Yevelela Kowanji Wondaka ya Suku
“Ondaka yovaprofeto ya kolisua vali kokuetu londaka ya yevala komunda. Ciwa nda vu limbuka owanji waco.”−2 PETULU 1:19.
1, 2. Ongangu yipi ya mesiya vesanda opondola oku lombolola?
VOVITA vianyamo, va mesiya vesanda vasiata oku seteka oku tukula eci ciya kovaso. Kocita ca tãlo K.K., ulume umue wa litukuile eye muẽle okuti Mose waseteka okutavisa va Yudea vana va tungile okacifuka ko Kurete okuti eye mesiya kuenda opondola okumãlako esipato liavo. Veteke ovo va tumbika elisanjo liavo, ovo vokuama toke pokanumbuko kavelapo vali okuvanja Kokalunga ka Mediteraneo. Eye wapopele hati ovo va pondola oku linyuñila ovo muẽle vo kalunga, kuenda ovava aco a litepa. Omanu valua vatava, valimba vokalunga kuenje vaenda lovava, kuenje mesiya yesanda wa tila.
2 Kocita 12, umue “mesiya” wa iñilile vo Yemen. Kalifa, ale nguluvulu, wopinga ocindekaise cimue cilekisa okuti eye mesiya. “Mesiya” u wa wapinga okuti kalifa uteta utue. Momo epinduko liaye lonjanga nda lia pondola okukala ndondimbukiso. Kalifa wa tava kocisimilo caco−kuenda liaco eli olio lia kala esulilo lia “mesiya” yaco.
3. Mesiya yocili helie, kuenda upange waye wa lekisa nye?
3 Va mesiya yesanda lovitumasuku viavo cosi esanda liaño, pole okuyevelela lutate owanji wondaka ya Suku lalimue eteke cika tu nenela esumuo. Mesiya yocili, Yesu Kristu, watẽlisa muẽle ocili ovitumasuku vialua Viembimbiliya. Oku tukula ocitumasuku kelivulu lia Isaya, Ukuevanjeliu Mateo wa soneha hati: “Ofeka ya Sevulono lofeka ya Nafitali, vi kasi vonjila yokonele yokalunga, kesinya lia Yordão, ndokuti Galilea ya vakualofeka. Omanu va tumalele vowelema va mola ocinyi ca piãla. Ava va kaile vofeka yulembo wokufa, ocinyi ca va tuila. Tunde opo Yesu wa fetika oku kunda hati, Likekembeli akandu ene, momo usoma wokilu u kasi ocipepi.” (Mateo 4:15–17; Isaya 9:1, 2) Yesu eye wa kala “ocinyi cinene” kuenda okukunda kuaye kua lekisa okuti eye muẽle wa kala Uprofeto wa tukuiwa la Mose. Vosi vana valikala oku yevelela Yesu va nyõliwe.−Esinumuilo 18:18, 19; Ovilinga 3:22, 23.
4. Yesu wa tẽlisa ndati Isaya 53:12?
4 Yesu layevo wa tẽlisa olondaka viocitumasuku ca Isaya 53:12 vialinga viti: “Oco ndu tepisa onepa lava vanene, kuenje o liamuila eci ca pundiwa kumue la vakualohõlo: momo wa pesela omuenyo waye toke kokufa.” Lokulimbuka okuti eye wa opondola okueca omuenyo waye ndocisembi, Yesu wa pamisa ekolelo liolondonge viaye. (Marko 10:45) Eye eci wa ci lingila vepongoloko.
Epongoloko lia Pamisa Ekolelo
5. Volondaka viove muele, o lombolola ndati epongoloko?
5 Epongoloko liakala ocipito cimue cocitumasuku. Yesu wa popele hati: “Mõlomanu iya lulamba wa Isiaye kumue lovangelo vaye, Mopia lene siti, Ocili, vamue va tãi kulo ka va mahi okufa toke va mola Mõlomanu iya vusoma waye.” (Mateo 16:27, 28) Vamue ovapostolo etaili anga vamola Yesu iyilila Vusoma waye? Mateo 17:1–7 hati: “Kovaso yoloneke epandu Yesu wa enda la Petulu la Tiago la Yoano manjaye, kuenje wa va tuala lika liavo komunda yisovi. Yu wa pongoluilua kovaso avo.” Ocipito caco ci komõhisa calua! “Ocipala caye ca nina ndekumbi, luwalo waye wa tua ndocinyi. Kuenje tala, kua va tukulukila Mose la Eliya va vangula laye.” Kuendavo, “elende lia nina lia va sikilila,” kuenda va yeva ondaka ya Suku yalinga yiti: “U Omõlange wa soliwa, haeye nda sanjukila. U yeveleli. Eci olondonge via ci yeva via kala lusumba wa lua, via wila posi kuenje via lituvikapo. Kuenje Yesu weya, wa va lamba hati votoki, ko ka kali lusumba.”
6. (a) Momo lie Yesu a tukuila epongoloko okuti ocinjonde? (b) Epongoloko liakala ocinjonde ce?
6 Ocipito eci ci komohisa ndeti capitavo konumbuko Yomunda Hermone, kuna Yesu lovapostolo vaye va tatu vapita uteke. Epongoloko omo lia pita luteke, omo liaco liamuiwa cita. Vesunga limue Yesu a tukuila ocipito eci okuti ocinjonde momo okuti Mose la Eliya vafa osimbu kavakalepo letima liositu. Otembo yaco wakalapo lika Kristu. (Mateo 17:8, 9) Ocikomo caco caeca ku Petulu, la Tiago, la Yoano esanju liokumola ulamba wa Yesu vunene Wusoma. Mose la Eliya valomboloka ciwa olombuavekua via Yesu va piñalela kumuamue, kuenda vali, ocinjoinjoi cakolisa vali uvangi Yesu aeca kueci catiamẽla Kusoma kuenda ulamba woloneke vikeya vuviali waye.
7. Etu tua kuliha ndati okuti Petulu wakuata olonjivaluko viepongoloko?
7 Epongoloko lia kuatisa kokupamisa ekolelo liovapostolo vatatu vana vakala locikundi vekongelo Liakristão. Ocipala ci nina ca Kristu, leposo liuwalo waye, kuenda ondaka ya Suku ca lombolola okuti Yesu wakala Omõlaye wa soliwa una okuti kokuaye oko va yevelela−ovina viosi evi viakahandangala via tẽlisa muẽle ciwa ocipango cavio. Pole ovapostolo lomue va lomboluilako catiamẽla kocinjonde, toke eci Yesu a pinduka. Noke eci papita 32 kalima ocinjoinjoi eci cepongoloko cakala handi kutima wa Petulu. Okulombolola eci kuenda elomboloko liaco, eye wa soneha hati: “Ka tua kuamele olosapo via sovuiwa ño lovoloño esanda, puãi tua kala muẽle olombangi via mola lovaso uwale waye. Momo, eci eye a tambula esivayo lulamba ku Suku Isiaye, leci ondaka ya tunda kulamba wa piãla yeya kokuaye kuenje ya popia yiti, U Omõlange wa soliwa, haeye ndo sanjukila,−etu muẽle tua yeva ondaka yaco ya tunda kilu, momo tua kala laye komunda yi kola.”−2 Petulu 1:16–18.
8. (a) Olondaka via Suku viatiamẽla Komõlaye vi luluvalisa pi? (b) Elende lia molehẽla kepongoloko li lekisa nye?
8 Eci ca velelepo vali olondaka via Suku okuti: “U Omõlange wa soliwa haeye nda sanjukila. U yeveleli.” Olondaka evi vilekisa okuti Yesu eye Osoma ya vialekiwa la Suku, okuti kokuaye oko oviluvo viosi vi pokola. Elende lia lekisa okuti okutẽlisiwa kuocinjonde eci kakumuiwa lovaso. Citava lika oku kuata elomboloko liaco lovaso ukulihiso konepa yavana okuti va limbuka “ondimbukiso” yekalo lia Yesu ka limuiwa lovaso vunene Wusoma. (Mateo 24:3) Ocili okuti, Yesu wa va lunguile okuti ocinjonde kacitava okuti cilomboluiwa komunu umue wiñi toke eci a pinduiwa ku vakuavilangu eci calekisa okuti ekemainyo lulamba waye noke yepinduko liaye.
9. Momo lie epongoloko lipamisa calua ekolelo lietu?
9 Noke yokutukula epongoloko Petulu hati: “Ondaka yovaprofeto ya kolisua vali kokuetu londaka ya yevala komunda. Ciwa nda vu limbuka owanji waco wovaprofeto okuti wa linga ocinyi ci tuila owelema toke ku ca kuenje nanda o tuila vovitima viene. Tete puãi limbuki eci cokuti, la–umue owanji wovaprofeto u kasi vovisonehua wa eciwa lelomboluilo liomunu, momo la–umue owanji wovaprofeto weya locipango comunu, puãi omanu va kola va vetiyiwa la Espiritu Sandu va popia ondaka ya tunda ku Suku.” (2 Petulu 1:19–21) Epongoloko livokiya ekolelo kocitumasuku condaka ya Suku. Etu tu sukila oku yevelela kondaka yaco kuenda kcitava okuti tu yevelela “kalomboluilo esanda” ana okuti ka a taviwa la Suku. Ekolelo lietu vondaka yocitumasuku citava okuti li pamisiwa calua lepongoloko mekonda ocinjonde caco cina ca muiwile lulamba wa Yesu kuenda unene Wusoma wa pongoloka wocili. Ocili, kaliye tukuete ondimbukiso yokuti Kristu okasi ale etaili kuenda eye Osoma yinene kilu.
Nanda o Tua Ndati?
10. Helie ale nye “nanda” una Petulu a tukula, kuenda momo lie o tambuluila ndoco?
10 Petulu wa soneha hati: “Ciwa nda vu limbuka owanji wovaprofeto okuti wa linga ocinyi ci tuila owelema toke ku ca kuenje nanda o tuila vovitima viene.” “Nanda” yaco helie ale nye? Ondaka “nanda” yisangiwa lika onjanja yimosi Vembimbiliya, kuenda cimuamue haico lokulinga hati “olumbungululu luomẽle.” Kesituluilo 22:16 Yesu Kristu o tukuiwa okuti “olumbungululu lua tua luomẽle.” Kovovo amue ulima, olombungululu viaco ovio via sulako oku tunda vemehi lilu. Ovio vi tunda eci okuti ekumbi ka lia tundile handi, ndolondimbukiso vieteke liokaliye. Petulu wa tukula ondaka “nanda” oku yi suñamisa ku Yesu noke yoku tambula unene Wusoma. Kotembo yaco yina, Yesu wa votokela koluali luosi, oku kongelamo ongongo yetu yilo! Omo okuti Mesiya eye Nanda, eye okasi loku tuila eteke likuavo, ale uvo, komanu vana va pokola.
11. (a) Momo lie okuti 2 Petulu 1:19 ka ci lomboloka okuti “nanda” o tuila vovitima viomanu viositu? (b) Opondola ndati oku lombolola 2 Petulu 1:19?
11 Apongoluiso alua Ambimbiliya alekisa ocisimilo cokuti olondaka viupostolo Petulu via sonehiwa ko 2 Petulu 1:19 vitukula utima womunu ukuetimba liositu. Utima womunu una okuti ukulu ulema eci cisoka 250 ale 300 kologalama. Kaliye Yesu uketimba liespiritu haeye ka fi wa pondola ndati oku votuiwa vokacimatamata aka katito vetimba liomunu? (1 Timoteo 6:16) Ocili muẽle, ovitima vietu viositu via kongeliwavo vulandu owu, omo okuti lavio tu pondola oku yevelela kocitumasuku condaka ya Suku. Pole tala lutate ko 2 Petulu 1:19, kuenda oka mola okuti o Tradução do Novo Mundo yi kapakapa olovirgula oco yi tepise ciwa ulala ‘toke ku ca kuenje nanda o tua’ tunde volondaka via tete vocinimbu kuenda vondaka “vovitima viene.” Ocinimbu eci citava okuti ca popiwa vonjila ndeyi: ‘Ondaka yovaprofeto ya kolisua vali kokuetu londaka ya yevala komunda. Ciwa nda tu yevelela owanji wovaprofeto okuti wa linga ocinyi ci tuila owelema toke ku ca kuenje nanda o tuila vovitima viene.’
12. Ekalo lipi liovitima viomanu vosi, pole lipi Liovakristão vocili?
12 Ekalo lipi liovitima viosi viomanu vakuakandu? Momo, ovitima viavo vikasilili vowelema wespiritu! Nda etu Tuakristão vocili, oco puãi, ci lomboloka okuti tukuete ocinyi cinina vovitima vietu, eci ci pondola oku tundisamo owelema. Ndomo ca lekisiwa volondaka via Petulu, omo lioku yevelela lutate kocitumasuku ci mihila condaka ya Suku Akristão va sunguluka va lavulula kuenda va kuete elomboloko lio kuca kueteke likuavo. Ovo va kuata yapa ukulihiso wokuti Nanda wa tua ale, ka tuilile vovitima viomanu viositu, pole kovaso yovilulikilo viosi.
13. (a) Tupondonda okukolela ndati okuti Nanda wa tua ale? (b) Momo lie Akristão va pandikisila kakalo atila ana Yesu a popele okuti a ka pita koloneke vietu?
13 Nanda wa tua ale! Etu tu pondola okukuata ekolelo poku yevelela lutate kocitumasuku cinene ca Yesu catiamẽla kokuiya kuaye. Etaili, tuasiata okumola okutẽlisiwa kuovipito kavialamuiwa kosiahulu, ndeci ovoyaki, onjala, ovilemawe, kuenda okukundiwa kuolondaka viwa koluali luosi. (Mateo 24:3–14) Ndaño okuti ovitangi Yesu a tukula vipitavo kokuetu Tuakristão, etu tukuete epondolo liokupandikisa lombembua kumosi lesanju liovutima. Momo lie? Momo tu yevelela kocitumasuku condaka ya Suku kuenda tukuete ekolelo kovina a likuminya kovaso. Etu tua kuliha okuti tukasi kohulo yolotembo mekonda tukasi muele “kotembo yesulilo”! (Daniele 12:4) Voluali etali kamuli elavoko ndeci calombolola Isaya 60:2 okuti: “Tala, owelema u sukilila ongongo, kuenda owelema wosito olofeka.” Ndamupi umue apondola okusanga onjila yaye vowelema owu? Omunu una okuti embombe o yevelela kocitumasuku condaka ya Suku kaliye, osimbu otembo yecelela. Omunu wa sunguluka o sukila oku tiamẽla ku Yehova Suku, Ono yomuenyo kuenda yocinyi. (Osamo 36:9; Ovilinga 17:28) Pokulinga eci oco lika citava okuti omunu okuata ocinyi cocili kuenda otalamela otembo yiwa Suku a likuminya komanu va pokola.−Esituluilo 21:1–5.
“Ocinyi Ceya Voluali”
14. Tu sukila oku linga nye oco tumõle oku tẽlisiwa kuovitumasuku Viembimbiliya vi komohisa?
14 Ovisonehua via ci lombolola ciwa lutate okuti Yesu Kristu kaliye eye Osoma wa viala. Mekonda wa tambula unene waye ko 1914, ovitumasuku vi komohisa vi ka tẽlisiwa. Oco tutale okutẽlisiwa kuavio, etu tu sukila oku kala ambombe la vakuetu vana vakuetelevo ekolelo ku Yesu Kristu, oku livela kovilinga viekandu kuenda akandu a lingiwa konumbi. Ocili vosi vana vasole owelema ka va ka tambula omuenyo ko pui. Yesu hati: “Kuenje episo liaco lieli, ocinyi ocinyi ceya voluali, puãi lopo omanu va sole ca lua owelema okuti ocinyi ci sule, momo ovilinga viavo vivi. Momo wosi o lingainga civi o suvuka ocinyi, kuenje keya kocinyi, sanga ovilinga viaye vi situluka. Puãi, u o linga ocili, iya kocinyi, oco ovilinga viaye vi molehe okuti via lingiwila vu Suku.”−Yoano 3:19–21.
15. Nye ciya cipita letu nda etu tua nyemala eyovo Suku a lingila pokati Komõlaye?
15 Ocinyi cespiritu ceya voluali pokati ka Yesu, kuenda oku yevelela kokuaye ci silivila calua. Paulu wa soneha hati: “Kosiahulu Suku wa popia olonjanja via lua lolosekulu vietu lovimela viovaprofeto. Wa nola olonjila viñi viñi vioku sapula ondaka yaye. Koloneke vilo via sulako puãi, wa popia letu I’Omõlaye, una a nola ha lingi kapiñala kovina viosi.” (Va Heveru 1:1, 2) Nye ci ka pita letu nda tua nyemala eyovo Suku a lingila Vomõlaye? Paulu wa soneha hati: “Momo ondaka ya sapuiwa lovangelo nda yocili, kuenda esino liosi lahuku osi, nda a sanga efetuluinyo lia a sesamela, etu he, tu puluka ndati nda tu pukula eyovo lia piãla ndeli? Eyovo liaco lia sapuiwa tete la Ñala Yesu, noke, ava vo yeva va tu li imbila uvangi. Suku layevo wa li imbila uvangi. Wa ci linga poku eca olondimbukiso lovikomo lovilimbu viñi viñi, kuenda poku tepaila omanu olongavelo vie Espiritu Sandu ndeci a panga.” (Va Heveru 2:2–4) Oco, Yesu eye ocakati cokusandeka ocitumasuku condaka.−Esituluilo 19:10.
16. Momo lie tu ponduila oku kuata ekolelo lialua kovitumasuku viosi via Yehova Suku?
16 Ndomo Petulu a popia, hati: “La–umue owanji wovaprofeto weya locipango comunu.” Omunu lomue lika liaye olinga ocitumasuku, pole etu tu pondola oku kuatela ekolelo vovitumasuku via Suku. Eci ca fetikiwa leye muẽle Yehova Suku. Lespiritu likola eye wasiata oku kuatisako omanu vaye oco vakuate elomboloko ndomo ovitumasuku Viembimbiliya vikasi loku tẽlisiwa. Okuvokiyako, etu tua pandula calua ku Yehova omo tuasiata okumõla oku tẽlisiwa kuovitumasuku viaco tunde ko 1914. Kuenda etu tua kolela okuti ovitumasuku viosi via kambako viatiamẽla kesulilo lioluali lulo luovina vivi viosi vi ka tẽlisiwa. Cikuete esilivilo lialua okuti etu tu yevelela lutate kuevi vi popia Suku kumosi lokuecelela okuti ocinyi cetu ci nina. (Mateo 5:16) Tueca olopandu vialua omo okuti Yehova wasiata okueca ‘ocinyi ci tuendisa vowelema wosito’ oco tu yule oluali etaili!−Isaya 58:10.
17. Momo lie tu sukilila ocinyi ci tunda ku Suku?
17 Ocinyi ci tu kuatisa okuti tu mola. Hacovo cikuatisa ovikula okuti pokungula ci tu yukisa okulia kualua kuiñi kuiñi. Etu ka tu kala otembo yalua nda katukuete ocinyi. Nye ci popiwa kocinyi cespiritu? Eci cituendisa ciwa kuenda ci tu lekisa kovaso ndomo ca popiwa Londaka ya Suku, Embimbiliya. (Osamo 119:105) Yehova locisola caye ‘eca ocinyi kuenda ocili caye.’ (Osamo 43:3) Ocili muẽle te tu lekisa ombili kaliangiliyo aco. Mekonda liaco tulingi eci cavelapo oco tukuati ocinyi ‘cukulihiso wulamba wa Suku’ okuti ci mihila vovitima vietu.−2 Va Korindo 4:6; Va Efeso 1:18.
18. Nanda ya Yehova kaliye wa likapelako oco alinge nye?
18 Hesumuluhokuolio tukuete liokukuliha okuti ulima wo 1914, Yesu Kristu, Nanda, wa votoka voluali luosi kuenda wa fetika oku tẽlisa ocinjonde cepongoloko! Nanda ya Yehova eye kaliye okasi vulandu owu, okuinalisa ocipango ca Suku loku tẽlisiwa kuepongoloko−“ovita vieteke linene lia Suku Tõlo.” (Esituluilo 16:14, 16) Noke cina okuti oluali lulo lia kuka ndeti lua pita, Yehova oka tẽlisa ocipango caye ci “ilu liokaliye lokuali luokaliye” muna tu ka pondola oku fendelela otembo yosi omo okuti eye Ñala Tõlo yoluali luosi kuenda Suku yocitumasuku cocili. (2 Petulu 3:13) Toke keteke liaco olio, tuendeli vocinyi poku yevelela lutate ocitumasuku condaka ya Suku.
Opondola oku lombolola ndati epongoloko lia Yesu?
Epongoloko lipamisa ndati ekolelo?
Helie ale nye Nanda ya Yehova, kuenda wa votoka kotembo yipi?
Momo lie tu sukilila oku yevelela kocitumasuku condaka ya Suku?
[Elitalatu kemela 21]
Opondola oku lombolola elomboloko liepongoloko?
[Elitalatu kemala 23]
Nanda wa tua ale. Ove wa kuliha nda ndati kuenda otembo yipi?