Auala ke Manumalo i te ˋTeke Atu ki Manakoga Maˋsei

1. Se a te mea telā e fakafesagai atu ki ei a tino sē ˋlei katoatoa katoa?

KAI isi aka eiloa se taimi ne manako malosi koe o fai se mea telā e se fiafia ki ei a Ieova? Kafai e penā loa, ke mo a ma fakaiku aka me e fakafesagai atu koe mo se tofotofotoga telā e faigata atu i lō tofotofoga e feˋpaki mo nisi tino. E fai mai te Tusi Tapu: “E seai eiloa se tofotofoga kai oko atu ki a koutou kae na ko mea kolā e masani o oko atu ki tino.” (1 Koli. 10:13) Ko tena uiga, faitalia me se a te manakoga masei e taumafai koe o ˋteke atu, tenā foki te mea e fakafesagai ki ei a nisi tino. E se ko koe fua tokotasi e fakafesagai mo te mea tenā, kae fakatasi mo te fesoasoani o Ieova, e mafai eiloa o manumalo koe i ei.

2. Ne a nisi tofotofoga kāti e fakafesagai atu ki ei a nisi Kelisiano mo tino aˋkoga ki te Tusi Tapu? (Onoono foki ki ata.)

² E fai mai foki te Tusi Tapu: “E tofotofogina a tino taki tokotasi mai te saga atu ki takolekolega o ana manakoga totino.” (Iako. 1:14) Kāti e keseˋkese a tofotofoga e feˋpaki mo tino keseˋkese. E pelā me se fakaakoakoga, e mafai o tofotofogina se tagata Kelisiano ke aofia i amioga fakatauavaga sē ˋtau mo se fafine pelā foki mo se tagata. A nisi tino kolā ko oti ne ˋkalo keaˋtea mai te onoono ki ata maˋsei, e mafai eiloa o toe ati aka ne latou se manakoga malosi ke toe onoono ki ata maˋsei. E fakafesagai atu foki a tino e tokouke kolā ko oti ne fakagata aka te lotou umiti ki vailakau tapu io me ko meainu maˋlosi mo se tofotofoga tai ˋpau penā. Konā a nisi manakoga maˋsei e fakafesagai atu ki ei a nisi Kelisiano mo tino aˋkoga ki te Tusi Tapu. Kāti e tai ˋpau eiloa ˋtou lagonaga mo te apositolo ko Paulo telā ne tusi mai, penei: “Kafai e manako au o fai a te mea ˋlei, kae e nofo i a au a te mea masei.”—Loma 7:21.

3. Ne a mea e mafai o mafaufau ki ei se tino telā e taua atu faeloa o ˋteke se manakoga masei?

³ Kafai e taua atu faeloa koe o ˋteke te manakoga masei tenā, kāti e mafai o mafaufau koe me e seai sou malosi ke fai te mea tonu, e pelā eiloa me ko se mafai o ˋteke atu ne koe te tofotofoga tenā. E mafai foki o mafaufau koe me ko seai sou fakamoemoega, e pelā eiloa me ko taku fakamasei koe ne Ieova ona fua ko te manakoga masei tenā i a koe. Kae e iloa ne koe me e seai se mea i manatu konei e tonu! Ke fakamatala atu a te pogai, ka tali aka i te mataupu tenei a fesili e lua: (1) Ko oi te tino e manako ke maua ne koe a vaegā lagonaga penā? (2) E mafai pefea o manumalo koe i te ˋteke atu ki manakoga maˋsei?

LAGONAGA E MANAKO “TE TINO MASEI” KE MAUA NE TATOU

4. (a) Kaia e manako ei a Satani ke mafauˋfau tatou me e seai se ˋtou malosi o ˋteke a manakoga maˋsei? (e) Kaia e mautinoa ei i a tatou me isi eiloa se ˋtou malosi o ˋteke atu a tofotofoga?

⁴ E manako a Satani ke mafauˋfau tatou me e seai se ˋtou malosi māfai ko tofotofogina. Ne fakaasi manino mai ne Iesu a te mea tenei, i te taimi ne akoako ne ia ana soko ke ˋtalo penei: “Sa takitakigina matou ki se tofotofoga, kae fakaˋsao mai matou mai te tino masei.” (Mata. 6:13) E fai mai a Satani me ka se fakaˋlogo a tino ki a Ieova māfai e isi ne manakoga maˋsei i a latou. (Iopu 2:​4, 5) Kaia e mafaufau ei a Satani penā? Me ko ia eiloa te tino muamua ne tofotofogina ne ana manakoga totino, kae ne seki manako a ia o tumau i te fakamaoni ki a Ieova. E manino ˋlei me e mafaufau a ia me fai foki tatou pelā mo ia, ka maˋnako tatou o fulitua atu ki a Ieova māfai ko tofotofogina. Ne mafaufau foki a Satani me e mafai eiloa o tosina atu te Tama ˋlei katoatoa a te Atua ki se tofotofoga! (Mata. 4:​8, 9) Kae mafaufau la: E mata, e se maua eiloa ne tatou a te malosi i ˋtou taua o ˋteke atu a manakoga maˋsei? Ikai! E ˋlago tatou ki pati a te apositolo ko Paulo telā ne tusi mai, penei: “Me e maua ne au a te malosi i mea katoa e auala i a ia telā ne tuku mai ne ia te ˋmana ki a au.”—Fili. 4:13.

5. E iloa pefea ne tatou me e talitonu a Ieova me e mafai eiloa o ˋteke atu ne tatou a manakoga maˋsei?

⁵ E se pelā mo Satani, e talitonu a Ieova me e mafai ne tatou o ˋteke atu a manakoga maˋsei. E iloa pefea ne tatou te mea tenā? Me ne ˋvalo mai a Ieova me ka ˋsao atu se vaitino tokouke o tino fakamaoni i te fakalavelave lasi. Mafaufau la ki te uiga o te mea tenā. E fai mai a Ieova telā e se mafai o loi, me ka isi se aofaki lasi—e sē se aofaki foliki fua—ka ulu atu ki tena lalolagi fou mo se tulaga ˋma, me ko oti ne “ˋta ne latou olotou gatu ˋloa kae fakaˋkena ki te toto o te Tamā Mamoe.” (Faka. 7:​9, 13, 14) E manino ˋlei, me se kilo mai a Ieova ki a tatou e pelā me seai se ˋtou malosi o ˋteke atu a manakoga maˋsei.

6-7. Kaia e manako ei a Satani ke mafauˋfau tatou me e seai se ˋtou fakamoemoega o ˋteke atu a manakoga maˋsei?

⁶ E manako a Satani ke mafauˋfau tatou me e seai se ˋtou malosi penā foki mo se fakamoemoega—e pelā eiloa me ko fakamasei ne Ieova a tatou ona ko manakoga maˋsei kolā e maua ne tatou. Kaia e manako foki a Satani ke mafauˋfau tatou penā? Me ko ia te tino telā ko seai sena fakamoemoega, me ko oti ne fakamasinogina a ia ne Ieova ke fakaseai atu ki te se-gata-mai. (Kene. 3:15; Faka. 20:10) E mautinoa eiloa me e kaitaua a Satani me ko maua ne tatou a te fakamoemoega ke ola ki te se-gata-mai, tela la, e taumafai malosi a ia ke mafauˋfau foki tatou e pelā mo ia—e seai se ˋtou fakamoemoega mō aso mai mua. Kae e se fai eiloa tatou e pelā mo ia. A te ˋtonuga loa, e fakatalitonu mai te Tusi Tapu me e manako a Ieova o fesoasoani mai, kae ke se fakaseai tatou. E “se manako a ia ke fakaseai se tino e tokotasi, kae e manako ke salaˋmo a tino katoa.”—2 Pe. 3:9.

⁷ Tela la, kafai e taliˋtonu tatou me e seai se ˋtou malosi io me se fakamoemoega ke ˋteke atu a manakoga maˋsei, ko ˋpau eiloa tatou mo Satani. Kafai e malamalama fakaˋlei tatou i te mea tenei, e mafai eiloa o fesoasoani mai ke fakamalosi aka ˋtou fakaikuga ke tu ˋmautakitaki i te ˋteke atu ki a ia.—1 Pe. 5:​8, 9.

LAGONAGA E MAUA NE TATOU ONA KO TE TULAGA AGASALA

8. I tafa o amioga maˋsei, se a te suā mea e fakauiga ki ei a te agasala telā e fakaasi mai i te Tusi Tapu? (Salamo 51:5) (Onoono foki ki te “Fakamatalaga o te Tugapati”)

⁸ I tafa o Satani, e isi aka foki se suā mea telā e fai ne ia ke mafauˋfau tatou me e seai se ˋtou malosi io me se fakamoemoega ke ˋteke atu a manakoga maˋsei. Se a te mea tenā? Ko te ˋtou tulaga agasala, telā ne togi mai ne ˋtou mātua muamua.a—Iopu 14:4; faitau te Salamo 51:5.

9-10. (a) Ne pokotia pefea a Atamu mo Eva i te tulaga agasala? (Onoono foki ki te ata.) (e) E pokotia pefea tatou i te tulaga o te agasala?

⁹ Mafaufau ki lagonaga o Atamu mo Eva mai tua o te taimi ne agasala ei lāua. I te taimi ne seki fakaˋlogo lāua ki a Ieova, ne ˋmuni lāua kae taumafai o ufi lā foitino. E uiga ki te mea tenei, e fai mai te Insight on the Scriptures, penei: “Tela la, ne fai ne te agasala ke maua ne lāua a lagonaga sē ˋlei, te manavase, te sē toka mo te masiasi.” E pelā eiloa me ne ˋloka atu a Atamu mo Eva i loto i se fale e fa fua ana potu. E mafai ne Atamu mo Eva o olo atu mai te suā potu ki te suā potu, kae e se mafai o olo atu ki tua mo te fale. E se mafai o ˋsao lāua mai te lā tulaga agasala.

¹⁰ E tonu, e se ˋpau ˋtou fakanofonofoga mo Atamu mo Eva. A te togiola—telā ko se aoga ki te tauavaga muamua—e mafai o fakaˋma ne ia ˋtou agasala kae ke maua ne tatou se loto lagona ˋlei. (1 Koli. 6:11) E tiga te feitu tenā, ne maua eiloa ne tatou te agasala mo te tulaga sē ˋlei katoatoa. Tela la, e sē se mea fakapoi māfai e maua ne tatou a lagonaga sē ˋlei, te manavase, te sē toka mo te masiasi. E fai mai te Tusi Tapu me e lasi ˋki te fakamalosiga a te agasala ki tino. Kae e pokotia a tino katoa i ei, “ke oko foki eiloa ki a latou kolā [e] seki agasala i te auala ne agasala i ei a Atamu.” (Loma 5:14) E tiga eiloa e mafai o fakalotovāivāi mai te mea tenā ki a tatou, e se ˋtau o fai ei ke mafauˋfau tatou me e seai se ˋtou malosi io me se fakamoemoega. E mafai o ˋteke atu ne tatou a lagonaga sē ˋlei penā. Pefea?

11. E ˋtau o ˋsaga atu pefea tatou ki lagonaga me e seai se ˋtou malosi ke ˋteke atu a manakoga maˋsei, kae kaia? (Loma 6:12)

¹¹ Kafai e mafauˋfau tatou me e seai se ˋtou malosi—e pelā eiloa me ko se mafai o manuia tatou i te ˋteke atu ki manakoga maˋsei—e mafai o ˋkilo atu tatou ki te mea tenā e pelā me ko te ˋtou tulaga agasala e “faipati” mai ki a tatou, kae e se ˋtau o fakaˋlogo tatou ki ei. Kaia? Me e akoako mai te Tusi Tapu me e se ˋtau o talia ne tatou te agasala ke tumau i te ‘pule atu e pelā me se tupu’ ki luga i a tatou. (Faitau te Loma 6:12.) E fakauiga i ei me e mafai o filifili ke se fai ne tatou a manakoga maˋsei. (Kala. 5:16) E talitonu a Ieova me e mafai o ˋteke atu ne tatou a tofotofoga; moi penei, e se fai mai a ia ke fai tatou penā. (Teu. 30:​11-14; Loma 6:6; 1 Tesa. 4:3) E manino ˋlei me e maua eiloa ne tatou te malosi ke ˋteke atu a manakoga maˋsei.

12. E ˋtau o ˋsaga atu pefea tatou ki lagonaga me e seai se ˋtou fakamoemoega, kae kaia?

¹² I se auala tai ˋpau, kafai e mafauˋfau tatou me e seai se ˋtou fakamoemoega—e pelā eiloa me ko taku fakamasei ne Ieova a tatou ona ko ˋtou manakoga maˋsei—e mafai o ˋkilo atu tatou ki te mea tenā e pelā me ko te ˋtou tulaga agasala e “faipati” mai ki a tatou, kae e se ˋtau o fakaˋlogo tatou ki ei. Kaia? Me e akoako mai te Tusi Tapu me e malamalama a Ieova i ˋtou tulaga agasala. (Sala. 103:​13, 14) E “iloa ne ia a mea katoa” e uiga ki a tatou, e aofia ei a mea keseˋkese kolā e fakamalosi aka ne ˋtou tulaga agasala ke maˋnako tatou o fai a mea ˋse. (1 Ioa 3:​19, 20) Kafai e ˋteke atu tatou ki ˋtou manakoga ke fai se mea ˋse, e mafai o maua ne tatou se tulaga ˋma i mua o Ieova. Kaia e mautinoa i a tatou te mea tenā?

13-14. E mata, a te mauaga fua o manakoga maˋsei e fakauiga i ei me ko se mafai o talia ne Ieova tatou? Fakamatala mai.

¹³ E fakaasi mai i te Tusi Tapu a te ˋkesega i te va o te faiga o se mea ˋse (telā e mafai o pule fakaˋlei atu ki ei) mo te manakoga ke fai se mea ˋse (telā e mafai o sae fakavave aka). E pelā me se fakaakoakoga, a nisi Kelisiano i te senitenali muamua i Kolinito ne aofia i faifaiga fakatauavaga sē ˋtau i te va o te tagata mo te suā tagata mo te va o te fafine mo te suā fafine. Ne tusi mai a Paulo: “Kae ne fai eiloa penā a nisi i a koutou.” E mata, ne fakauiga te mea tenei me ne seki toe maua ne latou se manakoga ke aofia i faifaiga fakatauavaga sē ˋtau penā? Ailoga loa, me e masani o faigata ke fakagata aka a vaegā lagonaga maˋsei penā. Kae ko Kelisiano kolā ne fakagalue ne latou a te loto pulea kae ˋkalo keaˋtea mai te faiga o manakoga konā, ne talia ne Ieova. Ne kilo atu a ia ki a latou e pelā me “ko oti ne ˋfulu fakaˋma.” (1 Koli. 6:​9-11) E mafai foki o fai koe penā.

¹⁴ Faitalia eiloa me ne a manakoga maˋsei e fakafesagai mo koe, e mafai eiloa o manuia koe i te ˋteke atu ki ei. Faitalia me e se mafai o tapale keaˋtea ne koe, e mafai o fakagalue ne koe te loto pulea kae ˋkalo keaˋtea mai “te faiga o mea e manako ki ei te foitino mo [otou] mafaufauga.” (Efe. 2:3) Ne a mea aoga e mafai ne koe o fai ke mafai o ˋteke atu koe ki manakoga maˋsei konā?

AUALA KE MANUMALO I TE ˋTEKE ATU KI TOFOTOFOGA

15. Kafai e maˋnako tatou ke manumalo i te ˋteke atu ki manakoga maˋsei, kaia e ˋtau ei o fakamaoni tatou ki a tatou eiloa?

¹⁵ Ke manumalo i te ˋteke atu ki manakoga maˋsei, ka manakogina ke iloa ne koe ou vāivāiga. Fakaeteete ke mo a ma fakaloiloi ne koe a koe eiloa ki “manatu sē ˋtonu.” (Iako. 1:22) A te manatu māmā ki te fakalavelave—pelā mo te fakasakosako atu penei, ‘E inu malosi atu a nisi tino i a au,’ io me ˋlosi atu ki nisi tino mai te fai atu, ‘Moi fai e alofa malosi mai taku avaga ki a au, penei e se mafai o tofotofogina au ke onoono ki ata maˋsei’—a fakamasakoga penā, ka fai ei ke faigofie o tosina atu koe ki se tofotofoga. Tela la, sa taumafai o fai a fakamasakoga ki se mea masei telā ne fai ne koe. A mea ne fai ne koe e ˋlosi atu eiloa ki a koe.—Kala. 6:7.

16. E mafai pefea o fakamalosi aka ne koe tau fakaikuga ke fai te mea tonu?

¹⁶ I tafa o te fakamaoni o koe ki a koe eiloa e uiga ki ou vāivāiga, ka manakogina ke fakamalosi aka tau fakaikuga ke mo a e tosina atu ki ei. (1 Koli. 9:​26, 27; 1 Tesa. 4:4; 1 Pe. 1:​15, 16) Mafaufau me se a te ˋtoe tofotofoga e faigata ki a koe mo te taimi fea e mafai o sae aka ei. Kāti e isi eiloa se vaegā tofotofoga io me se taimi o te aso telā e mafai o tofotofogina ei koe. E pelā me se fakaakoakoga, e mata, e faigata ˋki ki a koe ke ˋteke atu se tofotofoga māfai koe ko fiˋta io me māfai ko leva te po? Ke na fakatoka koe mō te tofotofoga tenā kae mafaufau ki auala ke puipui ei koe māfai ko sae aka te tofotofotoga tenā. A te ˋtoe taimi ˋlei ke fai te mea tenei, ko te taimi mai mua o sae aka se tofotofoga.—Faata. 22:3.

17. Ne a mea e tauloto ne tatou mai te fakaakoakoga a Iosefa? (Kenese 39:​7-9) (Onoono foki ki ata.)

¹⁷ Mafaufau ki te auala ne saga atu a Iosefa i te taimi ne taumafai te avaga a Potifala o fakakolekole a ia. Ne gasuesue fakavave tou tagata o ˋteke atu a taumafaiga a tou fafine. (Faitau te Kenese 39:​7-9.) Se a te mea e mafai o tauloto ne tatou mai ei? Ko oti ne fakaiku aka ne Iosefa ke fai te mea tonu mai mua o taumafai te avaga a Potifala o fakakolekole tou tagata. I se auala tai ˋpau, e mafai o fakamalosi aka ne koe tau fakaikuga ke fai te mea tonu mai mua o sae aka se tofotofoga. I te auala tenā, kafai ko tofototogina koe, ka faigofie ke tautali koe i te fakaikuga telā ko oti ne fai ne koe.

“TUMAU I TE TOFOTOFO AKA”

18. E mafai pefea o manumalo koe i te ˋteke atu ki manakoga maˋsei? (2 Kolinito 13:5)

¹⁸ Ke manumalo i te ˋteke atu ki manakoga maˋsei, ka manakogina ke “tumau i te tofotofo aka” ne koe a koe eiloa—telā ko te iloilo faeloa ne koe a koe eiloa ke iloa aka au mea e fai. (Faitau te 2 Kolinito 13:5.) Iloilo aka ou mafaufauga mo au faifaiga i taimi katoa, kae fai a fakamaˋfuliga e manakogina. E pelā me se fakaakoakoga, kafai foki loa e manuia koe i te ˋteke atu ki se tofotofoga, e mafai o fesili ifo koe penei: ‘E pefea te leva ne fakaˋtali ei au kae fai atu ikai?’ Kafai ne fakatalave malie koe, ke mo a ma tō fanoanoa. I lō te fai penā, ke mafaufau ki mea e mafai ne koe o fai ke puipui ne koe a koe eiloa i te suā taimi. Fesili ifo ki a koe a vaegā fesili penei: ‘Kafai ko sae aka se vaegā mafaufauga sē ˋlei, e mata, e mafai o fakagalo fakavave keaˋtea ne au? E mata, e fai ne mea e onoono, faitau io me fakalogologo au ki ei ke faigata o ˋteke atu ne au a tofotofoga? E mata, e ˋfuli fakavave keaˋtea au mai te onoono atu ki ata maˋsei? E mata, e malamalama au me i tulaga o Ieova ka aoga faeloa mō au faitalia me e manakogina ke fakagalue ne au te loto pulea?’—Sala. 101:3.

19. E mafai pefea o fai ne tamā fakaikuga vaˋlea ke faigata o ˋteke atu ne tatou a manakoga maˋsei?

¹⁹ E ˋtau foki o kalo keaˋtea koe mai te faiga o fakamasakoga ke fai a mea maˋsei. E fai mai te Tusi Tapu: “A te loto e sili atu tena faitogafiti i lō so se isi mea aka kae e fakamataku.” (Iele. 17:9) Ne fai mai a Iesu me e fakamāfua aka ne ia a “mea maˋsei.” (Mata. 15:19) E pelā mo se tino telā ne fakagata ne ia te onoono ki ata maˋsei, e mafai o mafaufau fakamuli ifo a ia me e se “fakamataku” ke onoono ki ata kolā e fakamalosi aka i ei a lagonaga fakatauavaga maˋsei, me e se fakaasi fakaˋsau mai i ei a ata o tino e ˋnofo fuafua. Io me e mafai o fakasakosako mai a ia penei, ‘E sē se mea masei ke mafaufau e uiga ki manakoga sē ˋlei, te mea tāua e se fai ne au a faifaiga konā.’ Kafai e mafaufau se tino penā, ko pelā eiloa me ko ‘fai muamua ana fuafuaga mō te faiga o manakoga o tena foitino.’ (Loma 13:14) E mafai pefea o kalo keaˋtea koe mai te fai penā? Ke fakaeteete kae kalo keaˋtea mai te faiga o tamā fakaikuga vaˋlea kolā ka iku atu ki te faiga o fakaikuga ˋlasi sē ˋlei, e pelā mo te tosina atu ki te faiga o se mea ˋse.b ˋTeke atu foki ki so se mafaufauga io me ko “mea maˋsei,” kolā e mafai o fai ei ke fai ne koe a fakamasakoga ke fai se mea ˋse.

20. Se a te fakamoemoega ka maua ne tatou i aso mai mua, kae se a te fesoasoani e maua ne tatou i te taimi nei?

²⁰ E pelā mo mea ko oti ne tauloto ne tatou, e auala i te fesoasoani o Ieova, e maua ne tatou te malosi ke ˋteke atu a tofotofoga. Fakafetai foki ki tena alofa fakamagalo, ko mafai o maua ne tatou te fakamoemoega ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi fou. Se mea fakafiafia eiloa me ka tavini atu tatou ki a Ieova mo se mafaufau mo se loto e ˋma pakipaki! Ke oko atu ki te taimi tenā, e mautinoa eiloa i a tatou me e maua ne tatou te malosi mo te fakamoemoega ke ˋteke atu ki manakoga maˋsei. E mafai eiloa o manumalo tatou i ˋtou taumafaiga ke ˋteke atu a manakoga maˋsei, ona ko te fakamanuiaga a Ieova!