Apulilo Valingiwa Lavakuakutanga

Vocinyi covihandeleko Viembimbiliya vilekisa oku tatiwa kuosonde lesunguluko, ndamupi Olombangi via Yehova vitenda oku sakuiwa losonde yavo muẽle?

Hakunõlako lika eci omunu ayongola ale vimue olonumbi via tumiwa lacimbanda, pole Ukristão Lukristão o sukila oku kapako lesilivilo lia lua eci Embimbiliya livangula. Eyi ondaka yimue yikasi pokati kaye la Yehova.

Yehova, ukuavimuenyo vietu, wa handeleka okuti osonde ka ci tava oku yi lia. (Efetikilo 9:3, 4) Vocihandeleko ca Va Isareli yokosimbu, Suku wa pisa oku lia osonde mekonda osonde omuenyo. Eye wa handeleka hati: “Omuenyo wetimba u kasi vosonde kuenje nda yecela kokuene kutala oku likutilila layo ovimuenyo viene.” Nye omunu alinga nda wa ponda ocinyama oco a cilie? Suku wa linga hati: “osonde yaco o yi pesela kuenje o yi lembika leve.” (Ovisila 17:11, 13) Yehova wa pitolola ocihandeleko eci olonjanja via lua. (Esinumuilo 12:16, 24; 15:23) U Yudea Soncino Chumash wa linga hati: “Osonde ka ci tava oku yi seleka, pole te oku yi pesila posi okuti noke yeci ka ci tava vali oku yupapo oco yi liwe.” Lomue U Isareli wa kuatele omoko yoku seleka kuenda yoku lia osonde yociluvo cikuavo, okuti ovimuenyo viaco via Suku.

Ekisika lioku kapako Ocihandeleko ca Mose lia pua eci Mesiya a fa. Lopo, Suku wa limbuka esukila lioku amamako oku kolisa osonde. Poku vetiyiwa lespiritu sandu lia Suku ovapostolo vaeca onumbi ka Kristão oco ‘vayuvule osonde.’ Ocihandeleko eci ka ca kalele ndocina cimue cesanda. Eci cakala ndekalo limue lia velapo okuti calisoka loku yuvula oku lipekela ale oku fendela oviteka. (Ovilinga 15:28,29; 21:25) Eci oku eciwa kuenda oku kapiwa osonde vomanu kua fetika oku lua enene kocita 20, Olombangi via Yehova viakuata elomboloko liokuti elinga liaco liapisiwa Londaka ya Suku.

Olonjanja vimue, ci tava okuti umue cimbanda o pinga kombeyi yimue oco aseleke osonde yaye muẽle vokuenda kuolosemana vimue osimbu ko yuluile lomoko (okueciwa kuosonde osimbu cimbanda ka yuluile lomoko ombeyi, okuti ombeyi yaco oyo muẽle yupiwa osonde ale PAD) nda kueya oku kala esukila liaco, eye opondola oku kapa osonde yaselekiwa yombeyi yaco muẽle. Omo liaco, okuongolola kuaco, oku seleka kuenda oku kapa osonde vomunu calipinyanyuisa leci civanguiwa velivulu Liovisila kuenda Liesinumuilo. Osonde ka yi kasilili oco yiselekiwe; te okuti yi pesiwa kuenje ci tava oku linga hati yi tiukila ku Suku. Ocili okuti, Ovihandeleko via Mose cilo ka vi kuete vali ongusu. Pole, Olombangi via Yehova vi sumbila olonumbi via Suku oku kongelamo osonde kuenje ovo oku ‘yuvula osonde.’ Pole, etu ka tueci osonde, ndaño oku yiseleka oco yi kapiwe noke osimbu ci tava ‘oku yi pesela.’ Elinga liaco ka lilikuata locihandeleko ca Suku.

Oku sakuiwa kukuavo ale oloseteko mukongela osonde yomunu lomunu ka vilekisiwa muẽle lulelu okuti vialipinyanyuisa lolonumbi via tukuiwa via Suku. Ndeci, va lua Akristão vaecelela okuti vopiwa onepa yimue yosonde yavo oco valinge layo oseteko ale oku konomuisamo ovoveyi okuti eci vasanga ocimaho caco yi nasiwa. Oku sakuiwa kukuavo kua tatama ca lua muakongela osonde yomunu, ci tava okuti ku kisikiwavo lacimbanda.

Ndeci, vokuenda kuoku yuluiwa la cimbanda pamue osonde yimue yupiwa vetimba okuenda vonepa yimue yiñi yoku leñelisa osonde (hemodiluição). Osonde ya supa vetimba liombeyi yileñelisiwavo. Noke, osonde ya tunda vetimba liaye okuti yilinga ociñualelo oco yitiuke vali vetimba liombeyi, lonjila eyi ci ka tiukisa esokiyo liosonde yaye vetendelo liwa. Loku amamako vali, osonde yongoluiwa yiñilila pepangu limue vetimba kuenda yikenjiwa oco citave okuti olosinga vikusuka vipondola oku tiukila vali vombeyi; upange waco owu u tukuiwa okuti, oku sanga olosinga via pesekele. Vetato limue likuavo, osonde pamue yikapiwa vomakina yi kuete upange woku linga cosi nda ca lingiwa lovimatamata vietimba (ndeci utima, apuvi, ale olongela) oco yitatiwe votembo yimue ya sokiyiwa. Osonde yitundilila vomakina yitiukisiwa vali vombeyi. Vetato likuavo, osonde yipambukisiwa vomakina (centrifugador) yoku pungula eliño liosi oco linasiwe. Ale pamue kuli ocimaho coku tepa olonepa vimue viosonde kuenda oco valinge lavio ovopange akuavo uhayele wetimba liomunu. Kulivo oloseteko vikuavo vilingiwa vioku ongolola osonde ya lua oco yikale ondimbukiso ale oco yitengiwe lo vihemba kuenje yitiukisiwa vali vombeyi.

Alomboluilo citava okuti a pongoloka kuenda atato okaliye, asaku loloseteko ocili muẽle okuti a amamako. Hacikele cetu ko oku konomuisa epongoloko lepongoloko lokueca esunga ketepiso limue. Ukristão umue o nõla ndomo osonde yaye yika tatiwa vokuenda kuoku yuluiwa la cimbanda, vakonomuiso a cimbanda, ale onjila yoku sakuiwa. Vonjanja yatete, eye okuete oku kulihisa ku cimbanda ale kolonoño viuhayele ulandu wovina vilingiwa losonde yaye vokuenda kuesaku. Noke eye osukila oku nõla ndomo ovisimilo viuwecelela. (Vanja vokakasia.)

Akristão vakuete oku kapako oku litumbika kuavo ku Suku kuenda ocikundi ‘coku u sola lutima wosi, lomuenyo wosi, lolohõlo viosi, kuenda lolondunge viosi.’ (Luka 10:27) Calitepa lomanu valua voluali, Olombangi via Yehova vi kuetele esumbilo lia velapo kelitokeko liavo liwa la Suku. Ukuakueca Omuenyo o vetiya omanu vosi oku kolela osonde ya peseka ya Yesu. Tu tangako okuti: “V’Omõlaye, outi vosonde y’Omõlaye, [Yesu Kristu] omo tu kuetele eyovo longecelo yakandu.”−Va Efeso 1:7.

[Okakasia Lalitalatu kemela 31]

LIPULA OVE MUELE

Nda onepa yimue yosonde yupiwa vetimba liange okuti yilikalila kuenda okuenda kuosonde vetimba ku tatekiwa votembo yimue, anga utima wange u ka ngecelela oku tava osonde yaco handi ndonepa yange okuti ka cisukila osonde yaco oku ‘yipesila posi’?

Ndipondola oku kuata ocinjoko mekonda liovisimilo viange viapindisiwa Lembimbiliya nda vokuenda kuoku taliwa la cimbanda ale koku sakuiwa vanjupa onepa yimue yosonde yange muẽle, oku yipongolola, kuenda (oku ndi yikapa vali) vetimba liange?