ELILONGISO 29

Sokiya Ciwa Ondaka

OMANU ka va vetiyiwa ño lika lolondaka vi popiwa, pole va vetiyiwavo lonjila ndomo olondaka viaco vi popiwa. Hociliko hẽ okuti ove o yevelela vali lesanju nda okuti omunu o kasi loku vangula love o vangula londaka yimue yiwa, yi vetiya, yukamba, kuenda yumbombe, osimbu okuti nda ondaka yaye ka yi vetiya haiyo yesino ku yi yevelela?

Oku mioñoloha koku sokiya ciwa ondaka hocina cimueko ño coku likisa. Pole mua kongelavo ocituwa cekalo liomunu lomunu. Osimbu omunu amamako loku kuata ukũlĩhĩso kuenda oku kapako ocili Cembimbiliya vomuenyo waye, o pongolola upopi waye. Ovituwa via Suku ndeci, ocisola, esanju, kuenda umbombe vi limbukiwila kondaka yaye. (Va Gal. 5:22, 23) Eci omunu a lekisa esakalalo liocili la vakuavo, ci limbukiwilavo kondaka yaye. Eci olopandu vi piñanya ocituwa coku lisiõsiõla, ci limbukiwila kolondaka vi popiwa kuenda kelaka. (Asiõ. 3:39-42; 1 Tim. 1:12; Yuda 16) Ndaño ceci okuti elimi li kasi oku vanguiwa ka liuku lomboloka, nda okuti ondaka yomunu o kasi loku vangula yi yevala lesino, lolonamãlala, loku sepula, kuenda lekambo liocisola, kuenda omunu umue ukuavo ondaka yaye yi yevala lumbombe, lepandi kuenda locisola, ka ca tĩlile oku limbuka oku litepa kuolondaka viaco.

Komanu vamue ũvi wondaka yavo, wa tunda kuveyi umue wa nyõla enguli ale kulema umue va citiwa lawo. Ulema waco pamue wa piãla enene okuti ka u tẽliwa oku u sakula muẽle wosi voluali lulo. Ndomo ca siata, oku lilongisa oku talavaya ciwa lovimatamata viupopi ci kuatisa oku mioñolola ondaka.

Catete, ci kuete esilivilo oku limbuka okuti ondaka yomunu lomunu ya litepa. Onjongole yove, ka yi ka kale yoku setukula ondaka yomunu umue wiñi. Pole yi kale yoku likolisilako oku mioñolola ondaka yove muẽle locituwa cayo ca litepa. Nye ci pondola oku ku kuatisa oku ci linga? Kuli ovina vivali via velapo.

Oku Fuima Ciwa. Oco kuiyilile onima yiwa koku talavaya londaka yove, o sukila o fela yi tẽla kuenda esokiyo liwa liefuimo. Nda ka ca lingiwile, ondaka yove yi hongua kuenda ohundo yove yika saka saka.

Onepa yinene yapuvi ka yi kasi konepa yo konano yonete; onepa eyi yi molẽha vali yinene omo liakepa o kapepe. Ocili okuti apuvi a tanda vali konepa yo konano yondeki. Ondeki ya litokeka lolomati vio kombuelo okuti yi tepisa onete limo.

Nda wa yukisa lika onepa yo konano yapuvi poku fuimĩla vokati, oka kala lekambo liofela poku fuima. Ondaka yove ka yika kala longusu, kuenda ove oka kava lonjanga. Oco o fuime ciwa, o sukila oku miuha ciwa eci o tumãla ale ceci o talama. Kuenda o sukilavo oku kapa apepe ove konyima. Likolisilako oco ku ka sanjavalise lika onepa yo konano yonete yove eci o fuima poku vangula. Tete yukisa onepa yo kombuelo yapuvi. Pana okuti yeyuka, onepa yo vombuelo yonete yi sanjavalela volonele. Vonjanja yaco, ondeki yi vilukila vombuelo kuenje yi senga levando efẽ, lovãla, okuti ove o yeva oku tõla kuvia ale oku tõla kuwalo umue ukuavo. Pole apuvi ka a kasi vimo; a kasi vonete. Ndoseteko, kapa ovaka ove konele lonele yo konepa yombuelo yonete yove. Fuimĩla vokati. Nda wa fuima ciwa, oka limbuka okuti kuka sukila oku lileka vimo ale oku tumũla apepe ove. Pole, oka yeva okuti olomati viove vi yelokaila konano lo kolonele.

Noke, seteka oku fuimĩla vokati. Ku ka tundise ofela lonjanga yalua. Yi tundisa levando. Ku ka seteke oku tutuiya ofela yaco loku tõlisa olonumba vio penguli. Nda wa ci linga, ondaka yove yika tetemẽla ale yika sasãla. Oku tõlisa olonumba vio vimo levi vi kasi pokati kolomati, ci lingisa okuti ofela yi tunda, osimbu okuti ondeki yi kuatisa oku tundisa ofela yaco longusu ya pita ño pokati.

Ndeci umue ukuakulupuka a liangiliyila oku lupuka, hundi layevo ci tava okuti o likisa oku mioñolola oku fuima kuaye. Talama ciwa kuenda kapa apepe ove konyima. Fuimĩla vokati oco o yukise onepa yo kombuelo yapuvi ove lofela. Tundisa ofela yaco levando. Fetika oku tenda levando kuenda tala toke pi oka pitila loku fuima onjanja yimosi. Noke tanga lolukandi, loku fuima ndoco.

Tulumuisa Etimba. Eci oco ocina cikuavo ca velapo koku sokiya ciwa ondaka. Ci komohĩsa cocili emioñoloho o pondola oku linga poku lilongisa oku tulumuisa etimba liove eci o vangula. Utima letimba vi sukila oku vi tulumuisa, momo nda utima wa sakalala calua, u kokisa oku tõlisa etimba.

Tulumuisa utima loku kuata ovisimĩlo viwa lolonjeveleli viove. Nda olonjeveleli viaco omanu vana o sanga vupange woku kunda, ivaluka okuti ndaño wa lilongisa lika Embimbiliya volosãi vimue ño vitito, ove wa kũlĩha ale ovina vialua viatiamẽla kocipango ca Yehova o pondola oku va sapuila. Kuenda ove o kasi loku pasuisa omanu vaco omo okuti va sukila ekuatiso, ndaño muẽle ovo va ci limbuka, ale ka va ci limbuka. Handi vali, nda o kasi loku vanguila Vonjango Yusoma, onepa yaluapo vali yolonjeveleli viove, afendeli va Yehova. Ovo akamba vove, kuenda va yongola okuti o litunda ciwa. Lomue kulo kilu lieve o vanguila pokati kolonjeveleli vimue okuti vakuokamba haivo vakuacisola ndo vocimunga comanu tua siata oku vanguila.

Tulumuisa asipa o penguli poku likolisilako oku va leñelisa. Ivaluka okuti asipa o penguli a linalula, eci o fela yi pitamo. Ndeci ocileñi co viola ci pongoloka eci ovikolo viayo vi naluiwa, ale vi yongisiwa, elaka li pongolokavo nda olonumba vio penguli via tulumuisiwa ale via tõlisiwa. Eci o tulumuisa asipa o penguli, elaka liove li vomba. Oku tulumuisa asipa o penguli, ci kuatisavo oku yulula apangu o venyulu, okuti ci leluisa oku sokiya ciwa ondaka.

Tulumula etimba liove liosi. Ndeci olongolo, ovoko, apepe kuenda osingo yove. Eci ci lingisa okuti ku tẽliwa ciwa oku sandula ocileñi ci teyuila ondaka. Oku lisandula kuaco kuocileñi ku lingiwa eci etimba liosi li kala ndocikasia cimue cocileñi, pole ci tutuiyiwa lesakalalo. Elaka li tundila vanguli, ka litundila lika vepangu lianyulu. Litundilavo vakepa o vonete, vovayo, vuliakusu, kuenda vokati kakepa o vanyulu. Viosi evi vi kuatisa oco ku tundisiwe ciwa ocileñi condaka. Nda wa kapa cimue ci lema kilu lio viyola ponepa yina pa tundilila ocileñi cocisikilo, ocileñi cika tutuiyiwa. Ponepa yina pa tundilila ocileñi cocisikilo, te ka pa sitikiwile oco cecelele okuti ocileñi ci tunda ciwa. Eci haicovo ci pita lakepa etimba lietu, a kuatisiwa lolonumba via sikĩlila kakepa. Oku tundisa ciwa ocileñi, cika ku ecelela oku sokiya ciwa ondaka yove kuenda oku lekisila kondaka yove eci ci kasi vutima wove. Oka pondola oku vanguila pokati kowiñi walua okuti ka cika sukila oku kaloloka.

NDOMO KU TUNDISIWA ONDAKA

Ono yovileñi viosi viondaka, ofela o tundisila vapuvi. Apuvi a talavaya ndocipepelelo ci sindiliyila ofela penguli, li sangiwa vokati lakati kosingo. Vokati kenguli, konele lonele, mu sangiwa asipa a linalula poku pitisa ofela. Asipa aco o-o a tundisa ocileñi. Asipa aco a liyikula kuenda a liyika poku pitisa ofela penguli hao a tutuiya oku iñila kuovinene vapuvi. Ndomo ca siata, poku fuima ka ku yeviwa ocileñi lacimue eci ofela yi pita vasipa a sangiwa penguli. Pole eci omunu a yongola oku vangula, olonumba vi tõlisa asipa a sangiwa penguli noke a linalula longusu yofela yi tundilila vapuvi. Kuenje ku tundisiwa ondaka.

Nda okuti asipa a sangiwa penguli a linalula muẽle ciwa, aka ecelela vali lonjanga oku tundisa ofela, kuenda ondaka yika tunda vali longusu. Handi vali, nda tua leñelisa asipa aco, ondaka yika tunda levando. Ondaka poku tunda venguli, ocileñi condaka ci iñila konepa yo konano yenguli. Noke ocileñi caco ci pita vomẽla kuenda vanyulu, okuti omo ocileñi ci pongoluiwila, ci vokiyiwila, haimo cecela ongusu kocileñi ca velapo. Uliakusu, elimi, ovayo, kuenda onjembu yo konano leyi yo kombuelo, lociyele vi likuatisa oco vi tepise ovileñi, okuti vi pongoluila ovileñi viaco kupopi umue u lomboloka.

Ondaka yomunu ocina cimue ci komohĩsa, okuti lacimue ocikuata cocileñi ca pangiwa lomunu ci tẽla oku lisoka layo. Oyo yi pondola oku lekisa ovisimĩlo viutima okupisa kocisola ca piãla toke konya. Nda ya pindisiwa ciwa, ondaka yi pondola oku pitila toke kalaka atatu a litepa okuti ka yi pondola oku tundisa ño ovileñi via posoka viovisikilo, pole yi pondolavo oku tundisa upopi umue u vetiya utima.

OKU YULA OCITANGI CIMUE CATIAMẼLA KONDAKA

Ondaka ya hongua. Ondaka yimue yomboka ka yi lomboloka okuti ya hongua. Nda yeyuka ovileñi vi likuata ciwa yika yeviwa lesanju. Pole oco yi vetiye, ondaka te yi kuata ocileñi ca sokamo.

Oco ondaka yove yi yeviwe ciwa, o sukila oku mioñolola elaka liayo. Eci ci kisika oku lilongisa oku tulumuisa etimba liove liosi, ndomo ca lomboluiwa vocipama cilo. Oku tiamisila utima wove koku tulumula etimba liove, loku likisa oku ñoña kuenda oku senga senga levando onjembu okuti ka yi tokekiwa longusu, ci pondolavo oku kuatisa. Poku ci linga, yevelela ocileñi ci yevalela vutue wove kuenda vonete.

Olonjanja vimue, ocileñi condaka ci yevala okuti ca hongua ale ci sãsãla omo okuti omunu ka pekelele otembo yi tẽla. Pole, nda okuti ekalo liaco lia pongoluiwa, ondaka layovo yika mioñoloha.

Ondaka yetungu. Oku nalula calua asipa o penguli, ci lingisa okuti ondaka yi kala yimue yetungu. Ondaka yetungu yi lingisa okuti olonjeveleli vi kala locinyuañi. Poku tulumuisa enguli oco ku tulumuiwe asipa o penguli, ondaka yi vombapo vali. Ci linga loku ci pitolola volombangulo viove vieteke leteke. Oku fuimĩla vokati lacovo ci kuatisa.

Ondaka yi tundila vanyulu. Olonjanja vimue, ocitangi eci ciya eci vanyulu mu sitika. Pole, olonjanja vimue eci hacoko ca siata oku kala ocitangi. Olonjanja vimue poku tõlisa enguli kuenda omẽla, omunu o sitika anyulu kuenje ofela ka yi piti ciwa. Esulilo liaco, lieli okuti ondaka ka yi tundi ciwa. Oco eci ci yuvuiwe, ci sukila oku tulumuha.

Ondaka ya tõla ño enene. Ondaka eyi ka yi vetiya oku li vanguisa lukamba. Pole, yi lingisa okuti vakuetu va kala loku li teyuila.

Olonjanja vimue ocina ca velapo ci sukiliwa, oku amamako lelikolisilo lioku mioñoloha kocituwa cekalo liomunu. (Va Kol. 3:8, 12) Nda eci ca lingiwa, oku kapako olonumbi vioku mioñolola ondaka ci pondola oku kuatisa. Leñelisa enguli kuenda olombanjo. Eci cika lingisa okuti ondaka yi kala vali yimue yiwa kuenda ka yika pengisiwa loku yi pitisila pokati kovayo.