E Onoono Mai Ieova mō te ‵Lei o Tatou

“A [Ieova] e onoono faka‵lei eiloa ki te lalolagi; e ave ne ia a te malosi ki tino kolā e fakamaoni ki a ia.”​​—2 NOFOAIGA TUPU 16:9.

1. Kaia e sukesuke ei ne Ieova tatou?

AIEOVA ko te Tamana ‵lei katoatoa. E iloa ‵lei ne ia tatou me e lavea ne ia “‵tou mafaufauga mo ‵tou manakoga katoa.” (1 Nofoaiga Tupu 28:9) Kae e se sukesuke ne ia tatou ko te mea fua ke maua ne ia a mea ‵se. (Salamo 11:4; 130:3) I lō te fai penā, ona ko tena alofa, e manako a ia ke puipui tatou mai so se mea telā e mafai o fakamasei ei ‵tou fesokotakiga mo ia io me ko te ‵tou fakamoemoega ke maua te ola se-gata-mai.​​—Salamo 25:​8-​10, 12, 13.

2. E fakaaogā ne Ieova tena malosi ke fesoasoani atu ki a ai?

² E malosi katoatoa a Ieova kae e lavea ne ia a mea katoa. Ona ko te pogai tenā, e mafai ne ia o fesoasoani ki ana tino fakamaoni i so se taimi e ka‵laga atu ei latou ki a ia, kae e mafai foki o ‵lago atu a ia ki a latou i olotou tofotofoga faiga‵ta. “A [Ieova] e onoono faka‵lei eiloa ki te lalolagi; e ave ne ia a te malosi ki tino kolā e fakamaoni ki a ia,” ko muna i te 2 Nofoaiga Tupu 16:9. Mafaufau la me e fakaaogā ne Ieova tena malosi ke fesoasoani atu ki tino kolā e tavini atu ki a ia mo te loto katoatoa, se loto telā e ‵ma kae fakamaoni i ana lagonaga. E se fakaasi atu ne ia se vaegā atafai penā ki tino amio faitogafiti io me amio ‵pelo.​​—Iosua 7:​1, 20, 21, 25; Faataoto 1:​23-​33.

Sa‵sale Fakatasi mo te Atua

3, 4. Se a te uiga o te ‘sa‵sale fakatasi mo te Atua,’ kae ne a fakaakoakoga i te Tusi Tapu e fakamatala mai i ei te uiga o te mea tenei?

³ Se mea fai fakaa‵tea ki tino e tokouke me e talia ne te Mafuaga o te lagi mo te lalolagi a tino ke sa‵sale fakatasi mo ia i te feitu faka-te-agaga. Kae tenā eiloa te mea e manako ki ei a Ieova ke fai ne tatou. I aso o te Tusi Tapu, “ne ‵nofo [“sa‵sale,” NW] fakatasi” mo te Atua a Enoka mo Noa. (Kenese 5:​24; 6:9) Ne tumau a Mose i te “talitonu me ko matea eiloa ne ia te Atua telā e se mafai o matea.” (Epelu 11:27) I se auala fakatusa, ne sa‵sale mo te loto maulalo a te tupu ko Tavita mo tena Tamana faka-te-lagi. Ana muna: “E iloa faeloa ne au i [a Ieova] e pili mai ki a au; e seai se mea e mafai o fakagasue toku talitonuga.”​​—Salamo 16:8.

⁴ E tonu, e se mafai ne tatou o puke ‵tonu atu ki te lima o Ieova kae sa‵sale fakatasi mo ia. Kae e mafai ne tatou o fai penā i se auala fakatusa. E pefea la? E tusi mai te faisalamo ko Asafo: “Ka ko au e fakapilipili faeloa ki a koe, kae ne taofi mau ne koe toku lima. Ne takitaki atu au ne koe ki tau fakatonuga.” (Salamo 73:​23, 24) Ke fakamatala atu i se auala faigofie, e sa‵sale fakatasi tatou mo Ieova māfai e tau‵tali fakapilipili atu tatou ki ana pati fakatonutonu, kolā e maua muamua ne tatou e auala i tena Muna tusia kae e auala foki i “te tavini fakamaoni kae poto.”​​—Mataio 24:45; 2 Timoteo 3:​16.

5. E onoono mai pefea a Ieova e pelā me se tamana alofa ki ana tino fakamaoni, kae e ‵tau o pefea ‵tou lagonaga e uiga ki a ia?

⁵ Ona ko te mea e fakatāua ne Ieova a tino kolā e sa‵sale fakatasi mo ia, e onoono atu faeloa a ia ki a latou e pelā me se tamana alofa, mai te tausiga, te puipuiga, mo te akoakoga o latou. “Ka akoako atu ne au ki a koe te auala e ‵tau o fano koe i ei,” ko muna a te Atua. “Ka fakatonutonu kae akoako ne au a koe.” (Salamo 32:8) Fesili ifo ki a koe eiloa: ‘E mata, e fakaataata ne au i toku mafaufau me e sa‵sale kae pikilima fakatasi maua mo Ieova, kae fakalogologo ki tena poto mo te iloa atu me e onoono mai a ia ki a au mo te alofa? E mata, e fakamalosi aka oku mafaufauga, pati, mo faifaiga ne toku iloa me e fakatasi mai a ia? Kae kafai ko fai ne au se mea ‵se, e mata, e kilo atu au ki a Ieova, e se pelā me se Atua faigata kae se Tamana atafai, kae alofa fakamagalo telā e manako ke fesoasoani atu ki tino sala‵mo ke toe maua ne latou se fesokotakiga pili mo ia?’​​—Salamo 51:17.

6. Se a te mea e ‵lei atu ei a Ieova i lō mātua faka-te-foitino?

⁶ I nisi taimi, e fesoasoani mai Ieova ki a tatou a koi tuai o olo atu tatou i se auala ‵se. E pelā mo te lavea ne ia me kāti ko kamata o fia‵fai ‵tou loto faka‵se tino ki mea kolā e se ‵lei. (Ielemia 17:9) I se tulaga penā, e mafai o vave atu tena gasuesue i lō mātua faka-te-foitino me e mafai o “kilokilo” mai a ia ke lavea ‵tou ‵kanoloto, ke sukesuke ei ne ia ‵tou mafaufauga ‵loto. (Salamo 11:4; 139:4; Ielemia 17:10) Mafaufau ki faifaiga a te Atua ki se mea ne tupu i te olaga o Paluka, te failautusi mo te taugasoa pele o te pelofeta ko Ielemia.

Se Tamana Tonu ki a Paluka

7, 8. (a) Ko oi a Paluka, kae ne a manakoga sē ‵lei kāti ne kamata o ‵tupu aka i tena loto? (e) Ne fakaasi atu pefea ne Ieova tena atafai e pelā me se tamana ki a Paluka?

⁷ A Paluka se tino poto i te tusitusi telā ne tavini fakamaoni atu i tafa o Ielemia i te faiga o se mea telā ne fai mo fai se tofiga faigata​​—ko te folafolaatuga o fakamasinoga a Ieova ki Iuta. (Ielemia 1:​18, 19) I se taimi e tasi, a Paluka, telā kāti ne vau mai i se kāiga maumea, ne kamata o ‵sala atu “ki se togafiti ‵lei” mō ia. Kāti ne kamata o talia ne ia a manakoga kaiū io me ko te fia maumea. Faitalia me se a te mea ne tupu, ne lavea ne Ieova te mafaufauga fakamataku tenei ko tupu aka i te loto o Paluka. I te faipati atu e auala i a Ielemia, ne fakasino fakavave atu Ieova ki te fakalavelave, i ana muna ki a Paluka: “A koe ne fai mai penei, ‘Au ko ‵fiu! A te Aliki ko toe fakaopoopo mai ne ia te fanoanoa ki oku puapuagā. Au ko fi‵ta i te tagiga, ka ko seai saku malōlōga ‵lei e maua!’ ” Tenā ne toe fai atu ei te Atua: “E a, e taumafai koe o salasala ki se togafiti ‵lei mo koe? Sa fai te mea tenā.”​​—Ielemia 45:​1-5.

⁸ E tiga eiloa ne fai ‵tonu atu a ia ki a Paluka, ne seki faipati atu Ieova mo te kaitaua, kae mo te atafai tonu e pelā me se tamana. E fakamaoni mai i ei, me ne lavea ne te Atua me ne seki fakaasi atu i manakoga o te tagata tenā se loto telā e masei io me e matagā. Ne iloa foki ne Ieova me ko ‵nofo atu a Ielusalema mo Iuta i lā aso fakaoti, kae ne seki manako a ia ke fakavāivāi a Paluka i te taimi faigata tenā. Tela la, i te fesoasoani atu ki tena tavini ke toe mafaufau faka‵lei, ne fakamasaua atu te Atua me ka ‘avatu ne ia a te mala ki tino katoa,’ kae kafai e gasuesue a Paluka mo te poto, ka ola eiloa a ia. (Ielemia 45:5) E pelā me ne fai atu te Atua: ‘Toe mafaufau faka‵lei, e Paluka. Masaua a mea kolā ko pili o ‵tupu ki te fenua fai agasala o Iuta mo Ielusalema. Ke na tumau i te fakamaoni kae ke ola! Ka puipui ne au koe.’ E fakamaoni mai me ne oko atu eiloa a pati a Ieova ki te loto o Paluka, me ne ‵fuli tena mafaufau kae ne sao atu i te fakamaseiga o Ielusalema, telā ne tupu i te 17 tausaga mai tua ifo i ei.

9. Ka tali mai pefea ne koe a fesili kolā e ‵sae mai i te palakalafa?

⁹ Kafai e mafaufau koe ki te tala e uiga ki a Paluka, mafaufau ki fesili mo tusi siki konei: Se a te mea e fakaasi mai i faifaiga a te Atua ki a Paluka e uiga ki a Ieova mo ana lagonaga ki ana tavini? (Faitau te Epelu 12:​9.) I te ‵kilo atu ki taimi faiga‵ta ko ‵nofo tatou i ei, ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai i pati fakatonutonu a te Atua ki a Paluka mo te auala ne saga atu ki ei a Paluka? (Faitau te Luka 21:​34-​36.) I te fakaakoako atu ki a Ielemia, e mafai pefea o fakaasi atu ne toeaina Kelisiano a te atafai o Ieova mō Ana tavini?​​—Faitau te Kalatia 6:1.

E Lavea Atu te Alofa o te Tamana i te Tama

10. Ne fakatoka pefea Iesu ke toka mō tena tulaga e pelā me ko te Ulu o te fakapotopotoga Kelisiano?

¹⁰ I aso mai mua o te kau Kelisiano, ne fakaasi atu te alofa o Ieova ki ana tino e auala i ana pelofeta mo nisi tavini fakamaoni. I aso nei, e lavea atu eiloa te mea tenā i se auala lasi, i te Ulu o te fakapotopotoga Kelisiano, ko Iesu Keliso. (Efeso 1:​22, 23) Tela la, i te tusi o Fakaasiga, e fakaata mai i ei a Iesu e pelā me se mamoe telā “e fitu foki ona mata, ko agaga konā e fitu o te Atua, ne uga mai ki te lalolagi kātoa.” (Fakaasiga 5:6) E tonu, ona ko te mea e maua katoatoa ne ia te agaga tapu o te Atua, e mafai eiloa o fakaasi atu ne Iesu a te loto malamalama ‵lei katoatoa. E lavea ne ia a mea i ‵tou loto, kae e seai se mea e galo i tena kilokiloga.

11. Se a te tulaga tāua o Keliso, kae e fakaata mai pefea i tena kilokiloga ki a tatou a te kilokiloga a tena Tamana?

¹¹ E pelā mo Ieova, e se fai a Iesu e pelā me se pulisimani telā e onoono mai i te lagi. E sukesuke ne ia tatou mo te alofa. E tasi o tofi o Iesu ko, “Te Tamana ki te se gata mai,” e fakamasaua mai i ei tena tulaga i te tukumaiga o te ola se-gata-mai ki tino katoa kolā e fakatuanaki ki a ia. (Isaia 9:6) E se gata i ei, e pelā me ko te Ulu o te fakapotopotoga Kelisiano, e mafai o fakamalosi aka ne Iesu a Kelisiano loto fia‵fia kae ma‵tua ‵lei i te feitu faka-te-agaga, maise eiloa a toeaina, ke tuku atu a fakamafanafanaga io me ko pati fakatonutonu ki tino kolā e ma‵nako ki ei.​​—1 Tesalonia 5:​14; 2 Timoteo 4:​1, 2.

12. (a) Se a te mea e fakaasi mai i tusi ki fakapotopotoga e fitu i Asia Foliki e uiga ki a Iesu? (e) E fakaata mai pefea ne toeaina a te kilokiloga a Keliso ki te lafu mamoe a te Atua?

¹² E fakaasi mai te lasi o te fiafia o Keliso ki te lafu mamoe i tusi ki toeaina o fakapotopotoga e fitu i Asia Foliki. (Fakaasiga 2:1–​3:​22) I konā, ne fakaasi mai ne Iesu tena matapulapula ki mea ne ‵tupu i fakapotopotoga takitasi mo te lasi o tena atafai ki ana soko. E penā foki i aso nei​​—kae sili atu la i ei​—me ko fakataunu a mea ne tusi i te Fakaasiga i te “aso o te Aliki.”a (Fakaasiga 1:​10) E masani o fakaasi atu te alofa o Keliso e auala i toeaina, kolā e tavini atu e pelā me ne tausi mamoe faka-te-agaga i te fakapotopotoga. E mafai o fakamalosi aka ne ia a ‘meaalofa tino’ konei ke tuku atu a fakamafanafanaga, fakamalosiga, io me ko pati fakatonutonu māfai e manakogina. (Efeso 4:8; Galuega 20:28; faitau te Isaia 32:​1, 2.) E mata, e kilo atu koe ki olotou taumafaiga e pelā me se fakaasiga o te saga tonu atu o Keliso ki a koe?

Te Fesoasoani i te Taimi Tonu

13-15. E filifili aka pefea ne te Atua ke tali mai ne ia ‵tou ‵talo? Tuku mai ne fakaakoakoga.

¹³ Kai ‵talo malosi atu eiloa koe mō se fesoasoani kae ne maua ne koe se tali e auala i te āsiga fakamalosi loto a se Kelisiano matua ‵lei i te feitu faka-te-agaga? (Iakopo 5:​14-​16) Io me kāti e maua te fesoasoani e auala i se lauga i se fakatasiga Kelisiano io me ko fakamatalaga i se tusi e tasi a tatou. E masani eiloa o tali mai Ieova ki ‵talo i auala konei. E pelā mo te otiga ne fai ne se toeaina se lauga, ne fanatu ki a ia se tuagane telā ne pokotia i faifaiga matagā sē fakamaoni i nāi vaiaso mai mua o te lauga. I lō te fāmeo atu e uiga ki tena fakalavelave, ne fakaasi atu ne tou fafine tena loto fakafetai mō manatu faka-te-Tusi Tapu mai te lauga. Ne aogā eiloa a manatu konā ki a ia kae ne fakamafanafana ‵ki atu ki tou fafine. Ko oko eiloa i tena fiafia me ne kau atu a ia ki te fakatasiga tenā!

¹⁴ E uiga ki te fesoasoani ne maua e auala i ‵talo, mafaufau ki te fakaakoakoga a pagota e tokotolu kolā ne maua ne latou te munatonu faka-te-Tusi Tapu, a koi ‵nofo atu latou i te falepuipui telā ne iku atu ki te lotou fai mo fai ne tino talai kae seki papatiso. Ne fakaseai i ei a nāi tauliaga o pagota katoa i te falepuipui i te ‵tupuga o se amioga fakasauā. Ne iku atu ei ki se ‵tekeatuga. Ne fakaiku aka ne pagota me kafai e oti te ‵kaiga i te taeao, ka se faka‵foki atu olotou tifa ke fakaasi atu ei te lotou ‵teke malosi atu. Ko fe‵paki nei a tino talai kae seki papatiso e tokotolu konei mo se fakalavelave. Kafai e ‵kau atu latou ki te ‵tekeatuga tenā, ka soli ne latou a pati fakatonutonu a Ieova i te Loma 13:1. Kafai e se ‵kau atu latou ki ei, ka fakasauā latou ne pagota.

¹⁵ E aunoa mo te fesokotaki atu ki te suā tino, ne ‵talo atu a tāgata e tokotolu konei ke maua ne latou te poto. I te taeaoakega, ne iloa aka ne te tokotolu konei me ne tasi eiloa te lotou fakaikuga ne fai ke faka‵lei aka ei te fakalavelave​​—ke se ‵kai latou i te taeao tenā. I te taimi ne oko atu ei te tino tausi o ‵tae mai olotou tifa, ne seki ai ne tifa a te tokotolu tāgata konei ke faka‵foki atu. Ko oko eiloa i te lotou fia‵fia me ne pili atu ki a latou te ‘Tino fakalogologo ki ‵talo’!​​—Salamo 65:2.

Te Kilo Atu ki Aso Mai Mua mo te Loto Talitonu

16. E fakaasi mai pefea i te galuega talai a te alofa atafai o Ieova ki tino e pelā me ne mamoe?

¹⁶ A te galuega talai telā e fai i te lalolagi kātoa ko te suā fakamaoniga o te alofa atafai o Ieova ki tino loto fakamaoni i so se koga e ‵nofo latou i ei. (Kenese 18:25) E auala i agelu, e takitaki sāle ne Ieova ana tavini ki tino pelā me ne mamoe​​—ke oko foki loa ki tino kolā e ‵nofo i koga kolā e seki oko ki ei te tala ‵lei. (Fakaasiga 14:​6, 7) E pelā mo te takitakiga ne te Atua, e auala i se agelu, a Filipo, se tino talai o te tala ‵lei i te senitenali muamua, ke fano o fakafetaui ki se ofisa Aitiope kae fakamatala atu a te Tusi Tapu ki a ia. Se a te ikuga? Ne talia ne te tagata tenā a te tala ‵lei kae ne fai mo fai se soko papatiso o Iesu.b​​—Ioane 10:14; Galuega 8:​26-​39.

17. Kaia e se ‵tau ei o manava‵se malosi tatou e uiga ki aso mai mua?

¹⁷ E pelā mo te gasolo atu ki mua o te olaga masei tenei ki tena fakaotiga, ka tumau eiloa a “puapuagā” kolā ne ‵valo mai. (Mataio 24:8) E pelā mo te fanakaga ki luga o ‵togi o mea‵kai ona ko te lasi o te manakogina, te mafulifuli o tau-o-aso, io me ko te malosi o te tupe. Kāti ka faigata o maua a galuega ‵togi, kae ka momea aka a fakamalosiga ke ga‵lue a tino i itula e uke atu. Faitalia me se a te mea e tupu, e se ‵tau o manava‵se malosi a tino katoa kolā e fakamuamua ne latou a manakoga faka-te-agaga kae tumau i te ola i ‘se olaga faigofie.’ E iloa ne latou me e alofa kae ka tausi atu te Atua ki a latou. (Mataio 6:​22-​34) Mafaufau la ki te auala ne tausi atu ei a Ieova ki a Ielemia i te taimi ne oko atu ei te gataga faigata ki Ielusalema i te 607 T.L.M.

18. Ne fakamaoni atu pefea ne Ieova tena alofa ki a Ielemia i te taimi ne fakatakavale ei a Ielusalema?

¹⁸ I te vaega fakaoti o te fakatakavalega ne Papelonia a Ielusalema, ne ‵loka a Ielemia i te falepuipui i te Malae Fono. Ne maua pefea ne ia ana meakai? Moi ne seki ‵loka a ia, penei ko mafai ne ia o ‵sala ana meakai. I lō te fai penā, ne ‵tau o fakalagolago tou tagata ki tino i ana tafa, kolā e takalia‵lia te tokoukega o latou ki a ia! Kae ne seki fakalagolago eiloa Ielemia ki tino kae ki te Atua, telā ne tauto atu me ka tausi atu ki a ia. E mata, ne fakataunu eiloa ne Ieova ana pati? Ao! Ne fakamautinoa aka ne ia me e maua eiloa ne Ielemia a “puta falaoa i aso takitasi . . . , ke oko eiloa ki te taimi ko seai ei ne falaoa faka‵fete i te fa‵kai.” (Ielemia 37:21) A Ielemia, pelā foki mo Paluka, Epetimeleka, mo nisi tino aka, ne ‵sao atu i te taimi o te ogegā meakai, masaki, mo te mate.​​—Ielemia 38:2; 39:​15-​18.

19. I te fakafesagai atu ki aso mai mua, se a te mea e ‵tau o na fakaiku aka ne tatou ke fai?

¹⁹ E tonu, “me i te Aliki [ko Ieova] e sagatonu eiloa ona mata ki tino amio‵tonu, kae fakalogo faeloa ki olotou ‵talo.” (1 Petelu 3:​12) E mata, e fiafia koe ki te kilokilo mai o te ‵tou Tamana faka-te-lagi? E mata, e tokagamalie koe i te iloa atu me e saga tonu mai ana mata mō te ‵lei o koe? Ke na fakaiku aka ke tumau i te sa‵sale fakatasi mo te Atua​​—faitalia me ne a mea e ‵tupu i aso mai mua. E mafai o tali‵tonu tatou me ka tumau eiloa Ieova i te kilokilo mai mo te alofa, e pelā me se tamana, ki luga i ana tino fakamaoni.​​—Salamo 32:8; faitau te Isaia 41:13.

[Fakamatalaga mai lalo]

E Mafai o Fakamatala Mai ne Koe?

• E mafai pefea o fakaasi atu me i a tatou e ‘sa‵sale fakatasi mo te Atua’?

• Ne fakaasi atu pefea ne Ieova tena alofa ki a Paluka?

• E pelā me ko te Ulu o te fakapotopotoga Kelisiano, e fakaata mai pefea ne Iesu a uiga o tena Tamana?

• Ne a auala e mafai o fakaasi atu me e fakalago‵lago tatou ki te Atua i aso faiga‵ta konei?