Ndi Sukila hẽ Oku Linga Ohuminyo Yoku Amamako Oku Kala Omunu Wosombo?

Ohuminyo yoku amamako oku kala omunu wosombo yi lomboloka nye?

Ohuminyo yoku amamako oku kala omunu wosombo ale oku yuvula oku lipekela lomunu umue, ohuminyo yimue omunu a linga poku vangula ale oku yi soneha okuti o kala omunu wosombo toke eteke a kuela.

Oku upisa kunyamo wo 1990 omanu valua va linga ohuminyo yoku amamako oku kala omunu wosombo, eci etavo lio Batista do Sul, kofeka yo Estados Unidos lia sandeka ocipama losapi hati: “Ocisola Cocili ci Kevelela.” Ocipama eci ca enda oku vetiya amalẽhe oku “likala” oku lipekela osimbu handi ka va kuelele. Ocisimĩlo ca kala oku vetiya amalẽhe oco va amameko oku pokola kolonumbi Viembimbiliya kuenda oku kakatela kohuminyo va linga lavakuavo.

Noke ocipama cimue ca lisoka, ca linga ovipito vimue okuti amalẽhe va lingaile ohuminyo yoku amamako oku kala omunu wosombo va tambula onẽla yimue yo palata. Onẽla yaco ya kala ondimbukiso kuenda onjivaluko yokuti, ovo va linga ohuminyo yoku yuvula oku lipekela osimbu handi ka va kuele.

Anga hẽ omanu va siata muẽle oku tẽlisa ohuminyo yavo yoku kala omunu wosombo?

Omanu va kuete ovisimĩlo via litepa viatiamẽla kondaka yaco.

• Ekonomuiso lia lingiwa la Christine C. Kim kuenda Robert Rector, lia lekisa okuti, amalẽhe va linga ohuminyo yoku amamako oku kala omunu wosombo “va tepulula onjongole yoku lipekela ale va fetika oku ci linga noke.”

• Ekonomuiso lia lingiwa locisoko ci tukuiwa hati, Guttmacher, lia lekisa okuti amalẽhe vana va panga onepa kolohuminyo vioku amamako oku kala omunu wosombo, va kuete ocituwa coku lipekela okuti vana ka lingile ohuminyo yaco ci sule.”

Momo lie a konomuiso aco a litepela?

• Akonomuiso amue a sokisa amalẽhe va kuete ovisimĩlo via litepa viatiamẽla koku lipekela.

• Akonomuiso amue a sokisa amalẽhe va kuete ovisimĩlo vimuamue viatiamẽla koku lipekela.

Ekonomuiso liavali lia lingiwa li lekisa nye? Dotola umue o tukuiwa hati, Janet Rosenbaum ukuaku konomuisa uhayele wamalẽhe, wa popia okuti noke lianyamo atãlo, “omanu vana va linga ohuminyo yoku amamako oku kala omunu wosombo kuenda vana ka va lingile ohuminyo yaco, pokati kavo ka pali etepiso lalimue liatiamẽla koku lipekela.”

O pondola oku ci tẽlisa!

Ovipama vi vetiya oku linga ohuminyo yoku amamako oku kala omunu wosombo vi kuete ocimãho ciwa. Pole ovo ka va kuatisa amalẽhe oku kũlĩha olonumbi vi va ecelela oku tẽlisa ohuminyo yaco. Dotola Janet Rosenbaum wa popia hati, valua va linga ohuminyo yoku amamako oku kala omunu wosombo, “va tenda ohuminyo yaco leselula.” Eye wa malusula loku popia hati: “Oku yuvula oku likepela osimbu handi omunu ka kuelele, kua tiamẽla lika konjongole yaye yoku yuvula oku ci linga okuti, oku panga onepa kocipama cimue ci sule.”

Embimbiliya li vetiya amalẽhe oku nõlapo onjila yaco pole ka va sukila oku linga ohuminyo yoku amamako oku kala omunu wosombo. Olio li va kuatisa oku ‘pindisa olondunge viavo oco va tẽle oku tepisa pokati keci ciwa leci cĩvi.’ (Va Heveru 5:14) Ocili okuti, oku amamako oku kala omunu wosombo, ka ci teyuila lika omunu koku kuata uveyi umue ale oku mina velivala limue ka yongola. Pole onjila yimue yoku kemainya Usovoli wolohuela.—Mateo 5:19; 19:4-6.

Olonumbi tu sanga Vembimbiliya vi tu kuatisa. (Isaya 48:17) Cikale amalẽhe ale akulu, vosi va sukila oku nõlapo oku pokola konumbi ya Suku yokuti: “Tili evĩho liukahonga!” (1 Va Korindo 6:18) Omo liaco, omunu wosi o pokola ku Suku, eci a kuela o kuata elianjo lioku lipekela kuenda ka sakalala ale oku livetela evelo omo liovitangi vi tunda koku lipekela osimbu handi ka kuelele.