“‵Tele Kea‵tea Mai i Amioga Fakatauavaga sē ‵Tau!”

1, 2. Ne a taumafaiga a Palaamo ne fai ke fakatogafiti ei a tino o Ieova?

A TE tagata faiika e fano faeloa ki te koga telā e iloa ne ia e maua ei te ika e manako a ia ki ei. E fili ne ia te poa kae ‵pei tena uka ki te tai. E fakatali a ia mo te kufaki, kae kafai ko ū ne te ika te poa, e ‵futi fakavave ne ia te uka ko te mea ke lave ‵lei te ika ko vili aka ei ne ia te uka.

² I se auala tai ‵pau, e mafai foki o ‵poa a tino. E pelā me se fakaakoakoga, i te taimi ko pili eiloa o ulu atu a tino Isalaelu ki loto i te Fenua o te Folafolaga ne ‵nofo atu latou i kogā koga laugatasi o Moapi. A te tupu o Moapi ne tauto ke tuku atu ne sene e uke ki te tagata e igoa ki a Palaamo māfai e fakamalaia ne ia a Isalaelu. Fakamuli ifo, ne maua ne Palaamo se auala e mafai ei o malaia a tino Isalaelu i a latou eiloa. Ne filifili faka‵lei eiloa ne ia se poa. Ne uga atu ne ia ne fāfine Moapi ki te koga e ‵nofo ei a tino Isalaelu ko te mea ke faka‵lata ne latou a tāgata i ei.—Numela 22:1-7; 31:15, 16; Fakaasiga 2:14.

3. Ne pokotia pefea a tino Isalaelu i te poa a Palaamo?

³ E mata, ne aoga te poa a Palaamo? Ao. E lau i afe a tāgata Isalaelu ne fai ne latou a “amioga fakatauavaga sē ‵tau mo fafine Moapi.” Ne kamata foki latou o tapuaki atu ki atua ‵se, e aofia foki i ei te atua o faifaiga fakatauavaga fakatakalialia, telā ko Paala o Peolo. Ne iku atu a te mea tenā ki te ‵mate o te toko 24,000 o tino Isalaelu i te tuakoi eiloa o te Fenua o te Folafolaga.—Numela 25:1-9.

4. Kaia ne fai ei ne te fia afe o tino Isalaelu a amioga fakatauavaga sē ‵tau?

⁴ Kaia ne tau‵tali atu ei a tino Isalaelu e tokouke i te palani a Palaamo? Ne mafau‵fau fua latou ki olotou manakoga kaima‵nako, kae ko puli i a latou a mea ‵gali katoa ne fai ne Ieova mō latou. E uke ‵ki a pogai e maua ne tino Isalaelu ke tumau latou i te fakamaoni ki te Atua. Ko oti ne fakasaoloto ne ia latou mai te ‵nofo pologa i Aikupito, fagai latou i te koga lavaki, kae avatu latou mo te filemu ki te tuakoi o te Fenua o te Folafolaga. (Epelu 3:12) Kae tiga te feitu tenā, ne faigofie fua ke fakalata latou ki amioga fakatauavaga sē ‵tau. Ne tusi mai te apositolo ko Paulo: “Ke mo a ma fai faeloa ne tatou a amioga fakatauavaga sē ‵tau e pelā mo nisi tino i a latou kolā ne aofia i amioga fakatauavaga sē ‵tau, kae ne ‵mate.”—1 Kolinito 10:8.

5, 6. Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai te mea ne tupu i kogā koga laugatasi o Moapi?

⁵ Ko pili ‵ki mai a te lalolagi fou. I se auala tai ‵pau, ko pelā eiloa tatou mo tino Isalaelu kolā ko ‵tu atu i te tuakoi o te Fenua o te Folafolaga. (1 Kolinito 10:11) A te lalolagi tenei e ‵nofo tatou i ei ko siliga eiloa i te va‵lea ki faifaiga fakatauavaga i lō tino Moapi. A te manakoga tenei e faigofie fua o pokotia i ei a tino o Ieova. E tonu, a te poa magoi telā e fakaaoga ne te Tiapolo ko amioga fakatauavaga sē ‵tau.—Numela 25:6, 14; 2 Kolinito 2:11; Iuta 4.

⁶ Ke fesili ifo ki a koe, ‘E mata, ka filifili ne au a fakafiafiaga fakavale‵vale kolā ko pili fua o fakaseai, io me manako au ke ola mo te fiafia ki te se-gata-mai i te lalolagi fou?’ E a, e aoga a te taumafai ke fakalogo ki te fakatonuga a Ieova ke: “‵Tele kea‵tea mai amioga fakatauavaga sē ‵tau”?—1 Kolinito 6:18.

NE A AMIOGA FAKATAUAVAGA SĒ ‵TAU?

7, 8. Ne a amioga fakatauavaga sē ‵tau? Kaia e fakamataku ei te mea tenā?

⁷ E tokouke a tino i aso nei e maua ne latou se kilokiloga matafatu kae ‵teke atu mo te sē āva ki tulafono a te Atua e uiga ki amioga fakatauavaga. I loto i te Tusi Tapu, a amioga fakatauva sē ‵tau e fakasino atu ki faifaiga fakatauavaga i te vā o tino kolā e seki avaga faka‵lei e ‵tusa mo fakatakitakiga a te Tusi Tapu. E aofia i ei a faifaiga fakatauavaga i te vā o te tagata mo te tagata io me ko te fafine mo te fafine io me ko tino mo manu. A faifaiga fakatauavaga e mafai o aofia i ei te ‵moe fakatauavaga, te fakaaogaga o te gutu, te muli, io me ko te milimiliga o koga tapu o te suā tino.—Onoono ki te Fakamatalaga Fakaopoopo i te 23.

⁸ E fakaasi faka‵lei mai i te Tusi Tapu me i te tino telā e tumau i te fai o amioga fakatauavaga sē ‵tau, e se mafai o tumau i loto i te fakapotopotoga. (1 Kolinito 6:9; Fakaasiga 22:15) E se gata i ei, a te tino e fina ki amioga ma‵sei penā ka manatu māmā ki a ia eiloa kae ka se tali‵tonu foki a tino ki a ia. A amioga sē ‵tau penā e iku faeloa ki fakalavelave. E masani o iku atu ki te mauaga o se loto lagona sē ‵lei, tama fua‵taka, fakalavelave i te tauavaga, masaki, ke oko foki loa ki te mate. (Faitau te Kalatia 6:7, 8.) Kafai e mānava malie se tino kae mafaufau ki mea ka iku mai i faifaiga ma‵sei konā, kāti ka se manako eiloa a ia o fai a mea konā. Kae se mea masani ke mafaufau fua se tino ki te fakataunuga o ana manakoga totino i te taimi ko kamata ei o fai ne ia a amioga ma‵sei konā. Kae ko te mea muamua ka fai ne ia e aofia i ei te onoono ki ata ma‵sei.

ATA MA‵SEI—TE KAMATAGA

9. Kaia e fakamataku ei a ata ma‵sei?

⁹ Ne faite a ata ma‵sei ke fakamalosi aka ei ‵tou manakoga fakatauavaga. I aso nei ko mafai fua o maua a ata ma‵sei i so se koga—i mekesini, tusi, pese, mo ata vitio, e penā foki i te Itaneti. E mafau‵fau a tino e tokouke me e ‵lei a ata ma‵sei, kae ko te ‵tonuga loa e fakamataku ‵ki. E mafai o fai ne ia te tino ke valea ki amioga fakatauavaga kae ke maua foki a manakoga fakatauavaga ma‵sei. I te taimi eiloa e onoono ei se tino ki ata ma‵sei, ko kamata ei o fanatu a ia i te auala telā e iku atu ki te faiga o mea pelā mo te fai tokotasi, fakalavelave i te tauavaga, ke oko foki eiloa ki te ‵talaga o te avaga.—Loma 1:24-27; Efeso 4:19; onoono ki te Fakamatalaga Fakaopoopo i te 24.

10. E fesoasoani mai pefea te fakatakitakiga i te Iakopo 1:14, 15 ke ‵kalo kea‵tea tatou mai amioga fakatauavaga sē ‵tau?

¹⁰ E tāua ‵ki ke malamalama tatou i te auala e mafai o fakamalosi mai a amioga fakatauavaga sē ‵tau. Mafaufau ki pati tāua i te Iakopo 1:14, 15: “E tofotofogina a tino taki tokotasi mai te saga atu ki takolekolega o ana manakogina totino. Tela la, kafai ko faitama te manakoga, ko fanau mai i ei te agasala, kae kafai ko oti ne fakataunu te agasala, ko oko mai ei te mate.” Tela la, kafai ko isi ne mafaufauga ma‵sei i a koe, ke na tapale fakavave kea‵tea. Kafai ne matea vave ne koe se ata masei, kilo fakaa‵tea! Tamate te komupiuta, io me ‵fuli te polokalame i te televise. Sa talia a manakoga sē ‵lei ki loto i tou olaga. I te mea ma gasolo aka o ma‵losi atu ou manakoga ma‵sei telā ko faigata ei ke pule atu ki ei.—Faitau te Mataio 5:29, 30.

11. E mafai pefea o fesoasoani mai a Ieova māfai ko maua ne tatou a mafaufauga sē ‵tonu?

¹¹ E iloa faka‵lei atu ne Ieova a tatou i lō tatou eiloa. Tela la, e iloa ne ia a ‵tou tulaga sē ‵lei katoatoa. Kae e iloa foki ne ia me mafai ne tatou o manumalo i manakoga ma‵sei. Ne fai mai a Ieova ki a tatou: “Tela la, ke tamate a vaega katoa o otou foitino i te lalolagi nei e uiga ki amioga fakatauavaga sē ‵tau, amioga lai‵lai, te fina ki manakoga fakatauavaga sē pulea, manakoga faka‵mae loto, mo te kaimanako telā ko te ifo ki tupua.” (Kolose 3:5) E tiga eiloa e se faigofie ke fai te mea tenā, e kufaki eiloa a Ieova i a tatou kae ka fesoasoani mai a ia ki a tatou. (Salamo 68:19) E isi se taina talavou e tokotasi ne ‵lave i te malei ko te valea ki ata ma‵sei mo te fai tokotasi. Ne mafaufau ana taugasoa i te akoga me i mea konei ne mea masani loa o te olaga tupu aka, kae ne fai mai a ia: “Ne fakamasei ne mea konā toku loto lagona, kae ne ‵taki i ei au ki amioga fakatauavaga sē ‵tau.” Ne iloa aka ne ia me e ‵tau o pule atu a ia ki ana manakoga, kae fakatasi mo te fesoasoani o Ieova, ne mafai ei ne ia o taofi tena amioga tenā. Kafai e isi ne mafaufauga lai‵lai i a koe, fakamolemole atu ki a Ieova ke tuku mai te “malosi telā e sili atu i te malosi masani” ke fakatumau ou mafaufauga i te ‵ma.—2 Kolinito 4:7; 1 Kolinito 9:27.

12. Kaia e ‵tau ei o ‘puipui ‵tou loto’?

¹² Ne tusi mai a Solomona: “Mai i mea katoa kolā e ‵tau o puipui ne koe, ke puipui tou loto, me e māfua mai i ei a pogai o te ola.” (Faataoto 4:23) A ‵tou “loto” ko te tino i loto i a tatou, ko te tino telā e lavea ne Ieova. A mea e onoono tatou ki ei e mafai eiloa o fakamasei mai ki a tatou i se auala lasi ‵ki. Ne fai mai te tagata fakatuanaki ko Iopu: “Ko oti ne fai ne au se feagaiga mo oku mata. E mafai pefea o saga atu au mo manakoga sē ‵lei ki se tamafine ‵ma?” (Iopu 31:1) E pelā mo Iopu, e manakogina ke pule atu tatou ki mea e onoono kae mafau‵fau tatou ki ei. Kae e pelā mo te faisalamo, e ‵talo atu tatou: “‵Fuli kea‵tea oku mata mai te kilokilo atu ki mea sē aoga.”—Salamo 119:37.

TE FAKAIKUGA SĒ ‵LEI A TINA

13. Ne a vaegā taugasoa ne filifili ne Tina?

¹³ E mafai o ma‵losi ‵ki a fakamalosiga e maua ne tatou mai ‵tou taugasoa, i se auala ‵lei io me i se auala masei. Kafai e filifili ne koe a taugasoa kolā e tau‵tali ki tulaga o te Atua, ka mafai o fesoasoani atu latou ki a koe ke fai foki penā. (Faataoto 13:20; faitau te 1 Kolinito 15:33.) E mafai o lavea ne tatou te tāua ke filifili faka‵lei a taugasoa mai te mea ne tupu ki a Tina. A ia se tokotasi o tamaliki fafine a Iakopo, tela la, ne tupu aka a ia i se kāiga telā e tapuaki ki a Ieova. A Tina se tino e ‵lei ana amioga, kae ne fai taugasoa a ia ki tama‵liki fāfine Kanana kolā e se tapuaki ki a Ieova. Ne ‵kese ‵ki te kilokiloga a tino Kanana ki amioga fakatauavaga mo tino o te Atua kae ne lauiloa latou e pelā me ne tino amio ma‵sei. (Levitiko 18:6-25) I te taimi ne ‵nofo fakatasi ei a Tina mo ana taugasoa, ne fetaui a ia mo te tamataene Kanana ko Sekema, telā ne fiafai ki tou fafine. Ne fai a Sekema e pelā me ko “te ‵toe tino tāua” i loto i tena kāiga. Kae ko ia e se alofa ki a Ieova.—Kenese 34:18, 19.

14. Se a te mea ne tupu ki a Tina?

¹⁴ Ne fai ne Sekema te mea telā e masani kae ‵lei ki a ia. Ona ko tena fiafai ki a Tina, ne “ave ei ne ia tou fafine” kae “pukemālō ne ia.” (Faitau te Kenese 34:1-4.) Ne kamata ne te mea masei tenei a fakalavelave e uke o Tina e penā foki mo tena kāiga kātoa.—Kenese 34:7, 25-31; Kalatia 6:7, 8.

15, 16. E mafai pefea o ‵poto tatou?

¹⁵ E se manakogina ke fai ne tatou te mea ‵se ne fai ne Tina ko te mea ke iloa aka ei me i tulaga o Ieova i mea tau amioga ne fai mō te ‵lei o tatou. “A te tino e sa‵sale fakatasi mo tino ‵poto ka poto, kae ko te tino telā e fai mea fakatasi mo tino va‵lea ka iku atu ki te masei.” (Faataoto 13:20) Taumafai ke malamalama koe i “te auala kātoa o te mea telā e ‵lei,” kae ka se logo‵mae io me tigaina koe i se mea.—Faataoto 2:6-9; Salamo 1:1-3.

¹⁶ E mafai o ‵poto tatou mai te sukesuke ki te Muna a te Atua, te ‵talo atu ki a ia koi tuai o fai ne tatou se fakaikuga, kae tau‵tali i pati fakatonutonu ‵lei mai te tavini fakamaoni kae poto. (Mataio 24:45; Iakopo 1:5) E tonu, e iloa ne koe me i a tatou katoa e vāi‵vai kae e se ‵lei katoatoa. (Ielemia 17:9) Kae kafai ko fai mai se tino me ko pili o tō atu koe ki te faiga o amioga fakatauavaga sē ‵tau, e a, ka saga atu pefea koe ki te mea tenā? E mata, ka kaitaua koe, io me ka talia ne koe mo te loto maulalo te fesoasoani tenā?—2 Tupu 22:18, 19.

17. Fakamatala mai se fakaakoakoga ki te auala e mafai ei o aoga a pati fesoasoani mai se taina Kelisiano.

¹⁷ E pelā me se fakaakoakoga, mafaufau ki te fakaakoakoga tenei. I te koga galue o se tuagane, ko kamata se tagata o fiafai ki tou fafine kae ko ‵kami atu ke olo lāua ki se koga i a lāua eiloa. E se tavini a tou tagata ki a Ieova, kae ko ia e foliga mai me gali kae uiga atafai. Ne lavea ne te suā tuagane a lāua kae fakamuli ifo taumafai ei a ia o fakatonutonu tou fafine e uiga ki te mea tenā. Ka saga atu pefea a te tuagane muamua ki ei? E mata, ka ‵pulu ne ia a ia eiloa, io me lavea ne ia te poto i pati fakatonuotonu konā? Kāti e alofa te tuagane tenei ki a Ieova kae manako o fai te mea tonu. Kae kafai e tumau a ia i te olo faeloa mo te tagata tenei, e mata, e ‘tele kea‵tea a ia mai amioga fakatauavaga sē ‵tau’ io me ko ‘talitonu a ia ki tena loto’?—Faataoto 22:3; 28:26; Mataio 6:13; 26:41.

KE TAULOTO MAI TE FAKAAKOAKOGA A IOSEFA

18, 19. Fakamatala mai te auala ne tele kea‵tea ei a Iosefa mai amioga ma‵sei.

¹⁸ Ne nofo pologa a Iosefa i Aikupito, e pelā me se talavou. I aso takitasi, ne fai atu faeloa a te avaga a tena matai ki tou tagata ke ‵moe fakatauavaga lāua, kae ne iloa ne Iosefa me i te faifaiga tenā e masei. Ne alofa a Iosefa ki a Ieova kae manako o fakafiafia atu ki a ia. Tela la, i so se taimi e taumafai ei tou fafine o fakakolekole a Iosefa, ne seki talia eiloa ne tou tagata. Ne seki mafai fua ne tou tagata o tiaki te koga tenā me i a ia se pologa. I te aso e tasi, mai tua o taumafaiga a te avaga a te matai o faimālō tou tagata ke ‵moe mo tou fafine, “ne tele a Iosefa ki tua.”—Faitau te Kenese 39:7-12.

¹⁹ Ne mafai o ‵kese te ikuga o mea katoa moi fai ne talia ne Iosefa ke mafaufau a ia ki mafaufauga lai‵lai io me mafaufau faeloa e uiga ki tou fafine. Kae ne tāua atu eiloa ki a Iosefa a tena fesokotakiga mo Ieova i lō so se isi mea aka. Ne fai atu a ia ki tou fafine: “E seai se mea ne taofi ne [toku matai] mai i a au kae na ko koe fua, me i a koe ko tena avaga. Tela la, e mafai pefea ne au o fai te matugā mea masei tenei ke agasala ei au i mua o te Atua?”—Kenese 39:8, 9.

20. E iloa pefea ne tatou me ne fiafia a Ieova ki a Iosefa?

²⁰ Faitalia eiloa me ne ‵mao a Iosefa mai ana kāiga mo tena fale, ne fakamaoni faeloa a ia ki te Atua, kae ne fakamanuia ne Ieova a ia. (Kenese 41:39-49) Ne fiafia a Ieova ki te fakamaoni o Iosefa. (Faataoto 27:11) E mafai o faigata ke ‵teke atu ki amioga sē ‵tau. Kae ke masaua a pati konei: “Koutou kolā e a‵lofa ki a Ieova, takalia‵lia ki te mea masei. E puipui ne ia a ola o ana tino fakamaoni; e faka‵sao ne ia a latou mai i te lima o te tino amio masei.”—Salamo 97:10.

21. Ne fakaakoako atu pefea se taina talavou ki a Iosefa?

²¹ I aso takitasi, e fakaasi atu ne tino o Ieova mo te loto ‵toa me i a latou e “takalia‵lia ki te mea masei” kae “fia‵fia ki te mea ‵lei.” (Amosa 5:15) Faitalia me pefea tou matua, e mafai eiloa koe o fakamaoni ki a Ieova. Ne tofotofogina te fakatuanaki o se taina talavou e tokotasi i te akoga. Ne fai atu se tamaliki fafine ki a ia me ka ‵moe fakatauavaga lāua māfai e fesoasoani atu tou tagata ki a ia i te sukega i te numela. Ne a mea ne fai ne te taina tenei? Ne fai eiloa a ia pelā mo Iosefa. Ne fai mai a ia: “Ne ‵teke fakavave atu au ki tena manakoga. Mai te tumau i te fakamaoni, ne tausi ne au toku tulaga ke ‵lei kae fakaaloalogina.” A ‘fakafiafiafiaga sē tumau’ kolā e māfua mai i mea ma‵sei e masani o iku atu ki te logo‵mae mo te loto mafatia. (Epelu 11:25) A te fakalogo ki a Ieova ka tuku mai faeloa i ei te fiafia tumau.—Faataoto 10:22.

KE TALIA TE FESOASOANI O IEOVA KI A KOE

22, 23. E mafai pefea o fesoasoani mai a Ieova ki a tatou māfai ne fai ne tatou se agasala matagā?

²² Ka taumafai a Satani o fakaaoga a amioga fakatauavaga sē ‵tau ke ‵poa aka tatou, kae e mafai eiloa o faigata te mea tenei. E mafai eiloa o isi ne mafaufauga sē ‵tonu e ‵sae aka i a tatou katoa i nisi taimi. (Loma 7:21-25) E malamalama a Ieova i te mea tenei kae masaua ne ia me i a tatou “ne ‵pefu.” (Salamo 103:14) Tela la, e a, māfai ko fai ne se Kelisiano se agasala matagā e pelā mo amioga fakatauavaga sē ‵tau? E a, ko seai eiloa sena fakamoemoega? Ikai. Kafai ko salamō ‵tonu te tino, ka fesoasoani a Ieova ki a ia. A te Atua e “toka o fakamagalo.”—Salamo 86:5; Iakopo 5:16; faitau te Faataoto 28:13.

²³ Ne tuku mai foki ne Ieova ki a tatou a “tāgata e pelā me ne meaalofa”—ko toeaina a‵lofa kolā e tausi mai ki a tatou. (Efeso 4:8, 12; Iakopo 5:14, 15) Ne tuku mai ne ia a toeaina ke fesoasoani mai o faka‵lei tou fesokotakiga mo ia.—Faataoto 15:32.

FAKAAOGA TE “MAFAUFAU ‵LEI”

24, 25. E mafai pefea o fesoasoani mai te “mafaufau ‵lei” ke ‵kalo kea‵tea tatou mai amioga ma‵sei?

²⁴ Ko te mea ke fai a fakaikuga ‵poto, e ‵tau mo tatou o malamalama i te aoga o tulafono a Ieova ki a tatou. E se ma‵nako tatou o fai pelā mo te talavou tagata telā e fakamatala mai i te Faataoto 7:6-23. Ne seki maua ne ia te “mafaufau ‵lei,” tenā ne ‵lave ei a ia i te poa ko amioga fakatauavaga sē ‵tau. A te mafaufau ‵lei e tai ‵lei atu ki te poto. Kafai e maua ne tatou te mafaufau ‵lei, e taumafai tatou ke malamalama i mafaufauga o te Atua kae fakagalue aka i ‵tou olaga. Ke masaua a pati ‵poto konei: “So se tino e maua ne ia te mafaufau ‵lei e alofa ki a ia eiloa. So se tino e ‵teu faka‵lei ne ia te atamai i te faiga o faka‵tauga ‵lei ka maua ne ia te manuia.”—Faataoto 19:8.

²⁵ E mata, e talitonu katoatoa koe me i tulaga o te Atua e ‵tonu? E mata, e talitonu eiloa koe me ka fiafia koe i te tautali atu i ei? (Salamo 19:7-10; Isaia 48:17, 18) Kafai e seki mautinoa loa i a koe, masaua a mea ‵lei katoa ne fai ne Ieova mō koe. “‵Tofo aka kae ka lavea atu a te ‵lei o Ieova.” (Salamo 34:8) Ka iloa ei ne koe me ko te uke o au mea e fai, ko te lasi foki o tou alofa ki te Atua. Alofa ki mea e alofa a ia ki ei, kae takalialia ki mea e takalialia a ia ki ei. Faka‵fonu tou mafaufau ki mafaufauga ‵lei—ko mea kolā e ‵tonu, amiotonu, ‵ma, alofagina, kae ‵lei. (Filipi 4:8, 9) E mafai o fai tatou pelā mo Iosefa, telā ne maua ne ia a mea aoga mai te poto o Ieova.—Isaia 64:8.

26. Ne a mea ka sau‵tala ki ei i nisi mataupu?

²⁶ Faitalia me nofo taka io me ko oti koe ne avaga, e manako a Ieova ke fiafia koe i tou olaga. A mataupu e lua mai tua ifo ka tuku mai ei a fakamatalaga kolā ka fesoasoani mai ki a tatou ke maua te fiafia i ‵tou olaga avaga.