Ke Tele i te Fakatau‵telega mo te Loto Kufaki

“Ke ‵tele tatou mo te loto fai ki mua ke maua te manumalo i te fakatau‵telega tenei e takato mai i mua o tatou.”—EPELU 12:1.

1, 2. Se a te mea ne fakatusa ki ei ne te apositolo ko Paulo a te olaga o te Kelisiano?

I TAUSAGA takitasi, e fai faeloa a fakatau‵telega ‵loa i koga e uke. E tasi eiloa te fakamoemoega o tino ‵fai i te ‵tele—ke ‵sili latou i te fakatau‵telega. Mō latou, a te taumafai ke fakaoti te fakatau‵telega se mea e fakamata‵mata latou ki ei.

² I te Tusi Tapu, ne fakatusa eiloa te olaga o se Kelisiano ki se fakatau‵telega. Ne faka‵mafa atu ne te apositolo ko Paulo a te manatu tenei ki ana taina Kelisiano i Kolinito i tena tusi muamua ki a latou. Ne tusi atu a ia: “E iloa tonu ne koutou me i te fakatau‵telega, e ‵tele katoa a tino i ei, kae tokotasi fua e maua ne ia te fakailoga. Tela la, tele mo te fakamoemoega ke maua ne koe te fakailoga.”​​—1 Kolinito 9:​24.

3. Kaia e fai atu ei a Paulo me e tokotasi fua te tino tele e sili?

³ E mata, ne fai mai a Paulo me e tokotasi fua te Kelisiano mai i a latou konā ka maua ne ia te fakailoga o te ola kae ko te ‵toega o tino kolā ne ‵tele ka se aoga eiloa? Ikai e se penā loa! A tino ‵tele e fakamasani kae taumafai malosi ke ‵sili latou. E manako foki a Paulo ke taumafai malosi a Kelisiano e uiga ki te lotou fakamoemoega mō te ola se-gata-mai. Mai te faiga penā, ko mafai ei ne latou o fakamoe‵moe ke maua te fakailoga o te ola. Ao, i te fakatau‵telega faka-Kelisiano, a tino katoa kolā e oko atu ki te fakaotiga ka maua ne latou te fakailoga tenā.

4. Ne a mea e ‵tau o mafau‵fau tatou ki ei e uiga ki te fakatau‵telega telā e takato mai i ‵tou mua?

⁴ E fakamalosi loto a pati konā, kae se mea tonu, ki a latou katoa kolā e fakatau‵tele atu i aso nei ke maua ne latou te ola. Kaia? Me i te fakailoga​​—faitalia me ko te ola i te lagi io me ko te lalolagi Palataiso​​—e seai sena nafa. E tonu, e loa kae faigata te fakatau‵telega; e uke a fakalavelave, faka‵tukaga, mo mea fakama‵taku i te auala tenā. (Mataio 7:​13, 14) Se mea fakafanoanoa, me i te tokoukega ko fakata‵mala, ko fi‵ta, io me ko ‵siga. Ne a la malei mo mea fakama‵taku e aofia i te fakatau‵telega mō te ola? E mafai pefea o ‵kalo keatea tatou mai i ei? Ne a mea e mafai ne koe o fai ke oko atu koe ki te fakaotiga kae ke sili foki koe i te fakatau‵telega tenā?

E Manakogina ke Manumalo te Loto Kufaki

5. E pelā mo te mea ne tusi i te Epelu 12:​1, se a te fakamatalaga ne fakatoka ne Paulo e uiga ki se fakatau‵telega?

⁵ I tena tusi ki Kelisiano Epelu i Ielusalema mo Iutaia, ne fakatoka foki ne Paulo a fakamatalaga ki vaegā tafaoga io me ko fakatau‵telega. (Faitau te Epelu 12:1.) Ne seki saga atu fua a ia ki te pogai e ‵tau ei o aofia i te fakatau‵telega kae ne faka‵mafa atu foki ne ia a mea e ‵tau o fai ne se tino ke sili ei a ia. A koituai o suke‵suke tatou ki manatu fakatonutonu o Paulo ki Kelisiano Epelu ke lavea ne tatou a fakaakoakoga mai i ei, ke onoono aka tatou ki te mea telā ne fakamalosi atu ki a Paulo ke tusi tena tusi mo te mea telā ne taumafai a ia ke fakamalosi ki ana tino fai‵tau ke fai.

6. Se a te fakamalosiga masei ne fakafesagai atu ki ei a Kelisiano mai i takitaki lotu?

⁶ Ne fakafesagai atu a Kelisiano i te senitenali muamua, maise loa a latou kolā e ‵nofo i Ielusalema mo Iutaia, ki mea faiga‵ta mo fakalavelave e uke. Ne fe‵paki latou mo fakamalosiga mai takitaki lotu Iutaia, kolā ne fakaaoga ne latou a fakamalosiga konā ki luga i tino. I aso mua, ne manumalo eiloa a takitaki konei i te faiga ke taku fakamasei a Iesu Keliso e pelā me se tino ‵teke kae tamate e pelā me se tino ofa tulafono. Kae ne seki taofi aka ne latou a te ‵tekeatuga tenei. I te tusi o Galuega, e fai‵tau tatou ki tala kese‵kese e uiga ki te auala ne fakamatakutaku kae taua atu ei latou ki Kelisiano, telā ne kamata mai tua ifo o vavega kolā ne ‵tupu i te Penitekoso i te 33 T.A. E mautinoa eiloa me ne fai ne te mea tenei ke faigata te olaga o tino fakamaoni.​​—Galuega 4:​1-3; 5:​17, 18; 6:​8-​12; 7:​59; 8:​1, 3.

7. Ne a taimi faiga‵ta ne oko atu ki Kelisiano kolā ne tusi atu ki ei a Paulo?

⁷ Ne ola foki a Kelisiano konā i te vaitaimi mai mua malie eiloa o te gataga o te fakanofonofoga o mea a te kau Iutaia. Ne fai atu a Iesu ki a latou e uiga ki te fakamaofaga telā ka oko atu ki te fenua o tino Iutaia sē fakamaoni. Ne fai atu foki ne ia ki ana soko a mea kolā ka ‵tupu mai mua malie loa o te gataga, kae tuku atu ki a latou a fakatonuga ma‵nino e uiga ki mea kolā e ‵tau o fai ke ‵sao ei latou. (Faitau te Luka 21:​20-​22.) Kae, ne a mea e mafai ne latou o fai? Ne fakailoa atu a Iesu, penei: “Fakaeteete koutou! Ke mo a ma to fai ‵kaiga kae ko‵na sale, io me manava‵se ki mea o te olaga nei, i te mea manafai e fakapoi mai te aso tenā ki a koutou.”​​—Luka 21:34.

8. Ne a mea e mafai ei o fai a nisi Kelisiano ke fakata‵mala io me fi‵ta?

⁸ I te taimi ne tusi ei ne Paulo tena tusi ki tino Epelu, kae tai kātoa te 30 tausaga ko ‵teka talu mai te taimi ne tuku atu ei ne Iesu te fakailoaga tenā. Ne pokotia pefea a Kelisiano i te vaitaimi tenā? Ne taka‵vale a nisi tino ona ko fakamalosiga mo faka‵tukaga e uiga ki mea o te olaga kae ne seki mafai o ga‵solo atu ki mua i te feitu faka-te-agaga ko te mea ke fakamalosi aka ei latou. (Epelu 5:​11-​14) Kāti e mafau‵fau a nisi tino me i te olaga e mafai o faigofie māfai e tau‵tali atu latou i te tokoukega o tino Iutaia i olotou tafa.Tela la, ne seki tiakina katoatoa ne tino Iutaia konā a te Atua; koi tumau eiloa latou i te tau‵tali ki tena Tulafono i nisi feitu. Ne fakamalosi io me fakamatakutaku a nisi Kelisiano ne tino i te fakapotopotoga kolā e paka‵laga atu ke ‵piki ‵mau ki te Tulafono a Mose mo olotou tuu. Ne a pati e mafai o fai atu ne Paulo kolā e mafai o fesoasoani atu ki taina Kelisiano ke tumau i te matapula‵pula i te feitu faka-te-agaga kae ‵tele atu i te fakatau‵telega mo te kufaki?

9, 10. (a) Ke oko ki te fakaotiga o te Epelu mataupu e 10, se a te fakamalosiga a Paulo e fai‵tau ne tatou i ei? (e) Kaia ne tusi mai ei a Paulo e uiga ki galuega fakamaoni a tino tali‵tonu i aso mua?

⁹ Se mea fakafiafia ke iloilo aka ne tatou a te auala ne taumafai ei a Paulo, mai lalo i te fakamalosiga a te Atua, ke fakamalosi atu ki Kelisiano Epelu. I te mataupu e 10 o tena tusi, ne fakasino atu a Paulo me i te Tulafono tenā “se ata ‵nefu fua o mea ‵lei ka oko mai” kae ne fakaasi manino mai i ei a te tāua o te taulaga togiola a Keliso. I te fakaotiotiga o te mataupu tenā, ne fakamalosi atu a Paulo ki ana tino fai‵tau: “E ‵tau koutou o kufaki, ko te mea ke fai ne koutou a te loto o te Atua, ke maua a te mea ne folafola mai ne ia. E pelā mo muna a te Tusi: “‘E se leva eiloa nei, kae oko mai a ia telā e vau; e se fakatuatuai eiloa.’”​​—Epelu 10:​1, 36, 37.

¹⁰ I te Epelu mataupu e 11, ne fakamatala atu ne Paulo mo te atamai a te uiga o te fakatuanaki tonu ki te Atua. Kae e fakaasi mai ne ia e auala i fakaakoakoga mua a tagata mo fafine kolā ne fakatuanaki. E mata, a te mea tenā se fakamasakoga sē aoga? Ikai eiloa. Ne fatoa iloa ne te apositolo me i ana taina tapuaki e ‵tau o iloa ne latou me e manakogina i te fakatuanaki a faifaiga loto ‵toa mo te kufaki. A fakaakoakoga ‵gali ne tuku mai ne tavini fakamaoni a Ieova i aso mua e mafai o fakamalosi aka ei a tino Epelu ke fakafesagai atu ki fakalavelave mo mea faiga‵ta kolā e fe‵paki mo latou. Tela la, mai tua o te fakasologa o galuega o te fakatuanaki o tino fakamaoni konā i aso mua, ne mafai ei o fai atu a Paulo, penei: “Kae penei mo tatou, ko sio fakatamilo ne akoakoga ‵lei a tino tali‵tonu fakamaoni i aso ko ‵teka. Tela la, ke tiakina ne tatou a mea ‵mafa katoa kolā e fakalave‵lave mai, mo agasala kolā e ‵piki ‵mau ki luga i a tatou, kae ke ‵tele tatou mo te loto fai ki mua ke maua te manumalo i te fakatau‵telega tenei e takato mai i mua o tatou.”​​—Epelu 12:1.

“Tino Tali‵tonu Fakamaoni”

11. Ne a ikuga e mafai o maua ne tatou mai te mafau‵fau ki te tokoukega o “tino tali‵tonu fakamaoni”?

¹¹ A te tokoukega o “tino tali‵tonu fakamaoni” e se ko tino maimoa masani, kolā e ‵nofo atu fua i konā ke onoono ki te fakatau‵telega io me ke lavea ne latou te tino tele telā e fia‵fia latou ki ei io me ko te potukau telā e sili. A ko latou ko tino kolā e aofia i ei, e pelā me ne tino ‵tele i te fakatau‵telega. Kae ne ‵tele atu latou mo te manuia i te fakatau‵telega ke oko loa ki te fakaotiga. E tiga eiloa ko ‵mate atu, ne mafai o ‵kilo atu ki a latou e pelā me ne fakamalosiga ki tino ‵fou e ‵tele i se fakatau‵telega. Mafaufau ki lagonaga o se tino e kau i te fakatau‵faiga māfai ne iloa ne ia me e isi ne tino e onoono atu ki a ia ne tino ‵tele foki. E mata, ka se taumafai a ia o fai te ‵toe mea ‵lei e mafai ne ia o fai? E mafai ne tino tali‵tonu i aso mua o fakamaoni atu me e mafai eiloa o sili te tino i te fakatau‵telega fakatusa tenā, faitalia te faigata. Tela la, mai te masaua faeloa o te fakaakoakoga a “tino tali‵tonu fakamaoni,” ne mafai ei o maua ne Kelisiano Epelu i te senitenali muamua a te loto toa kae ‘tele mo te loto fai ki mua i te fakatau‵telega’​​—e penā foki tatou i aso nei.

12. E aoga pefea ki a tatou a fakaakoakoga a Paulo?

¹² A te tokoukega o tino fakamaoni kolā ne taku mai ne Paulo e ‵pau eiloa olotou fakanofonofoga mo tatou. E pelā me se fakaakoakoga, ne ola a Noa i te taimi ne fakaseai ei te lalolagi i te Lolo. Ko ola nei tatou i te vaitaimi o te gataga o te olaga tenei. Ne fakailoa atu ki a Apelaamo mo Sala ke tiakina te lā fenua tonu ko te mea ke kausaki atu ki te tapuakiga tonu kae fakatalitali ki te fakataunuga o te folafolaga a Ieova. Ne fakamalosigina tatou ke mo a e mafau‵fau ifo ki a tatou eiloa kae ke maua te taliaga a Ieova mo ana fakamanuiaga mō tatou. Ne faimalaga atu a Mose i se koga lavaki fakamataku ki te Fenua o te Folafolaga. E olo atu tatou i se auala i loto i te fakanofonofoga tenei o mea ki te lalolagi fou telā ne folafola mai. A mea katoa kolā ne fe‵paki mo tagata konei, i te taimi ne manumalo kae takavale latou, te lotou ma‵losi io me ko olotou vāivāiga, ne mea e aoga ‵tonu eiloa ke mafau‵fau tatou ki ei.​​—Loma 15:4; 1 Kolinito 10:11.

Ne Manumalo Latou​​—E Pefea la?

13. Ne a mea faiga‵ta ne fepaki mo Noa, kae ne a mea ne fai ei ke manumalo a ia?

¹³ Ne a mea ne mafai ei ne tavini konei a Ieova o fai ke kufaki kae manumalo i te fakatau‵telega? Mafaufau ki pati a Paulo ne tusi e uiga ki a Noa. (Faitau te Epelu 11:7.) A “te lofiaga ki te lalolagi ke ‵ta fakapalele ei a mea ola katoa” se mea telā ne seki iloa ne Noa me “ka ‵tupu i aso mai mua.” (Kenese 6:​17) Se mea telā ne seki tupu eiloa muamua. Kae ne seki manatu māmā a Noa ki ei e pelā me se mea e se mafai o tupu. Kaia? Me ne fakatuanaki a ia me i so se mea ko oti ne faipati ki ei a Ieova, ka fai eiloa ne ia. Ne seki mafaufau a Noa me e faigata ‵ki a te mea telā ne fakatonu atu ke fai ne ia. Kae “ne fai eiloa ne Noa.” (Kenese 6:​22) Mafaufau ki mea katoa kolā ne ‵tau o fai ne Noa​​—te faitega o te vaka, te fakamaopoopoga o manu, te faka‵fonuga o te vaka ki mea‵kai mō tino e pelā foki mo manu, te talaiatuga o te fekau, mo te faiga ke ma‵losi tena kāiga i te feitu faka-te-agaga​​—a mea konei e sē se galuega foliki ke “fai.” Kae ne iku atu a te fakatuanaki mo te kufaki o Noa ki te ola mo fakamanuiaga mō ia mo tena kāiga.

14. I tulaga fea ne fakaasi atu ei ne Apelaamo mo Sala a te fakatuanaki ki te Atua kae ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai te lā fakaakoakoga?

¹⁴ Ne fakasino atu a Paulo ki a Apelaamo mo Sala e pelā me ne vaega o “tino tali‵tonu fakamaoni.” Ne tiaki ne lāua te lā olaga masani i Ulo, kae sē iloa ne lāua te mea ka tupu ki a lāua. Kae ne maua ne lāua te fakatuanaki malosi ki a Ieova kae faka‵logo ki a ia faitalia a tulaga faiga‵ta. E taku ne te Tusi Tapu a Apelaamo ko te “tamana o tino fakatuanaki” me ne talia ne ia a mea faiga‵ta e uke mō Ieova. (Loma 4:​11) Ko oti ne iloa ne Kelisiano Epelu a mea e uiga ki te olaga o Apelaamo mo tena kāiga, tela la, ne taku atu fua ne Paulo a nisi galuega o te lotou fakatuanaki. Kae e lava kae ‵toe a fakamaoniga konei ke fakaasi atu ei te malosi o te lotou fakatuanaki. Ne fai mai a Paulo e uiga ki a latou: “Ne ‵mate foki a tino konei [e aofia i ei Apelaamo mo tena kāiga] i te fakatuanaki. Ne seki maua ne latou a mea ne folafolagina ne te Atua, ka ko leva ne iloa ‵mao ne latou, talia foki ne latou, kae takutonu mai foki ne latou me i a latou ne fakaalofa mo tino sē ‵nofo mau i te lalolagi.” (Epelu 11:13) E manino ‵lei me i te lotou fakatuanaki ki te Atua mo te lotou vā fakataugasoa mo ia ne fesoasoani atu ki a latou ke manumalo i te fakatau‵telega.

15. Kaia ne filifili ei ne Mose ke ola a ia e pelā mo te mea ne fai ne ia?

¹⁵ A Mose ko te suā tavini a Ieova telā se vaega o “tino tali‵tonu fakamaoni.” Ne tiakina ne Mose tena fenua e pelā eiloa mo Apelaamo. Ne tiaki ne ia te ‵malu mo koloa e uke i te palesi o te tupu. Ne filifili ne ia ke “puapuagatia fakatasi a ia mo tino o te Atua.” Kaia ne filifili ei ke fai ne ia te mea tenei? Ne tali atu a Paulo: “Me e fakamoemoe eiloa a ia ki te taui ‵lei ka oko mai.” Kae ne fai atu foki a Paulo e uiga ki a Mose, penei: “E tumau foki tona talitonu me ko matea eiloa ne ia te Atua telā e se mafai o matea.” (Faitau te Epelu 11:​24-​27.) Ne iloa ne Mose me e isi se mea e tāua atu i lō “te fiafia o fai te agasala i ne mō taimi.” Ne fai te Atua e pelā me se tino tonu ki a ia, kae ne iloa ne ia me i folafolaga katoa a te Atua e fakataunu tonu eiloa. Tenā te mea ne fesoasoani atu ki a ia ke loto toa kae ke kufaki i tulaga faiga‵ta. Kae ne fesoasoani atu ki a ia ke galue malosi o takitaki keatea a te kau Isalaelu mai i Aikupito ki te Fenua o te Folafolaga.

16. Kaia e iloa ei ne tatou me ne seki loto vāivāi a Mose ona ko te mea ne seki ulu atu a ia ki loto i te Fenua o te Folafolaga?

¹⁶ E pelā mo Apelaamo, ne seki lavea ne Mose a te fakataunuga tonu o te folafolaga a te Atua i tena olaga kātoa. A koituai o ulu atu a tino Isalaelu ki loto i te Fenua o te Folafolaga, ne fai atu te Atua ki a Mose: “Ka kilo ou mata ki te fenua tenā, mai i te koga ‵mao tenei, kae ka se oko koe ki ei, ko te fenua ne avatu ne au mō tino Isalaelu.” Ona ko te mea ne seki faka‵logo latou ki te Atua i te vai o Melipa, ne seki ulu atu a Mose mo Alona ki loto i te Fenua o te Folafolaga. Ne talia ne lāua ke fai ne tino ‵teke ke kaitaua lāua, tela la ne ‵saga atu lāua ki ei i se auala telā e se faka‵malu atu ki te Atua. (Teutelonome 32:​51, 52) E mata, ne loto vāivāi io me loto masei a Mose? Ikai. Ne tuku atu ne ia se fakamanuiaga ki luga i tino me ne fai atu ana toe pati ki a latou: “Isalaelu, ko oko eiloa i tou fiafia! E seai se fenua e ‵pau mo koe, a koe se malo ne fakasao ne te Aliki. A te Aliki ko tau talita mo tau pelu.”​​—Teutelonome 33:29.

Nisi Akoakoga mō Tatou

17, 18. (a) Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai “tino tali‵tonu fakamaoni”? (e) Ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te suā mataupu?

¹⁷ Mai ‵tou kilokiloga e uiga ki te olaga o nisi tino kolā ne fai mo vaega o “tino tali‵tonu fakamaoni,” e manino ‵lei eiloa me ko te mea ke fakaoti faka‵lei te fakatau‵telega, e ‵tau o maua ne tatou te fakatuanaki malosi ki te Atua mo ana folafolaga. (Epelu 11:6) E ‵tau o pokotia te fakatuanaki tenei i te auala e ola nei i ei tatou. E iloa ne tatou me e isi se olaga gali i aso mai mua telā ne folafola mai ne te Atua ki a tatou. E mafai o lavea ne tatou a “te Atua telā e se mafai o matea” kae ‵tele atu i te fakatau‵telega mo te manumalo.​​—2 Kolinito 5:7.

¹⁸ A te fakatau‵telega telā e ‵tele i ei a Kelisiano e se faigofie. Kae e mafai o fakaoti ne tatou te fakatau‵telega. I te suā mataupu, ka sau‵tala tatou e uiga ki nisi mea kolā e mafai o fesoasoani mai ke fakaoti ne tatou te fakatau‵telega.

E Mafai ne Koe o Fakamatala Mai?

• Kaia ne tusi mai ei a Paulo e uiga ki galuega o te fakatuanaki o tino tali‵tonu i aso mua?

• E mafai pefea o fesoasoani mai a te fakaakoakoga a tino tali‵tonu fakamaoni e tokouke ke manumalo tatou i te fakatau‵telega?

• Ne a mea ne tauloto ne koe mai te mafau‵fau ki tino tali‵tonu fakamaoni e pelā mo Noa, Apelaamo, Sala, mo Mose?

[Ata i te itulau e 22]

Ne lotoma‵lie a Apelaamo mo Sala o tiakina a mea ‵gali i Ulo