Oku Tumbika Ciwa Ondaka

OCO o livanguise ciwa la vakuene, o sukila oku vangula eci ci lomboloka ciwa. Eci o yongola oku vangula, ci tava okuti ocina cimue ciwa ale ocina cimue ci kuete esilivilo, pole onepa yalua yeci o vangula ka yi kuata esilivilo nda olondaka viove wa vi vangula lonjila yimue okuti ka ca lelukile oku kuata elomboloko liavio.

Omanu ka va vetiyiwa lupopi una okuti ka u va lomboloka ciwa. Ndaño okuti omunu o kuete ondaka yimue yinene okuti yi yevala ciwa, nda olondaka viaye ka vi tumbika ciwa, ka vika tẽla oku vetiya vakuavo. Cika kala ño ndomunu o kasi loku vangula elimi limue liñi, okuti ndaño omunu o liyevite ka liu lomboloka. (Yer. 5:15) Embimbiliya li tu ivaluisa okuti: “Olumbeta, nda lu imba ondaka ka ya lombolokele, u o malehela ocilunga [h]elie? Haico ene, nda vu popia lelimi ka li yevala, omanu va limbuka ndati eci ca popiwa? Momo, nda oco vu linga, vu vangula ño lofela.”​—1 Va Kor. 14:8, 9.

Nye ci Koka Okuti Eci ci Vanguiwa ka ci Lomboloka Ciwa? Pamue ekambo lioku asama ciwa. Nda onumba yokolombanjo ya kõlisua kuenda onjembu yi lisengapo ño kamue poku vangula, eci ci koka okuti upopi ka u yevala ciwa.

Oku vangula enene lonjanga yalua ku kokavo okuti upopi u tĩla calua oku lomboloka. Ca soka ndo ku kapa okasete kocisikilo vocisanji, loku ka lupukisa enene. Olondaka haimo vi kasi, pole ka kupiwa esilivilo lalimue, omo lioku ka lupukisa enene.

Olonjanja vimue, oku vangula kumue ka ku lomboloka, kua tiamẽla kulema wovimatamata vioku vangula. Pole, ndaño muẽle vana va kasi oku liyaka locitangi caco, ci tava okuti va mioñoloha poku kapako olonumbi vi sangiwa vocipama cilo.

Ndomo ca siata, upopi ka u lomboloka, u kokiwa lekambo lioku tumbika ciwa olondaka. Ale loku tokekisa olondaka poku vangula, okuti omunu ka tula tula vali, kuenje ci tĩla calua komunu o yevelela oku upako elomboloko. Ocitangi pamue ci kasi koku lomboka olondaka vimue ale koku tukula lãvi olonepa vimue viondaka, ale koku siako oku tukula olondaka vimue. Eci omunu a lomboka olondaka vimue ale eci a lupuka ño enene okuti o tokeka olondaka viosi a vangula, olonjeveleli viaye pamue vi nõlamo olondaka vimue, pole vika kuata atãtahãi kueci catiamẽla kolondaka vikuavo. Omunu wosi o tukula lãvi olondaka, kelongiso liaye ku kopiwa esilivilo litito.

Ndomo Omunu a Vangula Eci ci Lomboloka. Onjila yimue yoku vangula eci ci lomboloka, oku kuata elomboloko liolondaka ndomo via sokiyiwa velimi liove. Valimi alua okuti, olondaka via sokiyiwa lolo silaba. Olo silaba, ocimunga cololetala vialua vi tukuiwila kumosi lelaka limosi. Valimi aco, o silaba lo silaba yi sesamẽla oku yi tukula, pole haviosiko vika tukuiwa longusu yimuamue. Nda o yongola oku mioñolola upopi wove, vangula levando kuenda likolisilako oku tukula o silaba lo silaba. Kefetikilo kuka ci linga muẽle ciwa, pole nda wa ci likisa, vokuenda kuotembo, oka vangula ciwa. Oco o vangule eci ci lomboloka, poku vangula olondaka te wa vi tokekisa ciwa okuti ku talama pokati lakati. Pole, nda wa limbuka okuti eci cika pengisa elomboloko liondaka o yongola oku pitiya, yuvula oku ci linga.

Ondaka yimue yoku patekela: Oco o kale lelaka liwa, o kuete oku likisa oku vangula kuenda oku tanga muẽle ciwa. Pole, kuka lelenyise ño enene ondaka, sanga cika molẽha soketi o kasi loku likembisa, hacoko muẽle ocituwa cove coku vangula.

Nda upopi wove u yevala soketi wa sukilisua omuenyo, lilongisa oku votola utue kuenda ociyele okuti ci kala ocipãla lonete. Poku tanga Embimbiliya, li kuata ciwa oco okuti nda o yongola oku vanja kolonjeveleli vokuenda kuoku tanga kuove, cinene ño nda wa votola ovaso, okuti utue wosi hawoko. Eci cika ecelela okuti olondaka viove vitunda ciwa.

Oku lilongisa oku tulumuha, lacovo ci pondola oku mioñolola upopi wove. Ca kũlĩhĩwa ciwa okuti, oku tõlisa asipa o kocipala lovimatamata vi kuatisa oku fuima, cika lingisa okuti ondaka yove yi tetemẽla. Oku tõlisa kuaco, ku tateka elitokeko nda li kala pokati kolondaka locisimĩlo, lovimatamata vioku vangula kuenda vioku fuima, okuti nda cosi ci talavayela pamosi ka ku kala ovitangi.

Olombanjo vi sukila oku lisanja oco vi lisenge senge lonjanga yalua eci owoño u kisika oku vangula. Onjembu layovo yi sukila oku yi puyuisa, oco yi lisenge senge lonjanga okuti yecelela ocileñi oku tunda ciwa vomẽla kuenda venguli. Nda olombanjo lonjembu via lema, okuti omẽla ka wasama ciwa, ocileñi ka cika tunda ciwa, momo cika tundila pokati kovayo. Eci cikoka okuti upopi u tĩla calua oku lomboloka, kuenda u sitikiwa. Pole, oku puyuisa omẽla kuenda onjembu ka ci lomboloka oku vangula leselula. Ci sukila oku lianja koku mioñolola elaka oco olondaka vietu vi lomboloke ciwa.

Oco o kũlĩhe ocitangi cove, pamue oka limbuka okuti ci kuete esilivilo oku tanga lolukandi. Li kũlĩhĩsa lutate ndomo ove o talavaya lovimatamata vioku vangula. Anga hẽ wa siata oku asama ciwa okuti elaka litunda ciwa? Ivaluka okuti elimi halioko lika ocimatamata coku vangula, ndaño okuti olio litalavayapo vali calua eci omunu a vangula. Osingo, olombanjo, onjembu, asipa o kocipala lava o ponete vosi va kuatisa koku vangula. Otembo o kasi loku vangula, anga hẽ ocipala cove ci kasi loku lisenga senga? Nda ka ci kasi loku lisenga, ci tava okuti upopi wove u tĩla calua oku lomboloka.

Nda ci tava okuti ongalavala ondaka yove, ci linga osimbu o kasi loku vangula ndomo wa tuwa. Pole, ci linga ndu okuti o kasi loku vangula la umue kupange woku kunda. Ngalavala akukutu aco osi o kasi loku sapela. Poku yevelela eci wa vanguila vocisanji, cika ku kuatisa oco o kũlĩhĩse ocitangi cosi o kuete poku vangula. Vanjiliya ciwa lutate nda kuli onepa yimue okuti o yi vangula levando, ale o yi ñuñuna, okuti olondaka ka vi tundi ciwa. Kuenje seteka oku limbuka esunga liaco. Olonjanja vimue ocitangi ci tava okuti ci potoluiwa poku kuama olonumbi via tukuiwa konano.

O kuete hẽ ocitangi coku vangula? Seteka oku likisa oku tuvula ciwa omẽla okuti eci wa siata oku linga olonjanja vialua hacoko. Kuenda seteka oku vangula vali ciwa lutate. Yukisa apuvi lofela kuenda vangula levando. Oku ci linga, cika mionõlola upopi wa vamue va kuete ocitangi coku vangula. Nda ocitangi cove oku vangula lelimi pokati kovayo, seteka okupa elimi pokati kovayo poku tukula o (s) ale o (z) oco ka vika kuate elaka lio (f). Ndaño okuti ocitangi cove ka ci kasi loku potoluiwa, ku ka pue ekolelo. Ivaluka okuti Yehova wa nõlele Mose, ulume umue wa kala lekatanga kupopi waye, oco a ka ece uvangi komanu vaye va Isareli kuenda ku Fareo wo Kegito. (Etu. 4:10–12) Nda wa kuata ombili, eye oka ku kuatisavo. Kuenda eye oka sumũlũisa upange wove woku kunda.