“Ke Mataala Kae ‵Talo Malosi”
“Fai ke ‵lei otou mafaufau, ke mataala kae ‵talo malosi.”—1 PE 4:7.
KA TALI MAI PEFEA NE KOE?
Ne a vaegā ‵talo e manakogina ke fakaaoga sāle ne koe?
Kaia e ‵tau ei o ‵talo faeloa a Kelisiano ‵tonu?
Ko oi e aoga ki ei māfai koe e ‵talo mō nisi tino?
1, 2. (a) Kaia e tāua ei ke “mataala kae ‵talo malosi”? (e) Ne a fesili e uiga ki te ‵talo e ‵lei ke fesili ifo ki a tatou eiloa?
“A TE ‵toe taimi faigata ke tumau i te ala ko te valuapo, mai mua malie eiloa o kamata se aso fou,” ko pati a se tino ne galue sāle i te po. E se taumate, e lotoma‵lie ki ei a nisi tino kolā ne ‵pula i te po kātoa. E fe‵paki a Kelisiano i aso nei mo se tulaga e tai ‵pau i te lalolagi masei a Satani telā ko leva, ko tu nei i te ‵toe tulaga pouli i tena tala fakasolopito. (Loma 13:12) Ko oko eiloa i te fakamataku ke ‵to ‵tou ‵moe i te itula tenei! E tāua ko tatou ke “‵lei [‵tou] mafaufau” kae ‵saga tonu ki te fakamalosiga mai Tusitusiga Tapu ke “mataala kae ‵talo malosi.”—1 Pe. 4:7.
2 Ona ko te vaitaimi ko ‵nofo tatou i ei, se mea poto ke fesili ifo ki a tatou eiloa, penei: ‘E pefea toku mataala i te faiga o ‵talo? E mata, e fakaaoga ne au a vaegā ‵talo katoa, kae ‵talo faeloa? E mata, e masani au o ‵talo mō nisi tino, io me fai atu fua aku ‵talo ki mea kolā e ‵tau o maua mo oku manakoga? Kae e tāua pefea a ‵talo ki toku fakasaoga?’
KE FAI FAELOA A VAEGĀ ‵TALO
3. Ne a nisi vaegā ‵talo?
3 I tena tusi ki te kau Efeso, ne fakasino atu te apositolo ko Paulo ki “vaegā talo.” (Efe. 6:18) I ‵tou ‵talo e fai, kāti e masani o fakatagi atu tatou ki a Ieova ke fesoasoani mai i te fakamaliega o ‵tou manakoga mo te faka‵leiga o ‵tou fakalavelave. E alofa eiloa te “Tino Fakalogologo ki ‵talo” o fakalogo mai ki ‵tou fakamolemole mō se fesoasoani. (Sala. 65:2, NW) Tela la, e ‵tau foki o ‵saga tonu tatou ki nisi vaegā ‵talo. E aofia i ei a ‵talo o vikiga, fakafetai, mo te fakamolemole.
4. Kaia e ‵tau ei o ‵viki faeloa tatou ki a Ieova e auala i ‵tou ‵talo?
4 E uke a pogai e ‵tau ei o aofia a vikiga ki a Ieova i ‵tou ‵talo kolā e fai atu ki a ia. Pelā me se fakaakoakoga, e fakamalosi aka tatou ke ‵viki atu ki a ia māfai e mafau‵fau tatou ki “ana mea fakaofoofogia ne fai” mo “tena maluga tafasili” i te lasi. (Faitau te Salamo 150:1-6.) E 13 taimi kese‵kese e fakamalosi mai ei a fuaiupu e ono o te Salamo 150 ke ‵viki atu tatou ki a Ieova! Ona ko te lasi o te āva ki te Atua, ne usu atu a te suā faisalamo, penei: “E fitu taimi i te aso ne ‵viki atu ei au ki a koe ona ko au fakamasinoga amio‵tonu.” (Sala. 119:164, NW) E ‵tau eiloa o ‵viki atu ki a Ieova. Tela la, e mata, e se ‵tau mo tatou o ‵viki atu ki a ia i ‵tou ‵talo “e fitu taimi i te aso,” telā e fakauiga ki te fai faeloa?
5. E fai pefea a te fakaasiatuga o se agaga fakafetai i te ‵talo pelā me se puipuiga?
5 A te fakafetai ko te suā vaega tāua o te ‵talo. Ne fakamalosi atu a Paulo ki Kelisiano i te fa‵kai o Filipi: “Ke mo a ma manava‵se koutou ki so se mea, kae ke tuku atu a mea katoa kolā e ma‵nako koutou ki ei ki te Atua fakatasi mo otou fakafetai e auala i otou talosaga.” (Fili. 4:6) E maua te puipuiga mai te fakaasiatuga o se loto fafetai i ‵tou ‵talo e fai atu ki a Ieova. Kae maise eiloa i aso fakaoti ko ‵nofo tatou i ei kolā ko seai se “loto fakafetai” i tino. (2 Timo. 3:1, 2) Ko pule te lalolagi ne te agaga o te sē loto fakafetai. Kafai e se fakaeteete tatou, e faigofie o pokotia tatou i te agaga tenā. A te fakaasiatuga o te loto fakafetai ki te Atua i te ‵talo e fakaasi atu i ei te loto malie kae puipui i ei tatou mai te fai mo tino e ‘mui‵mui kae fa‵meo e uiga ki ‵tou mea e maua i te olaga.’ (Iuta 16) E se gata i ei, kafai e aofia a fakafetai i ‵talo a ulu o kāiga fakatasi mo olotou tino pele, e fakamalosi aka ei ne latou se agaga fakafetai i olotou avaga mo tamaliki.
6, 7. Se a te uiga ke tuku atu, kae se a te mea e fakamolemole atu tatou ki a Ieova?
6 Ke tuku atu ko te ‵talo fakamolemole atu fakatasi mo lagonaga ‵loto. Ne a mea e mafai o tuku atu ne tatou ki a Ieova i te ‵talo? E mafai o fai ne tatou a te mea tenā māfai ko fakasauāgina tatou io me fepaki mo se masaki fakamataku. E manino ‵lei i ‵tou ‵talo mō te fesoasoani o te Atua i taimi penā, ko fai pelā me ne ‵talo fakamolemole. E mata, konei fua taimi e mafai ei o fakamolemole atu tatou ki a Ieova?
7 Ke mafaufau ki te ‵talo fakaakoako a Iesu, kae onoono aka ki ana pati e uiga ki te igoa o te Atua, Tena Malo, mo Tena loto. (Faitau te Mataio 6:9, 10.) Ko ‵fonu te lalolagi tenei i amioga ma‵sei, kae ko sē ‵saga a malo o tāgata o tausi atu ki manakoga masani o olotou tino. Tela la, e ‵tau eiloa o ‵talo atu tatou ke faka‵malu te igoa o te ‵tou Tamana faka-te-lagi kae ko tena Malo ke fakaseai a te pulega a Satani i te lalolagi. Tenei eiloa te taimi ke fakamolemole atu ki a Ieova ke fai a tena loto i te lalolagi nei e pelā mo te faiga i te lagi. Tela la, ke tumau tatou i te mataala, kae toka o fakaaoga so se vaegā ‵talo.
“‵TALO FAELOA”
8, 9. Kaia e ‵tau ei o fakaeteete tatou i te fakamasino atu ki a Petelu mo nisi apositolo i te ‵toga olotou ‵moe i te fatoaga o Ketesemane?
8 E ui eiloa ne fakamalosi atu te apositolo ko Petelu ki Kelisiano ke “mataala kae ‵talo malosi,” ne fakatamala tou tagata o fai penā i se taimi e tasi. A iase tokotasi o soko telā ne to tena moe i te taimi ne ‵talo ei a Iesu i te fatoaga o Ketesemane. I te otiga foki ne fai atu Iesu ki a latou ke “tumau i te matapula‵pula kae ‵talo faeloa,” ne seki fai latou penā.—Faitau te Mataio 26:40-45.
9 I lō te fakamasino fakavave aka ne tatou a Petelu mo nisi apositolo me ne seki tumau i te matapula‵pula, se mea ‵lei ke masaua ne tatou me ne vāivāi latou ona ko olotou mea ne fai i te ao tenā. Ne fai ne latou a fakatokatokaga mō te Paseka kae fakamanatu ne latou i te afiafi po. Ne fai ne Iesu i konā a te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi, e tuku mai i ei se fakaakoakoga mō te faiga o te Fakamanatuga o tena mate. (1 Koli. 11:23-25) “I te otiga ne usu ne latou a pese o vikiga, olo ei latou ki te mauga o Olive,” e sa‵sale eiloa i auala lau‵liki o Ielusalema ki se koga tai ‵mao. (Mata. 26:30, 36) Kāti ko leva ‵ki eiloa te po i te taimi tenā. Ne mafai foki o ‵to ‵tou ‵moe moifai ne ‵nofo atu tatou i te fatoaga o Ketesemane i te po tenā. I lō te munasele atu ki apositolo vāivāi, ne fai mai a Iesu mo te alofa me “e manako ki ei te loto, kae ko vāivāi te foitino.”
10, 11. (a) Se a te akoakoga ne tauloto ne Petelu mai te mea ne oko ki a ia i te fatoaga o Ketesemane? (e) E pokotia pefea koe i te mea ne oko ki a Petelu?
10 Ne aoga eiloa te mea ne tupu i te fatoaga o Ketesemane ki a Petelu. Ne tauloto ne ia se akoakoga tāua mai tena fakatamala o tumau i te mataala. Mai mua malie atu, ne fai mai a Iesu: “Ka tiaki ne koutou au i te po tenei.” I konā, ne fai mai a Petelu: “E ui eiloa e tiaki ne latou konei a koe, kae se mafai ne au o tiaki koe!” Ne tali atu a Iesu me ka fakafiti fakatolu a ia ne Petelu. Ne fai mai a Petelu: “Kafai foki loa e ‵tau o ‵mate fakatasi tāua, e se mafai lele eiloa o fakafiti ne au a koe.” (Mata. 26:31-35) E tigā te feitu tenā, ne fakafiti eiloa ne Petelu, e pelā mo te mea ne ‵valo ne Iesu. Ona ko te ma‵sei o ana lagonaga i te ‵toe taimi ne fakafiti ei ne ia a Iesu, ne “tagi mautuutu i ei” a Petelu.—Luka 22:60-62.
11 Ne tauloto eiloa ne Petelu se akoakoga tāua mai te mea tenei kae ne fakagata aka i ei a tena loto talitonu ki a ia eiloa. E mautinoa ‵lei, me ne fesoasoani atu ki a Petelu a te faiga o ‵talo. A te tonuga loa, e tāua a te mea tenei me ne fai mai ne Petelu a pati fakatonutonu, “ke mataala kae ‵talo malosi.” E se gata i ei, e mata, e “‵talo faeloa” tatou e fakaasi atu i ei a ‵tou fakalago‵lago ki a Ieova? (Sala. 85:8) Ke masaua foki ne tatou a te fakatonuga a te apositolo ko Paulo: “Ko te tino telā e mafaufau i a ia e tu, ke fakaeteete i a ia ma siga.”—1 Koli. 10:12.
NE TALI ATU KI ‵TALO A NEEMIA
12. Kaia e fai ei a Neemia mo fakaakoakoga ‵lei ki a tatou?
12 Ke mafaufau ki a Neemia telā ne galue pelā me se tino ave ipu a te tupu o Pelesia ko Aletaseta i te lima senitenali T.L.M. E tuku mai ne Neemia se fakaakoakoga ‵lei o se tino telā ne ‵talo faeloa. E uke aso, ne ‘seki kai eiloa a ia kae ‵talo atu ki te Atua’ e uiga ki te tulaga fakafanoanoa o te kau Iutaia i Ielusalema. (Nee. 1:4) I te taimi ne fesili atu ei a Aletaseta ki tou tagata me kaia e mata fanoanoa ei a ia, “se mea vave eiloa [Neemia] o ‵talo atu ki te Atua o te lagi.” (Nee. 2:2-4) Kae se a te ikuga? Ne tali atu a Ieova ki ana ‵talo kae fakatonutonu a mea i se auala telā e aoga ki a Ana tino. (Nee. 2:5, 6) Ko oko eiloa i te fakamalosi atu o te mea tenei ki te fakatuanaki o Neemia!
13, 14. Se a te mea e ‵tau o fai ne tatou ko te mea ke ma‵losi faeloa ‵tou fakatuanaki kae ‵teke atu ki taumafaiga a Satani o fakavāivāi tatou?
13 A te ‵talo faeloa pelā mo Neemia e fesoasoani mai ke tumau te ma‵losi o ‵tou fakatuanaki. A Satani e se alofa fakamagalo kae masani o taua mai ki a tatou māfai e vāivāi tatou. Pelā me se fakaakoakoga, kafai tatou e ma‵saki io me loto māfatia, kāti ko kamata tatou o mafau‵fau i te taimi telā e fakamāumāu ne tatou i masina takitasi i te galuega talai e se aoga malosi ki te Atua. Kāti e maua ne nisi o tatou a mafaufauga fakafanoanoa ona ko tulaga o te olaga i taimi ko ‵teka. E mafai ne Satani o fai tatou ke tali‵tonu i a tatou ko sē aoga. E aofaga faeloa ana osomaiga ke fakamasei a ‵tou lagonaga kae ka fakavāivāi i ei a ‵tou fakatuanaki. Mai te “mataala kae ‵talo malosi,” e mafai ei o ma‵losi faeloa a ‵tou fakatuanaki. E tonu, ‘e mafai ne tatou o tamate a matasana ‵ka a te tino masei ki te talita lasi o te fakatuanaki.’—Efe. 6:16.
14 Kafai tatou e “mataala kae ‵talo malosi,” ka sē faigofie ke gutugutulua tatou māfai e oko fakapoi mai se tofotofoga ki ‵tou fakatuanaki. Kafai e fe‵paki tatou mo fakaosoosoga mo tofotofoga, ke masaua a te fakaakoakoga a Neemia kae ‵talo fakavave atu ki te Atua. E mafai fua ne tatou o ‵teke atu mo te manuia ki fakaosoosoga kae kufaki i tofotofoga o ‵tou fakatuanaki māfai e fesoasoani mai a Ieova.
‵TALO ATU MŌ NISI TINO
15. Ne a fesili e ‵tau o ‵sili ifo ki a tatou eiloa e uiga ki te ‵talo atu mō nisi tino?
15 Ne ‵talo atu a Iesu mō Petelu ko te mea ke sē galo tena fakatuanaki. (Luka 22:32) Ne fakaakoako a te Kelisiano fakamaoni i te senitenali muamua ko Epafala ki a Iesu i te mea tenei kae ‵talo malosi atu mō ana taina i Kolose. “Ne ‵talo malosi a ia mō koutou i taimi katoa,” ne tusi atu a Paulo ki a latou, “ko te mea ke ‵tu ‵mautakitaki koutou, i te fai mo tino ma‵tua kae tuku katoatoa atu ki te faiga o te loto o te Atua.” (Ko. 4:12, The New English Bible) Se mea ‵lei ke fesili ifo tatou ki a tatou eiloa: ‘E mata, e ‵talo malosi au mō oku taina i te lalolagi kātoa? E pefea te uke o taimi e aofia ei a taina mo tuagane kolā ne puapuagā i se fakalavelave o te natula i aku ‵talo? Anafea ne ‵talo malosi ei au mō latou kolā e panaki mo tiute ‵mafa i te fakapotopotoga a Ieova? Kai ‵talo aka eiloa au mō tino taki tokotasi kolā e fe‵paki mo mea faiga‵ta i te fakapotopotoga fakamuli nei?’
16. E mata, e tāua eiloa a ‵tou ‵talo kolā e fai atu mō nisi tino? Fakamatala mai.
16 A ‵tou ‵talo kolā e fai atu ki a Ieova te Atua mō nisi tino e mafai eiloa o fesoasoani tonu atu ki a latou. (Faitau te 2 Kolinito 1:11.) Faitalia me ne seki gasuesue a Ieova ona ko te uke o fakatagi o ana tino tapuaki e fai sāle atu, e onoono eiloa a ia ki te mea telā e tasi ei latou kae fakatāua a te mea telā e manavase tonu latou ki ei i te taimi e tali atu ei a ia ki olotou ‵talo. Tela la, e ‵tau eiloa o fakatāua ne tatou a ‵tou tauliaga mo tiute ke ‵talo atu mō nisi tino. E pelā mo Epafala, e ‵tau mo tatou o fakaasi atu a ‵tou a‵lofa kae manava‵se tonu ki ‵tou taina mo tuagane Kelisiano mai te ‵talo malosi atu mō latou. A te faiga penā e fakaopoopo mai ei ki ‵tou fia‵fia, me “e sili atu te fiafia o te tino telā e tuku atu ana mea i lō te maua ne ia.”—Galu. 20:35.
‘KO PILI MAI ‵TOU FAKAOLATAGA’
17, 18. Ka fesoasoani mai pefea ki a tatou a te tumau i te “mataala kae ‵talo malosi”?
17 Mai mua malie eiloa o fai mai me “ko leva te po kae ko pili o ao,” ne tusi mai a Paulo: “Me e iloa ne koutou a te taimi, me ko leva ne oko mai a te itula e ‵tau ei o ala aka koutou mai te moe, i te mea ko pili mai nei te ‵tou fakaolataga i lō te taimi ne fai ei tatou e pelā me ne tino tali‵tonu.” (Loma 13:11, 12) Ko pili mai te lalolagi fou telā ne tauto mai te Atua ki ei, kae ko pili ‵ki mai ‵tou fakaolataga i lō te mea e mafau‵fau tatou ki ei. E se ‵tau mo tatou o ‵to ‵tou ‵moe i te feitu faka-te-agaga, kae sē ‵tau o talia ne tatou a mea o te lalolagi ke fakalavelave mai ki taimi kolā e ‵tau ei o ‵talo atu tatou ki a Ieova. Tela la, ke “mataala kae ‵talo malosi” tatou. Ka fesoasoani mai a te faiga penā ke “fai [‵tou] amioga ke ‵ma kae fakamaoni ki te Atua” a koi fakatalitali tatou ki te aso o Ieova. (2 Pe. 3:11, 12) Ka fakaasi atu i te auala e ola ei tatou me e tumau eiloa tatou i te ala i te feitu faka-te-agaga kae tali‵tonu tatou i te gataga o te olaga masei tenei ko pili mai. Tela la, ke “‵talo faeloa” tatou. (1 Tesa. 5:17) Ke fakaakoako foki tatou ki a Iesu mai te ‵sala aka o se koga ke ‵talo atu i a koe eiloa. Kafai e tumau tatou i te faiga o ‵talo totino ki a Ieova, ka gasolo aka eiloa tatou o ‵pili atu ki a ia. (Iako. 4:7, 8) A te mea tenā se fakamanuiaga eiloa!
18 E fai mai te Tusi Tapu: “I tena olaga i te lalolagi nei, ne ofo aka ei ne Keliso a ‵talo mo fakatagi fakatasi mo loimata ki te Tino telā ne mafai o fakasao ne ia a ia mai te mate, kae ne talia ana ‵talo ona ko tena mataku ki te Atua.” (Epe. 5:7) Ne fai atu ne Iesu a ‵talo mo fakatagi kae tumau eiloa i te fakamaoni ki te Atua ke oko eiloa ki te fakaotiga o tena olaga i te lalolagi. Kae ne iku atu ki te fakasaoga ne Ieova a tena Tama fagasele mai te mate kae tuku atu ki a ia a te ola telā e se mafai o mate i te lagi. E mafai foki tatou o fakamaoni ki ‵tou Tamana faka-te-lagi faitalia a fakaosoosoga mo tofotofoga e fe‵paki mo tatou i te taimi mai mua. E tonu, e mafai o maua ne tatou a te ‵togi ko te ola se-gata-mai māfai e tumau tatou i te “mataala kae ‵talo malosi.”
[Ata i te itulau e 3]
[Ata i te itulau e 5]
E ui eiloa ne vāivāi a Petelu, ne tauloto tou tagata ke tumau i te “mataala kae ‵talo malosi”
(Onoono ki te palakalafa e 10, 11)
[Ata i te itulau e 6]
E mafai ne tatou o fakafesagai ki tulaga faiga‵ta kese‵kese mai te tumau i te “mataala kae ‵talo malosi” (Onoono ki palakalafa e 13, 14)