Se a te Pogai o te Ola?

KAIA E TĀUA EI TE TALI KI EI? E aofia i nāi mea kolā e fakafanoanoa atu ki tino ko te manatu me e seai se aogā o te ola. I te suā feitu, a te tino telā e malamalama ‵lei i te pogai o te ola, e mafai ne ia o fakafesagai atu ki tulaga faiga‵ta o te olaga. Ne tusi mai a Viktor E. Frankl, se tokitā kae se tokotasi ne sao i te fakatautamatega o te kau Iutaia ne te kau Nasi, penei: “E seai se mea i te lalolagi nei, i taku faka‵tau, e mafai o fesoasoani atu ki se tino ke mafai ne ia o fakafesagai atu ki te olaga ke oko ki toe mea faiga‵ta i te olaga, i tafa o tena iloa me e isi se pogai o te ola.”

Kae, e uke ‵ki a manatu kese‵kese e uiga ki te mataupu tenei. E mafau‵fau nisi tino me e pule eiloa te tino ke fakaiku aka ne ia me se a te pogai o te ola. E ‵kese mo te mea tenā, e akoako ne nisi tino kolā e tali‵tonu ki te evolusione me e seai eiloa se māfuaga tonu ki te olaga.

Tela la, a te ‵toe auala ‵lei ke iloa aka ei te pogai o te ola ko te ‵sala atu e uiga ki ei mai te Māfuaga o te Ola, ko Ieova te Atua. Ke mafaufau ki pati mai tena Muna e uiga ki te mataupu tenei.

Pati a te Tusi Tapu

E akoako mai te Tusi Tapu me e isi se pogai tonu ne faite ei ne Ieova te Atua te tagata mo te fafine. Ne tuku atu ne Ieova a fakatonuga konei ki ‵tou mātua muamua.

Kenese 1:28. “Fakatokouke otou tama‵liki, ko te mea ko otou fanau ke ‵nofo i te lalolagi kae pule i ei. Ko tuku atu ne au ki a koutou te pule i luga i ika, manu eva, mo manu vae fa katoa.”

Ko te fuafuaga eiloa a te Atua ke fai ne Atamu mo Eva mo lā tama‵liki a te lalolagi mo fai se palataiso. Ne seki manako a ia ke olo aka a tino o ma‵tua kae ‵mate; io me fakamasei ne tino a mea ola i olotou tafa. Kae ona ko te filifiliga sē ‵lei ne fai ne ‵tou mātua muamua, ko maua ei ne tatou te tulaga agasala mo te mate. (Kenese 3:2-6; Loma 5:12) E ui ei, ne seki mafuli eiloa te fuafuaga a Ieova. Ko pili fua nei o fai te lalolagi mo fai se palataiso.—Isaia 55:10, 11.

Ne faite ne Ieova tatou kae tuku mai ki a tatou te malosi mo te poto ke fakataunu ei tena fuafuaga. Ne seki faite ne ia tatou ke tu tokotasi mai i a ia. Ke mafaufau ki te fuafuaga a te Atua mō tatou i fuaiupu mai te Tusi Tapu konei mai lalo.

Failauga 12:13. “I te otiga ne kilokilo au ki mea katoa konā, e tasi eiloa taku muna e fai atu: Mataku ki te Atua, kae tausi ki ana fakatonuga, me e tenā eiloa te pogai ne faite ei a te tagata.”

Mika 6:8. “A te mea e manako [a Ieova] ke fai ne tatou tenei: ke fai ne tatou te mea tonu, ke fakaasi atu te alofa tumau, kae ola mo te loto maulalo i mua o te ‵tou Atua.”

Mataio 22:37-39. “‘E ‵tau mo koe o alofa ki te Aliki tou Atua mo tou loto kātoa, mo tou agaga kātoa, mo tou mafaufau kātoa.’ Tenā te tulafono tafa sili mo te aogā. Ko te lua o tulafono tafasili i te aogā tenei: ‘E ‵tau mo koe o alofa ki tou tuakoi e pelā eiloa mo koe ki a koe.’”

Te Auala e Maua ei te Filemu Tonu o te Mafaufau Ona ko Tali Mai te Tusi Tapu

Ko te mea ke fakagalue faka‵lei se mea faigaluega faigata, e ‵tau eiloa o fakaaogā ki te mea telā e ‵tau o fakaaogā ki ei kae i te auala foki telā e manako ki ei te tino ne faite ne ia. I se auala tai ‵pau, kafai e se fia logo‵mae tatou—i te feitu faka-te-agaga, faka-te-mafaufau mo mea tau lagonaga io me i te feitu faka-te-foitino—e ‵tau o fakaaogā ne tatou ‵tou olaga i te auala telā e manako ki ei te Tino ne faite ne ia tatou. Ke mafaufau ki te filemu o te mafaufau telā ka maua ne tatou i feitu konei o te olaga mafai ko iloa ne tatou a te fuafuaga a te Atua.

Kafai ko fakaiku aka a mea kolā e ‵tau o fakamuamua, e tuku atu ne tino e tokouke i aso nei a olotou ola ki te ‵salaga o koloa e uke. Kae, e fai mai te Tusi Tapu, “Ka ko tino kolā e ma‵nako ke mau‵mea latou, ko pa‵kū atu latou ki te fakaosoosoga, ka ko maleigina foki latou ne te uke o manatu va‵lea mo manako ma‵sei.”—1 Timoteo 6:9, 10.

I te suā feitu, a tino kolā e akoakogina ke a‵lofa ki te Atua i lō tupe e maua ne latou te lotomalie tonu. (1 Timoteo 6:7, 8) E malamalama latou i te tāua o te ga‵lue malosi kae iloa ne latou te lotou tiute ke tausi atu ki olotou manakoga faka-te-foitino. (Efeso 4:28) Kae e ‵saga tonu atu foki latou ki pati fakaeteete a Iesu: “E seai se tino e mafai ne ia o tavini ki aliki e tokolua; me e takalialia a ia ki te suā tino, kae alofa ki te suā tino, e fakamaoni ki te suā tino kae sē fakamaoni ki te suā tino. E se mafai ne koutou o tavini ki te Atua mo koloa.”—Mataio 6:24.

Tela la, i lō te faiga o galuega ‵togi io me ko te ‵sala atu ki koloa e pelā me ko te ‵toe mea tāua i olotou olaga, e fai ne tino kolā e a‵lofa ki te Atua a te faiga o tena loto e pelā me ko te ‵toe mea tāua i olotou olaga. E iloa ne latou me kafai e fakavae olotou olaga ki te faiga o te loto o te Atua, kae ka tausi ne Ieova te Atua a latou. A te tonuga loa, e kilo atu a Ieova ki te mea tenā e pelā me se tiute e ‵tau o fai ne ia.—Mataio 6:25-33.

Kafai ko fakafesagai atu ki tino, e fakamuamua ne nisi tino a latou eiloa. I aso nei, ko seai se filemu i te lalolagi ona ko tino e tokouke ko “ma‵natu fakapito, . . . e se loto a‵lofa.” (2 Timoteo 3:2, 3) Kafai e fakafanoanoa latou ne se tino io me se lotoma‵lie ki olotou kilokiloga, e fakaasi atu ne latou a ‘uiga faka‵mae loto, mo uiga fakaitaita kae paka‵laga valevale mo te pati ma‵sei.’ (Efeso 4:31) I lō te mauaga o te filemu o te mafaufau, a te se lava o te loto pulea e ‘fakatupu faeloa i ei a finauga.’—Faataoto 15:18.

E ‵kese mai i ei, a tino kolā e faka‵logo ki te tulafono a te Atua ke a‵lofa ki olotou tuakoi e pelā eiloa mo te lotou a‵lofa ki a latou eiloa e “fakatau a‵lofa kae fakatau atafai; [kae] fakatau fakamagalo foki.” (Efeso 4:32; Kolose 3:13) Kafai foki eiloa e se ‵lei a faifaiga a nisi tino ki a latou, e kausaki eiloa latou ke fakaakoako ki a Iesu, telā “ne seki tali atu a ia i muna fetu” i taimi ne fetugina ei a ia. (1 Petelu 2:23) E pelā mo Iesu, e malamalama latou me i te tavini atu mō nisi tino, ke oko foki eiloa ki tino kolā e se loto fakafetai ki mea kolā ne fai mō latou, e maua mai i ei te lotomalie tonu. (Mataio 20:25-28; Ioane 13:14, 15; Galuega 20:35) E tuku atu ne Ieova te Atua a tena agaga tapu ki tino kolā e fakaakoako ki tena Tama, kae e fakamāfua aka ne te agaga tenā a te filemu tonu i olotou olaga.—Kalatia 5:22.

Ka pokotia la pefea a te filemu tonu o tou mafaufau i tau kilokiloga mō aso mai mua?

[Te Manatu Tāua i te itulau e 6]

E ‵tau o maua ne se tino se kilokiloga manino e uiga ki te pogai o te ola

[Ata i te itulau e 7]

E akoako ne Iesu tatou ki te auala ke maua ei te filemu o te mafaufau