Ke Ola e ‵Tusa mo Mea e Maua ne koe e Mafai Pefea o Fai a te Mea Tena?

MAFAUFAU la māfai e isi sau paluni e isi se pūga i ei, kae i o koe te tiute o ‵pusi ke lasi a te paluni tenā. E fai la pefea ne koe? Faitalia te uke o ea ne ‵pusi ne koe ki loto i te paluni tenā mo ea kolā e ulu atu ki tua mo te pūga tenā, koi mafai eiloa o ‵pusi ne koe a te paluni tenā ke lasi.

Tenā foki loa te uiga o te ola e ‵tusa mo mea kolā e maua ne koe. A tou peofuga e mafai o fakatusa ki te ea telā e ‵pusi ne koe ki loto i te paluni. A mea e fakamāumāu ne koe e pelā eiloa mo te ea telā e ulu atu ki tua mo te pūga. Ke mo a e talia ne koe ke uke atu au mea e fakamāumāu i lō tou peofuga.

E tiga eiloa e faigofie a te fakamatalaga ke ola e ‵tusa mo mea kolā e maua ne koe, a te fakagalue mo te mauaga o mea aoga mai i ei se mea faigata. E mafai o ‵kalo keatea a tino mai fakalavelave e uke i mea tau tupe moi fai ne taumafai latou ke tau‵tali i te manatu fakavae tenei. E mafai pefea o fai a te mea tenei? E mafai o maua i fea ne tatou a fakatakitakiga kolā e mafai o aoga? A te Tusi Tapu se fakavae telā e maua i ei a fakamatalaga aoga i te feitu tenei. Ke na onoono nei tatou ki mea e fai mai i ei.

Fakatakitakiga i te Tusi Tapu Kolā ka Fesoasoani Mai

E aofia i te Tusi Tapu a fakatakitakiga aoga e uke kolā e mafai o fesoasoani mai ke fai faka‵lei ne koe au tupe. Ka suke‵suke nei tatou ki nāi fakatakitakiga konei. Ke onoono aka māfai e se ‵lago koe ki te manatu me i fakatakitakiga konei e mafai o fesoasoani atu ke ola koe e ‵tusa mo mea ko maua ne koe.

Fai se palani, io me se fakataugā tupe. Ke fai faka‵lei au tupe i se auala magoi, e ‵tau o iloa ne koe a te aofaki o tupe e maua mo tupe kolā e fakamāumāu ne koe. E fai mai te Tusi Tapu: “Fai faka‵lei au aofaga kae ka uke au mea; kafai e sōna gasue fakava‵vave fua koe, e se mafai o uke au mea.” (Faataoto 21:5) E fakaaoga ne nisi tino a teutusi ke fesoasoani atu i te fakaaogaga o olotou tupe. E ‵tofu te teutusi mo vaega o tupe fakamāumāu, e pelā mo “Meakai,” “‵Togi o te Fale,” io me ko “Gatu.” Faitalia me e fakaaoga ne koe a te auala faigofie tenei io me se isi mea tai faigata, a te mea tāua ko te iloa ne koe a te koga ka olo ki ei au tupe, mai te ‵togi ne koe a mea tāua, i lō te fakamuamua ou manakoga.

Ke ‵kalo keatea mai te kaimanako. E olioli faeloa a tino e tokouke i fenua mau‵mea mō mea kolā e maua ne tino i fenua ma‵tiva. E ‵tusa mo tulaga o tino takitokotasi, e tokouke a tino ne fakaosoosogina ke ma‵nako ki mea kolā e fakamata‵mata ki ei olotou tuakoi. E fai a te mea tenei e pelā me se malei. Kāti e se mafai foki ne te tuakoi o ‵togi a mea konā. Kaia e tau‵tali atu ei se tino i te valea o te suā tino kae iku atu ki fakalavelave i mea tau tupe? E fakailoa mai te Tusi Tapu, penei: “A tino kaiū [io me kaima‵nako] ko oko eiloa i te ma‵nako ke na mau‵mea fakavave latou, kae se iloa ne latou i te mativa ko pili eiloa o oko atu ki a latou.”​​—Faataoto 28:22.

Ke fakafaigofie tou olaga. Ne fakatonu atu ne Iesu ana soko ke “kilokilo faeloa ki mea ‵lei” io me fakafaigofie te lotou ‵kilo. (Mataio 6:​22) Kafai ne mafai fua ne koe o maua se ika mo vai kae kaimanako koe ki te ula mo uaina, e faigofie ke iku atu koe ki te mativa. E ‵tusa mo se lipoti mai se pagike e tasi i Asia, toeitiiti ko kātoa se tasi-vae-tolu o tino i Filipaina kae silia atu mo te tasi mo te āfa o tino i Initia e maua ne latou se aofaki foliki ke ola ei latou, kāti se $1.35 (U.S.) i aso takitasi. Kafai e maua ne tino se peofuga foliki penā, se mea poto ke ‵saga atu fua ki mea tāua. Kae ke oko foki loa ki fenua mau‵mea, e mafai o fesoasoani atu a te mea tenā ko te mea ke mo a e uke a fakalavelave i mea tau tupe e fakafesagai atu ki ei a tino.

Ke lotomalie ki mea kolā e ‵tau o maua ne koe. A te mea tenei e fetaui ‵lei eiloa mo te polopolokiga ke fakafaigofie tou olaga. E tuku mai i te Tusi Tapu a te polopolokiga tenei i te 1 Timoteo 6:8: “Tela la, kafai e maua ne o‵tou meakai mo gatu, ko lava eiloa tatou i ei.” A nisi tino i te lalolagi kolā e fia‵fia, ko tino kolā e se mau‵mea; kae e maua eiloa ne latou a te lotomalie i mea e maua ne latou, e se aofia fua i ei a mea faka-te-foitino, kae ko te a‵lofa o kāiga mo taugasoa.​​—Faataoto 15:17.

Ke ‵kalo keatea mai te faiga o kaitalafu sē aoga. Ko oko eiloa te ‵tonu o te fakamatalaga i te Tusi Tapu: “A tino ma‵tiva ko pologa a tino mau‵mea. Kafai e kaitalafu ne koe ne tupe mai i se tino, ko tena uiga a koe ko pologa i te tino ne kaitalafu koe i ei.” (Faataoto 22:7) E tiga eiloa e isi ne fakanofonofoga kolā e foliga mai me e se mafai eiloa o ‵kalo keatea tatou mai te fai kaitalafu, a ko tino kolā e kaitalafu ke ‵togi fua a mea e ma‵nako latou ki ei, e amo faeloa olotou amoga ‵mafa i mea tau tupe. E mafai o tonu a te mea tenei māfai e fakaaoga a Credit cards. Ne fai mai te mekesini ko te Time, penei: “Kafai ko maua ne se tino se credit card, ka valea a ia ki tupe kae ‵togi valevale ne ia ki mea.” E fai mai a Eric, telā e nofo i Filipaina, penei: “Kafai ko fakaaoga ne au te credit card, e ‵togi ne au a mea e uke i lō te taimi e fakaaoga ei ne au a tupe. E fai ei ke sē ‵lei taku fakataugā tupe māfai ko manako au o ‵togi a te iti, telefoni mo nisi mea aka penā.” Se faiga poto eiloa ke fakaaoga faka‵lei a mea konā.​​—2 Tupu 4:1; Mataio 18:25.

Fakaputu a tupe a koituai o ‵togi. E tiga eiloa e fai pelā me se faifaiga mua, a te fakaputuga o tupe a koituai o ‵togi se mea, se auala poto e tasi ke mo a ma isi se fakalavelave i mea tau tupe. A te faiga penā e fai ei ke mo a ma uke a kaitalafu a tino e tokouke mo ikuga sē ‵lei e maua mai i ei, e pelā mo te maluga o te pasene, telā e fakaopoopo atu ki te ‵togi o mea katoa e ‵togi ne se tino. I te Tusi Tapu, ne taku eiloa a te manu ko te lo e pelā me “poto” ona ko te fakaputuputu o ana “meakai i te ‵tau ‵vela” ke fakaaoga mō aso mai mua.​​—Faataoto 6:​6-8; 30:​24, 25.

Ke Tauloto Mai Nisi Tino

E mafai o ‵tagi gali mai a fakatakitakiga kolā ne onoono tatou ki ei, kae e mata, e fesoasoani atu te mea tenei ke ola a tino e ‵tusa mo mea e maua ne latou? Ke na onoono nei tatou ki tala o nisi tino kolā ne tau‵tali i vaegā fakatakitakiga konei kae ne mafai o fakafesagai atu ki fakalavelave i mea tau tupe mo te manuia.

A Diosdado, se tamana o tama‵liki e tokofa, e fakaasi mai me i te fakalavelave fakamuli nei e uiga ki mea tau tupe ko oko loa i te fakafaigata atu ki manakoga o tena kāiga. Kae ne lavea ne ia te aoga o te faiga o fakataugā tupe. “E fakaaoga faka‵lei eiloa ne au a tupe kolā e maua ne au,” ko ana muna. “E nofo mo au se fakasologa o koga kolā ka fakamāumāu ei aku tupe.” E tautali foki a Danilo i te fakatakitakiga tenā. Ne pokotia lāua mo tena avaga ona ko te sē teletele ‵lei o te lā tamā pisinisi. Kae e mafai eiloa o ‵togi ne lāua a mea kolā e ma‵nako lāua ki ei mai te fakasoasoa faka‵lei o lā tupe. E fai mai a ia: “E iloa ne māua te aofaki o tupe e maua ne māua i masina takitasi, mo te aofaki e fakamāumāu ne māua. O na ko mea konā, e sau‵tala eiloa māua ki te aofaki e mafai o fakamāumāu ne māua.”

Ko te mea ke fakagalue a te fakataugā tupe tenā, ne lavea aka ne nisi tino me se mea ‵lei ke mo a ma fakamāumāu a tupe e uke ki nisi mea. E fai mai a Myrna, se fafine ko mate tena avaga kae tokotolu ana tama‵liki: “I lō te faima‵laga atu i mea fakateletele ke oko atu ki fakatasiga faka-Kelisiano, ko sa‵sale nei a matou mo aku tama‵liki.” Ko oti nei ne fai a taumafaiga a Myrna ke fesoasoani atu ki ana tama‵liki ke tauloto a te tāua o te ola i se olaga faigofie. E fai mai a ia: “Ne taumafai au o fakaasi atu se fakaakoakoga ‵lei mai te fakagaluegaga o te fakatakitakiga i te 1 Timoteo 6:​8-​10, telā e fakaasi mai i ei a te tāua o te lotomalie ki mea ko maua ne se tino.”

A Gerald, telā e tokolua ana tama‵liki, ne fai foki ne ia se mea tai ‵pau. E fai mai a ia: “I taimi o te akoga faka-te-Tusi Tapu a te motou kāiga, e sau‵tala eiloa matou ki tala o Kelisiano kolā ne ‵saga tonu atu ki mea faka-te-agaga. E fakamalosi loto ‵ki eiloa a ikuga me e seki akai atu aku tama‵liki ki mea kolā e sē tāua malosi.”

A Janet e nofo taka kae tavini atu e pelā me se faiakoga i te Tusi Tapu i Filipaina. Ne seki galue fakamuli a ia, kae ne mafai eiloa o maua ne ia a mea kolā e manako a ia ki ei. “E fai ne au a te mea tenei mai te fakagalue aka o te loto pulea kae palani faka‵lei ke fakaaoga a tupe ki mea ‵tau kolā e ‵tau o maua ne au,” ko ana muna. “I lō te fanatu ki sitoa ‵lasi, e fanatu eiloa au ki sitoa kolā e maua i ei ne au a mea ‵lei. Kaia e ‵tau ei o ‵togi ne au a mea i se aofaki maluga māfai e mafai o maua ne au a mea kolā e ‵togi māmā? E taumafai foki au o ‵kalo keatea mai te ‵togi o mea e aunoa mo te mafaufau muamua.” E lavea eiloa ne Janet a te tāua ke fakaputu a tupe. “Kafai e isi ne aku tupe silia, faitalia me mu‵tana fua,” ko ana muna, “e faka‵toe eiloa ne au ko te mea ke isi ne aku tupe mo ‵togi a nisi mea kolā e seki fakamoemoegina.”

E uiga ki credit cards, e fai mai a Eric, telā ne taku mai muamua, penei: “Ne fakatapula ne au a te fakaaogaga o te credit card vagana i fakalavelave ‵tupu fakafuasei.” E ‵lago atu eiloa a Diosado, penei: “Ke pule faka‵lei ne au a au eiloa, e tiakina sāle ne au a taku credit card i te ofisa.”

E Mafai Koe o Ola e ‵Tusa mo Mea ko Maua ne Koe

E tonu, e mafau‵fau a tino e tokouke me e tiga eiloa te Tusi Tapu se tusi telā e fakasino atu fua ki mea tāua faka-te-agaga, e tuku mai foki i ei a fakatakitakiga kolā e mafai o aoga ki a tatou i te feitu faka-te-foitino. (Faataoto 2:6; Mataio 6:​25-​34) Mai te fakagaluegaga o fakatakitakiga i te Tusi Tapu kolā ne fakamatala mai i te mataupu tenei kae tauloto mai nisi tino kolā ne maua ne latou a mea aoga mai te tau‵tali ki fakatakitakiga konei, e mafai foki ne koe o ola e ‵tusa mo mea kolā e maua ne koe. Mai te faiga penā, ko mafai ei koe o sao mai fakalavelave e uke mo manavasega kolā e puapuaga i ei a te tokoukega o tino.

[Manatu tāua i te itulau ee 10]

‘E sau‵tala eiloa matou ki te aofaki o tupe kolā e mafai o fakamāumāu ne matou’

[Manatu tāua i te itulau e 11]

‘I lō te olo atu i mea fakatele‵tele ki fakatasiga faka-Kelisiano, ko sa‵sale fua nei matou’

[Manatu tāua i te itulau e 11]

‘E ‵kalo keatea au mai te ‵togi valevale o mea e manako au ki ei’