Anga hẽ Cĩvi Oku Lekisa Esumuo?

Ove hẽ wa liyakele ale locitangi coku vela? Citava okuti, wa kaya lonjanga kuenje wa ivalako evalo liaco. Pole, ka ci sokisiwa lesumuo. Ndotolo umue o tukuiwa hati, Alan Wolfelt velivulu liaye wa sonẽha ndoco: “Ka kuli ocina cimue ci sokisiwa loku yeva ‘esumuo.’” Noke wamisako ndoco: “Vokuenda kuotembo, lekuatiso liomanu esumuo liove li pondola oku tepuluka.”

Kũlĩhĩsa ulandu wa Avirahama eci ukãi waye a fa. Embimbiliya li popia hati: “Avirahama weya oku lila Sara loku litetela.” Ondaka yokuti “weya,” yi lomboloka okuti wa sumuile vokuenda kuotembo yalua.a Ulandu ukuavo wa Yakoba, una wa kembiwile okuti omõlaye Yosefe wa liwa locinyama. Eye wa lila vokuenda ‘kuoloneke vialua,’ kuenje epata liaye ka lia tẽlele oku u lembeleka. Ndaño okuti pa pitile ale anyamo alua, tunde eci vo sapuila okuti Yosefe wa fa, pole wamamako lesumuo.—Efetikilo 23:2; 37:34, 35; 42:36; 45:28.

Ocili okuti, koloneke vilo omanu valua va siatavo oku lila eci ku fa omunu umue va sole calua. Kũlĩhĩsa ovolandu avali a kuãimo.

• “Ulume wange Robert, wa fa keteke 9 kosãi Yevambi Linene wo 2008. Eteke kua pita ocitangi caco, ka lia li tepele lateke akuavo. Momo oloneke viosi noke liongau, osimbu ka endele kupange, tua enda oku li sipula, oku likuata kapepe, kuenda oku li sapuila hati ‘ndu ku sole.’ Ndaño okuti tunde eci a fa pa pita ale anyamo epandu, toke cilo esumuo liaco li kasi oku amamako. Kuenje, sia kolelele okuti esumuo ndi yevite omo liolofa viulume wange Robert, li ka pua.”—Gail, o kuete 60 kanyamo.

• “Ndaño okuti, tunde eci ukãi wange a fa pa pita ale ci pitahãla 18 kanyamo, toke cilo ndu u kuetele ongeva kuenda nda siata oku sumua omo liolofa viaye. Olonjanja viosi eci ndi mola ovina via posoka via lulikiwa, ci ndi vetiya oku sokolola ukãi wange, loku popia hati, nda wa kalepo nda wa sanjukilavo oku tala ovina viaco.”—Etienne, o kuete 84 kanyamo.”

Ndomo ca lekisiwa vocipama cilo, oku lekisa esumuo vokuenda kuotembo yalua, ka cĩviko. Omo okuti omunu lomunu o kuete ekalo lia litepa lioku lekisa esumuo, eli olio esunga lieci ka ca sungulukilile oku pisa omanu vakuavo ndomo va lekisa esumuo eci va liyaka locitangi cimue. Handi vali, tu sukila oku yuvula oku livetela evelo nda esumuo lietu li kasi oku amamako. Tu pondola oku liyaka ndati lesumuo?