E Fai Faeloa ne Ieova te Mea Tonu
“A te Aliki e amiotonu i ana mea katoa e fai.”—SALAMO 145:17.
1. E pefea ou lagonaga māfai e fakaiku ‵se aka ne se tino se mea e uiga ki a koe, kae se a te akoakoga e maua ne tatou mai i ei?
E MATA, ko oti ne fakaiku ‵se aka ne se tino a mea e uiga ki a koe, kae ko fakalotolotolua a ia ki au faifaiga io me ko ou lagonaga e aunoa mo tena iloa e uiga ki te mea tonu? Kafai e isi, kāti ne fanoanoa malosi eiloa koe—kae se mea ‵tau ke fai penā. E tauloto ne tatou se akoakoga tāua mai te mea tenei: E se se mea poto ke fakaiku fakavave aka ne tatou a mea ka ‵tupu māfai e se iloa tonu ne tatou te tala kātoa.
2, 3. E ‵saga atu pefea a nisi tino ki tala i te Tusi Tapu kolā e se maua a fakamatalaga katoa i ei e uiga ki mea katoa, kae se a te mea e fakaasi mai i te Tusi Tapu e uiga ki a Ieova?
2 E ‵tau eiloa o masaua ne tatou te akoakoga tenei māfai ko fai ne tatou ne fakaikuga e uiga ki a Ieova te Atua. Kaia? Me e isi ne tala i te Tusi Tapu kolā kāti e mafai o faka‵numi muamua mai ki a tatou. A tala konei—e uiga ki faifaiga a nisi tavini a Ieova io me ko fakamasinoga a te Atua i aso mua—kāti e se maua i ei a fakamatalaga katoa ki mea kolā e tai ‵segi ei tatou. E fakafanoanoa me e fakamasei ne nisi tino a tala konā, kae fakalotolotolua e uiga ki te fai mea tonu o te Atua. Kae e fai mai te Tusi Tapu me i “te Aliki e amiotonu i ana mea katoa e fai.” (Salamo 145:17) E fakamaoni mai foki tena Muna ki a tatou me “e se fai ne ia ne amioga ma‵sei.” (Iopu 34:12; Salamo 37:28) Ke mafaufau la ki ana lagonaga māfai ko fakauiga ‵se ne nisi tino a mea e uiga ki a ia!
3 Ka mafau‵fau nei tatou ki pogai e lima e ‵tau ei o talia ne tatou a fakamasinoga a Ieova. Mai pogai konā, ko iloilo ei ne tatou a tala e lua i te Tusi Tapu kolā e faigata o malamalama i ei a nisi tino.
Kaia e ‵Tau ei o Talia a Fakamasinoga a Ieova?
4. Kaia e ‵tau ei o loto mau‵lalo tatou māfai e mafau‵fau ki faifaiga a te Atua? Ke fai se fakatusa.
4 Muamua la, me iloa ne Ieova a mea ‵tonu katoa kolā e aofia i ei kae e se iloa ne tatou, e ‵tau o lava te ‵tou loto maulalo māfai e mafau‵fau tatou ki faifaiga a te Atua. E pelā mo te fakatusa tenei: Ke mafaufau ki se famasino telā ko lauiloa i te sē fakailoga tino ko faka‵pula mai tena ikuga i se fono fakamasino. E pefea tau kilokiloga ki se tino telā e seai sena mea e iloa e uiga ki te mataupu e fakamasino ne te fono io me e se malamalama i tulafono e taia i te mataupu tenā, kae fakamasei ne ia te ikuga a te famasino? Se mea valea fua ke fakamasei ne se tino se mea telā e seai lele eiloa sena mea e iloa e uiga ki ei. (Faataoto 18:13) Kae e sili atu la te valea o te tino telā e fakamasei ne ia “te famasino o te lalolagi”!—Kenese 18:25.
5. Se a te mea e se ‵tau o puli māfai e fai‵tau tatou ki tala i te Tusi Tapu e uiga ki fakamasinoga a te Atua ki tino taki tokotasi?
5 A te lua o pogai e ‵tau ei o talia a fakamasinoga a te Atua me e se pelā mo tino, e lavea ne ia a mea i loto o tino. (1 Samuelu 16:7) E fai mai tena Muna: “Au, te Aliki, e sukesuke ne au a mafaufauga o tino, kae tofotofo ne au olotou loto. Aku faiga e fai ki tino, e faka‵tau eiloa ki te olaga ne ola ei latou; kafai e ‵lei, e fai faka‵lei ne au latou, kafai e se ‵lei, e se faka‵lei foki eiloa latou.” (Ielemia 17:10) Tela la, kafai e fai‵tau tatou ki tala i te Tusi Tapu e uiga ki fakamasinoga a te Atua ki tino taki tokotasi, ke sē puli i a tatou me e lavea katoa ne ia a mafaufauga, lagonaga mo manakoga ‵funa o tino konā kolā e seki tusi ki loto i tena Muna.—1 Nofoaiga Tupu 28:9.
6, 7. (a) Ne fakaasi mai pefea ne Ieova me taofi ‵mautakitaki a ia ki ana tulaga amio‵tonu faitalia te faigata o te tulaga e oko ki ei? (e) Se a te mea e ‵tau o masaua māfai e fai‵tau tatou ki se tala i te Tusi Tapu telā e fai i ei ke fakalotolotolua tatou e uiga ki te ‵tonu o faifaiga a te Atua?
6 Ke mafaufau ki te tolu o pogai e ‵tau ei o talia a fakamasinoga a Ieova: E fakamaoni a ia ki ana tulaga amio‵tonu faitalia te faigata ke fai penā. Ke mafaufau ki se fakaakoakoga. I te tukumaiga o tena Tama e pelā me se togiola ke fakasaoloto ei a tino faka‵logo mai te agasala mo te mate, ne fakamaoni eiloa a Ieova ki ana tulaga amio‵tonu. (Loma 5:18, 19) Kae i te laveaga ne ia o tena Tama pele e tokotasi e logo‵mae kae mate i luga i te sataulo, e mautinoa eiloa me ne logo‵mae malosi eiloa a ia. Se a te mea e fakaasi mai i te mea tenei e uiga ki te Atua? E uiga ki ‘te togiola ne tuku mai ne Keliso Iesu,’ e fai mai te Tusi Tapu: “ne fai a te mea nei, ko te mea ke fakaasi mai ei te amiotonu [o] te Atua.” (Loma 3:24-26) E faitau penei te suā ‵fuliga o te Loma 3:25: “E fakaasi mai i ei me e fai faeloa ne Ieova a te mea tonu kae paleni ‵lei.” (New Century Version) E tonu, a te lasi o te lotomalie o Ieova i te tukumaiga o te togiola e fakaasi mai i ei a te lasi o te fakatāua ne ia o te “fai faeloa . . . o te mea tonu kae paleni ‵lei.”
7 Tela la, kafai e faitau ne tatou se tala i te Tusi Tapu telā e mafai o fakalotolotolua i ei e uiga ki te ‵tonu o fakamasinoga a te Atua, e ‵tau o masaua ne tatou a te mea tenei: Ona ko tena fakamaoni ki ana tulaga amio‵tonu mo te fai meatonu, ne seki fakasao ne Ieova a tena Tama e tokotasi mai te mate fakalogo‵mae. E mata, ka fakasēaogā ne ia ana tulaga konā i nisi mea? A te tonuga loa, e se mafai lele o fakasēaogā ne Ieova ana tulaga amio‵tonu. Tela la, e lava kae ‵toe a pogai ke tali‵tonu ei tatou me e fai faeloa ne ia te mea tonu kae paleni ‵lei.—Iopu 37:23.
8. Kaia e se ‵lei ei ke mafau‵fau a tino me e se katoatoa a te fai mea tonu mo te amiotonu o Ieova?
8 Ke mafaufau ki te fa o pogai e ‵tau ei o talia ne tatou a fakamasinoga a Ieova: Ne faite ne Ieova te tino ki Ana foliga. (Kenese 1:27) Tela la, e maua eiloa ne tino a uiga e pelā mo uiga o te Atua, e aofia i ei ko te fia fai o te meatonu mo te amiotonu. E se se mea ‵lei māfai e fai ne te ‵tou fai mea tonu mo te amiotonu ke mafau‵fau ei tatou me e se maua ne Ieova a uiga konā. Kafai e fakalotolotolua tatou e uiga ki se tala i te Tusi Tapu, e ‵tau o masaua ne tatou me ona ko ‵tou tulaga agasala e se ‵lei katoatoa a te ‵tou fai mea tonu mo te amiotonu. A Ieova te Atua telā ne faite ne ia tatou ki ona foliga, e ‵lei katoatoa tena fai mea tonu mo tena amiotonu. (Teutelonome 32:4) Se matugā mea valea ke fakaiku aka me e mafai o sili atu te fai mea tonu mo te amiotonu o tino i lō te Atua!—Loma 3:4, 5; 9:14.
9, 10. Kaia e se ‵tau ei o fakamatala io me fai mai ne fakamasako a Ieova ki tino e uiga ki ana faifaiga?
9 A te lima o pogai e ‵tau ei o talia a fakamasinoga a Ieova me ona ko ia ko “te pule tafasili i te lalolagi kātoa.” (Salamo 83:18) Ona ko te mea tenā, e se faimālōgina a ia ke fakamatala mai io me e fai mai ne ana fakamasako ki tino e uiga ki ana mea e fai. A ia ko te Tino Faite Ipu Kele Sili, kae e fai tatou e pelā mo kele kolā e faite ne ia ki ei so se meāfale telā e manako a ia ki ei. (Loma 9:19-21) Ko oi la tatou—ko ipu kele kolā ne faite ne ia—ke fakafesili ne tatou ana ikuga io me ko ana faifaiga? I te taimi ne seki malamalama ei a Iopu i faifaiga a te Atua ki tino katoa, ne faka‵tonu aka ne Ieova a ia mai te fesili atu: “A koe e taumafai o ‵lou mai me e se fai ne au te mea tonu? E a, e taumafai koe o faka‵se au kae fakasao koe?” Me ne iloa ne ia me ne faipati atu a ia mo te sē malamalama, ne salamo fakamuli a Iopu. (Iopu 40:8; 42:6) Ke mo a eiloa e fai ne tatou a te mea ‵se, ko te salasala atu ki mea ‵se e fai ne te Atua!
10 E maina ‵lei me ko maua nei ne tatou a pogai e uke ke tali‵tonu ei me e fai faeloa ne Ieova te mea tonu. Mai te fakavae tenei o te ‵tou malamalama i auala o Ieova, ke na iloilo aka ne tatou a tala e lua i te Tusi Tapu kolā e tai ‵numi i ei a nisi tino. A te tala muamua e aofia i ei a faifaiga kolā ne fai ne se tavini e tokotasi a te Atua, kae ko te suā tala ko te fakasalaga eiloa e tasi telā ne fai ne te Atua.
Kaia ne Ofo Atu ei ne Lota Ana Tama Fāfine ki te Vaitino Kaitaūa?
11, 12. (a) Fakamatala mai te mea ne tupu i te taimi ne uga atu ei ne te Atua a agelu e tokolua kolā ne liutino ki Sotoma. (e) Ne a fesili e uiga ki te tala tenei ne ‵sae aka i mafaufau o nisi tino?
11 I te Kenese mataupu e 19, e maua ne tatou i ei te tala e uiga ki agelu e tokolua kolā ne liutino kae uga atu ne te Atua ki Sotoma. Ne finau atu a Lota ke ‵nofo laua i tena fale. Kae i te po tenā, ne o‵mai se potukau o tāgata mai te fa‵kai, fakatamilo ne latou tena fale kae paka‵laga atu ke aumai a tino konā ke ‵moe mo latou. Ne taumafai malosi a Lota o fakasako‵sako mo latou kae ne seki manuia ana taumafaiga. Ko te mea ke maua ne ana mālō se puipuiga, ne fai atu ei a Lota: “Oku taugasoa, au e fakamolemole atu ke mo a e fai se vaegā mea masei penei! Kiloke, e isi ne aku tama fāfine e tokolua, e seki iloa tagata. Ke avatu ne au ki tua, kae pule eiloa koutou ki te mea e fai ne koutou ki a laua. Kae mo a eiloa e fai ne koutou se mea sē ‵lei ki tāgata tokolua konei; a laua ne mālō i toku fale kae ‵tau o puipui ne au.” Ne seki faka‵logo eiloa a te vaitino tenā kae toeitiiti ko ofa ne latou te mataloa o te fale. Fakamuli loa, ne faka‵kivi ei ne mālō konā a mata o tino katoa konā.—Kenese 19:1-11.
12 E maina tatou i te pogai ko fakalotolotolua ei a nisi tino e uiga ki te tala tenei. E ‵numi latou me ‘Kaia ne puipui ei ne Lota ana mālō mai te ofoatuga o ana tama fāfine ki se vaitino amio ma‵sei? E mata, ne ‵se tena mea ne fai, io me ne matamataku tou tagata?’ Ona ko te tala tenei, kaia ne fakamalosi atu ei a te Atua ki a Petelu ke taku ne ia a Lota e pelā me “se tagata ‵lei”? E mata, ne talia ne te Atua a te mea ne fai ne Lota? (2 Petelu 2:7, 8) Ke na sautala nei tatou ki te mea tenei, ko te mea ke sē fai ne tatou se fakaikuga ‵se.
13, 14. (a) Se a te mea e ‵tau o lavea atu i te tala i te Tusi Tapu e uiga ki faifaiga a Lota? (e) Se a te mea e fakaasi mai i ei me ne seki fai a Lota mo fai se tino matamataku?
13 Muamua la, e lavea atu me e seki fakaasi mai i te Tusi Tapu me ne talia io me seki talia ne te Atua a faifaiga a Lota, kae ne fakamatala mai fua i ei a te mea telā ne tupu. E se fakamatala mai foki i te Tusi Tapu a mafaufauga o Lota io me ko te pogai ne fai ei ne ia te mea tenā. Kafai e foki mai a ia māfai ko toe ‘faka‵tu mai a tino ‵lei,’ kāti ka fakamatala mai ne ia a mea likiliki katoa e uiga ki ei.—Galuega 24:15.
14 A Lota e se se tino matamataku. Ne tu a ia i se tulaga faigata. Mai te fai atu me e “‵tau o puipui” ne ia ana mālō i loto i tena fale, ne fakaasi mai ne Lota me i o ia te tiute ke puipui kae tausi atu ki a laua. Kae ne seki faigofie a te mea tenei. Ne lipoti mai a te tagata tusi tala fakasolopito Iutaia ko Josephus me i tino Sotoma ne “tino amio ma‵sei ki nisi tino kae sē āva ki te Atua . . . Ne takalia‵lia latou ki tino fakaa‵tea, kae fakamasei atu ki a latou e auala i te faiga o amioga fakasotoma.” Kae ne seki mataku a Lota i te vaitino tenā. I lō te mataku i a latou, ne fanatu eiloa a ia ki tua mo tena fale o fakasakosako mo tāgata kolā ko tu poloki eiloa i te kaitaūa. Ne ‘‵pono foki ne Lota te mataloa i ona tua.’—Kenese 19:6.
15. Kaia e mafai ei o fai atu me ne gasuesue a Lota ona ko tena fakatuanaki?
15 Kāti ka toe fesili mai a nisi tino, ‘kaia la ne ofo atu ei ne Lota ana tama fāfine ki te vaitino?’ I lō te ‵kilo atu me e ma‵sei ana mea ne fai, kaia e se mafau‵fau ei tatou ki feitu katoa e uiga ki ei? Muamua la, kāti ne fai ne Lota a te mea tenā ona ko tena fakatuanaki. E pefea la? E mautinoa eiloa me ne iloa ne Lota a te puipuiga ne Ieova a Sala, te avaga a Apelaamo, telā ko te fakatamana o Lota. Ke masaua la me i a Sala e tinogali ‵ki, kae ne fai atu a Apelaamo ki a ia ke fai atu i a ia ko tena tuagane, ona ko tena mataku i a ia ma tamate ne nisi tino ko te mea ke puke ne latou a tou fafine.a Fakamuli ifo, ne puke ei a Sala ki loto i te palesi o Falao. Kae ne oso atu a Ieova, taofi ei a Falao mai te faiga o se mea masei ki a Sala. (Kenese 12:11-20) Kāti ne fakatuanaki a Lota me ka maua foki ne ana tama fāfine a te vaegā puipuiga tenā. Se mea tāua ‵ki me ne saga atu eiloa a Ieova e auala i ana agelu kae ne puipui ei a tamafine konā.
16, 17. (a) I te auala fea kāti ne taumafai ei a Lota o fakapoi io me faka‵numi ne ia a tāgata Sotoma? (e) Faitalia me ne a fakamatalaga a Lota, se a te mea ko mautinoa i a tatou?
16 Ke mafaufau ki te suā feitu tenei. Kāti ne taumafai a Lota o fakapoi io me faka‵numi ne ia a tāgata konā. Kāti ne talitonu a ia me ka sē ma‵nako a te vaitino tenā ki ana tama fāfine ona ko te lasi o te lotou ma‵nako ki amioga fakasotoma. (Iuta 7) E se gata i ei, ne ‵sai feagaiga a tamafine konā ki nisi tāgata o te fa‵kai tenā, tela la, e se taumate ne ‵nofo atu i te vaitino tenā a kāiga, taugasoa io me ko tino fai pisinisi fakatasi mo tāgata kolā ka a‵vaga mo ana tama. (Kenese 19:14) Kāti ne fakamoemoe eiloa a Lota me ona ko te mea tenā, kāti ka ‵pulu ne nisi tāgata i te vaitino tenā ana tama fāfine. Kae kafai ko mavae‵vae a te vaitino tenā, kāti ka sē fakamataku malosi foki.b
17 Faitalia me ne a fakamasakoga mo lagonaga o Lota, e mautinoa eiloa i a tatou a te mea tenei: Me fai eiloa ne Ieova te meatonu, e ‵tau o isi se pogai ‵lei ke taku ei ne ia a Lota se “tagata ‵lei.” Kae mai i amioga matagā a te vaitino i Sotoma, e mata, e ‵tau o fakalotolotolua tatou e uiga ki te fai ne Ieova te mea tonu mai te fakasalaga ne fakaoko atu ne ia ki tino i te fa‵kai masei tenā?—Kenese 19:23-25.
Kaia ne Tamate ei ne Ieova a Usa?
18. (a) Se a te mea ne tupu i te taumafaiga a Tavita o avatu te Pusa ki Ielusalema? (e) Se a te fesili telā e sae aka ona ko te tala tenei?
18 A te suā tala telā e mafai o tai ‵numi i ei a nisi tino ko te taumafaiga a Tavita o ave te pusa o te feagaiga ki Ielusalema. Ne tuku a te Pusa ki luga i te ka fakatekateka kae ne ‵taki atu ne Usa mo tena taina. E fai mai te Tusi Tapu: “I te okoatuga o latou ki te koga tuki saito a Nakono, ne siga te pulumakau, kae tafuke atu ei a Usa o puke te Pusa o te Feagaiga. I konā foki eiloa, ko te Atua eiloa ko kaitaua ki a Usa, tamate eiloa ne ia ona ko te faiga ne ia o te mea tenā. Tenā ne mate eiloa a Usa i konā, i tafa o te Pusa o te Feagaiga.” I nāi masina mai tua ifo i ei, ne manuia eiloa te lua o taumafaiga ke ave a te Pusa o te feagaiga, me ne amo ne te kau Levi mai te matakāiga o Koate i te auala ne manako ki ei te Atua. (2 Samuelu 6:6, 7; Numela 4:15; 7:9; 1 Nofoaiga Tupu 15:1-14) Kāti ka fesili mai a nisi tino: ‘Kaia la ne kaitaua malosi ei a Ieova? A Usa ne taumafai fua o puipui te Pusa ke mo a ma tō.’ Ko te mea ke mo a ma fai ne tatou se fakaikuga sē tonu, se mea ‵lei ke mafaufau ki nisi fakamatalaga kolā e fesoasoani mai ki a tatou.
19. Kaia e se mafai ei o fai ne Ieova se mea sē tonu?
19 E ‵tau o masaua ne tatou me e se mafai o fai ne Ieova se fakamasinoga sē tonu. (Iopu 34:10) Kafai e fai penā, a ia e se alofa, kae e iloa ‵lei ne tatou mai ‵tou sukesukega ki te Tusi Tapu me i te “Atua ko te alofa eiloa.” (1 Ioane 4:8) E se gata i ei, e fakamaoni mai foki te Tusi Tapu me i te “malo [o te Atua] e fakavae ki te amiotonu mo te fai mea tonu.” (Salamo 89:14) E mafai la pefea ne Ieova o fai se mea sē tonu? Kafai e fai a ia penā, ko fakasēaogā eiloa ne ia te fakavae tonu o tena pulega.
20. Ne a pogai ne ‵tau ei o iloa ne Usa a tulafono e uiga ki te Pusa?
20 Ke masaua la me ne ‵tau o masani a Usa mo te Tulafono. Ne sui ne te Pusa a Ieova. E fakaasi mai i te Tulafono me e se ‵tau o patele ki ei so se tino telā e seai sena aiā ki ei, kae e fakaasi manino mai foki i ei me i so se tino e ofa ne ia te tulafono tenā ka fakasala ki te mate. (Numela 4:18-20; 7:89) Tela la, a te aveavega o te pusa tapu tenei, e se se galuega e ‵tau o manatu māmā ki ei. E tonu i a Usa se tino Levi (kae e se se faitaulaga), tela la, ne ‵tau o masani ‵lei a ia mo te Tulafono. E se gata i ei, i tausaga e uke mai mua atu i ei ne avatu ei a te Pusa tenā ke tausi i te fale o tena tamana. (1 Samuelu 6:20–7:1) Ne tuku eiloa i konā i tausaga e 70 ke oko ki te taimi ne manako ei a Tavita ke avatu ki Ielusalema. Tela la, mai te taimi koi foliki ei a ia, ne ‵tau o iloa ‵lei ne Usa a tulafono e uiga ki te Pusa.
21. I te tala o Usa, kaia e tāua ei ke masaua me e lavea ne Ieova a mea i loto o tino?
21 E pelā mo te mea ne sae aka muamua, e lavea ne Ieova a mea i loto o tino. Ona ko te mea e taku mai i tena Muna a faifaiga a Usa e pelā me ne ‘faiga faka-sē-āva,’ kāti ne lavea ne Ieova ana uiga ma‵sei kolā e se ‵sae mai i te tala tenei. E mata, a Usa se tino fia sili, telā e soli faeloa ne ia a tulafono? (Faataoto 11:2) E mata, ne fakamatamata malosi a ia i mua o tino i te ‵takiga ne ia o te Pusa telā ne tausi ne te lotou kāiga? (Faataoto 8:13) E mata, e seki lava te fakatuanaki o Usa ke fakaiku aka ne ia me e se mafai ne Ieova o puipui te pusa tapu telā e sui ne ia Tena fakatasi mai? Faitalia me se a te mea tonu ne tupu, e tali‵tonu eiloa tatou me ne fai ne Ieova a te mea tonu. Kāti ne lavea ne ia se mea i te loto o Usa telā ne fai fakavave ei ne ia tena fakamasinoga.—Faataoto 21:2.
Se Fakavae Mautinoa ke Tali‵tonu ki ei
22. E lavea pefea a te poto o Ieova i fakamatalaga kolā e se aofia ne ia i tena Muna?
22 E lavea atu foki a te lasi o te poto o Ieova ona ko te sē maua i tena Muna a nisi fakamatalaga i nisi taimi. Ko te auala tenā e tuku mai ei ne Ieova ki a tatou a te avanoaga ke tali‵tonu ki a ia. Mai mea kolā ne sau‵tala ki ei, e mata, e se fakaasi manino mai i ei a pogai e ‵tau ei o talia ne tatou a fakamasinoga a Ieova? E tonu, kafai e suke‵suke tatou ki te Muna a Ieova mo ‵tou loto mo ‵tou mafaufau kātoa, e tauloto eiloa ne tatou a mea e lava kae ‵toe e uiga ki a Ieova ke tali‵tonu ei me e fai faeloa ne ia a te mea tonu. Tela la, kafai e isi ne tala i te Tusi Tapu e se mautinoa ‵lei i a tatou, ke na tali‵tonu eiloa tatou me ne fai ne Ieova a te mea tonu.
23. Se a te mea e tali‵tonu ei tatou e uiga ki faifaiga a Ieova i aso mai mua?
23 E ‵tau foki o penā te ‵tou tali‵tonu e uiga ki mea kolā ka fai ne Ieova i aso mai mua. Tela la, e tali‵tonu eiloa tatou me kafai ko fai tena fakamasinoga i te taimi o te fakalavelave lasi, ka sē ‘‵ta fakapalele eiloa ne ia a tino amio‵tonu fakatasi mo tino agasala.’ (Kenese 18:23) Ka sē talia eiloa ne ia ke fai penā ona ko te lasi o tena alofa ki te amiotonu mo te fai mea tonu. E tali‵tonu katoatoa foki tatou me ka fakataunu ne ia a ‵tou manakoga katoa i te ‵toe auala ‵lei i te lalolagi fou telā ka oko mai.—Salamo 145:16.
[Fakamatalaga mai lalo]
a Ne ‵tau eiloa o mataku a Apelaamo, me e fakamatala mai i se tala mua e uiga ki te tamatega ne sotia a Falao te avaga a se fafine taulekaleka kae puke ne latou te fafine tenā.
b Ke maua a nisi fakamatalaga, ke onoono ki The Watchtower i a Tesema 1, 1979, itulau e 31.
E Masaua ne Koe?
• Ne a pogai e ‵tau ei o talia ne tatou a fakamasinoga a Ieova?
• Ne a mea e mafai o fesoasoani mai ke sē fai ne tatou ne fakaikuga ‵se e uiga ki te ofoatuga ne Lota ana tama‵liki fāfine ki te vaitino kaitaūa?
• Ne a pogai e mafai o fesoasoani mai ke malamalama tatou i te pogai ne tamate ei ne Ieova a Usa?
• Se a te loto talitonu e ‵tau o maua ne tatou e uiga ki faifaiga a Ieova i aso mai mua?