Fesoasoani ki Nisi Tino ke Kufaki i Taimi Faiga‵ta

1. E tali sāle atu pefea a Ieova ki ‵talo a ana tavini?

E MATA, e iloa ne koe me e mafai o fakaaoga koe ne Ieova ke tali atu ki ‵talo a se tino? A te mea tenā se mea tonu eiloa faitalia me ko koe se toeaina, se tavini fesoasoani, se paenia, io me se tino talai i te fakapotopotoga. E tonu foki te mea tenā māfai koe se tamaliki io me se tino matua, io me se taina io me se tuagane. Kafai ko kalaga atu se tino e alofa ki a Ieova mō se fesoasoani, e masani o fakaaoga ne te ‵tou Atua a toeaina mo nisi tavini fakamaoni ke fai “mo fai se fakamafanafanaga lasi ‵ki” ki te tino tenā. (Kol 4:11) Ko tafaga la te taulia o tatou ke tavini ki a Ieova mo ‵tou taina i te auala tenā! E mafai o fai tatou penā māfai ko salalau atu se masaki ‵pisi, se fakalavelave o te natula, io me ko fakasauaga.

FESOASOANI ATU KI NISI TINO I TAIMI E SALALAU ATU EI SE MASAKI ‵PISI

2. Kaia e faigata ei ke fesoasoani atu tatou ki nisi tino māfai ko salalau atu se masaki ‵pisi?

² E mafai o fakafaigata ne se masaki ‵pisi ke fakatau fesoasoani atu tatou. E pelā mo te mea tenei, kāti ko fia asi atu tatou ki ‵tou taugasoa, kae e fakamataku ke fai penā. Kāti e ma‵nako tatou o ‵kami mai a nisi tino kolā e faigata te lotou tulaga i mea tau tupe ke ‵kai tasi tatou, kae e se mafai foki o fai penā. E mafai foki o fia fesoasoani tatou ki nisi tino kae e mafai o faigata māfai e ma‵saki a ‵tou kāiga. Kae ma‵nako eiloa tatou ke fesoasoani ki ‵tou taina kae e fiafia eiloa a Ieova māfai e fesoasoani atu māfai e mafai. (Faata. 3:27; 19:17) Ne a mea e mafai o fai ne tatou?

3. Se a te mea e tauloto ne tatou mai te fakaakoakoga a toeaina i te fakapotopotoga a Desi? (Ielemia 23:4)

³ Mea e mafai o fai ne toeaina. Kafai koe se toeaina, taumafai ke iloa ‵lei ne koe a mamoe. (Faitau te Ielemia 23:4.) A Desi, te tuagane telā ne taku atu i te mataupu mai mua, ne fai mai, “A toeaina i te motou potukau talai ne ga‵lue tasi faeloa mo matou i te galuega talai, kae penā foki mo nisi maopoopoga i aso ko ‵teka.”b Kae ne fai ei ke faigofie ki a latou o fesoasoani atu ki a Desi mai tua o te salalauatuga o te masaki ‵pisi ko te COVID-19 kae ne ‵galo atu ei a nisi tino o tena kāiga i te masaki tenā.

4. Kaia ne mafai ei ne toeaina o fesoasoani atu ki a Desi, kae se a te akoakoga e maua ne tatou mai i ei?

⁴ E fai mai a Desi, “Ona ko te mea ko oti ne iloa ne au a toeaina konā e pelā me ne taugasoa, ne faigofie ki a au ke fakaasi atu ki a latou oku lagonaga mo mea e manavase au ki ei.” Se a te akoakoga mō toeaina? Asi atu ki a latou kolā ne ‵tofi aka ke tausi atu koe ki ei a koi tuai o tupu se matugā fakalavelave. Fai mo fai se taugasoa ki a latou. Kafai ko ‵pisi malosi atu se masaki telā ko se mafai ne koe o asi ‵tonu atu ki a latou, ke fesokotaki atu ki a latou i nisi auala. “I nisi taimi, e telefoni mai a nai toeaina kese‵kese io me e lafo mai ne latou a fekau e uke i taku selefoni i te aso foki loa tenā,” ko muna a Desi. “A tusi fai‵tau ne fakaasi mai ne latou ne otia toku loto i ei, faitalia me ne iloa ‵lei ne au a fuaiupu konā.”

5. E mafai pefea o iloa ne toeaina a mea e manakogina ne taina mo tuagane kae fesoasoani atu ki a latou?

⁵ A tou atamai i te fakaaogaga o fesili se auala e tasi e mafai ei o iloa ne koe a mea i loto o ou taina mo tuagane. (Faata. 20:5) E mata, e lava olotou mea‵kai, vailakau, mo nisi mea tāua? E mata, e mafai o ‵galo atu olotou galuega ‵togi io me ke oko foki ki olotou fale? E mata, e ma‵nako latou ki se fesoasoani i te faka‵fonuga o pepa fesoasoani mai te malo? Ne maua ne Desi a te fesoasoani i te feitu faka-te-foitino mai i taina tali‵tonu. Kae ko te fesoasoani i te feitu tau lagonaga mo te feitu faka-te-agaga mai toeaina, ne fesoasoani malosi atu ki a ia ke mafai o fa‵ki i ana tofotofoga. Ne fai mai tou fafine: “Ne ‵talo a toeaina fakatasi mo au. Faitalia me ko se masaua ne au olotou pati, ne masaua ‵lei ne au oku lagonaga i te taimi tenā. E pelā me ne fai mai a Ieova ki a au, ‘Ka se fakafesagai tokotasi atu koe ki ei.’”—Isa. 41:10, 13.

6. E mafai pefea ne tino e tokouke i te fakapotopotoga o fesoasoani atu ki nisi tino? (Onoono ki te ata)

⁶ Mea e mafai o fai ne nisi tino. Se mea ‵lei ke fakamoe‵moe tatou ke fai ne toeaina te takitakiga. Kae e ‵kami ne Ieova a tatou katoa ke fakamalosi kae fesoasoani atu ki nisi tino. (Kala. 6:10) Kafai foki loa e fakaasi atu i se tamā auala a te ‵tou a‵lofa, e mafai o lasi ‵ki te fakamalosiga ki se tino telā e masaki. E mafai o lafo atu ne se tamaliki se tusi io me se ata ‵lomi ke fakamalosi atu ki se taina. Kāti e mafai o fano se talavou o fai se fekau io me ‵togi mai a mea a se tuagane. Kae e a te kukaga o se meakai telā e mafai o avatu faka‵lei ki te fale o se tino e masaki? E tonu, kafai ko ‵pisi malosi atu se masaki, e ma‵nako a tino katoa i te fakapotopotoga ki fakamalosiga. Kāti e mafai o tai ‵nofo leva atu tatou mai tua o fakatasiga, ke sau‵tala ki taina mo tuagane i te Fale Tapuaki io me e auala i te neti. Kae e ma‵nako foki a toeaina ki fakamalosiga. Ko oti ne lafo atu ne nisi Molimau se tamā tusi fakafetai ki toeaina kolā ko fakalave‵lave malosi atu nei i te taimi o te masaki ‵pisi. Se mea gali ‵ki māfai e fai ‵tou tusaga ke “tumau i te fakamalosi atu te suā tino ki te suā tino”!—1 Tesa. 5:11.

FESOASOANI KI NISI TINO MĀFAI KO TUPU SE FAKALAVELAVE O TE NATULA

7. Se a te mea faigata e mafai o tupu mai tua o se fakalavelave o te natula?

⁷ E mafai o ‵fuli ‵se ne se fakalavelave o te natula a te olaga o se tino e pelā eiloa mo te ‵kemoga o se mata. E mafai o ‵galo atu olotou kope, olotou fale, io me ke oko foki ki olotou tino pele. E se puipui ‵tou taina mo tuagane Kelisiano mai i matugā fakalavelave penā. Ne a mea e mafai ne tatou o fai ke fesoasoani atu?

8. Ne a mea e mafai o fai ne toeaina mo ulu o kaiga a koi tuai o tupu se fakalavelave o te natula?

⁸ Mea e mafai o fai ne toeaina. Toeaina, fesoasoani ki otou taina ke fakatokatoka a koi tuai o tupu se fakalavelave o te natula. Fakamautinoa aka me e iloa ne tino katoa i te fakapotopotoga a mea e ‵tau o fai ke puipui ei latou kae fesokotaki atu foki ki toeaina. A Margaret, telā ne taku atu i te mataupu mai mua, ne fai mai: “Ne fai ne motou toeaina se lāuga e uiga ki manakoga o te fakapotopotoga, kae ne fakailoa mai ne latou me ne seki oti atu a te vaitaimi o afi ‵ka. Ne fai mai latou me kafai e fakatonu mai a tino o te malo ke ‵tele keatea io me ko kamata o fakamataku te tulaga, e ‵tau mo matou o ‵tele fakavave atu keatea.” Ne aoga eiloa a fakamatalaga konā, me mai tua o se lima vaiaso kae ‵ka malosi se afi i te motou kogā koga. I te taimi e fai ei a tapuakiga a kāiga, e mafai o onoono fakatasi a ulu o kāiga mo olotou kāiga ki mea ka fai ne latou. Kafai e fakatokatoka faka‵lei mo au tama‵liki, ka sili atu te tokagamalie o ou lagonaga māfai ko tupu se fakalavelave o te natula.

9. E mafai pefea o ga‵lue fakatasi a toeaina mai mua kae mai tua foki o se fakalavelave o te natula?

⁹ Kafai koe se ovasia o te potukau talai, ke na fakamautinoa a napa telefoni o tino i tau potukau kae sa faka‵tali ke tupu se fakalavelave. Fai se fakasologa o olotou napa telefoni kae ke fakamautinoa faeloa me e ‵tonu a napa konā. Tela la, kafai ko tupu se fakalavelave o te natula, ka mafai ne koe o fesokotaki atu ki tino talai taki tokotasi ke iloa atu olotou manakoga. Kafai ko iloa ne koe olotou manakoga, e ‵tau o fakailoa fakavave atu ne koe ki te kouotineita o te kau toeaina, telā ka fesokotaki atu ki te ovasia o te seketi. Ka aoga ‵ki eiloa a te fakatau fesoasoani o tino katoa. Mai tua o te afi ‵ka, ne ‵pula a te ovasia o te seketi telā ne asi sāle atu ki te fakapotopotoga a Margaret, mō se 36 itula, i te taumafai ke ga‵lue fakatasi mo toeaina kae fesokotaki atu ki nisi taina mo tuagane e toko 450 kolā ne ‵tele atu keatea mai i olotou fale. (2 Koli. 11:27) Tela la, ne maua katoa a koga ‵nofo mō tino kolā ne manakogina ne latou.

10. Kaia e mafau‵fau ei a toeaina me i te asi atu e pelā me ne tausi mamoe se galuega tāua ‵ki? (Ioane 21:15)

¹⁰ A te fesoasoani atu i te feitu faka-te-agaga mo te feitu tau lagonaga se vaega o te galuega telā e fai ne toeaina Kelisiano. (1 Pe. 5:2) Kafai ko fepaki mo se fakalavelave o te natula, e ‵tau o fakamautinoa faka‵lei muamua ne toeaina me e ‵lei kae e isi foki ne mea‵kai, gatu, mo se koga ‵nofo mō taina mo tuagane taki tokotasi. Kae i te fia o masina mai tua ifo, kāti ka ma‵nako a tino kolā ne ‵sao atu, ki se fesoasoani i te feitu faka-te-agaga mo te feitu tau lagonaga. (Faitau te Ioane 21:15.) “Kāti e manakogina se taimi leva ke toe maua te malosi,” ko muna a Harold, telā ne tavini atu i te komiti o se Ofisa Lagolago kae ne fetaui mo taina mo tuagane e tokouke kolā ne pokotia i fakalavelave o te natula. “E mafai o feoloolo olotou lagonaga ki olotou mea ne ‵galo, kae tai faigata o fakapuli i olotou mafau‵fau a te galo atu o se tino pele, se kope tāua, io me ko te lotou ‵sao amate atu. E mafai o fai ne mea penā ke fakamasaua atu faeloa a lagonaga loto mafatia. A te mea tenā se lagonaga masani o tino kae e se ko te sē lava o te fakatuanaki.”

11. Ne a manakoga tāua e ‵tau o maua ne kāiga?

¹¹ E fakatāua malosi ne toeaina a pati fakatonutonu ke “‵tagi fakatasi mo latou kolā e ‵tagi.” (Loma 12:15) Kāti e ‵tau o fakatalitonu atu ki tino kolā ne ‵sao, me ne seki galo atu i a latou a te alofa o Ieova io me ko te alofa o olotou taina Kelisiano. Ka fia fesoasoani atu a toeaina ki kāiga ke fakatumau olotou polokalame faka-te-agaga e aofia i ei a te faiga o ‵talo, sukesukega, ‵kau atu ki fakatasiga, penā foki loa mo te galuega talai. E mafai foki o fakamalosi atu a toeaina ki mātua ke fesoasoani ki olotou tama‵liki ke ‵saga tonu atu ki mea kolā e se mafai ne fakalavelave o te natula o fakamasei. Mātua, fakamasaua atu ki otou tama‵liki me ka fai faeloa a Ieova mo fai te lotou taugasoa, kae ka toka faeloa a ia o fesoasoani ki a latou. Kae ke fakamatala atu foki me e mafai o tumau latou i te faiga mo fai se vaega o te kaukāiga o taina mo tuagane i te lalolagi kātoa kolā e toka o fesoasoani atu ki a latou.—1 Pe. 2:17.

12. Ne a mea e mafai o fai ne nisi tino ke ‵lago atu ki galuega fesoasoani māfai ko tupu se fakalavelave o te natula? (Onoono ki te ata)

¹² Mea e mafai o fai ne nisi tino. Kafai e tupu se fakalavelave o te natula i se koga pili mai, fesili atu ki te kau toeaina e uiga ki auala e mafai o fesoasoani atu ei koe. Kāti e mafai o faka‵nofo ne koe mō se vaitaimi, a latou kolā ne ‵tele keatea mai i olotou fale io me ko volenitia mō galuega fakatū‵tu. Kāti e mafai o avatu ne koe a mea‵kai mo nisi mea ki tino talai kolā e manakogina ne latou. Kafai e tupu se fakalavelave i te natula i se koga tai ‵mao, koi mafai eiloa o fesoasoani atu koe. E pefea la? Mai te ‵talo atu mō latou kolā ne pokotia i ei. (2 Koli. 1:8-11) Kāti e mafai o ‵lago atu koe ki galuega fesoasoani i mea tau tupe mai te fai meaalofa ki te galuega i te lalolagi kātoa. (2 Koli. 8:2-5) Kafai e mafai o faimalaga atu o fesoasoani i se koga telā ne pokotia malosi, fesili atu ki te kau toeaina ki mea e mafai o fai ne koe ke fesoasoani atu. Kafai ko ‵kami koe ke fai penā, kāti e ‵tau o fakamasani koe ki nisi mea ko te mea ke mafai o fakaaoga koe i se koga io me ko te taimi telā e manakogina malosi ei tou fesoasoani.

FESOASOANI ATU KI TAINA KE KUFAKI I FAKASAUAGA

13. Ne a tulaga faiga‵ta ne fe‵paki mo ‵tou taina i fenua kolā e fakatapu ei te ‵tou galuega?

¹³ I fenua kolā e fakatapu ei ‵tou galuega, e mafai o fakafaigata ne fakasauaga a te olaga. A taina i fenua konā e fakafesagai atu ki tulaga faiga‵ta i mea tau tupe, masaki, mo te ‵galo atu o olotou tino pele i te mate. Kae ona ko fakataputapuga, kāti ko se mafai ne toeaina o oloolo atu io me fesokotaki faka‵lei atu ki a latou kolā e ma‵nako ki fakamalosiga. Tenā loa te mea ne tupu ki a Andrei, telā ne taku atu i te mataupu mai mua. Ne faigata ‵ki te tulaga o se tuagane i tena potukau talai i mea tau tupe. Kae ne aofia foki tou fafine i se fe‵pakiga o motoka. Ne ‵tau o ‵tipi tou fafine kae ne seki mafai o galue a ia. Faitalia a fakataputapuga mo te masaki ‵pisi, ne fai ne taina a te ‵toe mea e mafai o fai, kae ne lavea ‵lei ne Ieova a mea konā.

14. E tuku mai pefea ne toeaina a te fakaakoakoga o te fakalagolago ki a Ieova?

¹⁴ Mea e mafai o fai ne toeaina. Ne ‵talo atu a Andrei kae ne fai ne ia a te mea e mafai ne ia o fai. Ne tali atu pefea a Ieova? Ne fakaaoga ne ia a taina tali‵tonu kolā ne lasi te lotou saolotoga ke oloolo sāle. Ne ave ne nisi o latou a te tuagane i ana asiga ki te tokita. Kae ko nisi ne tuku atu ne latou a tupe ke fesoasoani ki tou fafine. Ne fakamalosi aka ne Ieova a latou ke fai te ‵toe mea e mafai, kae ne fakamanuia ne ia olotou taumafaiga kolā ne fai i te fealofani mo te loto ma‵losi. (Epe. 13:16) Toeaina, kafai ko fakatapu te galuega, fakaaoga a nisi tino. (Iele. 36:5, 6) Kae sili atu i ei, fakalagolago ki a Ieova. E mafai o fesoasoani atu a Ia ke tausi atu koe ki manakoga o taina mo tuagane.

15. E fakatumau pefea ne tatou a te ‵tou fealofani faka-Kelisiano faitalia a fakasauaga?

¹⁵ Mea e mafai o fai ne nisi tino. Kafai koi fakatapu ‵tou galuega, kāti e ‵tau o ‵kau fakatasi tatou i tamā potukau. Tela la, ko sili atu nei te tāua i lō aso mua ke fakatumau a va filemu mo nisi tino. Taua atu ki a Satani kae e se ki ‵tou taina mo tuagane. Taumafai o faka‵lei fakavave so se kinauga mo ou taina kae se saga atu ki olotou mea ‵se. (Faata. 19:11; Efe. 4:26) Ke mua koe o fesoasoani ki nisi tino. (Tito 3:14) A te fesoasoani telā ne maua ne te tuagane telā ne manako ki ei, ne lasi ‵ki tena fakamalosiga ki te potukau talai. Ne momea aka te lotou ‵pili e pelā me se kāiga.—Sala. 133:1.

16. E ‵tusa mo te Kolose 4:3, 18, e fesoasoani atu pefea tatou ki ‵tou taina mo tuagane kolā ne fakasauagina?

¹⁶ E lau i se fia sefulu afe o ‵tou taina mo tuagane Kelisiano e tavini atu ki a Ieova faitalia a fakataputapuga a malo ki te ‵tou galuega. Ne ‵pei atu a nisi o latou ki te falepuipui ona ko te lotou fakatuanaki. E mafai o ‵talo tatou mō latou, olotou kāiga, mo latou foki kolā e talia ke ‵tu olotou ola i se tulaga fakamataku ona ko te fesoasoani atu ki taina mo tuagane konei i te feitu faka-te-agaga, feitu faka-te-foitino, mo te feitu i mea tau tulafono.c (Faitau te Kolose 4:3, 18.) Ke mo a ma manatu māma ki te ‵mana o au ‵talo!—2 Tesa. 3:1, 2; 1 Timo. 2:1, 2.

17. E mafai pefea o fakatokatoka nei koe mō fakasauaga?

¹⁷ E mafai ne koe mo tou kāiga o fakatokatoka nei mō fakasauaga. (Galu. 14:22) Sa mafaufau me ka ‵tupu a mea ma‵sei katoa. I lō te fai penā, fakamalosi aka tou va taugasoa mo Ieova kae fesoasoani ki au tama‵liki ke fai foki penā. Kafai e manavase koe i nisi taimi, fakaasi atu a mea i tou loto ki te Atua. (Sala. 62:7, 8) E pelā me se kāiga, sau‵tala ki pogai katoa e mafai ei o tali‵tonu koutou ki a Ia.d Kafai e tupu se fakalavelave o te natula, au fakatokatokaga totino mo tou loto talitonu ki a Ieova ka fakamalosi aka ei a te loto malosi mo te filemu i au tama‵liki.

18. Se a te olaga gali i aso mai mua mō tatou?

¹⁸ E fai ne te filemu o te Atua ke maua ne tatou a lagonaga tokagamalie. (Fili. 4:6, 7) E auala i ei, e fakafilemu ne Ieova ‵tou loto faitalia a masaki ‵pisi, fakalavelave o te natula, mo fakasauaga kolā e mafai o pokotia i ei tatou i aso nei. E fakaaoga ne ia a toeaina ga‵lue malosi ke tausi mai ki a tatou. Kae e tuku mai ne ia ki a tatou katoa a te tauliaga ke fakatau fesoasoani atu. A te filemu telā e maua nei ne tatou ka fesoasoani mai ke fakafesagai atu ki tofotofoga tai ‵lasi atu i aso mai mua, ke oko foki loa ki te “fakalavelave lasi.” (Mata. 24:21) I te taimi tenā, ka manakogina ke fakatumau ‵tou filemu kae fesoasoani atu foki ki nisi tino. Kae mai tua o te fakalavelave tenā, ka se toe fe‵paki eiloa tatou mo nisi matugā fakalavelave kolā e fai ei ke manava‵se tatou. Ka maua ei ne tatou a te mea telā ne manako faeloa ki ei a Ieova mō tatou—ko te filemu ‵lei katoatoa kae tumau.—Isa. 26:3, 4.