Ieova ko te ‵Tou “Fakaola”
“E fesoasoani a [Ieova] ki a latou kae faka‵sao foki ne ia latou.”—SALAMO 37:40.
1, 2. Se a te munatonu fakavae e uiga ki a Ieova telā e fai pelā me se pogai o fakamafanafanaga mo fakamalosiga ki a tatou?
E SE tumau faeloa te malūga o te la. I te taimi e gasue ei te lalolagi, e gasuesue foki te malūga kae e mafulifuli foki. Kae e se mafai eiloa o mafuli a te Mafuaga o te lalolagi mo te la. (Malaki 3:6) E fai mai te Tusi Tapu: “Te Atua . . . e tumau kae seai sona mafuliga foliki.” (Iakopo 1:17) A te munatonu fakavae tenei e uiga ki a Ieova ko te pogai tonu o fakamafanafanaga mo fakamalosiga, maise eiloa māfai ko fe‵paki tatou mo tofotofoga mo tulaga faiga‵ta. Kaia?
2 E pelā mo te mea ne lavea ne tatou i te mataupu mai mua, ne fakamaoni mai ne Ieova me ne fai a ia mo “Fakaola” i taimi o te Tusi Tapu. (Salamo 70:5) E se mafai o ‵fuli kae fakamaoni faeloa a ia ki ana pati; tela la, e maua ne ana tino tapuaki i aso nei a pogai ‵tonu katoa ke tali‵tonu ki a ia ke ‘fesoasoani kae faka‵sao foki ne ia latou.’ (Salamo 37:40) E fakaola pefea ne Ieova ana tavini i aso nei? E mafai pefea o fai ne ia penā ki a tatou taki tokotasi?
Ne Fakasao Mai Tino ‵Teke
3. Kaia e mafai ei o fakamautinoa aka ne tatou me ka se mafai o taofi aka ne tino ‵teke a tino o Ieova mai te talai atu o te tala ‵lei?
3 E seai eiloa se ‵tekemaiga fakasatani ka mafai o taofi aka ei a Molimau a Ieova mai te tuku atu ki a Ieova a te tapuakiga katoatoa telā e ‵tau o maua ne ia. E fakatalitonu mai te Muna a te Atua ki a tatou: “Ka seai eiloa se meatau e mafai o fakapakia ne ia a koe; ka isi faeloa se tali a koe ki a latou kolā e taumafai o taku fakamasei koe.” (Isaia 54:17) Ne taumafai a tino ‵teke kae ne taka‵vale latou i te taofiga o tino o te Atua mai te fakataunuga o te lotou galuega ke talai atu. Mafaufau ki fakaakoakoga e lua konei.
4, 5. Se a te ‵tekeatuga ne fe‵paki mo tino o Ieova i te 1918, kae se a te mea ne iku mai i ei?
4 I te 1918, ne fe‵paki a tino o Ieova mo fakasauāga e uke ona ko fakamalosiga a faifeau kolā ne ma‵nako ke taofi aka te lotou galuega talai. I a Me po 7, ne tuku atu ei se fakatonuga ne te malo o te Iunaite Sitete, ke pikifao a I. F. Latafoti, telā ne tausi ne ia te galuega talai i te lalolagi kātoa i te taimi tenā, mo nisi tino aka foki i te laumua. E se sili atu i te lua masina, kae ne ‵losi ‵se atu me i te Taina ko Latafoti mo ana taugasoa ne tino faka‵tupu fakalavelave kae ne fakasala latou ki te ‵pei ki te falepuipui mō se taimi leva. E mata, ne manumalo a tino ‵teke i te fakaaogāga o fono ma‵luga ke taofi katoatoa aka ei te galuega talai? Ikai, e se penā loa!
5 Masaua te folafolaga a Ieova: “Ka seai eiloa se meatau e mafai o fakapakia ne ia a koe.” Ne ‵fuli fakavave kae fakapoi foki a mea ne ‵tupu, i a Mati po 26, i te 1919—se iva masina mai tua o te fakasalaga o te Taina ko Latafoti mo ana taugasoa—ne ‵togi atu se aofaki tupe telā ne ‵tala mai ei a taina i te falepuipui o faka‵tali ki se isi fono tulafono. I te tausaga mai tua ifo i ei, i te po 5 o Me, i te 1920, ne fakaseai katoatoa atu ei a ‵losiga konā. Ne fakaaogā ne taina te lotou saolotoga tenā ke gasolo atu ki mua i te faiga o te galuega talai o te Malo. Se a te mea ne iku mai i ei? Ne gasolo aka eiloa o tokouke atu a tino talai talu mai te taimi tenā! E avatu eiloa a tavaega katoa ki te “Fakaola” mō mea ne iku mai i ei.—1 Kolinito 3:7.
6, 7. (a) Se a te taumafaiga ‵teke ne fai ne te kau Nasi ki Molimau a Ieova, i Siamani, kae se a te mea ne iku mai i ei? (e) Se a te manatu tonu telā e ‵lago atu ki ei a tala i aso nei o Molimau a Ieova?
6 Ke mafaufau nei ki te lua o fakaakoakoga. I te 1934, ne tauto atu Hitila ke fakaseai katoatoa ne ia a Molimau a Ieova i Siamani. A te mea tenā se mea fakamataku eiloa telā ne manako tou tagata ke fakataunu. Ne puke fakapagota kae ‵pei atu ei a tino e tokouke ki falepuipui. Ne fakasauāgina te fia afe o Molimau; kae e lau i selau o latou ne tamate i falepuipui fakasauā. E mata, ne manumalo a Hitila i tena taumafaiga ke fakaseai katoatoa atu a Molimau? E mata, ne taofi katoatoa ne ia a te talaiatuga o te tala ‵lei i Siamani? E se tāitāi eiloa! I te taimi ne fakasauāgina ei latou, ne tumau eiloa ‵tou taina i te faiga ‵funa o te galuega talai. Mai tua o te takavalega o te kau Nasi, ne fakaaogā ne latou te lotou saolotoga ke tumau i te talai atu. I aso nei, e sili atu i te 165,000 a tino talai o te Malo i Siamani. E tonu, ko oti ne tausi a te “Fakaola” ki tena folafolaga: “Ka seai eiloa se meatau e mafai o fakapakia ne ia a koe.”
7 E tuku mai ne tala i aso nei o Molimau a Ieova a fakamaoniga me ka se talia lele eiloa ne Ieova ke fakaseai katoatoa atu ana tino e pelā me se potukau. (Salamo 116:15) Kae e a tatou taki tokotasi? E fakasao pefea ne Ieova tatou taki tokotasi?
Kae e a te Puipuiga i te Feitu Faka-te-Foitino?
8, 9. (a) E iloa pefea ne tatou me e se mafai o puipui faeloa tatou i te feitu faka-te-foitino? (e) Se a te mea telā e ‵tau o masaua faeloa ne tatou?
8 E pelā mo te iloa ne tatou me e se puipui faeloa nei tatou i te feitu faka-te-foitino. E tau‵tali tatou ki te tulaga ne fakaasi mai ne tamataene Epelu fakamaoni kolā ne ita fitifiti ke ifo atu ki te fakatusa aulo a te tupu ko Nepukanesa. Ne seki tuku taumate ne tamataene amio Atua konā me ka puipui fakavavega ne Ieova latou mai logo‵maega faka-te-foitino. (Faitau te Tanielu 3:17, 18.) E pelā mo te mea ne tupu, ne fakasao ne Ieova latou mai te ogaumu ‵vela. (Tanielu 3:21-27) Kae i taimi o te Tusi Tapu, a te faka‵saoga fakavavega ne seki fai pelā me se mea masani. E tokouke a tavini fakamaoni a Ieova ne tamate ne olotou fili.—Epelu 11:35-37.
9 Kae e a i aso nei? E pelā me ko te “Fakaola,” e mafai eiloa ne Ieova o faka‵sao tatou mai tulaga fakama‵taku. E mata, e mafai o fai atu tatou mo te mautinoa me ne aofia io me ne seki aofia a Ieova i nisi mea? Ikai. E tiga eiloa te feitu tenā, kāti ko mafaufau se tino telā ne sao atu i se tulaga fakamataku me ne fesoasoani atu Ieova. Se mea masei ‵ki ke ‵teke atu a nisi tino ki ana lagonaga. Kae e ‵tau foki mo tatou o masaua me e tokouke a Kelisiano fakamaoni ne ‵mate ona ko fakasauāga, e pelā mo te mea ne tupu i taimi o te kau Nasi. Ne ‵mate atu nisi tino ona ko fakalavelave ‵tupu fakafuasei. (Failauga 9:11) E mafai o fesili ifo tatou, ‘E mata, ne fakatamala Ieova ke fai pelā me se “Fakaola” mō tino fakamaoni kolā ne tamate io me ne ‵mate ona ko fakalavelave ‵tupu fakafuasei?’ E se mafai eiloa o fai penā.
10, 11. Kaia e seai ei se aogā o te tino i te fakafesagai atu ki te mate, kae se a te mea e mafai o fai ne Ieova e uiga ki ei?
10 Mafaufau ki te mea tenei: E se mafai eiloa ne te tino o taofi aka tena mate, me e seai se tino e mafai o ‘sao mai te tanuga,’ io me ko Heitisi, te tanuga masani o tino. (Salamo 89:48) Kae e a Ieova? Ne masaua ne se tuagane e tokotasi telā ne sao atu i te vaitaimi fakamataku o te kau Nasi, a pati ne fai atu ne tena mātua Molimau ke fakamafanafana atu e uiga ki te ‵mate o tino pele i falepuipui fakasauā: “Kafai e tumau te mate, ko tena uiga, ka sili atu tena malosi i lō te Atua, i ne?” E mautinoa eiloa me seai eiloa se malosi o te mate māfai e faka‵pau ki te Tino malosi katoatoa telā ko te Pogai o te ola! (Salamo 36:9) A latou katoa kolā i Seoli, io me ko Heitisi, e masaua ne Ieova, kae ka faka‵sao ne ia latou taki tokotasi.—Luka 20:37, 38; Fakaasiga 20:11-14.
11 I te vaitaimi tenei, e aofia tonu eiloa Ieova i olaga o ana tino tapuaki i aso nei. Ke na mafaufau nei tatou ki auala e tolu kolā e fai ‵tonu eiloa a ia mo fai te “Fakaola” o tatou.
E Puipuigina i te Feitu Faka-te-Agaga
12, 13. Kaia e fai ei te puipuiga i te feitu faka-te-agaga mo fai te ‵toe mea tāua, kae e tuku mai pefea ne Ieova a mea konā ki a tatou?
12 E puipui eiloa ne Ieova tatou i te feitu faka-te-agaga, telā ko te ‵toe mea tāua eiloa. I te fai mo fai ne Kelisiano ‵tonu, e malamalama tatou me e isi se mea telā e sili atu i te tāua i lō ‵tou olaga nei. A te ‵toe kope tāua o tatou ko te ‵tou fesokotakiga ‵lei mo Ieova. (Salamo 25:14; 63:3) E aunoa mo te fesokotakiga tenā, ka se lasi eiloa te aogā o ‵tou olaga nei kae ka se maua foki ne tatou se fakamoemoega mō aso mai mua.
13 E loto fakafetai tatou me e tuku mai ne Ieova a fesoasoani katoa e ‵tau o maua ke fakatumau ei ‵tou fesokotakiga pili mo ia. E maua ne tatou tena Muna, tena agaga tapu, mo tena fakapotopotoga i te lalolagi kātoa ke fesoasoani mai ki a tatou. E mafai pefea o fakaaogā faka‵lei ne tatou a fakatokaga konei? Mai te sukesuke faeloa mo te loto fiafia ki tena Muna, ka fakamalosi aka ei ‵tou fakatuanaki kae fakamaina faka‵lei mai foki ‵tou fakamoemoega. (Loma 15:4) Mai te ‵talo atu mo te loto fakamaoni mō tena agaga, ka maua ne tatou te fesoasoani ke ‵teke atu ki tofotofoga ke ‵kau atu ki amioga kolā e mafai o fakamasei ei ‵tou fesokotakiga. (Luka 11:13) Mai te taumafai ke iloa katoa a mea e uiga ki te takitakiga a te potukau ko te tavini telā e tuku mai e auala i tusi faka-te-Tusi Tapu mo fakatasiga, tamā fono, mo fono ‵lasi, ka ‵kai eiloa tatou ki “mea‵kai [faka-te-agaga] i te taimi tonu.” (Mataio 24:45) E puipui tatou ne vaegā fakatokaga penā i te feitu faka-te-agaga kae fesoasoani mai foki ke tumau tatou i te fakapili‵pili atu ki te Atua.—Iakopo 4:8.
14. Ke fakamatala mai se tala telā e faka‵mafa mai i ei a te puipuiga i te feitu faka-te-agaga.
14 Ke faka‵mafa mai se fakaakoakoga o te vaegā puipuiga i te feitu faka-te-agaga, ke masaua a mātua kolā ne sau‵tala ki ei i te kamataga o te mataupu mai mua. I nāi aso mai tua ifo o te fakailoaatuga me i te lā tama fafine, ko Tilesa, ko galo, ne maua ne laua se tala fakapoi: Ne tamate tou fafine.a E fai mai ne te tamana a mea ne masaua ne ia: “Ne ‵talo atu au ki a Ieova ke puipui aka tou fafine. I te taimi ne iloa aka ei me ne tamate a ia, e ‵tau o taku tonu atu ne au me i te mea muamua ne sae aka i toku mafaufau me kaia ne seki tali mai ei aku ‵talo. E tonu, e iloa ne au me e se puipui fakavavega ne Ieova ana tino taki tokotasi. Ne tumau eiloa au i te ‵talo atu mō te malamalama. Ne fakamafanafana mai eiloa ki a au a te iloaga me e puipui ne Ieova ana tino i te feitu faka-te-agaga—mai te tuku mai ne ia a mea e ‵tau o maua ko te mea ke puipui ei ‵tou fesokotakiga mo ia. E sili atu i te tāua o te vaegā puipuiga tenā, me e mafai o pokotia ei ‵tou olaga i aso mai mua ki te se-gata-mai. I te fakauigaga tenā, ne puipui eiloa ne Ieova a Tilesa; me ne tavini atu tou fafine mo te fakamaoni ke oko ki tena mate. Ne maua eiloa ne au a te filemu i te iloa atu me ko fakalagolago atu eiloa ki ana lima alofa a fakamoemoega o tou fafine ki te ola i aso mai mua.”
Te Fesoasoani i Taimi o Masaki
15. Ne a auala e mafai o fesoasoani mai a Ieova manafai ko ma‵saki malosi tatou?
15 E mafai o fesoasoani mai a Ieova “manafai e ma‵saki” tatou, e pelā mo te mea ne fai ne ia ki a Tavita. (Salamo 41:3) E tiga eiloa e se faka‵lei fakavavega ne Ieova tatou i aso nei, e fesoasoani mai eiloa a ia. E pefea la? E mafai o fesoasoani mai a akoakoga fakavae kolā e maua i tena Muna ki te faiga o fakaikuga ‵poto e uiga ki togafiti fakatokitā mo nisi mea aka foki. (Faataoto 2:6) E mafai o maua ne tatou a fakamatalaga fesoasoani mo manatu aogā mai mataupu kolā ne ‵lomi i Te Faleleoleo Maluga mo te Awake! kolā e fakamatala mai i ei se masaki o tatou. E auala i tena agaga, e mafai o tuku mai ne Ieova ki a tatou a “te ‵mana” ke fakafesagai atu ki ‵tou tulaga faigata kae ke fakatumau aka foki ‵tou fakamaoni, faitalia a mea e mafai o ‵tupu. (2 Kolinito 4:7) Ona ko te fesoasoani tenā, e mafai o ‵kalo keatea tatou mai te taliaga o ‵tou ma‵saki ke se fakatāua ne tatou a mea faka-te-agaga.
16. Ne fakafesagai atu pefea se taina e tokotasi ki se masaki lasi?
16 Mafaufau la ki te taina talavou telā ne fakasino atu ki ei i te kamataga o te mataupu mai mua. I te 1998, ne iloa aka me ne poko a ia i se masaki lasi, telā ne fai fakamuli i ei ke ‵mate tena foitino kātoa.b Ne fakafesagai atu pefea tou tagata ki tena masaki? E fakamatala mai a ia: “E isi ne taimi ko logo‵mae malosi kae fanoanoa au māfai ko mafaufau me i te mate ko te auala fua e tasi e mafai ei o fakasaoloto au mai i ei. I so se taimi e mafaufau ei au penā, e ‵talo atu au ki a Ieova mō mea e tolu konei: se lagonaga filemu, onosai, mo te kufaki. E mafaufau au me ne tali mai eiloa Ieova ki ‵talo konā. A te lagonaga filemu e fai ei ke mafaufau ‵loto au ki manatu fakamafanafana, e pelā mo te olaga i te lalolagi fou telā ka toe mafai ei o sasale au, o tami ki mea‵kai ‵gali, mo te sau‵tala mo toku kāiga. E fesoasoani mai te onosai ke fa‵ki au i mea sē ‵lei kae faiga‵ta ona ko te ‵mate o toku foitino. E fakatumau ne te kufaki toku fakamaoni kae e fesoasoani mai foki ke fakatāua faeloa ne au a mea faka-te-agaga. E mafai eiloa o lotomalie katoatoa au ki te faisalamo ko Tavita, me e lagona ne au a te fesoasoani o Ieova i taku takatoga i toku masaki.”—Isaia 35:5, 6.
Ne Tausi Atu i Mea e Ola ei
17. Se a te mea ne tauto a Ieova ke fai ne ia mō tatou, kae se a te uiga o te tautoga tenei?
17 E tauto mai Ieova ke tausi ne ia tatou i te feitu faka-te-foitino. (Faitau te Mataio 6:33, 34 mo te Epelu 13:5, 6.) E se fakauiga te mea tenā me ko fakamoe‵moe fua tatou ke tausi fakavavega mai tatou io me e se ‵tau o ga‵lue tatou. (2 Tesalonia 3:10) Tenei te mea e fakauiga ki ei te folafolaga tenā: Kafai e fakamuamua ne tatou a te Malo o te Atua i ‵tou olaga kae loto fia‵fia foki tatou ke ga‵lue mō ‵tou tausi, e mafai o tali‵tonu tatou ki a Ieova ke fesoasoani mai ki te mauaga o mea e tausi ei te ola. (1 Tesalonia 4:11, 12; 1 Timoteo 5:8) E mafai o tuku mai ne ia a mea e ‵tau o maua ne tatou i auala kolā e seki fakamoe‵moe tatou ki ei, kāti e auala i se taina talitonu telā e fesoasoani mai io me e ofo mai ke ga‵lue tatou mō ia.
18. Fakamatala mai se tala e fakaasi mai me e tausi eiloa tatou i taimi kolā e ma‵nako ei ki se fesoasoani.
18 Masaua te mātua taka ne taku atu i te kamataga o te mataupu mai mua. I te taimi ne olo atu ei laua mo tena tama fafine o ‵nofo i se koga fou, ne faigata o maua ne ia se galuega. E fakamatala mai tou fafine: “Ne fanatu sāle au i te galuega talai i te taeao, kae fakamāumāu ne au te fakaafiafi kātoa ke ‵sala atu ki se galuega ‵togi. E masaua ne au se aso e tasi ne fanatu au ki se sitoa o ‵togi susu. Ne tu au kae kilo atu ki vesiapolo, kae ne seki lava aku tupe ke ‵togi se mea. Ne seki loto māfatia aka eiloa au penā i toku olaga kātoa. I te taimi ne foki atu ei au ki te fale mai te sitoa i te aso tenā, ne ‵fonu eiloa te tamā fakaosoga o toku fale i te feitu ki tua i taga vesiapolo kese‵kese i ei. Ne lava eiloa a meakai ke tausi ki a maua mō masina e uke. Ne tagi fua au kae ne fakafetai atu ki a Ieova.” E seki leva kae ne iloa ne te tuagane tenei me ne tuku atu a taga konā ne se taina telā e ‵toki ne ia a vesiapolo i tena fatoaga. Ne tusi fakamuli atu tou fafine ki te taina tenā: “E tiga eiloa ne fakafetai malosi au ki a koe i te aso tenā, ne fakafetai atu foki au ki a Ieova mō te fakaaogāga o tou alofa atafai ke fakamasaua mai ki a au e uiga ki tena alofa.”—Faataoto 19:17.
19. I te fakalavelave lasi, se a te vaegā loto talitonu ka maua ne tavini a Ieova, kae se a te mea e ‵tau o fakaiku aka ne tatou ke fai nei?
19 Tela la, a mea kolā ko oti ne fai ne Ieova i aso o te Tusi Tapu mo ‵tou aso nei e tuku mai ei a pogai ‵lei ke tali‵tonu tatou ki a ia e pelā me ko ‵tou Fesoasoani. E se leva nei, i te taimi e oko atu ei te fakalavelave lasi ki te lalolagi a Satani, ka sili atu eiloa te manakogina o te fesoasoani o Ieova i te taimi tenā i lō aso mua. Kae ka mafai o ‵kilo atu a tavini a Ieova ki a ia mo te loto talitonu katoatoa. Ka mafai o ‵kilo atu latou ki luga kae fia‵fia, i te iloa atu me ko pili mai te lotou fakaolataga. (Luka 21:28) I te vaitaimi tenei, faitalia me ne a tofotofoga e oko mai ki a tatou, ke na fakaiku aka ke maua ne tatou te loto talitonu ki a Ieova, mai te tali‵tonu katoatoa me ka fai eiloa te Atua, telā e se mafai o ‵fuli, mo fai te ‵tou “Fakaola.”
[Fakamatalaga mai lalo]
a Ke onoono ki te mataupu “Coping With an Unspeakable Tragedy” (Te Fakafesagai Atu ki se Fakalavelave Matagā ‵ki), i te Awake! i a Iulai 22, 2001, te itulau e 19-23.
b Ke onoono ki te mataupu “Sustained by My Faith—Living With ALS” (Ko te Fesoasoani e Auala i Toku Fakatuanaki—Ke Fa‵ki i te Masaki ko te ALS), i te Awake! o Ianuali 2006, te itulau e 25-29.
E Masaua ne Koe?
• E mafai pefea o fai Ieova mo fai te fakaola o tino kolā ne tamate io me ne ‵mate i fakalavelave ‵tupu fakafuasei?
• Kaia e fai ei te puipuiga i te feitu faka-te-agaga mo fai te ‵toe mea tāua?
• Se a te uiga o te tautoga a Ieova ke tausi ne ia tatou i te feitu faka-te-foitino?
[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 14]
Ne puke fakapagota i te 1918, kae ne toe fakasaoloto fakamuli a te Taina ko Latafoti mo ana taugasoa, kae ne fakaseai aka ei a ‵losiga ‵se ne fai ki a latou
[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 16]
E mafai o fesoasoani mai a Ieova “manafai e ma‵saki” tatou