Қарарлириңиз Йәһва Худани хошал қилсун

1. Һәммимиз һәр күни немә қилимиз?

БИЗ һәр күни қарар чиқиримиз. Бәзи қарарлар оңай, мәсилән, әтигән немә йәймиз, кәчқурун саат қанчидә ухлаймиз. Бәзи қарарлар қийин болуши мүмкин. Чүнки улар саламәтлигимизгә, бәхтимизгә, йеқинлиримизға вә Йәһва Худаға ибадәт қилишимизға тәсир қилиду. Қараримизниң өзүмизгә вә өйдикилиримизгә пайда елип келишини халаймиз. Лекин әң муһими, қарарлиримиз Йәһва Худани хошал қилсун дәймиз (Рим. 12:1, 2).

2. Дана қарар чиқиришқа қайси қәдәмләр ярдәм бериду?

² Қарарлириңиз дана болуши үчүн монуларни қилиш муһим: 1) мәсилиниң ениқ-қениғини биливелиң, 2) Йәһва Худаниң бу мәсилигә қандақ қарайдиғанлиғи тоғрилиқ ойлиниң вә 3) вариантларни таразиға селип көрүң. Бу мақалидә биз мошу үч қәдәмни қараштуримиз. Шундақла зерәк болушқа яки яхши билән яманни пәриқләндүрүшкә немә ярдәм беридиғанлиғини көрүп чиқимиз (Пәнд н. 2:11).

МӘСИЛИНИҢ ЕНИҚ-ҚЕНИҒИНИ БИЛИВЕЛИҢ

3. Қарар чиқириштин авал немә үчүн мәсилиниң ениқ-қениғини билиш муһим?

³ Яхши қарар қилишқа ярдәм беридиған биринчи қәдәм — мәсилиниң ениқ-қениғини биливелиш. Бу немишкә муһим? Мәсилән, еғир ағриққа дуч кәлгән киши дохтурға кәлди дәйли. Дохтур уни тәкшүрмәйла вә соалларни қоймайла, уни давалашқа башламду? Әлвәттә, яқ. Дәл шуниңға охшаш, сизму яхши қарар чиқиришиңиз үчүн мәлуматни селиштурушиңиз керәк. Буни қандақ қилалайсиз?

4. Пәнд-нәсиһәтләр 18:13-айәткә мас, мәлуматни қандақ ениқлалайсиз? (Рәсимгиму қараң.)

⁴ Мәлуматни ениқлаш үчүн соалларни қоюш керәк. Мәсилән, сизни бир олтиришқа чақирди дәйли. У йәргә бериш-бармаслиқни қандақ қарар қилалайсиз? Әгәр чақирған кишини яхши тонумисиңиз яки у олтиришниң қандақ өтидиғанлиғини билмисиңиз, сизни чақирған кишидин мундақ сорисиңиз болиду: «Бу қәйәрдә вә қачан өтиду? Қанчә адәм келиду? Ким баш-көз болиду? Олтиришқа кимләр келиду вә у қандақ өткүзүлиду? Һарақ-шарап қоюламду?» Бу соалларниң җававини биливелиш дана қарар чиқиришқа ярдәм бериду (Пәнд-нәсиһәтләр 18:13ни оқуң).

5. Вәзийәтниң ениқ-қениғини биливалғандин кейин немә қилишиңиз керәк?

⁵ Буларниң һәммисини биливалғандин кейин, вәзийәтни толуқ көрүшкә тиришиң. Мәсилән, бу олтиришқа Муқәддәс китап принциплириға сәл қарайдиғанлар келидиғанлиғи яки меһманларниң артуқ ичивалмаслиғини һечким башқурмайдиғанлиғини билдиңиз дәйли. Йә болмиса, олтиришниң ахири қалаймиқан болуп кетидиғанлиғини чүшәнсиңиз, немә қилисиз? (Пет. 1-х. 4:3) Әгәр мошу олтиришниң вақти вәз хизмитигә яки учришишқа тоғра келип қалсичу? Мәсилини ян-яқтин қараштуруп вәзийәтни толуқ билсиңиз, яхши қарар чиқириш оңайирақ болиду. Һазир бу вәзийәт тоғрилиқ өзүңизниң пикриңиз бар. Әнди иккинчи қәдәмгә өтсиңиз болиду: Йәһва буниңға қандақ қарайдиғанлиғини чүшинишкә тиришиң (Пәнд н. 2:6).

ЙӘҺВА ХУДАНИҢ ОЙ-ПИКРИНИ БИЛИШКӘ ТИРИШИҢ

6. Яқуп 1:5-айәткә бенаән, немә үчүн Йәһва Худадин ярдәм соришимиз керәк?

⁶ Йәһвадин вәзийитиңизгә бағлиқ Униң ой-пикрини билишкә ярдәм сораң. Худайимиз бизгә даналиқ беришни вәдә қилған. Даналиқ Худаға яқидиған қарар чиқиришимизға ярдәм бериду. Йәһва Худа даналиқни «һәммисигә сехийлиқ билән һәм дақақ қилмай бериду» (Яқуп 1:5ни оқуң).

7. Худаниң ой-пикрини чүшинишкә немә ярдәм бериду? Мисал кәлтүрүң.

⁷ Йәһва Худадин ярдәм сорап дуа қилғандин кейин, Униң дуайиңизға қандақ җавап беридиғанлиғини көрүшкә тиришиң. Буни мундақ мисал билән чүшәндүрүшкә болиду. Сиз башқа шәһәрдә тенәп қалдиңиз дәйли. Андин шу йәрдә яшайдиған бирсидин йолни сорайсиз. У сизгә йолни чүшәндүрүп бериштин авал уни тиңшимай кетип қаламсиз? Әлвәттә, ундақ қилмайсиз. Әксинчә, сиз уни зәң қоюп тиңшайсиз. Шуниңға охшаш, Йәһва Худадин дуада даналиқ сориғандин кейин, Униң җававини чүшинишкә тиришиң. Буниң үчүн Муқәддәс китаптики қайси қанун-принциплар вәзийитиңизгә мас келидиғанлиғини ойлап көрүң. Мәсилән, шу олтиришқа бериш яки бармаслиқни қарар қилишқа немә ярдәм бериду? Муқәддәс китапта яман достлар, әйш-ишрәт вә Худаға хизмәт қилишни өз мәнпәитиңиздин жуқури қоюш тоғрилиқ немә дейилгәнлиги тоғрисида ойлинип беқиң (Мәт. 6:33; Рим. 13:13; Кор. 1-х. 15:33).

8. Керәк мәлуматни қандақ тапалайсиз? (Рәсимгиму қараң.)

⁸ Бәзидә керәк мәлуматни тепиш қийин болуши мүмкин. Шундақ болса, тәҗрибилик қериндаштин мәслиһәт сорисиңиз болиду. Шундақла өз алдиға издиниш қилсиңиз, техиму пайдиси көп болиду. Мәсилән, «Йәһва гувачилириниң йол көрсәткүчи» вә «Һаятимизға керәк айәтләр» дегән әдәбиятлиримиздин мол пайдилиқ мәслиһәтләрни тапалайсиз. Унтумаңки, мәхситиңиз — чиқарған қарариңизниң Йәһва Худани хошал қилиши.

9. Қарарлиримиз Йәһва Худаға яққан-яқмиғанлиғини қандақ билсәк болиду? (Әфәсликләргә 5:17)

⁹ Қарарлиримиз Йәһва Худаға яққан-яқмиғанлиғини қандақ билсәк болиду? Әң авал, Уни яхши билишимиз керәк. Муқәддәс китапта: «Әң Муқәддәс тоғрилиқ билимләр инсанни зерәк қилиду»,— дәп йезилған (Пәнд н. 9:10). Йәһваниң хисләтлирини, Униң ирадисини, немини яхши көрүп вә немини өч көридиғанлиғини чүшинишимиз муһим. Өзүңиздин мундақ сорап көрүң: «Йәһва Худаниң ой-пикрини билгиним Уни хошал қилидиған қарар чиқиришимға қандақ ярдәм бериду?» (Әфәсликләргә 5:17ни оқуң)

10. Немә үчүн Муқәддәс китап принциплири аилимиз вә мәдәнийитимиздин муһимирақ?

¹⁰ Гайида Йәһва Худани хошал қилиш үчүн йеқинлиримизни хапа қилишқа тоғра келиду. Мәсилән, бәзи ата-анилар бойи йәткән қизини бай яки көп селиқ берәләйдиған жигит билән той қилишқа үндиши мүмкин. Лекин шу жигитниң Йәһва Худа билән болған мунасивити анчә яхши болмисичу? Әлвәттә, ата-аниси қизиниң пулдин қисилмай, баяшат яшишини халайду. Амма қиз өзидин мундақ сориса яхши: «Турмушқа чиқсам, бу жигит Йәһва Худа билән болған мунасивитимниң мәһкәм болушиға ярдәм берәләмду?» Худаниң ой-пикри Мәтта 6:33тә (ЙД) йезилған: «Худаниң Падишалиғи вә Униң һәққанийлиғини давамлиқ һаятиңларда биринчи орунға қоюңлар». Биз ата-анимизниму, мәдәнийитимизниму һөрмәтләймиз. Шундақ болсиму, биз үчүн әң муһими — Йәһва Худани хошал қилиш.

ВАРИАНТЛАРНИ ТАРАЗИҒА СЕЛИП КӨРҮҢ

11. Қайси қарарниң тоғра болидиғанлиғини ениқлашқа немә ярдәм бериду? (Филипиликләргә 1:9, 10)

¹¹ Вәзийитиңизгә мунасивәтлик Муқәддәс китаптики принципларни көрүп чиққандин кейин, қайси қарарниң тоғра екәнлиги тоғрилиқ пухта ойлиниң (Филипиликләргә 1:9, 10ни оқуң). Һәрбир қарарниң нәтиҗиси тәхминән қандақ болидиғанлиғини көрүшкә чоңқур чүшиниш ярдәм бериду. Бирнәччә қарарниң арисидин әң тоғрисини таллаш бәзидә оңай болса, бәзидә қийин. Лекин зерәк болсиңиз, әң қийин вәзийәттиму тоғра қарар қилалайсиз.

12, 13. Иш издигәндә тоғра қарар қилишқа чоңқур чүшиниш қандақ ярдәм берәләйду?

¹² Сиз аилиңизни беқиш үчүн иш издәватисиз дәйли. Икки иш чиқип қалди. Әң авал бу қандақ иш екәнлигини, иш вақтини вә йолға қанчә вақит кетидиғанлиғини ениқлавалисиз. Иккилисиму Муқәддәс китап принциплириға қарши әмәс. Бәлким, бир иш өзүңизгә яққанлиқтин яки у йәрдә көпирәк төлигәнликтин, шуни таллашни халайдиғансиз. Амма тоғра қарар чиқириш үчүн, йәнә башқа нәрсиләрни ойлап беқишиңиз керәк.

¹³ Мәсилән, таллиған ишиңиз җамаәт учришишлириға беришқа кашила қиламду? Яки аилиңизгә көңүл бөлүшкә вә уларниң Йәһва Худа билән болған мунасивитини күчләндүридиған вақтиңизни оғурламду? Шундақ ойлансиңиз, пулдинму муһимирақ нәрсиләрни, йәни Йәһва Худаға ибадәт қилиш вә аилиңизни, биринчи орунға қоялайсиз. Буларниң һәммисини нәзәрдә тутуп қарар чиқарсиңиз, Йәһва Худа уни сөзсиз бәрикәтләйду.

14. Чоңқур чүшиниш вә меһир-муһәббәт башқиларға путликашаң болмаслиққа қандақ ярдәм бериду?

¹⁴ Чоңқур чүшиниш қарарлиримиз башқиларға қандақ тәсир қилидиғанлиғиниму ойлашқа дәвәт қилиду (Флп. 1:10). Шундақ қилсақ, башқилар үчүн путликашаң болмаймиз. Кийиниш вә ясинишқа мунасивәтлик қарарларни қилғандиму башқиларни ойлаш муһим. Мәсилән, сизгә бирәр кийим-кечәк яки чач фасони яқиду. Лекин шундақ фасонға җамаәттикиләр яки башқа адәмләр қандақ қарайду? Бу уларға путликашаң болмамду? Зерәк киши өзинила ойлимай, башқиларни һөрмәтләйду вә һис-туйғулирини нәзәрдә тутиду. Меһир-муһәббәт бизни башқиларни ойлап, кичик пеил болушқа үндәйду (Кор. 1-х. 10:23, 24, 32; Тим. 1-х. 2:9, 10). Қарарлиримиздин башқиларға болған меһир-муһәббәт вә һөрмәт көрүнүши зөрүр.

15. Муһим қарар қилиштин авал, немә тоғрилиқ ойлиниш керәк?

¹⁵ Муһим қарар чиқарғанда, уни қандақ әмәлгә ашуридиғанлиғиңиз тоғрилиқ ойлап беқиң. Әйса пәйғәмбәр бизни авал «хираҗитини һесаплап» чиқишқа үгәткән (Луқа 14:28). Қарариңизға мас йол тутуш үчүн қанчилик вақит, күч вә пул кетидиғанлиғини ойлап беқиң. Бәзидә аилиңиз билән мәслиһәтләшсиңиз яхши. Шу чағда һәрбири қандақ ярдәм берәләйдиғанлиғини көрисиз. Мәслиһәтләшкәндин кейин, қарариңизни азирақ өзгәртиш яки тамамән башқа қарар қилиш керәклигини чүшинишиңиз мүмкин. Униңдин башқа, өйдикиләрниң ойини нәзәрдә тутсиңиз, қарариңиз оңушлуқ болуши үчүн улар сизни қоллап-қувәтләшкә тәйяр болиду (Пәнд н. 15:22).

ТОҒРА ҚАРАР ЧИҚИРИҢ

16. Дана қарар чиқиришқа қандақ қәдәмләр ярдәм бериду? («Дана қарар чиқириш үчүн немә қилиш керәк?» дегән рамкиға қараң)

¹⁶ Бу мақалидики һәммә қәдәмләрни қилған болсиңиз, сиз дана қарар чиқиришқа тәйяр. Авал мәсилиниң ениқ-қениғини биливалдиңиз. Йәһва Худани хошал қилишқа ярдәм беридиған Муқәддәс китап принциплирини көрүп чиқтиңиз. Әнди Йәһва Худадин қарариңизға мас һәрикәт қилишқа ярдәм сорисиңиз болиду.

17. Тоғра қарар қилишниң сири немидә?

¹⁷ Өтмүштә тоғра қарарларни чиқарған болсиңизму, өз әқлиңиз вә тәҗрибиңизгә ишинип кәтмәң. Чүнки тоғра қарар қилишниң сири — Йәһва Худаниң даналиғиға тайиниш. Даналиқниң асасий түврүги болған билим вә чүшинишни пәқәт Яратқучимиз берәләйду (Пәнд н. 2:1—5). Атимиз Йәһваниң ярдими билән сиз Уни хошал қилидиған қарарларни чиқиралайсиз (Зәб. 23:2, 3).