O Pondola Oku Kala Otembo ka yi Pui

OMANU valua vakuatavo voluali, va sanjukila elavoko liomuenyo ko pui volonepa via litepa. Etavo letavo li kuete ovisimĩlo via litepa vioku kuata omuenyo ko pui. Pole, vosi yavo va kuete elavoko limuamue lioku kuata ekalo liwa okuti, ka ku kala vali olofa. Ove hẽ, o kuetevo elavoko liaco? Oku litepa kuovisimĩlo viaco ku lombololuiwa ndati? Anga hẽ, elavoko liomuenyo ko pui lika tẽlisiwa muẽle?

Embimbiliya li lekisa okuti, Yehova eci a lulika Adama la Heva, wa kapa vovitima viavo onjongole yoku kala otembo ka yi pui. Olio, li popia hati: ‘Yehova wa kapa vutima womunu elivelo liotembo ka yi pui.’​—⁠Ukundi 3:⁠11.

Oco onjongole yoku kala otembo ka yi pui yi tẽlisiwe, Adama la Heva va sukilile oku pokola kolonumbi via Yehova vioku tepisa eci ciwa leci cĩvi. Nda va pokuile Kokuaye, nda va kuata omuenyo ‘otembo ka yi pui’ okuti, va kala vocumbo Cendene cina a va pongiyilile.​—⁠Efetikilo 2:8; 3:⁠22.

Omuenyo ko Pui wa Nyelẽla

Embimbiliya li lekisa okuti, Suku wa kũla vocumbo Cendene “uti woku kũlĩhĩsa eci ciwa leci cĩvi.” Uti waco wa kala lepako Suku a handelekele Adama la Heva okuti, ka ci tava oku liako. Momo nda va ci linga, va fa. (Efetikilo 2:​9, 17) Nda Adama la Heva va yuvuile oku lia kepako liuti waco, nda va lekisa esumbilo kuviali wa Yehova. Eci va lia kuti waco, va lekisa uvangi wokuti, va likala uviali Waye. Kuenje, va tomba ovihandeleko via Yehova. Ovo, va nõlapo oku tiamẽla ku Satana una wa tomba uviali wa Suku. Omo liesino liavo, Yehova wa nõlapo okuti, ka va sesamẽla vali oku kala otembo ka yi pui.​—⁠Efetikilo 3:​1-6.

Suku wa ecele kokuavo elianjo lioku nõla omuenyo ale olofa. Omo liesino liavo, va nõla olofa. Kuenje ka vameleko oku kala lomuenyo. Pole, Adama la Heva kuenda omãla vavo, noke lioku fa, vetimba liavo ka mua tundile ocilelembia camamako lomuenyo.a

Omo liesino lia Adama la Heva, omanu vosi va kasi oku tala ohali. Upostolo Paulu wa lombolola ovitangi viaco. Eye wa popia hati: “Ndeci ekandu lia iñila voluali lomunu umuamue, kuenda okufa kueya lekandu, haico okufa kua sambukila omanu vosi, momo vosi va linga ekandu.”​—⁠Va Roma 5:⁠12.

Omuenyo ko Pui wa Tumbuluiwa

Upostolo Paulu ekalo liomãla va Adama la Heva, wa li sokisa lupika wa kala kocita catete. Omo okuti omãla vaco va piñala ekandu, va linga apika vekandu. Kuenje, ka va puluka kolofa. (Va Roma 5:12; 6:​16, 17) Pole, Yehova wa sanda onjila yoku va yovola kupika waco wekandu. Paulu wa popia hati: “Ndeci okulueya kuomunu umuamue kua nenela omanu vosi episo, haico elinga liesunga liomunu umuamue li nenela vosi eyovo kuenda omuenyo.” Eci oco ca vetiya Yesu oku eca omuenyo waye ndocilumba ‘coku yovola omanu vosi.’ Yehova wa limbuka okuti, ocisembi oco ci kuete unene woku yovola omanu kolofa.​—⁠Va Roma 5:​16, 18, 19; 1 Timoteo 2:​5, 6.

Eli olio esunga lieci olonoño ka vi sangela ono yomuenyo ko pui vetimba liomanu. Momo ono yaco, yi sangiwa konepa yikuavo. Embimbiliya li lekisa okuti, ono yolofa viomanu, ka yi sangiwa vetima liavo. Momo olofa viomanu via tunda kovilinga viavo. Ocilumba cocisembi ca Yesu, oco ca tumbulula omuenyo ko pui. Handi vali, ocilumba caco oco ocindekaise cesunga lia Yehova locisola caye ka ci pui. Helie oka kuatisiwa locilumba caco oco a tambule omuenyo ko pui?

Ombanjaile Yoku Kala Otembo ka yi Pui

Yehova o kasi “tunde ka ku ci toke ka ku ci.” Eye ka fi. (Osamo 90:⁠2) Yesu Kristu, eye omunu watete Yehova a ĩha ombanjaile yomuenyo ko pui. Upostolo Paulu wa popia hati: “Omo Kristu a pinduiwa kuava va fa oco ka fi vali. Okufa ka ku u viala vali.” (Va Roma 6:⁠9) Noke upostolo Paulu, wa lombolola oku litepa ku kasi pokati ka Yesu wa pinduiwa kuenda olombiali violuali. Eye wa popia hati, pokati kolombiali viaco, Yesu eye lika okuti ka fi vali. Eye, o kala otembo ka yi pui. Omuenyo waye ka u nyõliwa.​—⁠Va Heveru 7:​15-17, 23-25; 1 Timoteo 6:​15, 16.

Yesu hayeko lika wa tambula ombanjaile yomuenyo ko pui. Akristão olombuavekua vaka viala la Kristu kilu, va kuetevo epinduko ndeli liaye. (Va Roma 6:⁠5) Upostolo Yoano wa popia hati, ombanjaile yaco, ya eciwa lika kueci ci soka 144.000 kolombuavekua. (Esituluilo 14:⁠1) Eci va enda kilu, ka va fi vali. Catiamẽla kepinduko liavo, Paulu wa popia hati: “Ositu losonde oku piñala usoma wa Suku ka ci tava. . . . Olumbeta lu popia, kuenje ava va fa va pinduiwa, ka va futi vali kuenje etu tu pongoluiwa. Momo etimba eli li futa li wala eli ka li futi, leli li fa li wala eli ka li fi.” Olombuavekua, vi kuete esumũlũho liepinduko liaco. Eci vi pinduiwa, ka vi fi vali.​—⁠1 Va  Corindo 15:​50-53; Esituluilo 20:6

Ohuminyo eyi ya Yehova, yi komohĩsa calua. Ovangelo ndaño okuti va kuete etimba liespiritu, ka va tambuile ongavelo yokuti ka va fi. Uvangi waco, wa lekisiwa kovangelo vana va likongela kumosi la Satana poku tomba olonumbi via Yehova. Ovo va lavoka oku kunduiwa. (Mateo 25:​41) Pole, olombuavekua vina vika viala la Yesu, ka vi ka fa vali. Momo Yehova wa kolela kesunguluko liavo.

Ocili okuti voluali muli owiñi womanu valua ka va tendiwa. Anga hẽ olombuavekua via soka 144.000 komanu, ovio lika vika kuata omuenyo ko pui? Sio, havioko lika. Tu konomuisi esunga liaco.

Omuenyo ko Pui Voluali Luokaliye Palo Posi

Elivulu Liesituluilo, li tukula owiñi womanu valua va kuete elavoko lioku kuata omuenyo ko pui voluali luokaliye palo posi. Pokati komanu vaco, palivo vana va fa okuti, vaka pinduiwa. Kuenje vaka linga amalẽhe loku kuata uhayele. (Esituluilo 7:9; 20:​12, 13; 21:​3, 4) Omanu vaco vaka songuiwa kolui “luovava omuenyo, hao opululu ndovitulu. Olui luaco lua tunda kocalo ca Suku.” Konele yolui luaco, kuli “uti womuenyo. . . . Amẽla uti waco, a sakola olofeka.” Omo liaco, Yehova o tu laleka hati: “U o kuete enyona eye, lu [o] yongola ovava omuenyo a a tambule ocali.”​—⁠Esituluilo 22:​1, 2, 17.

Oviti lovava a tukuiwa ndeti, ka vi lomboloka ovihemba vina olonoño via siata oku sandiliya vioku kala otembo ka yi pui okuti, omunu ka kuka vali. Pole, vi lomboloka eliangiliyo Yehova a linga vonduko ya Kristu oco a tumbulule ekalo liwa omanu va kuatele eci va lulikiwa.

Ocipango ca Yehova coku eca omuenyo ko pui komanu va pokola kokuaye palo posi, ka ca pongolokele. Ocipango caco, cika tẽlisiwa muẽle. Momo Yehova ukuacili. Osamo 37:​29, yi popia hati: “Olondingesunga vi piñala ofeka [ale oluali] kuenje, vi tungamo oloneke ka vi pui.” Ohuminyo eyi, yi tu vetiya kumue Lakristão olombuavekua oku popia hati: “A Yehova Suku Tõlo, ovilinga viove vinene, kuenda vi komohisa cimue. A Soma yolofeka, olonjila viove via suñama kuenda viocili. A Yehova, u ka tava oku ku sumbila loku tumbangiya onduko yove, helie?”​—⁠Esituluilo 15:​3, 4.

Ove hẽ, o yongola oku kuata omuenyo ko pui? Nda o yongola, o sukila oku kala ukuacili kuenda oku pokola ku Yehova. O sukilavo oku lilongisa eci catiamẽla ku Yehova kuenda ku Yesu Kristu una wa tu yuluila onjila yoku kuata omuenyo ko pui. Omo liaco, omanu vosi va pokola kolonumbi via Yehova va sukila oku yuvula eci cĩvi. Nda va ci linga, vaka kuata “omuenyo ko pui.”​—⁠Yoano 17:⁠3.

Onjongole Yoku Kala Otembo ka yi Pui ya Tunda Kosimbu Elivulu limue liosimbu kofeka yo Mesopotamia, lia lombolola ulandu wulume umue wa kala oku sanda ono yoku kala umalẽhe otembo ka yi pui. Omanu vo kofeka yo Egito, va enda oku kapa ovihemba ketimba liomunu wa fa oco ka lika vole. Momo va enda oku popia hati, vetimba liomunu muli ocilelembia ka ci fi. Kuenje eci omunu a fa, kovaso yoloneke ocilelembia caco cika iñila vali vetimba liaye. Omo liovisimĩlo viaco, kofeka Yegito vayambo, va enda oku kapamo ovina vialua. Ovo va popia hati, ovina viaco vika kuatisa ocilelembia comunu waco eci cika tambula etimba liaye.

Kocita Cecelãla Olonoño Vimue Kofeka Yo China, Via Kuatelevo Ovisimĩlo Viokuti Omunu O Kuete Ocilelembia Ka Ci Fi. Kuenje, Poku Sandiliya Ono Yoku Kala Otembo Ka Yi Pui, Va Linga Alumbu Vokuenda Kuanyamo Alua. Olonoño Vikuavo Vioko Europa Kuenda Ko Arabia Via Sandiliyavo Ono Yoku Kala Otembo Ka Yi Pui. Kuenje Via Seteka Oku Luvikiya Ovihemba Vimue Vi Tukuiwa Hati, Ovihemba Viomuenyo. Vimue Pokati Kovihemba Viaco, Va Enda Oku Vi Tenga Lovihamba Kola, Lomelekuliu Kuenda Ovina Vikuavo. Ocili Okuti, Poku Pongiya Ovihemba Viaco, Va Nyõla Uhayele Wavo Wetimba.

Otembo Yimue Va Sandekelevo Esapulo Limue Liovihemba Vi Tukuiwa Hati, Ono Yoku Kala Umalẽhe. Ndomo Ca Lomboluiwa Vesapulo Liaco, Wosi Onyua Kovihemba Viaco, O Tumbulula Olohõlo Vietimba Liaye.

Anga Hẽ Omuenyo Ko Pui U Kuma?

Omanu Vamue Va Siata Oku Popia Hati, Omuenyo Ko Pui U Kuma. Momo U Lomboloka Ño Oku Pitulula Olotembo Vimue Ka Vi Kuete Esilivilo. Ovo Va Sima Okuti, Oku Kala Otembo Ka Yi Pui, Ci Lombolola Oku Pitulula Ekalo Liomuenyo Umue Ka U Sulila Haiwo Ka U Kuete Esilivilo. Kuenje Ekalo Liaco, Li Kavisa Ño Etimba. Pole, Yehova Wa Likuminya Okuti, Voluali Luokaliye, Omanu Vaka “Sanjukila Okusalala Kualua.” (Osamo 37:​11) Omo Liomuenyo Waco Uwa, Omanu Vaka Kuata Epuluvi Lioku Kũlĩha Ovina Vialua Via Lulikiwa La Yehova. Vaka Lilongisavo Ovoloño Voku Kũlĩha Ovina Vialua Vi Komohĩsa Loku Linga Ovopange Amue Okuti Kotembo Yilo A Kasi Ndonjoi.

Ulume Umue O Tukuiwa Hati Aubrey De Grey, Okuti Wa Lilongisila Kosikola Yavelapo, Wa Litumbikile Kuloño Woku Sanda Elumbu Lioku Amisa Omuenyo Kovaso. Eye Wa Popia Hati: ‘Omanu Vana Va Lilongisa Calua, Haivo Va Kuete Otembo Yoku Linga Ovina Va Lilongisa, Ka Va Yevi Ekavo Lioku Kala Komuenyo. Kuenda Ka Va Liwekapo Oku Sanda Ovina Va Yongola Oku Linga Komuenyo Wavo.’ Ondaka Ya Suku Yi Popiavo Hati: ‘Omanu Ka Va Tẽla Oku Limbuka Eci Suku A Linga Tunde Kefetikilo Toke Kesulilo.’​—⁠Ukundi 3:11.

[Atosi pombuelo yamẽla]