakau. Ko ‵tala mai ei i konā te auala ke maua ne latou te lotou taui faka-te-lagi. A ko te lua, e fakaaogā a mea aogā mai te toto o Iesu ki te fia miliona o nisi tino kolā e fakatuanaki ki a Keliso, e pelā mo te mea e fakaasi mai i te taulaga o te kouti. Ka fakamanuiagina a latou konei ki te ola se-gata-mai i te lalolagi nei, ko te mea telā ne galo i a Atamu mo Eva. (Salamo 37:​10, 11) Mai luga i te fakavae o tena toto maligi, ko ave keatea ei ne Iesu a agasala a tino katoa, e pelā eiloa mo te ave keateaga o agasala a tino Isalaelu ne se kouti ola ki te koga lavaki i se auala fakatusa.​​—Isaia 53:​4, 5.

Te Fiafia i Mua o Ieova

14, 15. Ne a mea ne ‵tupu i te Fakamanatuga o Fale Fakamalumalu, kae ne a mea ne fakamasaua atu i ei ki tino Isalaelu?

¹⁴ Ka oti te Aso o te Faka‵māga, ko fakamanatu ei ne tino Isalaelu te Fakamanatuga o Fale Fakamalumalu, ko te ‵toe fakamanatuga fakafiafia eiloa i te tausaga faka-Iutaia. (Levitiko 23:​34-43) Ne fai te fakamanatuga tenā mai te po 15 ki te po 21 o Etanima kae fakaoti ki se sauniga ‵malu i te po 22 o te masina tenā. E fakailoga ki ei te fakaotiga o te ‵taemaiga o fuataga o te laukele, se taimi e fakafetai atu ei mō te lasi o te aga‵lei o te Atua. Mō te pogai eiloa tenā ne fakatonu atu ei a Ieova ki a latou: “Ke fia‵fia koutou me ne fakamanuia ne te Aliki te ‵katiga o otou lakau kaina penā foki otou galuega.” (Teutelonome 16:15) Ko tafaga la te fakafiafia loto o te taimi tenā!

¹⁵ Ne ‵nofo atu te kau Isalaelu i fale fakamalumalu i aso e fitu e fai ei ne latou te fakamanatuga tenā. Ne fakamasaua atu ei ki a latou me ne ‵nofo eiloa latou i fale fakamalumalu i se vaitaimi i te koga lavaki. Ne tuku atu i te fakamanatuga tenā se avanoaga lasi ke masaua ne latou te tausiga a Ieova ki a latou e pelā me se tamana. (Teutelonome 8:​15, 16) Kae ona ko latou katoa, tino mau‵mea mo tino ma‵tiva, ne ‵nofo katoa i fale fakamalumalu tai ‵pau penā, ne fakamasaua atu ei ki tino Isalaelu me e ‵tusa mo te fakamanatuga tenā, a latou e ‵pau katoa.​​—Neemia 8:​14-​16.

16. Se a te mea ne fakaata mai i te Fakakamanatuga o Fale Fakamalumalu?

¹⁶ Ne fai te Fakamanatuga o Fale Fakamalumalu mo fai se fakamanatuga o fuataga, se faifaiga fakafiafia o te ‵taemaiga o fuataga, kae ne fakaata mai i ei a te fakamaopoopomaiga fakafiafia o latou kolā e fakatuanaki ki a Iesu Keliso. Ne kamata te fakamaopoopomaiga tenā i te Penitekoso i te 33 T.A., i te taimi ne fakaekegina i ei a soko o Iesu e toko 120 ke fai mo vaega o “faitaulaga e tapu.” E pelā mo te ‵nofo o tino Isalaelu i fale fakamalumalu i nāi aso fua, e iloa ne tino fakaekegina i a latou “e se ‵nofo mau i te lalolagi” matagā tenei. A te lotou fakamoemoega ko te lagi. (1 Petelu 2:​5, 11) Ko oko atu nei te fakamaopoopomaiga o Kelisiano fakaekegina ki tena fakaotiga i “aso fakaoti” konei, i te taimi e fakamaopoopo mai ei a tino fakaoti o te toko 144,000.​​—2 Timoteo 3:1.

17, 18. (a) Se a te mea e fakaasi mai me ka aogā foki te taulaga a Iesu ki nisi tino i tafa o Kelisiano fakaekegina? (e) Ko oi e aogā ki a latou i aso nei a te mea telā ne fakaata mai ne te Fakamanatuga o Fale Fakamalumalu, kae oko atu māfea te mea tenā ki tena fakaotiga fakafiafia?

¹⁷ Se mea tāua ke iloa atu me i te faiga o te fakamanatuga mua tenei, ne ofo atu i ei a pulumakau e 70. (Numela 29:​12-​34) A te napa 70 ko te 7 fatele ki te 10, ko napa i te Tusi Tapu kolā e fakaasi mai i ei te tulaga ‵lei katoatoa o mea i te lagi mo mea i te lalolagi. Tela la, ka aogā te taulaga a Iesu ki tino fakamaoni mai matakāiga e 70 o tino katoa kolā ne o‵mai mai te gafa o Noa. (Kenese 10:​1-​29) E ‵tusa mo te mea tenā, ko oti ne fakalauefa atu te fakamaopoopomaiga tenā i ‵tou taimi nei ke aofia i ei a tino taki tokotasi mai fenua katoa kolā e fakatuanaki ki a Iesu kae maua ne latou te fakamoemoega ke ola i te lalolagi palataiso.

¹⁸ Ne matea ne te apositolo ko Ioane te fakamaopoopomaiga tenā i aso nei i se fakaasiga. Muamua la, ne lagona ne ia a faka‵pulaga e uiga ki te fakamau‵tuga o tino fakaoti o te toko 144,000. Oti i konā, matea ei ne ia “te vaitino tokouke, ko se mafai eiloa o faitau a latou katoa ne se tino,” e ‵tu i mua o Ieova mo Iesu, “kae puke a lau o pāma i olotou lima.” A tino konei “ne ‵sao i te fakasauāga lasi” ki loto i te lalolagi fou. A latou foki konei e se ‵nofo tumau i te olaga mago tenei, kae e ‵kilo atu eiloa latou ki mua mo te loto tali‵tonu ki te taimi ka takitaki ei latou ne te Tama Mamoe “ki vai puna o te ola.” I te taimi tenā, ka “‵solo keatea ne te Atua a loimata katoa mai olotou mata.” (Fakaasiga 7:​1-​10, 14-​17) Ka oko atu eiloa te mea telā ne fakaata mai ne te Fakamanatuga o Fale Fakamalumalu ki tena fakaotiga fakafiafia mai tua o te Pulega a Keliso i te Afe Tausaga, māfai ko maua ne latou fakatasi mo tino fakamaoni kolā ka toe faka‵tu aka, a te ola se-gata-mai.​​—Fakaasiga 20:5.

19. E aogā pefea ki a tatou a te mafau‵fau ki fakamanatuga kolā ne fakamanatu sāle i Isalaelu?

¹⁹ E mafai foki tatou o “fia‵fia” i te ‵tou mafaufau ‵loto ki uiga o fakamanatuga mua a tino Iutaia. E fakaofoofogia a te mafaufau ki te auala ne tuku mai ei ne Ieova se fakasologa o ata e uiga ki te fakataunuga o tena valoaga telā ne tuku mai i Etena, kae se mea fakafiafia foki ke matea atu te fakataunuga malielie mai o te mea tenā. E iloa ne tatou i aso nei me ko oti ne vau te Fanau kae ko oti foki ne fakapakia tena mulivae. Ko fai nei a ia mo fai te Tupu i te lagi. E se gata i ei, ko oti ne fakatalitonu mai ne te tokoukega o te toko 144,000 te lotou fakamaoni ke oko ki te mate. Se a la te mea koi ‵toe nei? Ka pefea te pili mai o te fakataunuga katoatoa o te valoaga tenā? Tenei te mea ka sau‵tala ki ei i te suā mataupu.

[Fakamatalaga mai lalo]

E Mafai o Fakamatala Mai ne Koe?

• Se a te mea telā ne fakaata mai ne te tamā mamoe o te Paseka?

• Se a te fakamaopoopomaiga telā ne fakaata mai ne te Fakamanatuga o te Penitekoso?

• Ne a vaega o te Aso o te Faka‵māga e fakasino atu ki te auala e fakaaogā ei te taulaga togiola a Iesu?

• I te auala fea e fakaata mai i ei a te fakamaopoopomaiga o Kelisiano ne te Fakamanatuga o Fale Fakamalumalu?

[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 24]

Mea Kolā ne ‵Tupu: Ne Fakaata Mai i ei te:

Paseka Nisani 14 Ne tamate te tamā Ne ofo atu a Iesu mamoe o te Paseka pelā me se taulaga

(Nisani 15-​21)

↑

50 aso

↓

[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 23]

E pelā mo te toto o te tamā mamoe o te Paseka, e tuku mai ne te toto maligi o Iesu te fakaolataga mō tino e tokouke

[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 24]

A fuataga muamua o te taukai kolā e ofo atu i te po 16 o Nisani ne fakaata mai i ei te fakatuakaga o Iesu

[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 25]

A te avā falaoa faka‵fete kolā ne ofo sāle atu i te Penitekoso ne fakaata mai i ei te fakapotopotoga o Kelisiano fakaekegina

[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 26]

E fakaata mai ne te Fakamanatuga o Fale Fakamalumalu a te fakamaopoopomaiga fakafiafia o tino fakaekegina mo te “vaitino tokouke” mai i atufenua katoa