Mareferensiya e Urongwa we Musangano Basa Redu uye Kurarama
GUMIGURU 1-7
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | DJOSHUWA 18-19
“Djehovha Akagawanisa Nyika Yakapikirhwa no Ungwaru”
it-2 paji. 1108 ndi. 8
Mugano
Hino, zvese zviri kupangidza kuti kugawana ke nyika yokugara ku madzinza e Israeri kakaizwa maererano no zviro zviiri: zviya zvaipangidzwa eciseenzesa mudjenya uye kukura ke dzinza rakhona. Mudjenya waindosenza basi pakupangidza mbuto dzaizogurirhwa madzinza. Zvaipangidzwa no mudjenya zvaibva kuna Djehovha, uye izvi zvaiita kuti pasaoneke shanje no kuzondana pakati pe madzinza. (Zvie 16:33) Ngokudaro, Mwari aitungamirira kugawana ke nyika maererano no magarire e dzinza rimwe na rimwe uye maererano no zvaakafemera Djakobo kuti aphorofite nge zve kugawana ke nyika pana Genesi 49:1-33.
it-1 paji. 1142 ndi. 1
Nhaka
Nyika dze nhaka. Nhaka ye ana e Aisraeri akaipaswa na Djehovha, akapanganidza Mozesi zvaidikana kuizwa no nyika. (Nu 34:1-12; Djos 1:4) Ana a Gadhi, Rubheni, no hafu ye dzinza ra Manasi akatambira dii rawo re nyika kubva kuna Mozesi. (Nu 32:33; Djos 14:3) Madzinza amweni ese akatambira nhaka yawo paciseenzeswa mudjenya ecitungamirirhwa na Djoshuwa pamwepo na Eriyezari. (Djos 14:1, 2) Maererano no zvakaphorofithwa na Djakobo pana Genesi 49:5, 7, Simiyoni na Revhi aazi kupaswa dii rawo pacawo re nhaka. Dii ra Simiyoni raibatanidza nyika (pamwepo no mathaundi) ari mukati me dii ra Djudha (Djos 19:1-9), uye Revhi akapaswa mathaundi 48 mu ndima yese ye Aisraeri. Kubvira Arevhi paakatambira basa rawo re kuseenzera mu mbuto yakacena, Djehovha ndiye akagara nhaka yawo. Awona aitambira zvegumi hinga nhaka yawo nge ndaa ye basa raaita. (Nu 18:20, 21; 35:6, 7) Mhuri yawo yakapaswa basa mukati me dii re dzinza rawo. Mhuri yawo peyairumbwa yecikura, nyika yaigawaniswa mu zvidimbu zvidoko.
it-2 paji. 1109 ndi. 1
Mugano
Mu masure me kuseenzesa mudjenya kuti aone kaizogurirhwa madzinza, paidikana kuziya kuti aizogurirhwa nyika yakakura kudini. Hino, kuti adaro awona aiona kuti dzinza rakhona rainga rakakurawo kudini. “Munodikana kugawanisa nyika yakhona ku mhuri dzenyu meciseenzesa mudjenya. Anonga akawanda, munodikana kuapasa yakakura, uye anonga ari padoko munodikana kuagurira inoenderana nawo. Munhu wese acaona nhaka yake panonga pawira mudjenya wake.” (Nu 33:54) Zvaipangidzwa no mudjenya panocokuita no mbuto yaizogurirhwa madzinza, zvainga zvisikazocinjwi, asi zvaiita kucinja zvinocokuita no kukura ke nyika yaipaswa madzinza. Ngokudaro, pakaoneka kuti nyika yakapaswa Djudha yainga yakakura maningi, ndiyo ndaa, yakathurudzwa yopaswawo padoko payo ku dzinza ra Simiyoni.—Djos 19:9.
Upfumi uri mu Soko ra Mwari
it-2 paji. 1109 ndi. 4
Mugano
Nyaya ye kugowaniswa nyika kumabirira ke Djordhani inopangidza kuti kutanga mudjenya wa Djudha (Djos 15:1-63), Zuzee (Efremu) (Djos 16:1-10), uye no hafu ye dzinza ra Manase aigara kumabirira ke Djordhani (Djos 17:1-13) akapaswa mugano wawo no mathaundi awo eciizwa zve kuerengerhwa. Mu masure me izvi, zvinoita hinga kuti kugowaniswa ke nyika kakamboimiswa padoko ngekuti musasa we Aisraeri wanga wacinjwa kubva ku Girigari kuenda ku Shiro. (Djos 14:6; 18:1) Apana panoreketa kuti kakatora nguwa yakareba kudini, asi Djoshuwa akapangira madzinza manomwe anga asara nge ndaa ye kusama kawo kutora nyika yanga yasara. (Djos 18:2, 3) Panganidzo dzimweni dzakapaswa nge pamuroso pe zviro zvakaita kuti madzinza manomwe aya asakasike kutora nyika dzimweni dzainga dzasara, amweni akareketa kuti nge ndaa ye kuwanda ke zviro zvakatorhwa zvakaonekwa pakukunda uye no rusununguko raainga anaro pakutyisidzirhwa no Akanani pamweni zvakaita kuti madzinza aya asame kuda kukasika kutora nyika yanga yasara. Kutya kusongana no matambudziko e muzondi ane simba kungaitawo kuti anonoke kutora nyika yanga yasara. (Djos 13:1-7) Kusiya izvi, awona anga asikanyasi kuziya ngomwazvo nyika idzi kupinda dziya dzainga dzagawaniswa.
GUMIGURU 8-14
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | DJOSHUWA 20-22
“Zvatinofunda Kubva Pakusazwisisana Kakaitika Pakati pe Madzinza e Israeri”
w06 4/15 paji. 5 ndi. 3
Zviro Zvingamubetsera Pakucedzesana no Wamakawakana Naye
Kubudirana pamhene pakucedzesana kunoita kuti anhu akwanise kuzwisisana uye kuti asagume pakurangarira zviro zvisirizvopi nge zve umweni. Mu ngano ye Aisraeri kare, dzinza ra Rubheni, Gadhi no hafu ye dzinza ra Manase aigara kumabvazuwa ke Murambo we Djorodhani akawaka “artari yakakura” padhuze ne Djorodhani. Madzinza amweni aazi kuzwisisa kuti ngei awona ainga adaro. Paainga ecirangarira kuti hama dzawo dzaigara ku mabvazuwa ke Djorodhani dzainga dzapanduka, dzinza raigara ku mabirira aigadzirira kuti aende koorhwisa “apanduki aya.” Asati aenda koorhwisana nawo, awona akatuma macinda kuti aende koocedza no madzinza anga ecigara ku mabvazuwa. Awona akapangidza ungwaru ngo kuita izvi! Akazoona kuti artari yakhona aizi kuwakirhwa kuitira kupisira mipiro isiripi pamutemo kana kuti zvibairo. Asi madzinza aigara ku mabvazuwa, aityira kuti mu nguwa ye mberi pamweni madzinza amweni aizoabvunza kuti: “Imwimwi amumna mubairo kuna Djehovha.” Artari ii yaizonga iri cipurpuriro cekuti awona ainamatawo Djehovha. (Djoshuwa 22:10-29) Awona akapasa artari ii zina rokuti Mupupuri, pamweni nge ndaa ye kuti yaizogara upupuri we kuti Djehovha ainga ari Mwari we zvirokwazvo.—Djoshuwa 22:34, masoko e pasi.
w08 11/15 paji. 18 ndi. 5
“Kucedzesana no Upfawi Kunounza Runyararo”
Aisraeri amweni pamweni akarangira kuti painga pano zviro zvaipangidza kuti pane ciro cakashata caiizwa uye kuti kuwarhwisa asikazi kugadzirira kaizoita kuti akwanise kuwakunda asikakuwadzi anhu akawanda. Kunyazi zvakadaro pane kuti akasike kuwarhwisa, madzinza aigara ku mabirira ke Djorodhani akatuma anhu kuti aende koocedzesana nyaya yakhona no hama dzawo. Awona akabvunzisa kuti: “Ngei maita ciro cekusatendeka kuna Mwari we Israeri no kusama kuzwira Djehovha nyamasi uno?” Zvirokwazvo nge zvekuti, madzinza anga awaka artari ainga asiripi kupandukira Mwari. Asi cinyi caaizoita paaipumhwa? Aizoadaira no magwando kana kusama kudazve kureketa nawo here? Madzinza aipumhwa akhona akadaira no upfawi, ecibudisa pamhene kuti anga aiwakira kuitira kuti aseenzere Djehovha. Madairire aakaita kakaita kuti arumbwe ane ukama wakanaka na Djehovha uye akacengetedza upenyu we akawanda. Kucedzesana kaakaita akaterama kakaita kuti nyaya yakhona igadziriswe uye parumbwe pane runyararo.—Djos. 22:13-34.
Upfumi uri mu Soko ra Mwari
it-1 paji. 416 ndi. 3
Kanani
Akanani akawanda akapona pakurhwiswa uye pakukundhwa, kunyazi zvakadaro “Djehovha akapa Aisraeri nyika yese yaainga apika kuti aizopasa madzitsekuru awo,” akaapasawo “zororo ku matii ese,” uye kuti “apana kana ciro cimwe haco cisizaki kuitika pa zviro zvese zvakagondeswa na Djehovha; zvese zvakaitika.” (Djos 21:43-45) Azondi ese anga akatenderedza Aisreri aitya uye anga asina cingaadziirira. Mwari anga aziisa kare kuti aizodzingira Akanani “padoko no padoko” kuitira kuti nyika isagare mathuku uye zvinyama zve mushango zvobararika imona. (Eki 23:29, 30; Dhe 7:22) Kunyazi hazvo Akanani ainga ano maekipamemto akanyasa kubamba e hondo, zvinobatanidza makaru e hondo ano mafoise e simbi, kukanganisa kaizoita Aisraeri pakutora mbuto dzimweni dze nyika kainga kusikadikani kupumhwa Djehovha hinga kuti ndiye asikazi kudzadzisa zvaakapikira. (Djos 17:16-18; Ato 4:13) Zvese zvinopangidza kuti nguwa dzimweni Aisraeri aikundhwa nge ndaa ye kusagondeka kawo.—Nu 14:44, 45; Djos 7:1-12.
GUMIGURU 15-21
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | DJOSHUWA 23-24
“Zano re Kupedzesera ra Djoshuwa Raakapasa Aisraeri”
it-1 paji. 84
Citenderano
Magarire e zviro akasiyana akaonekwa pakupinda kakaita Aisraeri mu Kanani, Nyika Yakapikirhwa. Cangamire Djehovha ainga akapasa Israeri citenderhwa cese ce nyika ecidzadzisa zvaakapikira madzitsekuru awo. Ngokudaro, awona anga asikapindi hinga mugari we nyika dzekunze, uye Djehovha akaarambidza kuita citenderano no madzinza anonamata anamwari e kunyepa. (Eki 23:31-33; 34:11-16) Awona aidikana kudzikanda pasi pe mitemo no kuteerera nhungamiriro dza Mwari, haiwa kuteerera madzinza amweni nge ndaa ye kutya kudzingirhwa. (Re 18:3, 4; 20:22-24) Awona akangwadzwa kuti asaite citenderano ce mucato no madzinza aya. Kuita citenderano nawo kaaizoita kuti awake anakadzi asikanamati Djehovha, kuteedzera tsika dzawo no kunamata anamwari e kunyepa opedzesera asiya Djehovha, uye wainga uri murau kaari.—Dhe 7:2-4; Eki 34:16; Djos 23:12, 13.
w07 11/1 paji. 26 mandi. 19-20
Soko ra Djehovha Arizi Kumbokundikana
Kubva pane zvese zvetakaona no madziso edu kamare, tingatoti: “Apana kana soko rimwe haro risikazi kudzadzika pa masoko ese akanaka akarekethwa na Djehovha Mwari wenyu kamuri. Ese akaitika nge ndaa yenyu. Apana rimwe haro risikazi kudzadzika.” (Djoshuwa 23:14) Djehovha anonunura, anodziirira uye anocengetedza aseenzi ake. Mungadudza ciro cimwe caakapikira uye otama kuciita pa nguwa yake here? Apana angakwanisa kuzviita. Tinopangidza ungwaru kana tikagonda no Soko ra Mwari.
Zvakadini no zve ramangwana? Djehovha akatibvunza kuti tingagonda hedu kuti akawanda edu acararama mu nyika yakanakisisa inonga yacinjwa kuti igare paraizo. Ashomanini ndiwo acaenda kootonga na Djesu kudenga. Pasinei no kariro yatinayo, tino zvikonzero zvakawanda zvekurumbwa takatendeka hingana zvakaizwa na Djoshuwa. Zuwa ricaguma kariro yedu paicadzadzika. Apona ticarangarira zvese zvakapikirhwa na Djehovha katiri, uye isusu ticatiwo: “Zvese zvakaitika.”
Upfumi uri mu Soko ra Mwari
w04 12/1 paji. 12 ndi. 1
Mafundo Makuru Anobva mu Bhuku ra Djoshuwa
24:2—Tera, baba a Abrahamu, ainamata mifanikiso here? Pakutanga, Tera ainga asikanamati Djehovha Mwari. Pamweni iyena ainamata mwari we mwedzi waizwi Sini—mwari wainyanya kuziikanwa mu Uri. Maererano no tsika ye Cidjudha, Tera pamweni aitogadzira mifanikiso. Kunyazi zvakadaro, Abrahamu paakabuda ku Uri aa abvunzwa na Djehovha, Tera akaendawo naye ku Harani.—Genesi 11:31.
GUMIGURU 22-28
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | ATONGI 1-3
“Nyaya Inopangidza Ushingi uye Kugonda Djehovha”
w04 3/15 paji. 31 ndi. 3
Ehudhi Akaputsa Djoki re Muzondi Aiadzvinyirira
Zvirongwa zva Ehudhi zvakabudirira, haiwa ne ungwaru wake, kana kuti ngekusangwarira ke muzondi wakhona. Kubudirira ke zviro zvinodiwa na Mwari akubvi pa zviya zvinoizwa nge anhu. Ciro cakakura cakaita kuti Ehudhi abudirire ngecekuti iyena aibetserhwa na Mwari ngekuti waiita maererano ne cido ca Mwari cekusudzunura anhu Ake. Mwari ainga agadza Ehudhi kuti agare mutongi, uye “Djehovha pese paaipasa mutongi [anhu ake], Djehovha aibetsera mutongi wakhona.”—Atongi 2:18; 3:15.
w04 3/15 paji. 30 mandi. 1-3
Ehudhi Akaputsa Djoki re Muzondi Aiadzvinyirira
Ciro cekutanga cakaizwa na Ehudhi ‘kudzigadzirira supada’—supada raiceka matii esse, yainga doko zvekuti yaiita kufisa mu macira ake. Pamweni iyena airangarira kuti aizosecwa. Kajinji supada yaisogara ku muoko boshwe, uye aya aiseenzesa muoko kwawo pamweni aizokasika kuivhomora. Ngekuti iyena waiseenzesa dii re muoko boshwe, Ehudhi akafisa supada yake mu macira ake “wakaisungira mucihunu cake ku dii re muoko kwawo,” zvekuti kunyazi arindiri a mambo ainga asikazorangariri kupaseca. Pasina caimupingaidza, “akapasa musoho Egroni mambo we Moabhi.”—Atongi 3:16, 17.
Apana masoko akadzara nge zve zvakatanga kuitika mu dare re Egroni. Bhaibheri rinoti basi: “Ehudhi paakapedza kumupasa musoho, iyena akabvunza anhu akauya akathwara musoho wakhona kuti aende hawo.” (Atongi 3:18) Ehudhi akapasa musoho wakhona, operekedza anhu ainga akathwara musoho dakara ku mbuto isina ngozi kubva kunogara Egroni, uye iyena akahwirira pasure pekuwabvunza kuti aende. Ngei akadaro? Iyena akaenda no anhu aya kuti azomudziirire here, nge ndaa ye tsika yawo, kana kuti akandoenda kuti athware musoho? Iyena aida kuti aende kure kusina ngozi kuti atange kuita zvaainga akaronga here? Pasinei no zvaainga arangarira kuita, Ehudhi akahwirirazve ari ega.
“[Ehudhi] akahwirira pamifanikiso yakatsetswa ye mapuwe pa Girigari, uye iyena akati: ‘Ndine soko randiri kuda kureketa na imwimwi mambo tiri tega.’” Matarhwa aapanganidzi kuti Ehudhi akaguma kudini kuna Egroni. Arindiri aida kudai akanyumwa kuti ciripo-ciripo andizvopi here? Kuti akarangarira kuti apana ngozi ngekuti iyena ainga ari ega here? Kuenda kakaita Ehudhi ari ega kakaita kuti awona arangarire kuti iyena aitengesa anhu ake here? Pasinei no zvakaita kuti iyena adaro akakumbira mukana we kureketa na mambo ari ega uye akaupaswa mukana.—Atongi 3:19.
Upfumi uri mu Soko ra Mwari
w05 1/15 paji. 24 ndi. 7
Mafundo Makuru Anobva mu Bhuku ra Atongi
2:10-12. Tinodikana kugara no urongwa we kufunda Bhaibheri nguwa dzese ‘kuti tisakanganwe zvakaizwa na Djehovha.’ (Pisarema 103:2) Abereki anodikana kukohomera cokwadi ce Soko ra Mwari mu mwoyo ye ana awo.—Dheuteronomiyo 6:6-9.
GUMIGURU 29–MBUDZI 5
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | ATONGI 4-5
“Djehovha Akaseenzesa Anakadzi Airi kuti Anunure Anhu Ake”
w15 8/1 paji. 13 ndi. 1
“Ndakapurumuka Hinga Mai Pakati pe Aisraeri”
Kundozwa zina re kuti Sisera, kaiita kuti Aisraeri agare no kutya kakakura no kusaterama. Manamatiro e Akanani no tsika dzawo zvainga zviri zve utsinye, zvekuti aitopisira ana awo hinga cibairo uye aiita useki mu tempuro. Kutongwa no mukuru we hondo we Akanani no anyahondo ake kaishupha kudini? Ngoma yakaembwa na Dhebhora inotopangidza pamhene kuti kuhamba kuita rhwendo kaitoshupha kamare uye anhu ainga asikagari mu mamizi mawo. (Atongi 5:6, 7) Tingakwanisa kurangarira anhu eciita zve kudongorira ari mushango uye mu makomo, ecitya kurima kana kugara mu nharaunda isikazi kudziirirhwa no muro uye kuita rhwendo kana kuhamba mugwanza ecityira kuti pamweni angarhwiswa, angatorerhwa ana awo, kana kuti angadzipirhwa akadzi awo.
w15 8/1 paji. 13 ndi. 2
“Ndakapurumuka hinga Mai Pakati pe Aisraeri”
Aisraeri akaita makore 20 ecirarama ecindotya, dakara Djehovha paakaona kuti anhu ake akaoma musoro ainga aakuda kucinja. Kana kuti dakara Dhebhora paakamuka “hinga mai pakati pe Aisraeri,” hinga zvakatarhwa mu ngoma yake na Bheraki yakaferhwa na Mwari. Atizii kuti Dhebhora mukadzi we mwanarume aizwi Rapidhoti, ainga ano ana here kana kuti haiwa, asi masoko aya ane zvaanoreya. Djehovha akapasa Dhebhora basa re kudziirira Aisraeri hingana zvinoita mai ku ana awo. Djehovha akamutuma kuti adaidze Mutongi Bheraki ainga ano kutenda kakabamba, omubvunza kuti aende koorhwisana na Sisera.—Atongi 4:3, 6, 7; 5:7.
w15 8/1 paji. 15 ndi. 2
“Ndakapurumuka hinga Mai Pakati pe Aisraeri”
Djaeri aitodikana kukasika kurangarira zvekuita. Iyena akapasa Sisera mbuto ye kuti azorore. Sisera akabvunza Djaeri kuti asabvunze cero munhu upi hake waizoguma ecimupsvaka kuti iyena anga aripo. Sisera paakawata Djaeri akamufukidza, uye iyena paakakumbira mvura, Djaeri akamupasa mukaka. Ciripo-ripoco Sisera akabathwa ne hope. Djaeri akatora hoka ye tenda no martero, zviro zvaigara zveciseenzeswa no uzii nge anakadzi—aigara mu tenda. Iyena akakotama padhuze no musoro wa Sisera kuti aite basa rinotyisa re kuuraya mwanarume uu ecibetserhwa na Djehovha. Kudai iyena akazeza kana kuerengera aizokanda upenyu wake pangozi. Djaeri akarangarira nge zve kutambudzwa ke anhu a Mwari ke makumi mairi e makore here? Kana kuti akarangarira here nge zve mukana waainga anawo kuti atsigire Djehovha? Atizii zvaakarangarira. Catinondoziya ngece kuti Djaeri akauraya Sisera!—Atongi 4:18-21; 5:24-27.
Upfumi uri mu Soko ra Mwari
w05 1/15 paji. 25 ndi. 5
Mafundo Makuru Anobva mu Bhuku ra Atongi
5:20—Nyeredzi dzakarhwisa kudini dzecitsigira Bheraki dziri kudenga? Bhaibheri arireketi kuti pamwei izvi zvaibatanidza rubetso re ngirozi, kana kuti kainga kuri kunaya ke mvura yakaita hingana mapuwe kakafemerhwa no azii a Sisera hinga dambudziko, kana kuti pamweni kainga kuri kufembera kakaizwa no aongorori e nyeredzi a Sisera zvakapangidza kuti ainga ari manyepo. Kunyazi zvakadaro, apana cinopangidza kuti Mwari akapindira mu zviro izvi.
MBUDZI 6-12
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | ATONGI 6-7
“Enda no Simba Raunaro”
w02 2/15 mapaji. 6-7
Zvokwadi Zvisikacinji zva Mwari Zvingakwanisa
Munhu umweni ainga ano marangiriro akanaka nge zvake pacake uye ainga asikadzioni hinga anokosha maningi, ndi Gidhiyoni mutongi umweni pakati pe Ahebheru. Iyena aazi kuda kugara mutungamiriri we Aisraeri. Kunyazi zvakadaro, paakapaswa basa iri Gidhiyoni wakareketa nge zvake eciti: “Mhuri yangu i doko pakati pa Manase, andikoshi pakati pe ese e nyumba ya baba angu.”—Atongi 6:12-16.
w05 7/15 paji. 16 ndi. 3
“Supada ya Djehovha no ya Gidhiyoni!”
Pari zvino Amidhiyani aakutya! Zvisikakarirhwi, runyararo rinopera nge kuputswa ke majaro 300, kurira ke mabhuzina 300 uye no kukhuwa kaiita anhu anokwana 300. Anoshamiswa, nyanye-nyanye no kukhuwa eciti “Supada ya Djehovha no ya Guidhiyoni!,” Amidhiyani anokhuwawo zvekuti anototunhudzira barulha rakhona. Zvaaishupha kuona kuti muzondi ndiyani. Anarume 300 akaimira ku dii rawo ega ngekuti Mwari akaita kuti azondi aurayane eciseenzesa supada yawo. Azondi anokundwa, apana akakwanisa kutiza, uye kubata anyahondo anga asara kaibatanidza kuwadzingira zvekuti kutyisidzira ke Amidhiyani kunopera. Kutyisidzirhwa kunoguma kumapeto ako.—Atongi 7:19-25; 8:10-12, 28.
Upfumi uri mu Soko ra Mwari
w05 1/15 paji. 26 ndi. 6
Mafundo Makuru Anobva mu Bhuku ra Atongi
6:25-27. Gidhiyoni akasenzesa ungwaru kuti asatsamwise aya aimushora zvisikasisiri. Patinoparidzira masoko akanaka, tinodikana kungwarira kuti tisatsamwise amweni no zvatinoreketa.
MBUDZI 13-19
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | ATONGI 8-9
“Kudzidodosa Kuri Nani pane Kudzikudza”
w00 8/15 paji. 25 ndi. 3
Mungagadzirisa Kudini Kusapindirana?
Gidhiyoni, akabatanidzwa muhondo no Amidhiyani, akakumbira dzinza ra Efremu kuti amubetsere. Ngo kudaro, hondo yakhona peyakapera, Efremu akatendeukira Gidhiyoni uye ecigurunguta eciti ngei asikazi kuwadaidza paakatanga kurhwisa. Nyaya yakhona inoti “awona akamupopotera maningi.” Gidhiyoni akadaira eciti: “Zvinyi zvandaita mukuezanisira na imwimwi? Ndati zvaunganidzwa na Efremu zvinodarika kukorora kese ke mauvha e Abhizeri here? Mwari akakanda Orebhu na Zeebhu macinda e Amidhiyani mu muoko menyu, uye cinyi candakaita zveciezaniswa na imwimwi?” (Atongi 8:1-3) Gidhiyoni akaanyaradza no masoko ake akanyasa kusanangurhwa uye anopfaza, akaita kuti pasaitike hondo ye madzinza inoparadza. Anhu e dzinza ra Efremu aida kudai ecidzikudza uye kudada. Kunyazi zvakadaro, zviro izvi azvizi kupingaidza Gidhiyoni kuita kuti pauoneke runyararo. Tingamuteedzera kudini?
w17.01 paji. 20 ndi. 15
Kudzidodosa Kuciri Kukosha
Gidhiyoni akapangidza muezaniso wakanaka we kudzidodosa. Ngirozi ya Djehovha peyakadzipangidza kaari, Gidhiyoni akati mhuri yangu i doko pakati pa Manase, andikoshi pakati pe ese e nyumba ya baba angu. (Ato. 6:15) Mu masure mekuti iyena atendera basa raakapaswa, Gidhiyoni akagara no zvirokwazvo kuti ainga anyasa kuzwisisa zvese zvaidiwa, uye akapsvaka kutungamirirhwa na Djehovha. (Ato. 6:36-40) Gidhiyoni ainga akashinga. Kunyazi zvakadaro, iyena akaita basa rake no ungwaru. (Ato. 6:11, 27) Iyena aazi kuona basa iri hinga mukana we kudzikudza kana kugara no mbiri. Paakandopedza kuita basa iri, iyena akahwira kumba kake no mupfaro.—Ato. 8:22, 23, 29.
w08 2/15 paji. 9 ndi. 9
Hambai mu Makwanza a Djehovha
Kuti tigare shamwari dza Djehovha, tinodikana “kudzidodosa.” (1Pe. 3:8; Pis. 138:6) Kukosha ke kudzidodosa kunopangidzwa mu bhuku ra Atongi mu kapituro 9. Jotamu mwana we rume wa Gidhiyoni akati: “Zuwa rimweni miti dzakaenda koozodza mambo wadzo.” Akareketa nge zve muoririhvi, muonde, uye muuvha. Miti idzi dzaiimiririra anhu aikudzwa ainga asikapsvaki kutonga Aisraeri amweni. Asi muti une minzwa—waiseenzeswa basi pakuita huni—waiimiririra umambo wa Abhimereki aizvikudza, uye aida kudzvinyirira amweni. Kunyazi hazvo ‘akagara mucinda we Israeri ke makore matatu,’ iyena akakasika kufa. (Ato. 9:8-15, 22, 50-54) Ndiyo ndaa zvecikosha maningi kuti “tidzidodose”!
Upfumi uri mu Soko ra Mwari
it-1 paji. 753 ndi. 5
Efodhi, I
Kunyazi Ghidhiyoni anga ano zvikonzero zvakanaka kuti apfare pakukunda kakaita Aisraeri no rubetso ra Djehovha uye pakupasa mbiri kuna Mwari, efodhi ii “yakasenza hinga musungo kuna Gidhiyoni no ese e nyumba yake,” ngekuti Aisraeri akaita useki pakunamata. (Ato 8:27) Kunyazi zvakadaro, Bhaibheri arireketi kuti Gidhiyoni pacake akanamata efodhi yaakaita; pane kudaro, iyena anodaidzwa no mupostori Pauro hinga umwe we ‘gore guru’ re apupuri a Djehovha akatendeka e aKristu e pakutanga.—Ahe 11:32; 12:1.
MBUDZI 20-26
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | ATONGI 10-12
“Djefta—Mwanarume Ainga Akakura Pakumanama”
w16.04 paji. 7 ndi. 9
Kugara Munhu Akatendeka Kaiita kuti Apfarirhwe na Mwari
Miezaniso ye anhu amweni ainga akatendeka akadai hingana Zuzee, pamweni yakabetsera Djefta kuti atendere kubetsera anhu e dzinza rake. Zuzee akapangidza usisi ku akoma ake—kunyazi hazvo awona ainga ‘amutengasa.’ (Ge. 37:4; 45:4, 5) Kunyasa kurangarira miezaniso yakadaro pamweni zvakabetsera Djefta kuti asanangure kuita zviro zvinopfadza Djehovha. Zve zvirokwazvo zvakaizwa nge hama dza Zuzee zvakamurhwadza maningi, asi iyena aazi kusiya kuseenzera Djehovha no anhu Ake. (Ato. 11:9) Kurhwira zina ra Djehovha kaikosha maningi kuna Djefta kupinda kurhwira zvitenderhwa zvake. Iyena akashinga kurumbwa akatendeka kuna Djehovha, uye izvi zvakaita kuti iyena no Aisraeri ese akomborerhwe na Mwari.—Ahe. 11:32, 33.
it-2 paji. 25 ndi. 4
Djefta
Djefta, hinga mwanarume we ciito, aazi kupedza nguwa yake eciita basa rake re kutonga. Iyena akatumidza soko kuna mambo we Amoni, ecipangidza kuti Amoni ainga ari muzondi paaipinda mu nyika ye Israeri. Mambo akadaira kuti yainga iri nyika ye Aisraeri yakatorhwa kubva ku Amoni. (Ato 11:12, 13) Apa Djefta akadzipangidza haiwa hinga musurudado ane hasha, asina tsika, asi hinga mufundi we nyaya, nyanye-nye inocokuita no mushobo unobata Mwari anhu ake. Iyena akaramba zvakabhuiwa no Aamoni, ecipangidza kuti (1) Israeri aizi kushungurudza Amoni, Moabhi kana kuti Edhomu (Ato 11:14-18; Dhe 2:9, 19, 37; 2Mak 20:10, 11); (2) Amoni ainga asina nyika iyona pa nguwa ye kukunda ke Aisraeri, ngekuti yainga iri mu muoko dze Aamori no Akanani, Mwari akapasa mambo wawo Sihoni pamwepo no nyika yawo mu muoko dze Aisraeri; (3) Amoni aizi kubata Israeri zvisikazi kunaka nge kugara munyika ii ke makore 300 adarika; Hino, cinyi cinoita kuti azodaro zvino?—Ato 11:19-27.
it-2 paji. 25 ndi. 5
Djefta
Djefta akanyasa kudoma pa mwoyo ye nyaya yakhona paakapangidza kuti nyaya yakhona yaibatana no nyaya inocokuita no kunamata. Iyena akaziisa kuti Djehovha aizopasa nyika Aisraeri uye kuti nge ndaa yazvo awona anga asikadikani kupasa kadimbu kapi hako ku aya anonamata mwari we kunyepa. Iyena akadaidza Kemoshi kuti mwari wa Amoni. Anhu amweni akarangarira kuti zvainga zvakashata. Asi, kunyazi Amoni ainga ano mwari wawo Mirikomu, uye kunyazi Kemoshi ainga ari mwari we Moabhi, madzinza ese aya ainamata anamwari akawanda. Soromoni ngo kushaisha, akaita kuti Kemoshi anamathwe mu Israeri nge ndaa ye anakadzi ake e nyika dze kunza. (Ato 11:24; 1Mad 11:1, 7, 8, 33; 2Mad 23:13) Kusiya izvi, “Kemoshi” pamweni unoreya “Anokunda, Mukundi,” maererano no azii amweni. (Onai Gesenius’s Hebrew uye Chaldee Lexicon, yakaturikirhwa mu cingezi na S. Tregelles, 1901, paji. 401.) Pamweni Djefta akapasa ngwadzo nge ndaa ye mwari uu ngekuti Aamoni aimupasa mbiri nge ndaa ye ‘kukunda’ amweni uye kuapasa nyika.
Upfumi uri mu Soko ra Mwari
it-2 paji. 24
Djefta
Djefta Ainga ari Mwana we pa Mutemo. Mai a Djefta ainga ari “hure,” kunyazi zvakadaro, azvirei kuti iyena akabarhwa hinga cibereko ce uhure kana kuti hinga mwana usiripi pa mutemo. Mai ake ainga hure asati awakwa na Giriyedhi hinga mukadzi wake we cipiri, ngo kudaro Rakabhi ainga ari hure asi wakazowakwa na Sarimoni. (Ato 11:1; Djos 2:1; Mt 1:5) Kudzingirhwa kakaizwa Djefta no akoma ake ana e mukadzi we kutanga kuti asapaswe dii pa nhaka ya baba awo kunopangidza kuti iyena wainga ari mwana we pa mutemo. (Ato 11:2) Kutunhudzira pane izvi, Djefta akazogara mutungamiriri wakatenderhwa no anarume e Giriyedhi (uye akoma ake ana e mukadzi umweni aibatanidzawo ipona). (Ato 11:11) Kusiya izvi, iyena akapasa cibairo kuna Mwari mu tabhernakuro. (Ato 11:30, 31) Izvi zvaisazoitikapi kudai iyena anga ari mwana asiripi pa mutemo, ngekuti Mutemo unonyasa kubudisa pamhene kuti: “Apana mwana usiripi we pa mutemo anotenderhwa kupinda mu ungano ya Mwari. Kunyazi dakara mu cibarirhwana ce cigumi apana mwana wake anotenderhwa kupinda mu ungano ya Djehovha.”—Dhe 23:2.
MBUDZI 27–MAVHIZA 2
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | ATONGI 13-14
“Abereki Anofundei no Muezaniso wa Manoa no Mukadzi Wake?”
w13 8/15 paji. 16 ndi. 1
Abereki—Fundisai Ana Enyu Aciri Adoko
Rangarirai nge zve mwanarume umweni we dzinza ra Dhani aizwi Manoa, aigara muthaundi re Zora ku Israeri. Ngirozi ya Djehovha yakabvunza mukadzi wa Manoa ainga asikakwanisi kuita mwana kuti aizobara mwana we rume. (Ato. 13:2, 3) Manoa, mwanarume ainga akatendeka pamwepo no mukadzi wake akapfara maningi. Kunyazi zvakadaro, painga pano zviro zvimweni zvaaida kuziya. Hino Manoa akanamata eciti: “Ndapota, Djehovha. Tinokumbira kuti munhu wa Mwari we cokwadi wamabva kutuma, ahwirirezve katiri uye atibvunze zvatinodikana kuita no mwana acabarhwa.” (Ato. 13:8) Manoa no mukadzi wake aida kuziya marerere aaizoita mwana wawo. Zviri pamhene kuti awona akafundisa mwana wawo Samsoni mutemo wa Mwari, uye akaita zviro zvakanyasa kubudirira. Bhaibheri rinoti “Paa padarika cinguwa, mwiya wa Djehovha wakatanga kusenza pana [Samsoni].” Izvi zvakaita kuti Samsoni aite zvishamiso zvakawanda hinga umwe we atongi e Israeri.—Ato. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.
w05 3/15 mapaji. 25-26
Samsoni Anokunda no Simba Rinobuda kuna Djehovha!
Samsoni paairumbwa ecikura, “Djehovha airumbwa ecimukomborera.” (Atongi 13:24) Zuwa rimweni Samsoni akaenda kuna baba ake na mai ake uye akati: “Pane mwanakadzi we Cifiristiya wendapfarira ku Timna, uye ndinoda kuti muende koomutora agare mukadzi wangu.” (Atongi 14:2) Cimborangarirai kuti akashamiswa kudini nazvo. Pane kuti asudzunure Aisraeri mu muoko ye aya aiadzvinyirira, mwana wawo ainga ecitoda kuwaka ikona. Kutora mukadzi wainamata anamwari e kunyepa kainga kusikapindirani no Mutemo wa Mwari. (Ekisodho 34:11-16) Ndiyo ndaa abereki ake ainga asikatenderani nazvo, awona aiti: “Wakonerhwa kuona mwanakadzi pakati pe hama dzako uye pe anhu ase e kedu here? Ungaendadi kootora mwanakadzi we Cifiristiya asikazi kucekerhwa here?” Kunyazi zvakadaro, Samsoni akarumbwa eciti: “Endai monditorera iyena kamare, ngekuti ndiyena wakandinakira.”—Atongi 14:3.
Upfumi uri mu Soko ra Mwari
w05 3/15 paji. 26 ndi. 1
Samsoni Akakunda no Simba Rinobuda kuna Djehova!
Mwanakadzi wakhona we Cifiristiya ‘wainga akanakira’ Samsoni pakudini? Cyclopedia ya McClintock uye Strong’s inoti: haiwa ngekuti iyena ainga “akarungama, anosiridza, asi ainga akamunakira pa cinangwa cake, kana kuti pa kuita zvido zvake.” Cinangwa cipi icona? Atongi 14:4 inopanganidza kuti Samsoni “wainga ecipsvaka mukana ye kuti arhwise Afiristiya.” Ndico cainga ciri cinangwa cake. Samsoni paakakura, “mwiya wa Djehovha wakatanga kuseenza maari,” kana kuti wakatanga kumundunda kuti aite zviro. (Atongi 13:25) Hino mwiya wa Djehovha ndiwona waiita kuti Samsoni akumbire mukadzi uu nge mushobo usikazi kudjairika uye ndiwona waiita kuti iyena aite basa rake rese hinga mutongi we Israeri. Samsoni akauona mukana waaipsva here? Ngatione kuti Djehovha akamugondesa kudini kuti aizomubetsera.