Ieova​—“Ko te Fakaola” i Aso o te Tusi Tapu

“Te Atua, au ko vāivāi mo te sē aogā; ke vave mai koe ki a au. Te Aliki a koe ko toku fakaola.”​​—SALAMO 70:5.

1, 2. (a) Ne a taimi e ‵fuli atu ei a tino tapuaki o te Atua ki a ia mō se fesoasoani? (e) Se a te fesili e sae aka, kae tefea te koga e mafai o maua ne tatou i ei te tali?

ITE taimi koi malō‵lō atu ei i se koga, ne iloa aka ne mātua o se fafine avaga ko 23 ana tausaga me ko galo atu te lā tama i se auala fakapoi. Ne mafau‵fau pelā me ko tupu se mea masei. Ne tapena fakavave lā kope kae ‵foki atu ki te lā fa‵kai, kae ne ‵talo malosi ki a Ieova ke fesoasoani atu ki a laua. Ne fatoā iloa aka me ko poko se Molimau ko 20 ana tausaga i se masaki telā ka fai fakamuli ei ke ‵mate tena foitino kātoa. I konā loa ne ‵talo fakavave atu a ia ki a Ieova. Ne seki lava a tupe a se mātua taka, telā e taumafai malosi o ‵sala ki se galuega, ke ‵togi aka a meakai a laua mo tena tamaliki fafine ko 12 ana tausaga. Ne ‵talo atu tou fafine mo tena loto kātoa ki a Ieova. E tonu, kafai ko fe‵paki mo tofotofoga mo fakalavelave faiga‵ta, e masani eiloa o ‵fuli atu ki te Atua ana tino tapuaki mō se fesoasoani. Kai fakamolemole atu eiloa koe ki a Ieova ke fesoasoani atu i se taimi faigata ‵ki?

² E sae aka i ei se fesili tāua ‵ki: E mata, e mafai o fakamoe‵moe tonu tatou me ka tali mai eiloa a Ieova ki ‵tou ‵talo mō se fesoasoani? E maua i te Salamo e 70 a te tali telā e fakamalosi aka ei ‵tou fakatuanaki. Ne tusi te salamo fakamalosi loto tenei ne Tavita, se tino tapuaki fakamaoni o Ieova telā ne fe‵paki mo tofotofoga mo mea faiga‵ta e uke i tena olaga. Ne fakaosofia ei te faisalamo tenei ke fai mai e uiga ki a Ieova: “Te Atua, . . . a koe ko toku fakaola, vave mai o fesoasoani ki a au.” (Salamo 70:5) A te sukesuke ki te Salamo e 70 e mafai o fesoasoani mai ke lavea atu te pogai e mafai ei o ‵fuli atu foki tatou ki a Ieova i taimi kolā e manakogina malosi ei se fesoasoani kae tali‵tonu katoatoa me ka fai eiloa a ia mo fai te ‵tou “Fakaola.”

“A Koe ko Toku Fakaola”

3. (a) Ne a fakamolemole fakavave mō se fesoasoani e maua atu i te Salamo e 70? (e) Se a te vaegā loto talitonu telā e fakaasi atu ne Tavita i te Salamo e 70?

³ E kamata kae fakaoti foki te Salamo e 70 ki se fakamolemole fakavave mō te fesoasoani o te Atua. (Faitau te Salamo 70:​1-5, Tusitapu Tauloto.) Ne akai atu Tavita ki a Ieova ke na “fesoasoani [atu] nei” kae ke “vave” foki o fakasao a ia. I te fuaiupu e 2-4, ne fai atu ne Tavita a fakamolemole e lima, telā e fakaaogā i mea takitasi konā a te pati ko te “ke” kae ‵soko atu ki ei se manakoga. A mea muamua e tolu ko mea e uiga ki tino kolā e taumafai o tamate a ia. Ne fakamolemole atu Tavita ki a Ieova ke fakatakavale a fili konei kae ke fakamasiasi foki latou mō te lotou amio ma‵sei. Kae ko fakamolemole fakaoti e lua, i te fuaiupu e 4, ne fakasino atu eiloa ki tino o te Atua. E ‵talo atu Tavita ke fakamalosi atu ki tino kolā e ‵sala atu ki a Ieova ke fia‵fia kae tavae atu ki a Ia. I te fakaotiga o tena salamo, e fai atu a Tavita ki a Ieova: “A koe ko toku fakaola, vave mai o fesoasoani ki a au.” Mafaufau la me e seki fai mai Tavita: “Ke na fakamaoni mai ne koe a koe eiloa,” e pelā me ko fai atu te suā fakamolemole. I lō te fai penā, e fai atu a ia: “A koe,” telā e fakaasi atu ei tena loto talitonu katoatoa. E talitonu Tavita me ka maua eiloa ne ia te fesoasoani mai te Atua.

4, 5. Ne a mea e tauloto ne tatou e uiga ki a Tavita mai i te Salamo e 70, kae se a te vaegā loto talitonu e mafai o maua ne tatou?

⁴ Se a te mea e fakaasi mai i te Salamo e 70 e uiga ki a Tavita? I te taimi ko fe‵paki ei a ia mo fili ma‵losi kolā ne taumafai o tamate a ia, ne filifili aka ne Tavita ke mo a ma faka‵lei tokotasi aka ne ia te tulaga tenā. I lō te fai penā, ne talitonu a ia me ka saga atu eiloa a Ieova ki tino ‵teke konā i tena taimi mo tena auala tonu foki. (1 Samuelu 26:10) Ne tumau eiloa te loto talitonu kae ‵mautakitaki o Tavita me e fesoasoani kae faka‵sao ne Ieova a tino kolā e ‵sala atu ki a ia. (Epelu 11:6) Ne talitonu Tavita me e maua ne vaegā tino tapuaki ‵tonu penā a pogai ‵lei katoa ke fia‵fia kae tavae atu ki a Ieova mai te fakaasi atu ki nisi tino e uiga ki tena tulaga sili.​​—Salamo 5:​11; 35:27.

⁵ E pelā mo Tavita, e mafai o tali‵tonu katoatoa tatou, me i a Ieova ko te ‵tou Fesoasoani mo te “Fakaola” o tatou. Tela la, kafai e fe‵paki tatou mo tulaga faiga‵ta io me e ma‵nako malosi ki se fesoasoani, se mea ‵lei ke ‵talo atu ke fesoasoani fakavave mai a Ieova ki a tatou. (Salamo 71:12) Ka saga mai pefea a Ieova ki ‵tou ‵talo mō se fesoasoani? A koi tuai o sau‵tala tatou ki auala e mafai o fesoasoani mai a Ieova, ke na iloilo aka ne tatou a auala e tolu ne fakasao ei ne ia Tavita, mai te fesoasoani ki tou tagata i taimi kolā ne manako malosi ei a ia ki ei.

Ne Fakasao Mai Tino ‵Teke

6. Ne a mea ne fesoasoani atu ki a Tavita ke iloa ne ia me e faka‵sao ne Ieova a tino amio‵tonu?

⁶ Mai i vaega o te Tusi Tapu kolā ko maua ne ia, ne iloa ne Tavita me e mafai o fakalago‵lago a tino amio‵tonu ki a Ieova ke fesoasoani atu ki a latou. I te taimi ne fakaoko atu ei ne Ieova te Lolo ki se lalolagi sē amio atua, ne fakaola ne ia Noa mo tena kāiga amio atua. (Kenese 7:​23) I te taimi ne faka‵to ifo ei ne Ieova te vaiua afi ki tino amio ma‵sei o Sotoma mo Komolo, ne fesoasoani atu a ia ki te tagata amiotonu ko Lota mo ana tama fāfine e tokolua ke ‵sao. (Kenese 19:​12-​26) I te taimi ne fakaseai atu ei ne Ieova a Falao uiga fakamatamata mo tena kautau i te Tai Kula, ne tausi ne Ia ana tino, mai te fesoasoani atu ke ‵sao latou i te fakaseaiga. (Esoto 14:​19-​28) E se tioa eiloa o tavae atu ne Tavita a Ieova, i te suā salamo, e pelā me ko te Atua telā “e fakasao ne ia tatou,” i ne?​​—Salamo 68:20.

7-9. (a) Kaia ne talitonu katoatoa ei a Tavita ki te ‵mana fakaola o te Atua? (e) Ko oi ne fakasino atu ki ei a Tavita me ne fakasao ne Ia a ia?

⁷ Ne maua foki ne Tavita se pogai totino ke talitonu katoatoa ei a ia ki te ‵mana fakaola o Ieova. Ne fakatalitonu eiloa ne Tavita me e mafai ne “lima e se-gata-mai” o Ieova o faka‵sao a tino kolā e tavini atu ki a Ia. (Teutelonome 33:​27, Tusitapu Tauloto) Ne fakasao ne Ieova a Tavita mai ana “fili ma‵losi” i taimi e uke. (Salamo 18:​17-​19, 48) Mafaufau la ki se fakaakoakoga.

⁸ I te taimi ne kamata ei o tavae ne fāfine Isalaelu a Tavita mō tena atamai i te taua, ne gasolo aka o malosi te loto masei o te tupu ko Saulo telā ne velo ne ia Tavita ki tena tao i taimi e lua. (1 Samuelu 18:​6-9) Ne sao atu eiloa Tavita i te mata o te tao i taimi e lua konā. E mata, ne sao atu a Tavita ona ko tena poto mo tena matapulapula e pelā me se sotia atamai? Ikai. E fakamatala mai i te Tusi Tapu me “i te Aliki [ko Ieova] e fakatasi ki a Tavita.” (Faitau te 1 Samuelu 18:​11-​14.) Fakamuli ifo, ne seki toe aogā ei a taumafaiga a Saulo ke tamate a Tavita ne te kau Filisitia, telā “ne iloa faka‵lei aka ne Saulo, i te Aliki [ko Ieova] e fakatasi eiloa ki a Tavita.”​​—1 Samuelu 18:​17-​28.

⁹ Ko oi ne fakasino atu ki ei a Tavita me ne fakasao ne Ia a ia? E fakaasi mai i te fakamatalaga fakaopoopo ki te ulutala i te Salamo e 18 i te Tusitapu Tauloto, me i pati konā ko “pati kolā ne usugina ne Tavita, . . . i te aso telā ne fakasaogina i ei a ia ne te Aliki mai i a Saulo.” Ne fakaasi mai ne Tavita ana lagonaga i se pese, ana muna: “A te Aliki [Ieova] ko toku ‵pui a ia foki ko toku olo malosi. A toku Atua ko toku ‵pui e sao ei au.” (Salamo 18:2) E a, e se fakamalosi aka te fakatuanaki ke iloa atu me e mafai o faka‵sao ne Ieova ana tino?​​—Salamo 35:10.

Ne Fesoasoani Atu i te Taimi ne Masaki ei

10, 11. Ne a mea e fesoasoani mai ke iloa aka ne tatou te taimi ne masaki malosi ei Tavita telā ne taku mai i te Salamo e 41?

¹⁰ Ne masaki malosi a te tupu ko Tavita, telā ne taku mai i te Salamo e 41. Ona ko te malosi o te masaki o Tavita, ne mafau‵fau a nisi o ana fili me ka “se toetu ake eiloa a ia mai tena moega.” (Fuaiupu e 7, 8) Ko te taimi fea ne masaki malosi ei a Tavita? Kāti ne fakasino atu a fakanofonofoga kolā ne taku mai i te salamo ki te taimi fakafi‵ta i te olaga o Tavita i te taumafaiga a tena tama ko Apisaloma ke puke ne ia te tulaga fakatupu.​​—2 Samuelu 15:​6, 13, 14.

¹¹ Ne fakasino atu Tavita i se taimi ki se taugasoa ne fakatalitonugina, telā ne ‵kai fakatasi sāle laua, e pelā me ko fai fili ki a ia. (Fuaiupu e 9) Kāti e fakamasaua mai te mea tenei ki a tatou e uiga ki se mea e tasi ne tupu i te olaga o Tavita. I te taimi ne ‵teke atu ei a Apisaloma, ne fulitua atu a Aitofele, se tino fakatonutonu a Tavita telā ne fakatalitonugina, kae ne kau atu ki a Apisaloma i te taua atu ki te tupu. (2 Samuelu 15:31; 16:15) Mafaufau la ki te tupu telā ko takato i tena masaki, e seai sena malosi ke tu aka ki luga, kae e iloa ne ia me e ‵nofo atu foki i konā a tino kolā e aofaga kae ma‵nako foki ke mate a ia ko te mea ke mafai o fakataunu olotou fuafuaga ma‵sei.​​—Fuaiupu e 5.

12, 13. (a) Se a te loto talitonu ne fakaasi atu ne Tavita? (e) Kāti ne fesoasoani atu pefea te Atua ki a Tavita?

¹² Ne seki vāivāi eiloa te loto talitonu o Tavita ki te “Fakaola.” Ne fai mai Tavita e uiga ki se tino tapuaki amiotonu telā e masaki: “Ka fesoasoani ki a latou a te Aliki i taimi e maua ei latou ne puapuagā. A te Aliki ka fesoasoani ki a latou manafai e ma‵saki a latou, kae toe fakafoki ne ia te malosi ki a latou.” (Salamo 41:​1, 3) E toe lavea atu foki a te loto talitonu o Tavita, e pelā mo te mea e fakaasi mai i muna konei “a te Aliki [ko Ieova] ka.” Ne talitonu katoatoa a Tavita me ka fakasao ne Ieova a ia. E pefea la?

¹³ Ne seki fakamoemoe a Tavita ke fai ne Ieova se vavega kae faka‵lei aka tena masaki. I lō te fai penā, ne talitonu katoatoa a Tavita me ka “fesoasoani” atu a Ieova​​—mai te ‵lago mo te fakamalosi atu i te taimi koi takato ei a ia i tena masaki. E mautinoa eiloa me ne manako malosi a Tavita ki se vaegā fesoasoani penā. I tafa o tena masaki telā ne fakavāivāi atu, ne ‵nofo atu foki ana fili i ana tafa kolā ne fai ne latou a muna ma‵sei e uiga ki a ia. (Fuaiupu e 5, 6) Kāti ne fakamalosi atu eiloa a Ieova ki a Tavita mai te fakamasaua atu ki a ia a manatu fakamafanafana loto. Se mea gali ke lavea atu te mea tenā, me ne fai mai Tavita: “Ke fesoasoani mai koe ki a au, me e fai ne au te mea tonu.” (Fuaiupu e 12) Kāti ne maua foki ne Tavita a te malosi mai te mafaufau ki te manatu tonu me faitalia tena tulaga vāivāi mo mea ma‵sei kolā ne fai atu ne ana fili, ne kilo atu eiloa a Ieova ki a ia pelā me se tagata fai mea tonu. Ne toe ‵lei fakamuli te masaki o Tavita. E mata, e se fakatalitonu mai i ei me e mafai o fesoasoani a Ieova ki a latou kolā e ma‵saki?​​—2 Kolinito 1:3.

Ne Fesoasoani Atu i Mea e Ola ei

14, 15. Ko te taimi fea ne ma‵nako malosi ei a Tavita mo ana tāgata ki mea‵kai mo meainu, kae se a te fesoasoani ne maua ne latou?

¹⁴ I te taimi ne fai ei mo tupu o Isalaelu, ne mafai o maua ne Tavita a toe meakai mo meainu ‵lei kae ‵kami foki ne ia a tino e tokouke ke ‵kai fakatasi latou. (2 Samuelu 9:​10) Kae ko oti foki ne fepaki Tavita mo te tulaga o te sē lava o mea e tausi ei te olaga. I te taimi ne fakatoka ei ne tena tama ko Apisaloma se ‵tekeatuga mo te taumafai o puke ne ia te tulaga fakatupu, ne olo keatea a Tavita mo nisi tino fakamaoni kolā ne ‵lago atu ki a ia mai Ielusalema. Ne ‵tele atu latou ki Kileata, i te feitu ki saegalā o te vaitafe ko te Iolitana. (2 Samuelu 17:​22, 24) Ona ko te mea ne ‵tau o ‵muni faeloa latou, e seki leva, kae ne ma‵nako malosi a Tavita mo ana tāgata ki mea‵kai mo meainu, penā foki loa mo te fia malō‵lō. Tefea te koga ne mafai o maua ne latou a mea konā i se koga lavaki?

¹⁵ Fakamuli loa, ne oko atu a Tavita mo ana tāgata ki te fa‵kai ko Manaima. Ne fetaui ei latou i konā mo tāgata loto ‵toa e tokotolu​​—ko Sopi, Makila, mo Pasilai. Ne talia ne latou ke ‵tu olotou ola i se tulaga fakamataku ke fesoasoani atu ki te tupu telā ne ‵tofi aka ne te Atua, me kafai e maua ne Apisaloma te tulaga fakatupu, e seai eiloa se fakalotolotolua me e fakasala ‵mafa eiloa ne ia so se tino telā ne ‵lago atu ki a Tavita. I te iloaga ne latou a te fakalavelave ko fepaki mo Tavita mo ana tāgata, ne aumai ei ne tāgata a‵lofa fakamaoni konei a mea kolā e ma‵nako malosi ki ei latou, e aofia i ei a mea ‵moe, saito, ko kalite, ko saito tao, ko pīni, mo hani, ko susu makeke, mo ne mamoe. (Faitau te 2 Samuelu 17:​27-​29.) A te alofa fakamaoni mo te uiga talimālō tu ‵kese o tāgata e tokotolu konei ne ‵tau eiloa o fai ke fiafia ‵ki a Tavita. Ne mafai pefea o puli i a Tavita a mea kolā ne fai ne latou mō ia?

16. Ko oi tonu eiloa ne tuku mai ne ia a mea‵kai mo meainu ki a Tavita mo ana tāgata?

¹⁶ Ko oi tonu eiloa te tino ne tuku atu ne ia ki a Tavita mo ana tāgata a mea‵kai mo meainu? Ne talitonu katoatoa a Tavita me i a Ieova e tausi ki ana tino. E mautinoa eiloa me e mafai ne Ieova o fakamalosi atu ki ana nisi tavini ke fesoasoani atu ki se taina tapuaki telā e manako malosi ki ei. Kafai e mafau‵fau tatou ki mea ne ‵tupu i Kileata, e seai eiloa se fakalotolotolua me ne kilo atu a Tavita ki te atafai o tāgata e tokotolu konā e pelā me ko te fakaasiga o te alofa atafai o Ieova. I te fakaotiotiga o tena olaga, ne tusi mai Tavita: “Au nei ko toeaina, ko leva eiloa toku olaga, kae seki iloa eiloa ne au se tino amio ‵lei [e aofia i ei a ia] ke tiakina ne te Aliki, io me ko ana tama‵liki foki ke akai meakai.” (Salamo 37:25) E mata, e se fakamafanafana mai ke iloa atu me e toka faeloa Ieova o fesoasoani mai ki ana tavini?​​—Faataoto 10:3.

‘E Iloa Eiloa ne Ieova o Fakaola a Tino’

17. Se a te mea ko oti ne fakaasi mai ne te Atua i taimi e uke?

¹⁷ A Tavita se tino e tokotasi fua mai te fia o tino tapuaki kolā ne faka‵sao ne Ieova i taimi o te Tusi Tapu. Talu mai aso o Tavita, ne fakaasi mai ne te Atua i taimi e uke a te ‵tonu o pati a te apositolo ko Petelu: “Kae e iloa eiloa ne te Aliki o fakaola a tino amio atua mai i olotou tofotofoga.” (2 Petelu 2:9) Mafaufau la ki nisi fakaakoakoga e lua konei.

18. Ne faka‵sao pefea ne Ieova ana tino i aso o Hesekia?

¹⁸ I te taimi ne taua atu ei te kautau malosi a Asulia ki Iuta kae fakamatakutaku atu ki Ielusalema i te valu o senitenali T.L.M., ne ‵talo atu te tupu ko Hesekia: “Te Aliki te motou Atua, faka‵sao mai matou . . . ko te mea ke iloa ne malo katoa o te lalolagi me ko koe, te Aliki [ko Ieova], ko te Atua tonu.” (Isaia 37:20) A te mea telā ne manavase malosi ki ei a Hesekia ko te igoa mo te ata o Ieova. Ne tali atu a Ieova ki te ‵talo loto finafinau tenā. I te po fua e tasi, ne tamate ei ne se agelu e tokotasi a tino Asulia e toko 185,000, telā ne faka‵sao ei a tavini fakamaoni a Ieova.​​—Isaia 37:​32, 36.

19. Se a te fakailoaga ne faka‵logo ki ei a Kelisiano i te senitenali muamua telā ne ‵sao ei latou i te fakalavelave matagā?

¹⁹ I nāi aso mai mua o tena mate, ne tuku atu ne Iesu se fakailoaga fakavaloaga mō te ‵lei o ana soko i Iuta. (Faitau te Luka 21:​20-​22.) Ne ‵teka atu te fia sefulu tausaga, kae i te 66 T.A., ne olo atu ei te kautau a Loma ki Ielusalema ona ko te ‵tekeatuga o te kau Iutaia. Ne manumalo te kautau lasi mai lalo i a Cestius Gallus i te ofaga ne latou a nisi vaega o te ‵pui o te faletapu; kae oti aka, ne olo fakapoi atu latou keatea. I te ‵kilo atu ki te mea tenei e pelā me se avanoaga ke ‵sao atu i te fakamaofaga ne ‵valo mai ne Iesu, ne ‵tele atu a Kelisiano fakamaoni ki mauga. Ne toe ‵foki atu te kautau lasi a Loma i te 70 T.A. I te taimi tenei, ne seki toe olo atu latou keatea, kae ne fakamasei katoatoa atu ei a Ielusalema. Ne ‵sao atu eiloa a Kelisiano kolā ne faka‵logo ki te fakailoaga a Iesu i te fakalavelave matagā tenā.​​—Luka 19:​41-​44.

20. Kaia e mafai ei o tali‵tonu tatou ki a Ieova e pelā me ko te ‵tou “Fakaola”?

²⁰ E fakamalosi aka eiloa te fakatuanaki mai te mafaufau ki fakamaoniga me e fesoasoani a Ieova ki ana tino. A mea ne fai ne ia i aso ko ‵teka e tuku mai i ei se fakavae mō te loto talitonu katoatoa. Faitalia me ne a mea faiga‵ta e fe‵paki mo tatou nei io me kāti ka fetaui mo tatou i aso mai mua, e mafai foki o tali‵tonu katoatoa tatou ki a Ieova e pelā me ko te ‵tou “Fakaola.” E mafai la pefea o faka‵sao ne Ieova tatou? Kae e a tino kolā ne taku mai i te kamataga o te mataupu tenei? Ne a mea ne ‵tupu ki a latou? Ke na onoono tatou ki mea konei i te suā mataupu.

E Masaua ne Koe?

• Se a te vaegā loto talitonu telā e māfua mai i pogai ‵lei ne tuku mai i te Salamo e 70?

• Ne a fesoasoani ne maua ne Tavita i te taimi ne masakai ei a ia?

• Ne a fakaakoakoga e fakaasi mai me e mafai o faka‵sao ne Ieova ana tino mai tino ‵teke?

[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 12]

Ne tali atu Ieova ki te ‵talo a Hesekia