Yehova Eye Ocitililo Cetu

“Omo okuti, ove wa popia hati: Yehova eye ocitililo cange, ... lacimue civi cu ku sanga.”−OSAMO 91:9, 10, NW.

1. Momo lie tu popela tuti Yehova eye ocitililo cetu?

YEHOVA eye ocitililo comanu vaye. Nda tua lieca kokuaye lutima wetu wosi, eci ‘tu sipatiwa lovitangi,’ ka tu konyõha. Eci tu kangisiwa, ka tu yandulukiwa. Kuenda eci tu vetiwa calua ka tu fi.’ Momo lie? Momo Yehova o tu iha “unene wa piãla.” (2 Va Korindo 4:7–9) Ocili okuti, Isietu wokilu o tu kuatisa oco tu kuame omuenyo wocili. Omo liaco, tu pondola oku pokola kolondaka viukualosamo wa likutilila hati: “Omo okuti Yehova eye ocitililo cove, kuenje Tõlo wo lingisa onjo yove, oco lacimue civi cu ku sanga.”—Osamo 91:9, 10, NW.

2. Ci popiwa hẽ ndati catiamẽla Kosamo 91? Kuenda oyo yeca ohuminyo yipi?

² Citava okuti, olondaka Viosamo 91 via sonehiwa la Mose. Osamo 90 kuenda 91 via sonehiwa la Mose. Momo ka kuli uvangi u lekisa okuti, pali umue ukuavo wa vi soneha. Ci tava okuti, ocisungo Cosamo 91, kovinimbu (1, 2), tete via tukuiwa lomunu umosi, noke olonjimbi vikuavo via tambulula (91:3–8). Ci tava okuti, noke kua yeviwa ondaka (91:9a), kuenda ya tambuluiwa lolonjimbi (91:9b–13). Noke, onjimbi yikuavo, ya imba lika liaye olondaka via sulako kosamo (91:14–16). Ocili okuti, Osamo 91 yeca elavoko liokuti, olombuavekua vika kolapo kespiritu. Kuenda yecavo elavoko limuamue kowiñi wakahandangala.a Omo liaco, tu konomuisi Osamo eyi eci catiamẽla kolondingupange via Yehova.

Oku Kolapo ‘Vociwundilo ca Suku’

3. (a) ‘Ociwundilo ca Suku’ ci lomboloka nye? (b) Ekuatiso lipi tu pondola oku tambula poku “tumala vulembo wa [Suku] Tõlo”?

³ Ukualosamo wa imba ocisungo hati: “U wa tunga vociwundilo ca Fu eye o tumala vulembo wa Tõlo. 2 Nukula Yehova siti, Eye ocikolo cange, haeye ombonge yange. Eye Suku yange, ndu kolela.” (Osamo 91:1, 2) ‘Ociwundilo ca Suku’ ocitumãlo cimue okuti omo tu tilila. Kuenje, vocivundilo caco haimovo mu tilila olombuavekua via Suku via suvukiwa calua Leliapu. (Esituluilo 12:15–17) Satana o yongola oku nyõla ekalo lietu kespiritu, pole tu kuete u o tu teyuila. Keunda tua sanjuka calua omo tua linga akombe va Suku kespiritu. Poku “tumala vulembo wa [Suku] Tõlo,” tu tambula ekuatiso liaye. (Osamo 15:1, 2; 121:5) Ociwundilo ca Ñala Yehova oco ca velapo, kuenda ka ci sokisiwa la cikuavo.—Olosapo 18:10.

4. Olonjanjo vipi Satana a siata ‘oku kuata lavio’ omanu? Kuenda ndamupi tu pondola oku vi tila?

⁴ Ukualosamo wa vokiyako hati: “[Yehova] o ku popela konjanjo yomunu ukuakukuata olonjila, lo kefengi li nyõla.” (Osamo 91:3, NW) Kotembo ya va Isareli, olonjila va enda loku vi kuata loviliva. Ndeci “ukuakukuata olonjila,” a linga, Satana o kuamavo atutu añi añi oku tu kuata ndeci: Pokati kovisoko violuali, kuenda ‘atutu akuavo.’ (Va Efeso 6:11) Olonjanjo viaco vi tu tuala koku linga eci civi, oco tu hongue kespiritu. (Osamo 142:3) Omo okuti tua likala ale eci civi, tua sokisiwa ‘ndonjila ya puluka vociliva.’ (Osamo 124:7, 8) Halopandukuovio tu eca ku Yehova omo tua puluka vociliva ca yu ‘ukuakukuata olonjila’!—Mateo 6:13.

5, 6. ‘Efengi lipi lia siata oku nena ovitangi’? Kuenda momo lie omanu va Yehova ka va konyõhela?

⁵ Ukualosamo wa tukula ‘afengi li nyõla.’ Omo okuti kuli uvei umue u sambuka, omanu va liyakavo locitangi coku teyuila Uviali wa Yehova. Omo liaco, Arnold Toynbee wa soneha hati: ‘Kesulilo Liuyaki Wavali Wapita Voluali Luosi, ocituwa coku velisapo ofeka oku omunu a citiwila ca livokiya calua. ... Kuenda olonepele via livokiyavo calua.’

⁶ Vokuenda kuovita vianyamo, olombiali vimue via siata oku vetiya olonepele pokati komanu. Olombiali viaco via siatavo oku kisika omanu oco va lekise esumbilo lialua kokuavo. Kuenje, via siatavo oku kisika omanu oco va lekise esumbilo koviñumañuma lapandela avo. Pole, Yehova ka yongola okuti omanu vaye vakuekolelo va wila ‘vefengi’ liaco. (Daniele 3:1,2, 20–27; 6:7–10, 16–22) Omo liocisola tu kuetele vamanjetu kolofeka viosi, tu fendela lika Yehova loku teyuila Ovisonehua. Kuenda tua kuliha okuti, ‘kolofeka viosi, omunu wosi wa sumbila Suku, eye u sungulukila.’ (Ovilinga 10:34, 35; Etundilo 20:4–6; Yoano 13:34, 35; 17:16; 1 Petulu 5:8, 9) Ndaño etu Tuakristão tu pita ‘lovitangi’ vielambalalo, tu sanjuka calua omo lioku “tumala vulembo wa [Suku] Tõlo.”

7. Ndamupi Yehova a tu teyuila ‘lavava aye’?

⁷ Omo Okuti Yehova eye ocitililo cetu, tu tambula elembeleko kolondaka via popia hati: “[Yeova] oku vindikiya lovonya aye. Ove o wunda vokati kavava aye.” (Osamo 91:4) Suku o tu teyuila ndeci onjila yi teyuila omãla vaye. (Isaya 31:5) ‘Lovonya aye o tateka cosi ci yongola oku tu linga civi.’ Ndomo ca siata , ‘ovonya’ onjila a sangiwa kavava ayo. Onjila yi pondola oku teyuila omãla lavava aye. Omo liaco, ndeci onjila yi teyuila omãla vaye lavava, haico Yehova a tu teyuilavo. Momo tua sanga ocitililo vocisoko caye Cakristão vocili.—Ruti 2:12; Osamo 5:1, 11.

8. Ndamupi Yehova a linga ‘ocitililo’ cimue capama?

⁸ Tua kolela ‘kocitililo’ cetu ci kasi ndocina cimue kosimbu va enda loku liteyuila laco, okuti ci sitika etimba liosi. (Osamo 5:12) Ka tu kuata vali usumba, momo tua kolela kocitililo caco. (Efetikilo 15:1; Osamo 84:11) Lekolelo lietu, Suku o tu walisa ociyepelo oco tu tẽle oku yepa ovisongo viunyãli wetu Satana. (Va Efeso 6:16) Ociyepelo caco ci tu teyuilavo kovina viosi violuali lulo oco tu pame ciwa.

‘Ka tu Kuata Usumba’

9. Ndamupi ci tava okuti uteke u linga usumba? Pole, momo lie ka tu kuatele usumba?

⁹ Catiamẽla koku kuatisiwa la Suku, ukualosamo wa popia hati: ‘Kuka kuata usumba weci ci ku yokokisa kuteke. Ndaño usongo wa imbiwa kutanya, pamue wefengi li endaila vowelema, ndaño wekundu li kundola ekumbi pongunji.’ (Osamo 91:5, 6) Omo okuti kuli ovina vialua vi lingiwila vowelema, kuteke, omanu va kala lusumba walua. Omo okuti oluali lulo lu kasi vupeke kespiritu, ovanyãli vetu va yongola oco tu liwekepo kupange wetu woku kunda. Pole, ka tu ‘kuata usumba weci ci tu yokokisa kuteke,’ momo Yehova o tu lava.—Osamo 64:1, 2; 121:4; Isaya 60:2.

10. (a) ‘Oku imba usongo kutanya,’ ci lomboloka nye? Oco hẽ ndamupi tu tenda ondaka yaco eyi? (b) ‘Efengi li endaila vowelema’ li lomboloka nye? Kuenda momo lie ka tu kuatela usumba omo liefengi liaco?

¹⁰ ‘Usongo wa imbiwa kutanya,’ u lomboloka oku lambalaliwa. (Osamo 64:3–5, 94:20) Osimbu tuamamako loku kundila omanu, elambalalo liaco li livokiya oco upange wetu ka uka kuate esilivilo. Ka tuka kuati usumba, momo ‘efengi li endaila vowelema.’ Efengi liaco eli li kasi loku lisanduila voluali lulo lu kasi ndeti vupeke. Kuenda vakuetavo liesanda va kasi loku kembiwa la Satana. (1 Yoano 5:19) Satana o vetiya omanu oco ka vaka tave ku Yehova, kuenda kovina viosi eye angiliya. (1 Timoteo 6:4) Osimbu omanu valua va kasi vupeke, etu tu sanjukila ocinyi cespiritu.—Osamo 43:3.

11. Nye ci lipita la vana va litukula hati vamako kovoloño añi añi voluali lulo?

¹¹ ‘Ekunduko li lingiwa eci ekumbi li talama vongunji,’ ka li tu kokisa usumba. ‘Ekumbi vongunji,’ ci lomboloka omanu va litukula hati vamako kovoloño añi añi voluali lulo. Omo liaco, vosi vatiamisila ovitima viavo kovikuata vi pangiwa lovoloño aco, va pondola oku fa kespiritu. (1 Timoteo 6:20, 21) Poku kunda esapulo Liusoma, ka tu kuata usumba lovanyãli vetu, momo Yehova o tu popela.—Osamo 64:1; Olosapo 3:25, 26.

12. Ekui liolohulukãi komanu, va kupukila konẽle yipi, kuenda ndamupi?

¹² Ukualosamo wa vokiyako olondaka viokuti: “Ohulukãi yi kupukila ponele yove, ekui liolohulukãi kondio yove, ove puãi, ka cu ku sangi. Ove o ci mõla lika lovaso, o tala onima yolondingaivi.” (Osa. 91:7, 8) Omo okuti, valua omanu ka va tava kocisimilo cokuti Yehova eye ocitililo cavo, ‘va fila konele yetu’ kespiritu. Koloneke vilo, “ekui liolohulukãi” viomanu va siata oku kupukila konele ‘yondio,’ yolombuavekua. (Va Galatia 6:16) Pole, cikale okuti tulombuavekua, ale tuatiamẽla kowiñi wakahandangala, tu sangiwa ‘vociwundilo’ ca Suku. etu, tu lete ciwa okuti ci kale vakualomilu ale vakuatavo esanda, va kasi loku tambula onima yovilinga viavo vivi.—Va Galatia 6:7.

‘Lacimue Civi ci tu Sanga’

13. Ovitangi vipi ka vi tẽla oku nyõla ekolelo lietu? Momo lie?

13 Ndaño okuti, omanu ka va kolelepo mulo voluali, etu tua velisapo Suku. kuenda tua kolela kolondaka viukualosamo wa popia hati: “Ove puãi, omo wa lingisa Yehova ociwundilo cove, kuenje Tõlo wo lingisa onjo yove, oco lacimue civi cu ku sanga, lalimue efengi liya kombalaka yove.” (Osamo 91:9, 10) Ocili okuti, Yehova eye ocitililo cetu. Omo liaco, Suku Tõlo wa linga ‘ociwundilo cetu.’ Tu sivayi Yehova, momo eye Wavelapo voluali luosi, okuti eye ‘ociwundilo cetu.’ Omo liaco, tu kuete esunga lioku sandeka olondaka viwa Viusoma waye. (Mateo 24:14) Osamo yilo ka yi lombolola ‘lacimue ci pondola oku tu linga lãvi.’ Ci tava okuti pamue tu pita lovitangi ndeci, ovilemawe, ahunguhungu ofela, ombela yalua okuti yi nena ovitangi, onjala, kuenda ovoyaki. Pole, ovitangi viaco ka vi pondola oku nyõla ekalo lietu kespiritu.

14. Momo lie etu Tulombangi via Yehova ka tu kuatiwila lefengi lioluali lulo?

14 Akristão olombuavekua, voluali lulo va kasi ndakombe va tunga vombalaka. (1 Petulu 2:11) ‘Lalimue efengi liya vombalaka yavo.’ Pole, cikale okuti tu kuete elavoko lioku enda kilu ale lioku kala palo posi, ka tutiamẽla koluali. Handi vali, ka tu kuatiwa lefengi liokuali luaco ndeci, ukahonga, oku sola ovokuasi, etavo liesanda, kuenda oku fendela ‘ocinyama lociñumañuma’ caco okuti, olo Nações Unidas.—Esituluilo 9:20, 21; 13:1–18; Yoano 17:16.

15. Ndamupi tu sanjukila ekuatiso lieciwa lovangelo?

15 Catiamẽla kocitililo cetu, ukualosamo wa popia hati: ‘Yehova oka ku kundika kovangelo vaye, ha va ku lavi kolonjila viove viosi. Vaka ku yelula lovaka avo sanga o likonjoka lomãhi yove kewe.’ (Osamo 91:11, 12) Ovangelo va siata oku tu iha ongusu yoku tu kuatisa. (2 Olosoma 6:17; Osamo 34:7–9; 104:4; Mateo 26:53; Luka 1:19) Ovo va tu lava kolonjila vietu viosi. (Mateo 18:10) Etu tuakundi Vusoma tua sanjuka calua, momo tu kuete ovangelo va tu lava oco ka tuka hongue kespiritu. (Esituluilo 14:6, 7) Ndaño kuli ovitangi via siata oku tateka upange wetu, ka vi tu honguisa kuenda ka vi tepulula ukamba wetu la Suku.

16. ‘Ohosi yumalẽhe’ kuenda onyõha’ ndamupi va litepa catiamẽla koku kuata cimue? Kuenda eci ci lomboloka nye kokuetu?

¹⁶ Ukualosamo wamisako loku popia hati: “O liata ohosi lombuta. Kuenda ohosi yumalẽhe lonyõha yinene o vi kosa lolomãi viaye.” (Osamo 91:13, NW) Ndeci ohosi yumalẽhe yi yaka lovanyãli vaye, etu tua siatavo oku lambalaliwa lovanyãli vetu, momo va yongola okuti upange weu woku kunda u liwekapo. Ndeci onyõha ya salama yi pondola oku lumana umue, cimuamue haicovo ci pita letu okuti pamue tu kuatiwa ocituke lovanyãli vetu. Olonjanja vimue, vakuatavo va siata oku vetiya olombiali la vakuakusombisa oco va tu lambalale. Pole, lekuatiso lia Yehova, tu kuama olonumbi vioku ‘imbila uvangi olondaka viwa.’—Va Filipoi 1:7; Osamo 94:14, 20–22.

17. Ndamupi tu pondola oku kosa ‘ohosi yumalẽhe’?

¹⁷ Ukualosamo o lombolola oku kosiwa ‘kuohosi yumalẽhe kuenda kuonyõha yinene.’ Ohosi yumalẽhe ci tava okuti yi tema calua, kuenda onyõha ci tava okuti yi kala yinene calua.’ (Isaya 31:4) Ndaño okuti ohosi yumalẽhe yi pondola oku tema calua poku kuata cimue, ci tava okuti etu tu yi liatela eci tu pokola ku Suku. Handi vali, ka tu pokola komanu va kasi ndolohosi ale kovisoko violuali. (Ovilinga 5:29) Omo liaco, ndaño ‘ohosi yumalẽhe’ yi tu saluisa, ka tu hongua kespiritu.

18. ‘Onyõha yinene’ yi tu ivaluisa nye? Kuenda nye tu sukila oku linga eci tu yonjiwa la Satana?

¹⁸ Satana Eliapu o kasi ‘ndonyõha yosiahulu.’ (Esituluilo 12:7–9; Efetikilo 3:15) Eye o kasi ndonyõha yinene calua yi yongola okuina ocinyama ya kuata. (Yeremiya 51:34) Eci Satana a yongola oku tu kapa volonjanjo viaye, o tu vetiya okuti tu sakalala lovina violuali lulo oco tu konyõhe. Omo liaco, tu lunguki lolonjanjo viaye, kuenda tu kosi ‘onyõha yaco yinene.’ (1 Petulu 5:8) Olombuavekua via supapo vi sukila oku kosa onyõha toke eci ocitumasuku ca Va Roma 16:20 ci tẽlisiwa.

Yehova Eye Ono Yeyovo Lietu

19. Momo lie tu sukilila oku tilila ku Yehova?

¹⁹ Catiamẽla kafendeli vocili, ukualosamo wa tukula eci Suku a popia hati: ‘Omo okuti wa ndi kakatela locisola, ndiko teyuila, kuenda ndiko yovola. Ndiko vindikiya momo wa kuliha onduko yange.’ (Osamo 91:14) Omo okuti tuafendeli va Yehova, tu sukila oku tilila kokuaye, momo tu u ‘sole lutima wetu wosi.’ (Marko 12:29, 30; 1 Yoano 4:19) Omo liaco, Suku o pondola ‘oku tu teyuila’ kovanyãli vetu, kuenda ka tuka nyõliwa. Etu tuka yovuiwa momo tua kuliha onduko ya Suku, kuenda tu yi tukula lekolelo liocili. (Va Roma 10:11–13) Omo liaco, tu nõlipo oku ‘endela vonduko ya Yehova otembo yenda hu.’—Mika 4:5; Isaya 43:10–12.

20. Ndomo ca lomboluiwa kolondaka via sulako Viosamo 91, nye Yehova a likuminya komanu vaye?

²⁰ Osamo 91 yi malusula lolondaka Yehova a popia komanu vaye hati: “Eci ukuekolelo aka mbilikiya ndi ko tambulula. Ndika kala laye kotembo yohali. Ndiko popela, kuenda ndiko kemãlisa. Ndiko wiha oloneke vienda hu. Kuenda ndiko muisa eyovo liange.” (Osamo 91:15, 16, NW) Eci tu likutilila ku Suku ndomo a yongola, eye o tu tambulula. (1 Yoano 5:13–15) Tua siata oku pita lovitangi viñi viñi via siata oku vetiyiwa la Satana. Pole, olondaka viokuti, “ndika kala laye kotembo yohali,” vi tu kuatisa oco tuka yule ovitangi vi laika okuiya. Kuenje, tua kolela okuti, eci oluali lulo luka lunduiwa, Suku oka tu kuatisa.

21. Ndamupi olombuavekua via siata oku vialekisa komangu yulamba?

²¹ Ndaño okuti Satana o kasi lonyeño yalua, olombuavekua vi kasi letu palo posi ‘oloneke vialua,’ vika vialekiwa kilu kotembo ya sokiyiwa la Yehova. Ovio vi kasi ale loku sanga epopelo konepa yespiritu, kuenda vi kuete esumuluho liocili. Handi vali, olombuavekua vi kuete esanju liocili koloneke vilo via sulako. Momo ovio vi kasi loku songuila Olombangi via Yehova palo posi. (Isaya 43:10–12) Yehova oka yovola omanu vaye kuyaki wo Harmagedo, eci aka kemãlisa usoma waye kumue londuko yaye.—Osamo 83:18; Esekiele 38:23; Esituluilo 16:14, 16.

22. Ndamupi tuka mõla eyovo li tunda ku Yehova?

²² Cikale okuti tulombuavekua, ale tulomeme vikuavo, tu lavoka eyovo li tunda ku Suku. vokuenda ‘kueteke linene lia Yehova hailio li yokokisa,’ omanu vosi va vumba Suku lesunguluko vaka popeliwa. (Yoeli 2:30–32) Vosi vatiamẽla ‘kowiñi wakahandangala,’ vaka iñila voluali luokaliye lua Suku. Kuenje, omunu wosi wamamako lekolelo toke kesulilo lioseteko ya sulako, oka kala ‘oloneke vienda hu.’ Handi vali, Yehova oka pindulavo olohuluwa viava va fa. (Esituluilo 7:9; 20:7–15) Eye oka yovola omanu vaye lekuatiso lia Yesu Kristu. (Osamo 3:8) Omo lielavoko tu kuete, tu pingi ekuatiso ku Suku oco tu u sivayi osimbu tuamamako loku tenda oloneke vietu. Kuenje, lovilinga vietu viwa tuamamiko lolu lekisa okuti, Yehova eye ocitililo cetu.

O Tambulula hẽ Ndati?

• ‘Ociwundilo ca Suku’ ci lomboloka nye?

• Momo lie ka tu kuetele usumba?

• Olondaka viokuti ‘lacimue civi ci tu sanga,’ vi lomboloka nye?

• Momo lie tu popela okuti, Yehova eye Ono yeyovo lietu?

[Elitalatu kemela 15]

Ove hẽ wa kuliha okuti Yehova eye ocitililo cetu?

[Aliitalatu kemela 16]

Yehova o kuatisa omanu vaye kupange wavo woku kunda, ndaño lovitangi

[Ofoto ya Eciwa]

Cobra: A. N. Jagannatha Rao, Trustee, Madras Snake Park Trust