‘Oku Sanda Omota Yondongo’
‘Usoma wokilu wa linga ocimãho comanu. Kuenje vana va likolisilako oku u sanda vo kuata.’—MATEO 11:12.
1, 2. (a) Ocituwa cipi ka ca siatele Yesu a tukula volusapo luaye luatimẽla Kusoma wa Suku? (b) Nye Yesu a lombolola volusapo luomota yondongo?
ANGA HẼ kuli ocina cimue ca velapo ove o pondola oku pesila ovina viosi o kuete? Omanu va siata oku popia hati, oku sanda olombongo, lekemãlo, kuenda omangu yimue yavelapo, ci sukila oku likolisilako. Pole, ka kuli omunu wa pesela cosi a kuete poku sanda ocina cimue a yongola. Yesu volusapo luaye luatiamẽla Kusoma wa Suku, wa tukula ocituwa caco ka ca siatele ndeti komanu. Ocituwa caco ci kuete esilivilo liocili.
2 Olusapo Yesu a lomboluila olondonge viaye, lua siata oku tukuiwa hati, olusapo luomota yondongo. Yesu wa popia hati: “Usoma wokilu wa soka ndufũli o sanda sanda olomota viwa viondongo. Kuenje eci a sanga omota yondongo ya tĩla ca lua, wa ka landisile cosi a kaile laco kuenje wa yi landa.” (Mateo 13:36, 45, 46) Nye Yesu a yonguile oku sapuila olondonge viaye volusapo olu? Ndamupi tu kuatisiwa lolondaka viaye?
Esilivilo Liomota Yondongo
3. Momo lie kosimbu olomota viondongo via kuatelele esilivilo?
3 Olomota viondongo tunde kosimbu via kuatele esilivilo liocili. Momo vi kasi ndovina vioku liposuisa. Onoño yimue ya lombolola okuti, kosimbu ‘olomota viondongo via tĩlile calua povitanda okuti ovina vikuavo ci sule.’ Ovio ka vi sokisiwa lulu, pamue lopalata, ale lovawe akuavo a tĩla. Momo vi sangiwa vatimba ovinyama vimue. Olonoño via siata oku popia hati, vatimba ovinyama vimue vi kasi vovava, muli olomota viondongo. Kosimbu, omanu va enda oku sanga olomota viondongo Vokalunga Kakusuka, kofeka yo Golfo Persiku, kuenda Vokalunga kofeka yo India. Olofeka viaco via kala ocipãla lo Isareli. Eli olio esunga lieci Yesu a tukuila ‘ufũli wa endele koku sanda olomota viwa viondongo.’ Momo oco omunu a sange olomota viaco, wa sukilile oku likolisilako calua oku vi sanda.
4. Etosi lipi liavelapo Yesu a lekisa volusapo luatiamẽla kufũli?
4 Ndaño okuti, olomota viondongo via tĩlile calua, pole Yesu ka kaile loku tiamisila olusapo luaye kondando yolomota. Kuenda ka sokisile Usoma wa Suku lolomota viaco. Eye, wa sokisa Usoma wa Suku ‘lomunu ukuakufũla o sanda sanda olomota viaco.’ Kuenda wa tukulavo eci ufũli waco a linga noke yoku vi sanga. Ocituwa comunu waco ukuakufũla, ca litepele locituwa ca una ukuakulandisa. Kuenda va enda loku u tukula okuti, wa lunguka calua haiye ukualondunge. Momo poku sanda olomota viaco, eye wa sukilile oku kũlĩhĩsa eposo liavio. Kuenda oku konomuisa olomota viaco nda viwa muẽle. Eye, wa sukililevo oku lunguka oco kaka kembiwe lomanu vakuakulandisa.
5, 6. (a) Nye tu lilongisa volusapo lua Yesu luatiamẽla kufũli? (b) Olusapo luatiamẽla kukuasi wa solekiwa, u situlula nye catiamẽla kufũli?
5 Volusapo lua Yesu, muli ocina cikuavo tu sukila oku lilongisamo. Ocili okuti, omunu ukualomĩlu, poku landa ocikuata cimue coku linga omĩlu, tete o kũlĩhĩsa olombongo a pesila vocikuata caco. Noke o sokolola olombongo vika tundamo poku ci landisa. Kuenda, o konomuisavo nda citava oku ci landisa lonjanga. Eye, o sakalala vali enene loku landa kuenda oku landulula lonjanga ocikuata caco. Momo o cilingila oku sanda olombongo. Pole, omunu ukuakufũla wa tukuiwa ndeti volusapo lua Yesu, hacoko a linga. Eye utima waye ka u tiamisilile koku sanda olombongo ale kovokuasi. Momo wa nolelepo ‘oku pesela ovina viaye viosi’ oco a kuate olomota viaco.
6 Eci omunu waco a linga, ka ci tendiwa ndolondunge komanu valua vakualomĩlu. Momo omunu wosi wa lunguka, ka lingi ovina evi. Pole, ukuakufũla wa tukuiwa ndeti volusapo lua Yesu, wa lekisa ocituwa cimue ca litepa. Eye ka kuatele onima yolombongo. Pole, wa kuata esanju lialua omo lioku sanga ocina cimue cesilivo. Ondaka eyi ya lomboluiwa vali ciwa volusapo lukuavo Yesu a linga. Eye wa popia hati: “Usoma wokilu wa soka ndukuasi wa solekiwa vepia. Umue wo walula kuenje wo lembika vali. Noke, omo a sanjuka, oco wa ka landisile cosi a kaile laco kuenje wa landa epia liaco.” (Mateo 13:44) Esanju lioku sanga ukuasi, lia vetiya omunu waco oku landisa ovina viosi a kuatele. Anga hẽ koloneke vilo kulivo omanu va siata oku lekisa ocituwa caco? Kuli hẽ ukuasi umue tu pondola oku pesila ovina vietu?
Vamue va Limbukile Esilivilo Liusoma wa Suku
7. Yesu wa lekisa ndati okuti wa velisilepo Usoma wa Suku?
7 Yesu volusapo luaye, wa lombolola eci catiamẽla ‘kusoma wokilu.’ Eye wa kũlĩhĩle esilivilo Liusoma wa Suku. Embimbiliya lieca uvangi waco. Eci Yesu a papatisiwa kunyamo wa 29, “wa fetika oku kunda hati: Likekembeli akandu ene, momo usoma wokilu u kasi ocipepi.” Vokuenda kuanyamo atatu lolosãi epandu, Yesu wa kundila omanu Usoma wa Suku. ‘Wa pita kovaimbo anene lo kovaimbo atito oku kunda, loku sapula ondaka yiwa yusoma.’—Mateo 4:17; Luka 8:1.
8. Nye Yesu a linga poku lekisa eci Usoma wa Suku uka tẽlisa kovaso?
8 Yesu wa linga ovikomo vialua. Vovikomo viaco, mua kongelele oku sakula olombei, loku tekula vakuanjala. Eye wa tulumũlavo ahunguhungu ofela kuenda oku pindula ava va fa. Poku linga ovikomo viaco, wa lekisa ovina vika tẽlisiwa Vusoma wa Suku. (Mateo 14:14-21; Marko 4:37-39; Luka 7:11-17) Noke, wa lekisa epokolo liaye ku Yehova poku lieca toke kolofa omo Liusoma waco. Omo liaco, wa sokisiwa lufũli una wa pesela ovina viaye viosi ‘oco a lande omota yondongo.’—Yoano 18:37.
9. Ocituwa cipi ka ca siatele ca lekisiwa lolondonge viatete via Yesu?
9 Yesu ka tiamisilile lika utima waye Kusoma wa Suku. Eye wa sokiyilevo ocimunga cimue colondonge viaye. Ocimunga comanu vaco ceyavo oku kũlĩha esilivilo Liusoma wa Suku. Pokati kavo pa kala umue o tukuiwa hati, Andereu. Tete wa kala ondonge ya Yoano Upapatisi. Kuenda wa yevele uvangi wa Yoano wa popia hati, Yesu eye “Kameme ka Suku.” Omo liaco, eye kumue lolondonge vikuavo via Yoano Upapatisi, kuenda Yoano omõla a Sebedeo, va tava ku Yesu. Kuenje va linga olondonge viaye. Noke Andereu wa endele ku manjaye Simono, yu wo sapuila hati: “Tua sanga Mesiya.” Simono una wa tukuiwavo hati, Petulu kuenda Filipu, lekamba liaye Nataneli, veya oku limbukavo okuti, Yesu eye Mesiya. Kuenje Nataneli wa popia ku Yesu hati: ‘Ove vu Mõla a Suku, haive vu Soma ya Isareli.’—Yoano 1:35-49.
Va ci Lekisila Kovilinga
10. Nye olondonge via linga eci Yesu a va laleka onjanja yavali?
10 Andereu, la Petulu, la Yoano kuenda vakuavo, eci va limbuka okuti Yesu eye Mesiya, va kuata esanju lialua. Esanju liavo lia kala ndeli liomunu una wa endele koku fũla okuti wa sanga olomota viondongo. Oco hẽ nye va lingile konjanja yatete eci va lisanga la Yesu? Embimbiliya ka li tu sapuila calua catiamẽla kovina va linga. Pole, citava okuti, valua pokati kavo va tiukilile vali kovopange avo. Eci papita olosãi epandu, Yesu weya oku lisanga vali la Andereu, la Petulu, kuenda Yoano manji a Tiago. Wa va sanga Kokalunga ko Galilea kupange wavo woku kuata olõsi.a Kuenje wa va laleka hati: “Ndo ñuami oco ndulingisi anyanga vomanu.” Anga hẽ ovo va tava muẽle kelaleko liaco? Elivulu lia Mateo li lekisa okuti, Petulu la Andereu ‘va siapo awanda avo kuenje va kuama Yesu.’ Catiamẽla ku Tiago la Yoano, ulandu waco wamisako hati: ‘Va sia owato wavo, kuenda isiavo kuenje vo kuama.’ Elivulu lia Luka li lombololavo okuti, ovo ‘va siapo ovina viosi kuenje va kuama Yesu.’—Mateo 4:18-22; Luka 5:1-11.
11. Nye ca vetiya olondonge via Yesu oku tava kelaleko liaye?
11 Anga hẽ olondonge ka via sokoluile vali poku tava kelaleko lioku kuama Yesu? Sio hacoko. Momo eci va lisanga la Yesu onjanja yatete, veya oku tiukila vali kupange wavo woku kuata olõsi. Pole, ovina va mõla kokuaye levi va yeva, via vetele calua kovitima viavo. Kuenje va pita otembo yalua loku sokolola ovina viaco. Omo liaco, va sukilile oku nõla onjila va pondola oku kuama. Anga hẽ va kuama ongangu yufũli una wa lomboluiwa volusapo lua Yesu? Ufũli eci a sanga omota yondongo, wa kuata esanju lialua. Kuenje ‘wa enda’ kuenda wa linga cosi a tẽla oco a yi lande. Olondonge via Yesu haico via lingavo. Momo ovina ovo va muile levi va yeva, via vetiya utima wavo. Kuenje va limbuka okuti va sukilile oku nõla onjila yimue. Ndomo ca lomboluiwa vulandu waco, ovo va sia ovina viavo viosi. Kuenje va linga olondonge via Yesu.
12, 13. (a) Omanu vana va yevele esapulo lia Yesu, nye veya oku linga? (b) Nye Yesu a popia catiamẽla komanu vana va tavele kokuaye? Kuenda olondaka viaye vi lomboloka nye?
12 Ocituwa colondonge, ca litepa leci ca vakuavo va tukuiwa noke Vembimbiliya. Yesu wa sakuile omanu valua va vela. Kuenda wa tekula omanu valua vakuanjala. Pole, noke omanu vaco va tiukila kovopange avo. (Luka 17:17, 18; Yoano 6:26) Vamue eci Yesu a va laleka oco va linge olondonge viaye, ka va tavele. (Luka 9:59-62) Catiamẽla komanu vana va tava kokuaye, Yesu wa popia hati: ‘Tunde koloneke via Yoano Upapatisi toke cilo, usoma wokilu wa linga ocimãho comanu. Kuenje vana va likolisilako oku u sanda vo kuata.’—Mateo 11:12.
13 Elivulu limue poku lombolola ondaka yo Helasi ya tukuiwa ndeti vocinimbu eci, lia popia hati: ‘Ondaka yaco yi lomboloka oku likolisilako calua.’ Onoño yimue o tukuiwa hati, Heinrich Meyer wo kofeka yo Alemanya, wa popiavo hati: ‘Oku likolisila kuaco, ku lekisiwa lesanju lialua, omo lionjongole yoku sanda usoma.’ Omanu vana va tavele ku Yesu, va limbukile esilivilo Liusoma wa Suku. Kuenje, va sia ovina viosi omo Liusoma waco.—Mateo 19:27, 28; Va Filipoi 3:8.
Valua va Iñilavo Kupange Woku Sanda Usoma
14. Yesu wa pongiya ndati olondonge viaye oco vi kunde ondaka Yusoma?
14 Osimbu Yesu a kala oku linga upange waye woku kunda, wa kuatisa omanu oku limbuka esilivilo Liusoma wa Suku. Tete pokati kavo wa nõlapo ci soka 12 kovapostolo. Kuenje wa va ĩha olonumbi viatiamẽla kupange woku kunda kuenda oku va sapuila ovitangi vaka liyaka lavio. (Mateo 10:1-42; Luka 6:12-16) Vokuenda kuanyamo avali, va enda oku kuama Yesu kupange waye woku kunda kuenda oku kuata ukamba wocili laye. Va yeva olondaka Yesu a va sapuila. Va molavo ovilinga viaye vinene, kuenda ongangu a lekisa kokuavo. (Mateo 13:16, 17) Ovina viaco via veta calua kovitima viavo kuenje ca va vetiya oku lekisa ombili kupange Wusoma.
15. Nye Yesu a sapuila olondonge viaye okuti oco ci va ĩha esanju lialua?
15 Yesu tete wa nolele lika ci soka 12 kolondonge. Noke wa vokiyako “akũi epanduvali komanu, kuenje wa va tuma vavali, vavali, okuti vo pitila kovaso oku enda kovaimbo osi lo kolofeka viosi [kuna a yonguile] oku pita eye muẽle.” Wa va sapuilavo eci catiamẽla kovitangi vaka liyaka lavio. Kuenje wa va sapuila oco va kundile omanu hati: “Usoma wa Suku weya ocipepi lene.” (Luka 10:1-12) Eci olondonge via tiuka kupange woku kunda, via kala lesanju lialua. Kuenje via sapuila Yesu hati: “Ndaño muẽle [olondele] via pokola kokuetu vonduko yove.” Noke Yesu wa va lomboluila esanju lialua va kala oku lavoka. Eye wa va sapuila hati: “Ko ka yoleli omo [olondele] via pokola kokuene, yoleli puãi omo olonduko viene via sonehiwa kilu.”—Luka 10:17, 20.
16, 17. (a) Nye Yesu a sapuila ovapostolo vaye kuteke waye wa sulako palo posi? (b) Olondaka via Yesu via nena esanju lie kovapostolo? Kuenda ekolelo lie va kuata?
16 Keteke 14 kosãi ya Nisana kunyamo wa 33 kuteke waye wa sulako palo posi, Yesu wa kala lovapostolo vaye. Kuteke waco, Yesu wa tumbika Ocipito Conjivaluko Yolofa viaye. Kuenda wa va handeleka oco va ci lingainge unyamo lunyamo. Vokuenda kuocipito caco Yesu wa sapuila ovapostolo vaye va soka 11 hati: “Ene, ene wa pandakaisi lame eci nda nyikaiwa. Oco, ndeci Tate a nukuila usoma haico ndu tukuili usoma okuti vu lila loku nyuila komesa yange vusoma wange kuenje vu tumala kovialo oku tetuluila apata ekui la avali a Isareli.”—Luka 22:19, 20, 28-30.
17 Eci ovapostolo va yeva olondaka evi, va kuata esanju lialua. Momo Yesu wa likuminyile oku eca kokuavo esumũlũho limue lia velapo. (Mateo 7:13, 14; 1 Petulu 2:9) Ocili okuti, ovapostolo va kuamẽle ongangu ya una wa endele koku fũla. Momo va sile ovina viavo viosi kuenje va kuama Yesu omo Liusoma wa Suku. Nove va limbuka okuti alikosililo avo a kuata esilivilo liocili.
18. Anga hẽ ovapostolo va soka 11, ovo lika vaka mola asumũlũho Usoma wa Suku? Cilombolola.
18 Ovapostolo vana va kala la Yesu vuteke waye wa sulako, havoko lika vaka mola asumũlũho Usoma wa Suku. Yehova wa yonguile okuti ci soka 144.000 komanu, vaka viala kumue la Yesu Vusoma waye. Upostolo Yoano vocinjonde caye wa molavo “owiñi wakahandangala okuti, oku va tenda lomue o ci tẽla. . . . Va talama kovaso yocalo lo kovaso ya Kameme. . . . Va vilikiya lolukandi vati, Epopelo li tunda ku Suku yetu, u wa tumala kocalo, kuenda ku Kameme.” Omanu vaco va muiwa ndeti vocinjonde, vaka tambulavo asumũlũho Usoma wa Suku palo posi.b—Esituluilo 7:9, 10; 14:1, 4.
19, 20. (a) Omanu vo kolofeka viosi va sukila oku linga nye? (b) Apulilo api tuka konomuisa vocipama cikuãimo?
19 Osimbu Yesu ka endele kilu, wa handelekele olondonge viaye hati: “Kuendi, ka tavisi olofeka viosi oco va linge olondonge. Va papatisili vonduko ya Tate la mõla, kuenda espiritu sandu. Va longisi oku linga ovina viosi ndo kundiki. Kuenje ame ñasi lene kumue oloneke viosi toke kesulilo lioluali.” (Mateo 28:19, 20) Cilo omanu vo kolofeka viosi va sukila oku linga olondonge via Yesu Kristu. Kuenda oku sanda Usoma wa Suku lutima wavo wosi, ndeci omunu una ukuakufũla alinga lomota yondongo.
20 Olondaka via Yesu via lekisile okuti, upange woku longisa omanu oco va linge olondonge viaye, uka lingiwa “toke kesulilo lioluali.” Anga hẽ koloneke vilo kulivo omanu va kasi oku likolisilako oku sanda Usoma wa Suku? Kuenda va kasi muẽle oku sia ovina viavo ndeci ca linga ukuakufũla wa tukuiwa volusapo lua Yesu? Apulilo ava, tuka a konomuisa vocipama cikuãimo.
[Atosi pombuelo yamẽla]
a Yoano, omõla a Sebedeo wa kuatele esunga lioku kuama Yesu. Momo wa muile ovikomo Yesu a lingile eci a lisanga laye onjanja yatete. Kuenje ovikomo viaco wa vi soneha Vevanjeliu liaye. (Kelivulu lia Yoano kocipama 2-5) Citava okuti eci Yesu o laleka konjanja yatete, Yoano wa tiukilile vali kupange waye woku kuata olõsi.
b Oco o kuate vali elomboloko liondaka eyi, tanga elivulu Ukũlĩhĩso Utuala Komuenyo Ko Pui, kocipama 10. Lia sandekiwa Lolombangi via Yehova.
Ivaluka Eci Tua Lilongisa?
• Olusapo lua Yesu luatiamẽla kufũli, lu lomboloka nye?
• Nye Yesu a linga ci lekisa okuti, wa velisilepo upange Wusoma?
• Nye ca vetiya Andereu la Petulu la Yoano, kuenda vakuavo oku tava kelaleko lia Yesu?
• Omanu vo kolofeka viosi va kuete epuluvi lioku linga nye?
[Elitalatu kemẽla 16]
‘Ovo va sia ovina viosi kuenje va kuama Yesu’