Opondola Okulekisa Ndati Umbombe Wocili?
Umbombe wocili ukuete esilivilo lialua kovaso a Suku. Tiago wasoneha hati: “Puãi ecaeca ocali ca piãla. Oco via popela viti, Suku o yaka la vakueyengu, puãi ecaeca kambombe ocali ca piala.” (Tiago 4:6) Palo Tiago walombolola ovina viasonehiwa Vovisohewa via Heveru, visapula okuti: “Yehova, ndaño unene ca piãla, haimo ivaluka olohukui. Vakuepela puãi, o va vanjela ocipãla.” “Okupekulula kuomanu ku tepuluiwa, lemande liomanu li ketisua. Yehova lika o kemala.” “Ocili eye [Suku] o pembula olomembuli, puãi o linga ambombe ohenda.”−Osamo 138:6; Isaya 2:11; Olosapo 3:34.
Upostolo Petulu layevo wavetiya okukala lumbombe. Wasoneha hati: “Vosi yene, okuliketisa ku linge uwalo wene, kuenje livumbi pokati, momo Suku o yaka la vakueyengu, puãi ava va liketisa o va linga ohenda.”−1 Petulu 5:5
Ongangu Yumbombe wa Kristu
Ove pamue opula, ekalo lie liwa ale ekuatiso lie titambuiwa kokukala embombe? Omunu olikolisilako okukala Ukristão wocili etambululo kepulilo eli likuete esilivilo lialua−okukala embombe okukala ndeci Kristu akala. Yesu walekisa umbombe waye pokutava locipango caye muẽle ocikele cokuiya palo posi lokusia omuenyo wokilu oco ocitiwe letimba liomunu, likuete esilivilo litito kalisokisiwa leli liovangelo. (Va Heveru 2:7) Pole ndaño okuti wakala Omõla wa Suku, watatiwa letombo lialua lovanyali vaye vakuetavo. Eye watulumuha kutima ndaño vokuenda kuolohali viaye, kuenje kakongele olohoka viovangelo oco viukuatiseko.−Mateo 26:53.
Okusulako, Yesu walingiwa etombo liapiala lokunyoñamisiwa kuti, wakuamelela lokulekisa ekolelo liocili ku Isiaye. Omo liaco cakokisa Paulu okusoneha okuti: “Upi ongangu ku Kristu Yesu. Kali lutima ndowu eye a kala lawo. Momo Kristu Yesu, ndaño wa kaile nda Suku, haimo ka lisandele ulamba woku lisokisa la Suku. Puãi wa lipesela eye muẽle, wa linga dupika, wa citiw lesetahãlo liomunu. Kuenje, omo a citiwa ndomunu, oco wa liketisa, kuenje wa pokola toke kokufa, ndaño okufa [kuokuti].”−Va Filipoi 2:5–8.
Pole etu tupondola ndati okulekisa umbombe wocili? Eci tusangiw vocitangi cimue tupondola ndati okulekisa umbombe okuti epela halioko?
Ndomo Omunu Umue Embombe Wasiata Okulinga
Tusokololi omo umbombe watuwa kocitumalo cupange, ale kupange Wakristão. Oco upange wulingiw ciwa, olomitavaso, ava vatumila volovenda, kuenda asongui, vosi yavo vasukiliwa. Omunu umue onõlapo eci vilingiwa. Ove otuwa ndati? Wasiata he okutatama okuti: “Eye nga osima okuti eye elie, lokunumila eci ndilinga? Ame ndikasi ale kupange wulo anyamo alua pole aye atito.” Ocili, nd aove ukuepela, okuata onyeño yokutumiwa. Konepa yikuavo, omunu umue embombe olikolisilako okuti ‘Cosi alinga, ka ci lingila omo a yongola oku limuisa pamue oku lipanda, puãi, loku liketisa, otenda vakuavo hati, Ova va velapo.’−Va Filipoi 2:3.
Ove otuwa ndati eci amalehe ale akãi vakulemela ocina cimue? Nda ove umbombe, ocikapako. Puãi nda ove ukuepela, ocikuatela onyeño ale olikala okucilinga. Osanjukila kuenda okuata hẽ onjongole kokulingainga ocina cimue cukutuala kokunyõleha ale osanjukila elungulo liututuala kuwa?−Olosapo 27:9; 29:5. Ove opondola hẽ okuliyaka lovitangi viunyali? Umbombe wukuloñoluisa okusokiya ovitangi kuenda okukuamelela ciwa, ndomo Yovi alinga. Nda ove ukuepela, okatatama kuenda pamue okalinga usuanji eci okakutiwa lovitangi vinene kuenda kakakuata esumbilo.−Yovi 1:22; 2:10; 27:2–5.
Umbombe Ocisola Kuenda Okuecela
Omanu vamue civatilila calua okupopia hati: “Ngecele. Ndalueya. Ove okuete esunga.” Momo lie? Momo liepela liapiãla! Okuecela lutima ndomo casiata caleluka okuimula yimue onjuela volohuela.
Ove wasiata he okuecela eci omunu umue akulueyela? Ale, olekisa epela, pamue ocitemela toke papita oloneke ala olosãi, okuti olikala okuvangulla lomunu waco wakulueyela? Ove he osole okulikapa volonjuela viunyali kuenje wasiata okufetuluinya? Vamue vakuavo, ocituwa cokuponda oco vaika okulingainga. Calitepa leci, omunu umue embombe wasiata okkuata ocisola lokuecela. Momo lie? Momo ocisola kacisoleka olonyeño. Yehova wayongola okuecela va Isareli nda ovo vasilepo konyima epela liavo. Umbombe ukuamiwa wa Yesu wutiamela kokuecela olonjanja viosi.−Yoeli 2:12–14; Mateo 18:21, 22; 1 Va Korindo 13:5.
Omunu umue embomnbe ‘koku sumbila ovelisapo vakuavo.’ (Va Roma 12:10) Olondaka evi viasonehiwa Vembimbiliya New International Version liti: “Lisumbala la vakuele ndeci ove olisumbila ove muele.” Ove osole hẽ vakuele kuenda osanjukila umesele wavo lokuloñoloha kuavo? Ale wasiata okusandiliya ekambo liavo lokuvalundila olombonde? Otela okulekisa ocisola ku vakuele? Nda catila, cilomboloka okuti epela lohele ovio ocitangi cove.
Omunu ukuepela ukualukonyo. Omunu umue embombe kakonyoha kuenda olikandangiya lepandi lialua. Ove nga watuwa ndati? Wasiata okulisiõsiula ocina cimue vakulingila okuti cimoleha kutiño civi? Ocituwa caco calitepa lokulikandangiya lepandi lialua. Nda ove okuete umbombe, kukuata onyeño kovina viosi vakulingila. Ivaluka eci capita lolondonge via Yesu pana valikuatela calua onyeño−ovo vatemele calua lokulikelohãla okuti helie wavelelepo pokati kavo. Ovo vaivaleleko okuti vakaile ‘apika vaño.’−Luka 17:10; 22:24; Marko 10:35–37, 41.
Usonehi umue woko França otukuiwa okuti Voltaire umbombe wosokisa ndeci “esuluviko liomuenyo kalisambukiwa lepela.” Ocili, umbombe ombembua yokovisimilo. Omunu umue embombe walusuluvika kutima, kakuete epela. Eye okuete esumbilo lialua kuenda ovituwa viwa.
Handi momo lie tusukila okulikolisilako okukala ambombe? Momo umbombe wutaviwa la Suku kuenda wutukuatisa okusonguiwa laye. Yehova wasokisa uprofeto Daniele “wa soliwa calua” kuenda wotumisa ungelo umue vocinjoinjoi, omo eye wakale omunu umue embombe! (Daniele 9:23; 10:11, 19) Umbombe wunena akuatiso alua. Wunena akamba vocili vakukuatela ocisola. Kuenda cavelapo vali, wunena asumuluho a Yehova. “Onima yumbombe lusumba wa Yehova, ukuasi lesumbilo lomuenyo.”−Olosapo 22:4.