Fakatumau se ‘Lōpu Tuatolu’ i te Fakaipoipoga

“A te lōpu telā e fili ki uka e tolu e faigata o ‵motu.”​​—FAILAUGA 4:​12.

1. Ko oi ne fakaipoipo ne ia te tauavaga muamua?

MAI tua o te faitega o lakau mo manu, ne faite ne Ieova te Atua te tagata muamua, ko Atamu. Fakamuli ifo ne fai ne te Atua ke moe Atamu, kae ne fakaaogā ne Ia se ivi kasokaso o Atamu ke faite mai ei sena fesoasoani ‵lei katoatoa. I te taimi eiloa ne lavea ei ne ia tou fafine, ne fai atu Atamu: “Ko fatoā maua se tino e ‵pau mo au, ko ivi mai oku ivi, ko ‵kano mai oku ‵kano.” (Kenese 1:​27; 2:​18, 21-23) Ne fakaasi atu ne Ieova tena taliaga ki te fakatokaga tenei, mai te tuku fakatasi ne ia laua i te fakaipoipoga kae fakamanuia atu foki ki a laua.​​—Kenese 1:​28; 2:​24.

2. Ne fakamasei pefea ne Satani te va o Atamu mo Eva?

² Se mea fakafanoanoa me e seki leva kae ne tupu se fakalavelave ki te fakatokaga a te Atua ki te fakaipoipoga. E pefea la? Ne fakaloiloi ne se agaga masei, telā ne fakaigoa fakamuli ki a Satani, a Eva ke kai ki te lakau fua e tasi telā ne fakatapu ke ‵kai laua ki ei mo tena avaga. Fakamuli ifo, ne kau atu foki a Atamu ki tena avaga i te ‵teke atu ki te aiā o te Atua ke pule mai e pelā foki mo tena takitakiga ‵lei. (Kenese 3:​1-7) I te taimi ne fesili atu ei a Ieova ki te tauavaga e uiga ki te mea ne fai ne laua, ne iloa aka i ei me ko se ‵lei te va o laua. Ne ‵losi atu Atamu ki tena avaga, penei: “Ko te fafine tenei ne aumai ne koe ke ‵nofo maua, ne aumai ne ia te fuaga o te lakau ki a au, telā ne kai ei au ki ei.”​​—Kenese 3:​11-​13.

3. Se a te kilokiloga ‵se telā ne ati aka ne nisi tino Iutaia?

³ I senitenali talu mai te taimi tenā, ko oti eiloa ne fakaaogā ne Satani a togafiti fai lēmū e uke ke fakamasei ei a vā o taki tauavaga. E pelā me se fakaakoakoga, ne fakaaogā ne ia i nisi taimi a takitaki lotu ke fakamalosi aka ne latou a kilokiloga sē ‵lei ki te fakaipoipoga. Ne manatu mā‵mā a nisi takitaki lotu Iutaia ki tulaga o te Atua, mai te talia ne latou a tāgata ke ‵tala olotou avaga ona fua ko tamā fakalavelave e pelā mo te faka‵kona malosi o mea‵kai. Kae ne fai mai Iesu: “So se tino e ‵tala tena avaga kae seki mulilua, e mulilua eiloa a ia manafai e toe avaga ki se isi fafine.”​​—Mataio 19:9.

4. Ne fakamasei pefea a fakaipoipoga i aso nei?

⁴ Koi fakalavelave eiloa Satani i te taumafaiga o fakamasei a fakaipoipoga. A te talia ke fakaipoipo a tāgata ki tāgata mo fāfine ki fāfine, te ‵nofo fakatasi kae se avaga, mo te faigofie ke ‵tala a avaga e fakamaoni mai ei te manuia o tou tagata i te feitu tenei. (Faitau te Epelu 13:4.) E pelā me ne Kelisiano, ne a mea e mafai o fai ne tatou ke se pokotia ei i kilokiloga ‵fuli fakakōtua ki te fakaipoipoga? Ke na mafau‵fau nei tatou ki nisi uiga kolā e iku atu ki se fakaipoipoga fiafia.

Ke Aofia Faeloa Ieova i te Fakaipoipoga

5. Se a te uiga o te tugāpati fakatusa ko te “uka e tolu” i te fakaipoipoga?

⁵ Ko te mea ke manuia se fakaipoipoga, e ‵tau o aofia Ieova i te fesokotakiga tenā. E fai mai tena Muna: “A te lōpu telā e fili ki uka e tolu e faigata o ‵motu.” (Failauga 4:​12) A te tugāpati ko te “uka e tolu” se tugāpati fakatusa. Kafai e fakagalue te tugāpati fakatusa tenei i te fakaipoipoga, e fakauiga a uka e lua muamua ki te tagata mo tena avaga fafine, kolā e fili fakatasi mo te uka tāua, ko Ieova te Atua. A te ‵kau fakatasi mo te Atua e fakamalosi aka ei te tauavaga ke mafai o fakafesagai atu ki fakalavelave, kae ko te kī tāua foki ki te mauaga o te ‵toe fiafia sili i te fakaipoipoga.

6, 7. (a) Ne a mea e mafai o fai ne Kelisiano ke fakamautinoa aka ei me e aofia te Atua i olotou fakaipoipoga? (e) Ne a mea e fakatāua ne se tuagane e tokotasi i tena avaga?

⁶ Ne a mea e mafai o fai ne se tauavaga ke fakamautinoa aka me i te lā fakaipoipoga e fai pelā me se lōpu tuatolu? Ne usu mai te faisalamo ko Tavita: “Toku Atua, e fiafia au o fai tou loto! E tausi ne au au akoakoga i toku loto.” (Salamo 40:8) A ‵tou a‵lofa ki te Atua e fakamalosi foki ei tatou ke tavini atu ki a ia mo te loto kātoa. Tela la, e ‵tau mo te tagata mo te fafine o ati aka ne laua se fesokotakiga totino pili mo Ieova kae ke fia‵fia foki o fai tena loto. E ‵tau foki mo laua o fakatau fakamalosi aka te alofa o lā avaga ki te Atua.​​—Faataoto 27:17.

⁷ Kafai e ‵mau tonu i ‵tou loto a te tulafono a te Atua, ka lavea atu i a tatou a uiga e pelā mo te fakatuanaki, te fakamoemoega mo te alofa kae ka fesoasoani atu ei ki te fakamalosiakaga o te fakaipoipoga. (1 Kolinito 13:13) Ne fai mai a Sandra telā se Kelisiano kae ko oti ne fakaipoipo i tausaga e 50, penei: “A te mea telā ne fakatāua malosi ne au i taku avaga ko ana fakatakitakiga mo pati fakatonutonu kolā e fakavae ki te Tusi Tapu mo tena alofa ki a Ieova, telā e sili atu i tena alofa ki a au.” Tāgata a‵vaga, e mata, e mafai foki o fai‵pati penā otou avaga e uiga ki a koutou?

8. Se a te mea e manakogina i te fakaipoipoga ke maua mai i ei a mea “aogā”?

⁸ E pelā me se tauavaga, e mata, e fakamuamua ne koulua a mea faka-te-agaga i te lū olaga? E se gata i ei, e mata, e kilo atu koe ki tau avaga e pelā eiloa me ko tou soa i te taviniga ki a Ieova? (Kenese 2:​24) Ne tusi mai te tupu poto ko Solomona: “A te tokolua e ‵lei atu i te tokotasi, me e lasi atu te aogā o galuega e fai ne te tokolua.” (Failauga 4:9) E tonu, e ‵tau o ga‵lue malosi a te tagata mo te fafine avaga ke maua ei a mea “aogā” kolā e iku atu ki se fesokotakiga alofa kae malosi telā e maua i ei te fakamanuiaga a te Atua.

9. (a) Ne a tiute e maua ne tāgata a‵vaga? (e) E ‵tusa mo te Kolose 3:​19, e ‵tau o pefea a faifaiga a te tagata ki tena avaga?

⁹ E lavea atu me e aofia te Atua i te fakaipoipoga i taumafaiga a te tagata mo te fafine avaga ke ola e ‵tusa mo Ana fakatakitakiga. E maua ne tāgata a‵vaga a te tiute tāua ke tausi atu ki manakoga faka-te-foitino e pelā foki mo manakoga faka-te-agaga o te kāiga. (1 Timoteo 5:8) E fakamalosi atu foki ki a latou ke amanaia ki lagonaga o olotou avaga. E fai‵tau tatou i te Kolose 3:19: “Tāgata, e ‵tau mo koutou o a‵lofa ki otou avaga, kae sa fakasauā ki ei.” Ne fakamatala mai ne se tino poto i te Tusi Tapu me e aofia i te pati ko te “fakasauā” a te “faiatuga o pati faka‵mae loto, io me ko pati ‵mafa ki a latou, kae sē fia fakaasi atu foki te alofa atafai, tausiga, puipuiga mo te fesoasoani atu ki a latou.” E tonu, e se ‵tau eiloa o isi ne vaegā faifaiga penei i loto i te kāiga Kelisiano. A te tagata avaga telā e pule atu mo te alofa ki tena kāiga e fakamalosi aka foki ne ia te fakalogo o tena avaga ki a ia.

10. Se a te uiga telā e ‵tau o fakaasi atu ne fāfine Kelisiano a‵vaga?

¹⁰ A fāfine Kelisiano kolā e kausaki ke aofia Ieova i te lotou fakaipoipoga e ‵tau o fakafetaui aka olotou olaga ki mea e manako ki ei a Ieova. Ne tusi mai te apositolo ko Paulo: “A koutou e fāfine, ke faka‵logo koutou ki otou avaga, e pelā eiloa mo te otou faka‵logo ki te Aliki. Me i te tagata e isi sena pule i luga i tena avaga, e pelā eiloa mo Keliso e isi foki sena pule i te ekalesia.” (Efeso 5:​22, 23) Ne takitaki ‵se ne Satani a Eva, i te fakamalosiakaga o te loi me ka maua te fiafia tonu māfai e tu tokotasi mai te Atua. Ko lavea faka‵lei atu nei te agaga fia tu tokotasi i fakaipoipoga e uke. Kae ko fāfine kolā e maua ne latou te kilokiloga a te Atua ki te fakaipoipoga e fia‵fia eiloa o faka‵logo ki ulu o olotou kāiga a‵lofa. E masaua ne latou me ne fai ne Ieova a Eva e pelā me se “fesoasoani” ki tena avaga, telā e mautinoa eiloa me ne kilo atu te Atua ki ei e pelā me se tulaga taulia ‵ki. (Kenese 2:18) A te fafine Kelisiano telā e talia mo te fiafia ne ia a te fakatokaga tenei e “fakamatamata” eiloa ki ei tena avaga.​—Faataoto 12:4.

11. Se a te mea ne fai mai ne se taina me ne fesoasoani atu ki tena fakaipoipoga?

¹¹ A te suā auala aogā ke aofia ei a te Atua i se fakaipoipoga ko te sukesuke fakatasi o te tauavaga ki te Muna a te Atua. Ne fai mai a Gerald telā ne fiafia faeloa i tena olaga fakaipoipo i tausaga e 55, penei, “A te ‵toe vailakau tāua ke maua ei se fakaipoipoga manuia ko te faitau mo te sukesuke fakatasi ki te Tusi Tapu.” Ne toe fakaopoopo mai a ia, “A te faiga fakatasi o mea, maise eiloa i te feitu faka-te-agaga, e fai ei ke gasolo o ‵pili te fesokotakiga i te va o taki tauavaga kae penā foki loa mo Ieova.” A te sukesuke fakatasi ki te Tusi Tapu e fesoasoani atu ki te kāiga ke masaua faeloa ne latou a fakatakitakiga a Ieova, e fakamalosi aka foki latou i te feitu faka-te-agaga, kae ke gasolo atu faeloa ki mua.

12, 13. (a) Kaia e tāua malosi ei mō tauavaga ke ‵talo fakatasi? (e) Ne a nisi fakatokaga faka-te-agaga e fakamalosi aka ei te fakaipoipoga?

¹² E ‵talo fakatasi foki a tauavaga fia‵fia. Kafai ko “taku atu” ne te tagata avaga mai tena ‵kanoloto a manakoga fakapito i lā fakanofonofoga, ka fakamalosi aka fua ei te fesokotakiga i te fakaipoipoga. (Salamo 62:8) E pelā me se fakaakoakoga, e sili atu te faigofie ke se saga atu ki kinauga a koulua mo tau avaga māfai ko oti ne ‵talo fakatasi koulua ki te Atua Malosi Katoatoa mō ne fakatakitakiga mo fakatonutonuga! (Mataio 6:​14, 15) E ‵tusa mo te ‵talo a laua, se mea ‵lei mo tino taki tokotasi ke fakaiku aka ke tumau i te ‘fakatau fesoasoani kae ke fakatau fakamagalo foki.’ (Kolose 3:13) Ke masaua me e fakaasi atu i te faiga o ‵talo a te fakalagolago ki te Atua. Ne fai mai te tupu ko Tavita: “A mea ola katoa e ‵kilo ki a koe mo te fakamoemoe.” (Salamo 145:15) Kafai e ‵kilo atu tatou mo te fakamoemoe ki te Atua i te faiga o ‵talo, ka se uke a mea e manava‵se tatou ki ei ona ko te iloa atu me e ‘atafai mai eiloa a ia ki a tatou.’​​—1 Petelu 5:7.

¹³ A te suā auala ke aofia a Ieova i te fakaipoipoga ko te kau atu ki fakatasiga a te fakapotopotoga kae ke ga‵lue fakatasi foki i te galuega talai. E tauloto eiloa a tauavaga i taimi o ‵tou fakatasiga ki auala ke ‵teke atu ei ki “auala ma‵sei” kolā e fakaaogā ne Satani ke fakamavae‵vae ei a kāiga. (Efeso 6:11) Kae e fakamasani eiloa a te tauavaga telā e ga‵lue fakatasi sāle i te galuega talai ki te faiga ‘ke ‵mautakitaki, kae ke se gasue‵sue’ foki laua.​—1 Kolinito 15:58.

I Taimi e ‵Sae Aka ei a Fakalavelave

14. Ne a mea e mafai o fai ei ke uke a fakalavelave i te fakaipoipoga?

¹⁴ E tonu, kāti e se fai a manatu fesoasoani mai luga nei e pelā me ne mea ‵fou, kae kaia e se sau‵tala fakatasi ei koulua ki ei mo tau avaga? Ke onoono aka māfai e isi ne manatu e aogā ki tau fakaipoipoga. E fai ‵tonu mai te Tusi Tapu me i tino foki kolā e aofia ne latou te Atua i olotou fakaipoipoga “ka maua ne latou a fakalavelave faka te lalolagi.” (1 Kolinito 7:28) Ona ko te tulaga sē ‵lei katoatoa, fakamalosiga ma‵sei mai te lalolagi amio solitulafono tenei, mo malei a te Tiapolo, e mafai foki o fai ei ke uke a fakalavelave i loto i fakaipoipoga a tavini fakamaoni a te Atua. (2 Kolinito 2:​11) Kae e fesoasoani mai a Ieova ke mafai ne tatou o fakafesagai atu ki vaegā fakalavelave penā. E tonu, e mafai eiloa o manuia i ei. Ne ‵galo a manu, tavini mo tama‵liki a te tagata fakamaoni ko Iopu. Kae ne fai mai te Tusi Tapu: “E ui eiloa i mea katoa kolā ne ‵tupu, ka ko Iopu e seki agasala eiloa o ‵lou me ko te Aliki e pogai ei a mea konā ne ‵tupu.”​—Iopu 1:​13-​22.

15. E mafai pefea o kaitaua se tino ona ko te uke o fakalavelave, kae e mafai pefea o saga atu mo te poto tena avaga ki ei?

¹⁵ I te suā feitu, ne fai atu te avaga a Iopu ki a ia: “A koe e tumau eiloa tou fakatuanaki ki te Aliki, ne? Ai a se na muna masei ei ne koe te Atua ko mate ei koe?” (Iopu 2:9) E tonu, kafai ko ‵sae aka fakalavelave io me ko nisi fakanofonofoga faiga‵ta, a te manavase telā e oko fakatasi mai mo mea konā e mafai o fai ei ke gasuesue se tino e aunoa mo te mafaufau. Ne fai atu te tagata poto: “A faifaiga sauā e mafai o fakavalea ne ia te tagata poto.” (Failauga 7:​7, Tusi Paia, Samoa) Kafai ko faipati kaitaua atu tau avaga ki a koe ona ko fakalavelave io me ko “faifaiga sauā,” taumafai ke se kaitaua koe. A te tali atu foki mo te kaitaua e mafai o fai ei ke faipati atu ne se tokotasi i a koulua a pati kolā ka fai ei ke masei atu te fakalavelave. (Faitau te Salamo 37:8.) Tela la, ke se saga atu ki “muna konā ne fai valevale atu” kolā kāti ne māfua mai fua i te kaitaua mo te loto vāivāi.​—Iopu 6:3.

16. (a) E aogā pefea ki te fakaipoipoga a pati a Iesu i te Mataio 7:​1-5? (e) Kaia e manakogina malosi ei a te paleni ‵lei i te fakaipoipoga?

¹⁶ E ‵tau o paleni ‵lei a mea kolā e fakamoe‵moe ki ei a taki tauavaga. Kāti e lavea ne se tino e tokotasi a faifaiga tu ‵kese i te suā tino kae mafaufau ifo penei, ‘E mafai eiloa o ‵fuli ne au a ia.’ Mai te alofa mo te loto kufaki, e mafai o fesoasoani atu koe ki tau avaga ke momea malielie aka eiloa tena ‵lei. Ke se puli la me ne fakatusa ne Iesu a te tino telā e mataonoono ki mea ‵se a te suā tino ki se tino telā e lavea ne ia te “potu lakau” i te mata o tena taina kae se lavea ne ia te “lakau” i tena mata. Ne fakamalosi mai Iesu ki a tatou: “Sa fakamasino atu ki nisi tino, ko te mea ke mo a e fakamasino koutou ne te Atua.” (Faitau te Mataio 7:​1-5.) E se fakauiga i ei me e se ‵tau o se ‵saga atu ki mea ‵se matagā. Ne fai mai a Lopati telā ne fakaipoipo i tausaga toeitiiti ko kātoa te 40, penei: “A te sē ma o fakaasi ‵tonu atu a mea ki tau avaga fakatasi mo te loto fiafia o talia a manatu fesoasoani kāti e fai i ei ke fai ne te tauavaga a fakama‵fuliga i lā olaga.” Tela la, ke na paleni ‵lei koe. I lō te manavase faeloa ki faifaiga kolā e manako koe ke fai ne tau avaga, taumafai ke maua ne koe te loto fakafetai kae ke fiafia koe ki uiga ‵lei kolā ko maua nei ne ia.​​—Failauga 9:9.

17, 18. Kafai ko uke fakalavelave, tefea te koga e ‵tau o ‵sala atu tatou ki ei mō se fesoasoani?

¹⁷ E mafai o oko mai a tofotofoga māfai ko ‵fuli a fakanofonofoga i te olaga. E mafai o fe‵paki se tauavaga mo fakalavelave māfai ko isi ne tama‵liki. E mafai o masaki malosi tau avaga io me se tamaliki. E mafai o manakogina malosi ke tausi atu ki mātua kolā ko ma‵tua ‵ki. E mafai o olo atu au tama‵liki kolā ko ma‵tua o ‵nofo i koga ‵mao ‵ki. E mafai foki o ‵sae aka a nisi fakama‵fuliga ona ko tauliaga mo tiute e ‵tau o fai mō te fakapotopotoga. A fakama‵fuliga katoa konei e mafai o iku atu ki nisi fakalavelave mo te sē tokagamalie i te fakaipoipoga.

¹⁸ Kafai ko se mafai eiloa o kufaki koe i fakalavelave i tau fakaipoipoga, ne a au mea e mafai o fai? (Faataoto 24:10) Ke se ‵fiu koe! E manako malosi a Satani ke tiakina ne se tavini a te Atua te tapuakiga tonu. Ka sili atu tena fiafia māfai e fai penā se tauavaga. Tela la, fai te ‵toe mea e mafai o fai ke tumau tau fakaipoipoga e pelā me se lōpu tuatolu. E maua i te Tusi Tapu a tala e uke o tino kolā ne tumau i te fakamaoni faitalia a tofotofoga faiga‵ta. E pelā me se fakaakoakoga, i se taimi e tasi, ne fakaasi atu ne Tavita a mea katoa i tena loto ki a Ieova, i ana pati: “Te Atua, a koe ke alofa mai ki a au, me i a au ko ta ne oku fili; e fakasauā mai ki a au i aso katoa.” (Salamo 56:1) E mata, ko oti ne fakasauā atu ou “fili” ki a koe? Faitalia me e māfua mai te fakalavelave o koe mai se tino e se masani io me masani koulua, ke masaua la: Ne maua ne Tavita te malosi ke kufaki, kae e mafai o fai foki koe penā. Ne fai mai Tavita: “Au ne ‵talo ki te Aliki kae ne tali mai a ia ki a au; ne fakasao ne ia au i mea katoa ne mataku au ki ei.”​​—Salamo 34:4.

Nisi Fakamanuiaga

19. E ‵teke atu pefea tatou ki osomaiga a Satani?

¹⁹ I te taimi tenei o te gataga, e ‵tau mo tauavaga o “fakamalosi atu te suā tino ki te suā tino, ke fesoasoani foki te suā tino ki te suā tino.” (1 Tesalonia 5:​11) Ke se puli me koi mafaufau eiloa Satani me e fakamaoni fua tatou ki a Ieova ona ko ‵tou manakoga kaima‵nako. Ka fakaaogā ne ia so se mea e mafai, e aofia i ei te fakamasei atu ki fakaipoipoga, ko te mea ke se fakamaoni tatou ki te Atua. Ke ‵teke atu ki osomaiga a Satani, e ‵tau o tali‵tonu katoatoa tatou ki a Ieova. (Faataoto 3:​5, 6) Ne tusi mai Paulo: “E mafai ne au o fai a mea katoa konā, ona ko te fakamalosi mai o Keliso ki a au.”​​—Filipi 4:​13.

20. Ne a fakamanuiaga e maua mai te tumau i te aofia o Ieova i te fakaipoipoga?

²⁰ E uke ‵ki a fakamanuiaga e maua ona ko te aofia o te Atua i te fakaipoipoga. Ko oti eiloa ne fakamaoni aka ne Ioelu mo tena avaga i tausaga e 51 te ‵tonu o te mea tenā. Ne fai mai tou tagata: “E fakafetai faeloa au ki a Ieova ona ko taku avaga mo te olaga fiafia o maua. A ia ko toku toe soa ‵lei.” Kaia ne malosi ei te tulaga o te lā fakaipoipoga? “Ne taumafai faeloa maua o fakatau fakaasi atu te atafai, te kufaki mo te alofa.” E seai se tino i te olaga nei e mafai o fai penā i se auala ‵lei katoatoa. Kae ke na taumafai malosi nei tatou o fakagalue a fakatakitakiga i te Tusi Tapu kae ke tumau i te aofia ne tatou a Ieova i ‵tou fakaipoipoga. Kafai e fai tatou penā, ko fai ei ‵tou fakaipoipoga e pelā mo “te lōpu telā e ‵fili ki uka e tolu e faigata o ‵motu.”​​—Failauga 4:​12.

E Masaua ne Koe?

• Se a te uiga ke aofia Ieova i te fakaipoipoga?

• Ne a mea e ‵tau o fai ne te tauavaga māfai ko ‵sae aka a fakalavelave?

• E iloa pefea ne tatou māfai e aofia te Atua i te fakaipoipoga?

[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 20]

A te ‵talo fakatasi e fesoasoani atu ki tauavaga ke fakafesagai atu ki tulaga faiga‵ta