Te Tufaatuga o Galuega Kaia e Tāua ei Kae e Fai Pefea te Mea Tenā?

E ISI se tino ko leva ne fai ne ia te mea tenei a koi tuai o faite a te paneta ko te lalolagi. Ne faite ne Ieova tena Tama fuatasi kae ne fakaaoga ne ia tena Tama “e pelā me se tagata poto i te fakatutu,” i te faitega o te lagi mo te lalolagi kātoa. (Faataoto 8:​22, 23, 30; Ioane 1:⁠3) I te taimi ne faite ei ne te Atua a te tauavaga muamua, ne fakatonu atu ‘ke faka‵fonu ne lāua te lalolagi ki tino kae pule atu ki ei.’ (Kenese 1:​28) Ne tuku atu ne te Mafuaga ki tino a te galuega ke faka‵solo atu a te Palataiso i Etena ki te lalolagi kātoa. E tonu, mai te kamataga eiloa, ne tufa atu ne Ieova mo tino kolā ne tavini atu ki a ia a galuega ke fai ne nisi tino.

Ne a mea e aofia i te faifaiga tenei? Kaia e ‵tau ei o iloa ne toeaina Kelisiano o tuku atu a nisi tiute i te fakapotopotoga ke fai ne nisi tino, kae e fai pefea ne latou te mea tenā?

Se a te Uiga o te Tufaatuga o Galuega?

Kafai e tuku atu ne koe se galuega ke fai ne se tino ko tena uiga “e talitonu koe ki te tino tenā; e ‵tofi ne koe mo fai tou sui; io me tuku atu te tiute io me ko te malosi pule ki ei.” (Merriam Webster‵s Collegiate Dictionary, 11th Edition). Tela la, a te tufaatuga o galuega e manakogina ke aofia ne koe a nisi tino i te fakataunuga o fakamoemoega mautinoa. E iku atu te mea tenā ki te tukuatuga o te malosi pule ki nisi tino.

A tino kolā ne ‵tofi ke fai ne latou se galuega i loto i te fakapotopotoga Kelisiano e manakogina ke fakataunu ne latou a te galuega tenā, fakatoka a lipoti e uiga ki te gasolo ki mua o te galuega, kae fesokotaki mo te tino ne ‵tofi atu ne ia te galuega tenā. Kae ko te tiute fakavae e uiga ki te fakataunuga o te galuega tenā i o te taina eiloa telā ne tuku atu ne ia a te galuega. E manakogina ke iloa ne ia te gasolo ki mua o te galuega kae tuku atu a fakatonutonuga kolā e manakogina. Kae kāti ka fesili mai a nisi tino, ‘Kaia e tuku atu ei a galuega ki se isi tino māfai e mafai eiloa o fai ne koe a te galuega tenā?’

Kaia e Tufa Atu ei a Galuega?

Mafaufau ki te faitega ne Ieova o tena Tama e tokotasi kae tuku atu ke fai sena tusaga i mea katoa kolā ne faite fakamuli. “Me ne faite a mea katoa e alatu i a ia, ko mea i te lagi mo mea i te lalolagi, ko mea e matea mo mea se matea.” (Kolose 1:​16) Ne mafai o faite ne te Mafuaga a mea katoa i a ia eiloa, kae ne manako a ia ke maua ne tena Tama a te fiafia telā e maua mai te faitega o mea konā. (Faataoto 8:​31) Ne fesoasoani atu te mea tenā ke momea aka te iloa o te Tama i uiga o te Atua. I te feitu e tasi, ne fakaaoga ne te Tamana a te avanoaga tenā ke akoako ei tena Tama e tokotasi.

I tena nofoga i te lalolagi, ne fakaakoako atu eiloa a Iesu Keliso ki tena Tamana i te tukuatuga o tiute ki nisi tino. Ne akoako malielie ne ia ana soko. Ne uga atu ne ia apositolo e toko 12 kae fakamuli ifo ko nisi soko e toko 70 ke kamata ne latou te galuega talai. (Luka 9:​1-6; 10:​1-7) I te okoatuga a Iesu fakamuli ki koga konā, a ko leva ne isi se mea ke fakavae ki ei tena galuega. I te taimi ne tiakina ei ne Iesu a te lalolagi, ne tuku atu ne ia a tiute kolā e tāua atu ke fai ne ana soko kolā ne akoako ne ia, e aofia i ei a te galuega talai i te lalolagi kātoa.​—⁠Mataio 24:​45-​47; Galuega 1:⁠8.

A te tufaatuga o galuega mo te faiga o akoakoga ne faifaiga masani i te fakapotopotoga Kelisiano. Ne fai atu a te apositolo ko Paulo ki a Timoteo: “Tuku atu ke tausi ne tino kolā e tali‵tonu koutou ki ei, ko tino kolā e mafai ne latou o akoako atu nisi tino.” (2 Timoteo 2:⁠2) E tonu, e ‵tau o akoako ne tino apo a tino kolā ka toe akoako foki ne latou a nisi tino.

E mafai o ‵kau fakatasi se toeaina mo nisi tino i galuega kolā e fai ne ia, e pelā mo te faiga o akoakoga mo te faiga o asiga e pelā me ne tausi mamoe. Ona ko te mea e isi ne tapula ki mea e mafai ne tino o fai, se mea ‵lei ke fakamolemole atu a toeaina ke fesoasoani atu a nisi tino i te faiga o tiute i te fakapotopotoga. E fai mai a te Tusi Tapu: “A te poto e maua ne tino loto mau‵lalo.” (Faataoto 11:​2,Tusi Paia, Samoa) E aofia i te loto maulalo a te iloa ne te tino ana tapula. Kafai e taumafai koe o fai a mea katoa, e mafai o fi‵ta koe kae ka se lava tou taimi o saga atu ki tou kāiga. Tela la, e poto koe māfai e amo fakatasi ne koe mo nisi tino a tiute. E pelā mo te taina telā e tavini atu e pelā me se ovasia tausi o te kau toeaina. E mafai o fakamolemole atu ke suke ne nisi toeaina a tupe a te fakapotopotoga. Mai te sukega o tusi tupe, e mafai o masani a taina konā mo te tulaga o mea tau tupe i te fakapotopotoga.

E tiga eiloa e maua ne nisi tino a te avanoaga ke iloa ne latou o fai a galuega, e maua foki ne te tino telā e tufa atu ne ia a galuega a te avanoaga ke matea ne ia a mea kolā e mafai o fai ne tino konā. Tela la, mai te tufaatuga o galuega i te fakapotopotoga, ko mafai ei o iloa ne toeaina a tino kolā ko “‵tau” o fai mo fai a tavini fakafaifeau.​—⁠1 Timoteo 3:​10.

A ko te ‵toe mea, mai te tufaatuga o galuega, e fakaasi atu ei a te tali‵tonu o toeaina ki nisi tino. Ne akoako ne Paulo a Timoteo e auala i te faiga o galuega i te taviniga fakamisionale. Ne ‵pili ‵ki te va o te avā tagata konei. Ne fakaigoa ne Paulo a Timoteo “ko taku tama tonu i te fakatuanaki.” (1 Timoteo 1:⁠2) E penā foki a te ‵pili o te va o Ieova mo Iesu i te taimi ne ga‵lue fakatasi ei lāua o faite a mea katoa. Mai te tukuatuga o galuega ki nisi tino, e mafai foki ei o maua ne toeaina se fesokotakiga ‵pili mo latou.

Te Pogai e Fakatalave ei a Nisi Tino

E tiga eiloa e iloa ne latou tena aoga e faigata ke fai ne nisi toeaina a te mea tenā, kāti ona ko te lotou manava‵se ki olotou pulega. Kāti e mafau‵fau latou me ko latou fua e ‵tau o fai mo fai a pule. Kae ke masaua la, me koi tuai o fanaka a Iesu ki te lagi, ne tuku atu ne ia se galuega ‵mafa ke fai ne ana soko kae ne iloa ne ia me ka fai eiloa ne latou a galuega kolā e uke atu i lō ana galuega!​—⁠Mataio 28:​19, 20; Ioane 14:⁠12.

Kāti ne tufa atu ne nisi toeaina a galuega i taimi ko ‵teka kae e seai ne ikuga ‵lei ne maua mai i ei. Kāti e mafau‵fau latou me e ‵lei atu kae vave atu foki māfai e fai eiloa ne latou a te galuega. Kae mafaufau ki te fakaakoakoga a Paulo. Ne iloa ne ia te aoga o te mea tenā kae ne iloa foki ne ia me e se mafai o ‵lei katoatoa a tino kolā ne akoako ne ia. Ne akoako ne Paulo a tena taugasoa foliki ko Maleko i tena malaga muamua fakamisionale. Ne fanoanoa malosi a Paulo i te taimi ne tiaki ei ne Maleko tena galuega kae toe foki ki tena kāiga. (Galuega 13:13; 15:​37, 38) E tiga te feitu tenā, ne seki fakagata ne Paulo te akoakoga o nisi tino. E pelā mo te mea ko oti ne fai atu, ne ‵kami ne ia a te tamataene ko Timoteo ke fai mo fai tena taugasoa faimalaga. I te taimi ne toka ei a Timoteo o fai a tiute ‵mafa, ne tuku ne Paulo a ia i Efeso, mo te tiute ke ‵tofi ne ia a toeaina mo tavini fakafaifeau i te fakapotopotoga.​—⁠1 Timoteo 1:3; 3:​1-​10, 12, 13; 5:​22.

E penā foki a toeaina i aso nei, e se ‵tau o fakagata ne latou a te akoakoga o taina ona fua ko te se ‵lei o se tino e tokotasi. Se mea ‵lei kae tāua foki ke iloa ne toeaina o tali‵tonu ki nisi tino kae akoako atu latou. Ne a la mea e ‵tau o masaua ne toeaina i te tufaatuga o galuega?

Te Tufaatuga o Galuega

Mafaufau ki taleni a taina kolā e mafaufau koe ke tuku atu a tiute ke fai ne latou. I te taimi ne manakogina ei ne tino ke fakasoa atu ne latou a meakai i aso takitasi i Ielusalema, ne ‵tofi aka ne apositolo a ‘tagata fakamaoni e tokofitu, e ‵fonu i te agaga mo te poto.’ (Galuega 6:⁠3) Kafai e fai atu koe ki se tino se fakamaoni ke fai ne ia se galuega, kāti ka se mafai ne ia o fai. Tela la, tuku atu a galuega fo‵liki ke fai i te taimi muamua. Kafai e fakatalitonu mai me e fakamaoni se tino, kāti ka mafai o fai ne ia a nisi tiute.

Kae e uke atu a mea e aofia i ei. E kese‵kese a uiga mo mea e mafai o fai ne tino. E penā foki a te kese‵kese o mea e iloa ne tino. Kāti e fetaui ‵lei se taina mata katakata kae ‵lei ana uiga mo fai se tino fesoasoani i fakatasiga, a ko te taina telā e māea ‵lei ana galuega ke fai mo fai se fesoasoani ki te failautusi o te fakapotopotoga. A te tuagane telā e apo i te faiga o teu e mafai o ‵tofi ke fakatoka ne ia a pulalakau i te Fakamanatuga.

I te tufaatuga o tiute, e fakaasi fakalikiliki atu i ei a galuega kolā e fakamoemoegina ke fai. A koi tuai o uga atu ne Ioane te Papatiso ana soko ki a Iesu, ne fakamatala atu ne ia ki a latou a mea e fia iloa ne ia mo pati ke fakaaoga ne latou. (Luka 7:​18-​20) I te suā feitu, i te taimi ne fakatonu atu ei a Iesu ke ‵tae mai ne ana soko a toegā meakai kolā ne tuku atu fakavavega, ne tuku atu ne ia ke fai ne latou te mea tenā i te lotou auala eiloa. (Ioane 6:​12, 13) E uke a mea e faka‵na ki mea kolā e aofia i te galuega mo taleni a te tino fesoasoani. E ‵tau o iloa ne tino e tokolua konei, te tino e tufa atu mo te tino e fai ne ia te galuega a mea kolā e ‵tau o fai mo lipoti kolā e ‵tau o maua. E ‵tau o iloa ne lāua tokolua a fakaikuga kolā e ‵tau fua o fai ne te tino telā e fai ne ia te galuega. Kafai e ‵tau o oti te galuega i se taimi mautinoa, kāti se mea fakamalosi loto ke sau‵tala e uiga ki te taimi tenā kae fakatau lotoma‵lie ki ei i lō te tuku mālō atu fua.

E ‵tau o maua ne te tino e fai ne ia te galuega a tupe, mea faigaluega, mo te fesoasoani telā e manakogina. E ‵lei foki ke iloa ne nisi tino a te fakatokaga tenā. Ne tuku atu ne Iesu ki a Petelu “a ki o te malo o te lagi,” i mua o nisi soko. (Mataio 16:​13-​19) E penā foki i nisi mea, kāti se mea ‵lei ke fakailoa atu ki te fakapotopotoga e uiga ki galuega kolā e fai ne nisi tino.

Kae e isi se mea ke fakaeteete i ei. Kafai koi fai eiloa ne koe se galuega telā ko oti ne tuku atu ke fai ne se isi tino, e pelā me ko fai atu koe penei ki te tino tenā, “Au e se talitonu ki a koe.” E tonu, kāti i nisi taimi a te galuega telā ko oti ne fai e se ko te mea eiloa telā ne fakamoemoe koe ki ei. Kae kafai e tuku atu ki te taina tenā se tamā saolotoga, ka mafai eiloa o ‵lei tena loto talitonu mo tena apo. E se ko tena uiga me e se amanaia koe ki tena auala e fakaaoga i te faiga o te galuega. E tiga eiloa ne tuku atu ne ia ki tena Tama se vaega i te faitega o mea, ne aofia eiloa a Ieova i te faiga o te galuega. Ana muna ki tena Tino Poto i te fakatu‵tu: “Ke faite ne tāua te tagata ke foliga ki a tāua.” (Kenese 1:​26, NW) Tela la, ke ‵lago atu eiloa koe ki te galuega telā ko oti ne fai kae fakamālō atu mō taumafaiga a te taina tenā mai i au pati mo au faiga. Kāti ka fesoasoani atu ki a ia a te faiga o se tamā iloiloga ki tena galuega ne fai. Kafai e seki fai faka‵lei a te galuega, ke fakatonutonu io me fesoasoani atu. Ke masaua me e panaki eiloa mo te tino e tuku atu ne ia te galuega i te fakaotiga.​—⁠Luka 12:⁠48.

Ko oti ne aoga ki tino e tokouke a galuega kolā ne tuku atu ne toeaina ma‵tua ke fai ne latou i te fakapotopotoga kae kolā ne ‵saga atu foki latou ki ei mo te fiafia. E tonu, e manakogina ke iloa ne toeaina katoa a te pogai mo te auala e tufa atu ei a galuega, i te fakaakoako atu ki a Ieova.

[Pokisi i te itulau e 24]

A TE TUFAATUGA O GALUEGA SE

• avanoaga e maua ei ne nisi tino a te fiafia i te faiga o galuega

• avanoaga ke fai a galuega e uke atu

• fakaasiga o te poto mo te loto maulalo

• avanoaga ke akoako ei a nisi tino

• avanoaga ke fakaasi atu i ei a te tali‵tonu ki nisi tino

[Pokisi i te itulau e 25]

TE TUFAATUGA O GALUEGA

• Filifili a te tino telā e fetaui mo te galuega

• Ke ma‵nino a fakamatalaga mo fesokotakiga

• Fakamatala fakalikiliki atu a mea kolā e manakogina ke fai

• Tuku atu a mea kolā e fai ki ei te galuega

• Ke amanaia ki te galuega kae fakaasi atu tou talitonu

• Ke talia me e panaki mo koe a te tiute i te fakaotiga

[Ata i te itulau e 26]

E aofia i te tufaatuga o galuega a te tukuatuga mo te onoonoga ki te gasolo ki mua o te galuega