2-ГИ ЭГЕ
Библия — Бургандан ном
Библия өске номнардан чүнүң-биле ылгалып турарыл?
Библия бергелерни ажып эртеринге канчаар дузалап турарыл?
Библейжи өттүр билген медеглелдерге чүге бүзүреп болурул?
1, 2. Чүге Библия — Бурганның үнелиг белээ-дир?
КАЖАН-БИР чоок эжиңден онза белек алган сен бе? Ындыг белек чүгле өөрүшкү чедирер эвес, а чүректи база чылыдып кээр деп, чөпшээрежир боор сен. Эжиң сени база сээң-биле найыралды үнелеп турарын ол белек көргүзүп турар. Ооң кичээнгейи биле буянныы дээш, чылыг-чымчаа-биле четтиргениң илереткен боор сен.
2 Библия — Бурганның үнелиг белээ болганда, ону өөрүшкү-биле хүлээп алыр ужурлуг бис. Ол кайгамчык ном биске өске кайыын-даа билип алдынмас билиглерни ажыдып турар. Чижээ, ында сылдыстыг дээрни, черни болгаш бир дугаар кижилерни чаяаганының дугайында чугаалаан. Ында амыдыралдың бергелерин ажып эртеринге дузалаар доктаамал дүрүмнерни бижээн. Оон аңгыда, Бурган бодунуң күзел-соруун канчаар күүседирин база чуртталганы эки талаже канчаар өскертирин Библияда тайылбырлаан. Шынап-ла, Библия — Бурганның үнелиг белээ!
3. Иегованың дугайында ооң белээ чүнү чугаалап турарыл, база чүге ол белек чүректи чылыдып турарыл?
3 Оон аңгыда, ол белек чүректи чылыдып турар, чүге дизе ону сөңнээн Иегова Бурганның дугайында ол дыка хөйнү чугаалап турар. Чаяакчы ол номну биске белек кылдыр берген болганда, бисти боду-биле таныжып алырын ол күзеп турар. Ынчап кээрге, Библия Иеговага чоокшулаарынга дузалыг.
4. Библияның тараттынганы кайы-хире кайгамчык-тыр?
4 Бөгүн Библия бажың бүрүзүнде чыгыы бар. Ооң долу азы чамдык кезектери 2300 ажыг дылдарда очулдуртунган, ынчаарга бүгү черниң чурттакчыларының 90 хуузу ону төрээн дылында номчуп болур. Неделя санында ортумаа-биле миллион ажыг Библия тараттынып турар! Бөгүн делегейде Библияның долу азы ооң аңгы кезектери миллиардтар-биле санаттынып турар. Шынап-ла, Библия — кайгамчыктыг ном!
«Ыдыктыг Бижилге — Чаа делегейниң очулгазы» хөй дылдарда үнген
5. Чүге «Бурган Бижилгени бүрүнү-биле хей-аът киирген» деп болурул?
5 Оон аңгыда, «Бурган Бижилгени бүрүнү-биле хей-аът киирген» (2 Тимофейге 3:16). Кандыг уткалыг? «Өттүр билген медеглел... улусту дамчыштыр Бургандан кээп турган, а ол улус Ыдыктыг Сүлдеге башкарткаш, чугаалап чораан» — деп Библияда бижээн (2 Пётрнуң 1:21). Ону билип алырынга биске бир чижек дузалаар. Дарга секретарьга чагаа бижиирин дааскан. Чагаада дарганың бодалдары болгаш айтыышкыннары бар. Ынчангаш чагааның автору секретарь эвес, а дарга. Ооң-биле дөмей, Библияда кижилерниң эвес, а Бурганның медээлери бар. Ынчап кээрге, Библияны «Бурганның сөзү» деп адап болур (1 Фессалоникажыларга 2:13).
БИБЛИЯНЫҢ ДҮҮШКЭЭ БОЛГАШ ЫЛАП ШЫННЫЫ
6, 7. Библияның дүүшкээ кайы-хире кайгамчык-тыр?
6 Библия 1600 чыл дургузунда бижиттинип келген. Ооң бижиттинеринге янзы-бүрү ук-ызыгуурлуг кижилер киришкен. Оларның чамдыктары тараачыннар, балыкчылар болгаш кадарчылар, а өскелери — медээчилер, шииткекчилер болгаш хааннар турган. А Лука медээчи эмчи чораан. Олар шупту аңгы-аңгы үеде чурттап турган-даа болза, Библияның тускайланып турар чүүлү — бүрүнү-биле дүүшкээa.
7 Библияның бирги номунда чер кыры чүге каржы-биле дола бергенин тайылбырлап турар. Ооң сөөлгү номунда бүгү чер дываажаң, азы кайгамчык сесерлик, апаарын чугаалап турар. Библейжи чугааларже кижи төрелгетенниң төөгүзүнүң муң-муң чылдары кирген, ынчангаш Бурганның үзел-бодалы канчаар күүсеттинерин ном бүрүзү ажыдып турар. Библияның дүүшкээ мырыңай кайгамчык. Ынчанмайн, Бурганның Сөзү ооң-биле ылгалыр ужурлуг болгай.
8. Библия эртем талазы-биле айтырыгларга ылап шын деп, кандыг чижектер көргүзүп турар?
8 Библия эртем талазы-биле айтырыгларга ылап шынныг бооп турар. Ол кайгамчык номдан медээлер бурунгу үеде чурттап чораан кижилерниң билиглерин оранчок мурнап турган. Чижээ, Левит номда бижээн хоойлуларның ачызында израильчилер, оларны долгандыр турган чоннарга бодаарга, карантин болгаш арыг-силиг сагыырын билир чораан. Бурунгу шагда черниң хевириниң дугайында шын эвес бодалдар турган-даа болза, ынчан-на Чер — төгерик, азы бөмбүрзек, деп Библияда бижип каан турган (Исаия 40:22). Оон ыңай Чер «чүде-даа» астынмаан деп ында чугаалаан (Иов 26:7). Библия эртем ажылы эвес-даа болза, аңаа хамаарышкан айтырыглар тургустунуп кээрге, ол шуут ылап шын бооп турар. Бурганның Сөзү, шынап-ла, ындыг болур ужурлуг эвеспе?
9. а) Библия төөгү айтырыгларынга хамаарыштыр бүзүрелдиг база ылап шын деп, чүге чугаалап болурул? б) Библияның бижикчилериниң шынчызы чүнүң дугайында херечилеп турарыл?
9 Оон аңгыда, Библияда төөгү айтырыгларынга хамаарышкан медээлер бүзүрелдиг болгаш ылап шын. Ында төөгүде херек кырында болган болуушкуннарны бижээн. Кижилерниң аттарындан аңгыда, хөй улустуң ада-өгбезиниң даңзызын безин ында айытканb. Төөгүчүлер чаңгыс удаа эвес бодунуң чонунуң чылча шаптырганын чажырар, ынчалза-даа Библияның бижикчилери ындыг барымдааларны чажырбайн чораан. Оон артык, олар боттарының частырыгларын ажыы-биле чугаалап турган. Чижээ, Саннар деп номда Моисей бодунуң дугайында кандыг частырыг кылганын база ол дээш кандыг шииткел алганын чажырбайн, боду бижээн (Саннар 20:2—12). А төөгү ажылдары ындыг шынчызы-биле ховар ылгалып турар. Библия — Бургандан ном деп бо бүгү бадыткап турар.
ХЕРЕК КЫРЫНДА АЖЫКТЫГ БОЛГАШ МЕРГЕН УГААННЫГ НОМ
10. Библия — херек кырында ажыктыг болгаш мерген угаанныг ном деп, чүге кайгамчык эвес-тир?
10 Бурган Бижилгени бүрүнү-биле хей-аът киирген, ынчангаш ол «алыс шынны өөредиринге, чазыгларны айтып, эдеринге... ажыктыг» (2 Тимофейге 3:16). Ийе, Библия — херек кырында ажыктыг болгаш мерген угаанныг ном. Ында кижиниң алыс бүдүжүн кедергей шын көргүскен. Ында кижи кайгаар чүве чок: Библияның Автору — бистиң Чаяакчывыс Иегова болгай! Ол кымдан-даа артык бистиң сагыш-сеткиливисти болгаш дүвүрелдеривисти билир. Оон артык, аас-кежик чүүден хамааржыр база кандыг частырыглардан ойлаарын ол билир.
11, 12. а) Даг кырынга чонга берген өөредиинде Иисус кандыг айтырыгларны сайгарган? б) Библияда дүрүмнер чуртталганың кандыг талаларынга дузалыгыл, база ооң сүмелери чүге эргижиревезил?
11 Иисустуң даг кырынга чонга берген өөредиин сайгарып көрээлем. Ол суртаал Матфейниң 5—7 дугаар эгелерде бижиттинген. Эгээртинмес мерген угаанныг өөредиинде Иисус ёзулуг аас-кежикти канчаар тып алырын, чөрүлдээлерни канчаар шиитпирлээрин, канчаар мөргүүрүн акша-хөреңгиге кандыг хамаарылгалыг болурун чугаалаан. Ол үеден тура хөй чылдар эрткен-даа болза, Иисустуң сөстери үнелиг хевээр — бөгүн олар ам-даа ажыглаттынгыр.
12 Библияда өг-бүлеге болгаш ажыл-агыйга хамаарышкан дүрүмнер бар. Ол ышкаш кижилер-биле канчаар эптежириниң дугайында ында чугаалаан. Библияда сүмелер кезээде ажыглаттынгыр болгаш ажыктыг. Библия — кызыгаар чок мерген угаанныг ном. Бурган боду Исаия медээчини таварыштыр мынча дээн: «Сени ажыктыг чүүлге өөредип турар, сээң Бурганың Иегова-дыр мен» (Исаия 48:17).
ӨТТҮР БИЛГЕН МЕДЕГЛЕЛДЕР НОМУ
Исаия медээчи Вавилоннуң буураарын баш бурунгаар чугаалаан
13. Исаия медээчини таварыштыр Иегова Вавилоннуң буураарының дугайында кандыг тодаргай кезектерни дыңнаткан-дыр?
13 Библияда дыка хөй өттүр билген медеглелдер бижээн. Оларның хөй кезии күүсеттинген. Чижээ, бистиң эрага чедир VIII-ки векте чурттап чораан Исаия медээчини таварыштыр Иегова Вавилон хоорайның буураарын баш бурунгаар чугаалаан (Исаия 13:19; 14:22, 23). Өттүр билген медеглелде өндүр улуг күрүне канчаар буурап дүжерин тодаргайы-биле бижип каан турган. Дайзынның аг-шерии Вавилоннуң хемин «кургадыптар» база хоорайже демисел чокка кире бээр. Оон артык, Исаияның өттүр билген медеглелинде Вавилонну чагырып алыр хаанның адын безин бижип каан турган — ол Кир болган (Исаия 44:27—45:2).
14, 15. Вавилоннуң буурап дүшкениниң дугайында Исаияның өттүр билген медеглели канчаар күүсеттинген-дир?
14 200 хире чыл эрткенде, бистиң эрага чедир 539 чылда, октябрь 5-тиң дүнезинде, Вавилонче хөй санныг аг-шериг чоокшулап келген. Ону кым баштаан? Персияның хааны Кир! Бурганның Сөзүнде өттүр билген медеглел шак ынчаар күүсеттинип эгелээн. А Кирниң шерии хоорайже, ылап-ла, демисел чокка кирген бе?
15 Ол дүне Вавилоннуң чурттакчылары дойлап турган, ынчангаш хоорайның аажок кылын ханаларының артынга олар боттарын долузу-биле айыыл чок кылдыр миннип турган. Ол үеде Вавилон таварыштыр агып чыткан хемниң суун Кир өскээр чайыпкан. Суг чавызап бада бээрге, дайынчылар сыыгай берген хемниң суун сүзүп кеже бергеннер. Ынчаарга чагдаар арга чок ханаларны канчаар ажып эртерил? Кайгамчык чүүл, ол дүне эжик хайгаарал чогу-биле ажык арткан!
16. а) Вавилоннуң келир үезиниң дугайында Исаия чүнү баш бурунгаар чугаалааныл? б) Вавилоннуң хоозураарының дугайында Исаияның өттүр билген медеглели канчаар күүсеттингенил?
16 Исаия Вавилоннуң дугайында баш удур чугаалаан: «Аңаа кажан-даа кым-даа чурттавас, салгалдан салгалче аңаа чурттакчылар турбас; Аравийжи чадырын тикпес база кадарчылар коданы-биле аңаа дыштанмас» (Исаия 13:20). Өттүр билген медеглелде Вавилоннуң чүгле буураарының дугайында эвес, а харын-даа ол хоорай кезээ шагда хоозургай артып каарының дугайында чугаалаан. Бөгүн ону белени-биле хынап болур. Бурунгу Вавилоннуң бузундулары Багдадтан мурнуу чүкче 80 километр черде, Иракта, Иегованың сөстериниң күүсеттингенин тода херечилеп турар. Ол Исаия медээчини таварыштыр дыңнаткан: «Ону узуткаар ширбииш-биле үндүр ширбиптер мен» (Исаия 14:22, 23)c.
Вавилоннуң бузундулары
17. Библияда өттүр билген медеглелдерниң күүсеттинип турары бистиң бүзүреливисти канчаар быжыктырып турар?
17 Библия — бүзүрелдиг өттүр билген медеглелдер ному деп чүүл бистиң бүзүреливисти аажок быжыктырып турар!d Иегова ооң мурнунда аазаашкыннарын кезээде күүседип турган болганда, чер кыры дываажаң апаар кылдыр, ол сагыш човаар (Саннар 23:19). Ийе, «Бурган мөңге амыдыралды биске бээрин өртемчейниң тыптыр мурнунда-ла аазаан. А ол кажан-даа мегелеп көрбээн» (Титке 1:2).
«БУРГАННЫҢ СӨЗҮ ДИРИГ»
18. «Бурганның сөзүнүң» күжүнүң дугайында Павел элчин чүнү чугаалааныл?
18 Библия — кара чаңгыс, катаптаттынмас ном деп, бо эгеде бердинген барымдаалар көргүзүп турар. Ол бүрүнү-биле дүүшкээ болгаш эртем, төөгү айтырыгларынга ылап шынныы-биле ылгалып турар. Ол херек кырында ажыктыг болгаш мерген угаанныг ном база бүзүрелдиг өттүр билген медеглелдер ному. Оон артык, «Бурганның сөзү дириг болгаш салдарлыг болур, ол кандыг-даа аажок чидиг хылыштан чидиг, ол сөс кижиниң сеткил-хөңнү биле сүлдезин, чүстер биле сөөктерин аңгылажеге, ооң алыс бодунче ханылап кирип, кижиниң чүрээниң бодалдарын болгаш күзел-сагыжын шиидип турар» — деп, Павел элчин бижээн (Еврейлерге 4:12).
19, 20. а) Библияның дузазы-биле бодун канчаар эки билип ап болурул? б) Бурганның кайгамчык белээ — Библия дээш, канчаар четтиргенин илередип болурул?
19 Библияда бижиттинген медээ, азы Бурганның «сөзү», бистиң чуртталгавысты өскертип шыдаар. Ол биске хынаттынарынга болгаш ишти-хөңнүвүсте чүү барын билип алырынга дузалаар. Бурганга ынак бис деп, чугаалап турар чадавас бис. Ынчалза-даа Библияда бижээн Бурганның сөстеринге дыңнангырывыстан ёзулуг ишти-хөңнүвүс болгаш күзелдеривис билдине бээр.
20 Библия — Бургандан ном деп көрдүвүс. Ол номну үнелээр, номчуур база шинчилээр херек. Ол ном дээш четтиргениң илередип турарың дээрге-ле, үргүлчү Бурганның Сөзүн ажыглаарың болур. Бир эвес ынчаар кылыр болзуңза, Бурган кижилерге хамаарыштыр чүнү бодап алганын база ол бодунуң күзел-соруун канчаар күүседирин эки билип ап болур сен. Ооң дугайында дараазында эгеден билип алыр сен.
a Библияда чамдык шүлүктер бот-бодунга карышкак деп, санал бар. Ынчалза-даа ындыг бадыткалдарның барымдаазы чок. Ол айтырыгны Иегованың Херечилериниң үндүрген «Библия: кижиниң азы Бурганның сөзү бе?» деп номнуң 7-ги эгеде сайгарып каан.
b Чижээ, Луканың 3:23—38-те Иисустуң ада-өгбезиниң тодаргай даңзызы бердинген.
c Библейжи өттүр билген медеглелдерниң дугайында хөйнү Иегованың Херечилериниң үндүрген «Шупту кижилерге ном» деп дептерден тып ап болур, 27—29 арыннар.
d Вавилоннуң буурап дүшкени Библияда күүсеттинген өттүр билген медеглелдерниң чүгле бирээзи-дир. Ол ышкаш Библияда Тир биле Ниневияның буураарын баш бурунгаар медеглээн (Иезекииль 26:1—5; Софония 2:13—15). Оон артык, Даниилдиң өттүр билген медеглелинде Вавилонну солуур делегей чергелиг күрүнелер дугайында чугаалаан. Оларның иштинде Мидо-Персия болгаш Греция (Даниил 8:5—7, 20—22). А Капсырылгада бердинген Мессияның дугайында хөй өттүр билген медеглелдер Иисус Христоска күүсеттинген («Иисус Христос — аазаттынган Мессия»).