Esapulo Liwa Komanu Vo Kolofeka Viosi

‘Vu linga olombangi viange toke kolonepa viosi violuali.’​—⁠OVILINGA 1:⁠8.

1. Nye tu sukila oku konomuisa poku longisa omanu Ondaka ya Suku? Momo lie tu ci lingila?

ALONGISI vana va loñoloha, va siata oku konomuisa ovina viosi va longisa kolondonge viavo kuenda oku kũlĩhĩsa ndomo va longisa ovina viaco. Etu tuakundi Vondaka ya Suku, tu sukilavo oku kuama onjila yimuamue. Tu sukila oku kũlĩha esapulo tu kunda kuenda ndomo tu kunda. Esapulo lietu liolondaka viwa Viusoma, ka li pongoloka. Pole, olonjanja vimue tu sukila oku kuama olonjila vikuavo poku kunda. Momo lie? Momo nda tua kuama olonjila viaco, vi tu kuatisa oku kundila omanu valua.

2. Eci tu kuama olonjila via litepa kupange woku kunda, ongangu yelie tu kuãi?

² Etu tu kuama olonjila via litepa kupange woku kunda ndeci omanu va Yehova va lingile kosimbu. Tu konomuisi ulandu wa Paulu. Eye wa popia hati: ‘Va Yudea nda linga lavo ndu Yudea. Ava ka va kolela ovihandeleko nda linga lavo ndu ka kolela ovihandeleko. Ava va leñela nda linga lavo ndu wa leñele okuti ndi nganyala ava va leñela. Nda linga lomanu vosi ndukuavina viosi okuti ndi popela vamue.’ (1 Va  Korindo 9:​19-​23) Paulu wa tẽlisa upange waye woku kunda omo lioku kuama olonjila via litepa. Nda tua kuamavo olonjila viaco kupange woku kunda, tuka kuatisa omanu valua.

‘Toke Kolonepa Viosi Violuali’

3. (a) Catiamẽla kupange woku kunda, ocitangi cipi tua siata oku liyaka laco? (b) Olondaka vielivulu lia Isaya 45:​22, vi kasi oku tẽlisiwa ndati koloneke vilo?

³ Akundi Vusoma, va siata oku liyaka locitangi coku sokolola ndomo va pondola oku kundila olondaka viwa ‘kolonepa viosi violuali.’ (Mateo 24:​14) Vokuenda kuanyamo apita, omanu va Yehova va likolisilako oku kunda ondaka Yusoma oco va yulule ovikanjo viokaliye. Oco hẽ nye ceyililako? Omo lialikolisilo avo, olondaka viwa via pitila kolonepa vimue violuali. Pole, cilo Olombangi via Yehova vi kasi oku kundila kueci ci soka 235 kolofeka. Omo liaco, olondaka Viusoma vi kasi oku kundiwila ‘kolonepa viosi violuali.’​—⁠Isaya 45:⁠22.

4, 5. (a) Velie va siata oku kuatisa kupange woku kunda olondaka viwa? (b) Nye olofeka vimue via popia catiamẽla ku vamanji va kasi oku kundila vovikanjo viavo?

⁴ Nye ci kasi oku kuatisa upange woku kunda? Kuli ovina vialua vi kasi oku kuatisa. Olomisionaliu via pita Kosikola yo Gileada, kuenda vamanji vana va pita kosikola Yoku Angiliya Olondingupange, va siata oku kuatisa calua. Toke cilo, etendelo liava va pita Kosikola Yoku Angiliya Olondingupange, lia tẽla eci ci soka 20.000 komanu. Kuli vamanji valua okuti, va siata oku feta opasasi yavo muẽle oco va ilukile kolofeka vina kuli ekambo liakundi Vusoma. Pokati kavo pali alume lakãi, amalẽhe, lakulu kuenda vamanji vana okuti ka va kuelele. Vosi yavo va kasi kupange woku kundila esapulo Liusoma kolofeka viosi. (Osamo 110:3; Va Roma 10:​18) Tu sole calua upange va kasi oku linga. Kũlĩhĩsa ndomo olofeka vimue via lombolola ekuatiso va siata oku tambula komanu vaco.

⁵ Ombala Yolombangi via Yehova kofeka yo Ekuador ya popia hati: ‘Olomisionaliu kuenda vamanji va pita Kosikola Yoku Angiliya Olondingupange, va kasi oku linga upange walua. Momo va siata oku kundila vovikanjo vimue vi kasi ocipãla, kuenda oku yulula akongelo okaliye. Va siatavo oku kuatisa vamanji oco va loñolohe kespiritu.’ Kofeka yo Republika Dominikana va popiavo hati: ‘Nda vamanji va kasi oku talavaya ndeti kulo va tiukila kolofeka viavo, tu kuata ovitangi vialua vakongelo. Tua sumũlũha calua omo lioku kala lavo.’ Kofeka yimue yo Europa va ecavo ulandu wavo hati: ‘Onepa yalua ya vamanji va sangiwa vakongelo vetu, akãi. (Osamo 68:​11) Valua pokati kavo va fetika ndopo oku lilongisa Embimbiliya. Pole, tu kuete vamanji vamue va tunda kolofeka vikuavo okuti ka va kuelele. Ovo va litumbika kupange wakundi votembo yosi kuenda va kasi oku tu kuatisa calua. Momo va siata oku eca epindiso komanu vaco. Tua sanjukila calua upange wavo.’ Ove hẽ o kuetevo onjongole yoku kundila kofeka yikuavo?a​—⁠Ovilinga 16:​9, 10.

“Alume Ekũi va Tunda Kolofeka Vialimi Osi”

6. Elivulu lia Sakariya 8:​23, li lombolola ndati ocitangi coku kundila omanu vakualimi alitepa?

⁶ Tu konomuisi ocitangi cikuavo cupange woku kunda. Ocitangi caco catiamẽla koku kundila omanu va vangula alimi akuavo voluali. Ondaka ya Suku ya popele hati: “Koloneke viaco alume ekũi va tunda kolofeka vialimi osi, va kuata konanga yu Yuda umosi, vati: Tuenda love, momo tua yeva okuti Suku o kasi lene.” (Sakariya 8:​23) Koloneke vilo alume vaco ekũi, va lomboloka owiñi wakahandangala wa tukuiwa kelivulu Liesituluilo 7:⁠9. Ocitumasuku ca Sakariya ca lomboluile okuti, ‘alume vaco ekũi,’ ka vaka tunda lika kofeka yimosi. Pole “vaka tunda kolofeka vialimi osi.” Etu tua siata oku mõla oku tẽlisiwa kuocitumasuku eci.

7. Ovolandu api a lekisa okuti olondaka viwa vi kasi oku pitila komanu ‘vosi va vangula alimi akuavo’?

⁷ Tu konomuisi ovolandu amue atiamẽla kondaka eyi. Kanyamo apita, alivulu etu a kala oku sandekiwa lika kueci ci soka 90 kalimi. Pole, cilo, a kasi oku sandekiwa kueci ci pitahãla 400 kalimi. “Voluali muli alimi amue okuti a vanguiwa lika lomanu vamue vatito. Pole, ukuenje wa kolelua,” wa siata oku likolisilako oku sandeka alivulu valimi aco. (Mateo 24:​45) Cilo, alivulu etu a kasi oku sandekiwavo valimi amue ndeci: Lio Greenland okuti li vanguiwa lika leci ci soka 47.000 komanu. Kuli elimi likuavo lio Palauan okuti li vanguiwa leci ci soka 15.000 komanu. Kulivo elimi lio Yapese, li vanguiwa letendelo limue okuti ka li tẽla 7.000 komanu.

Epuluvi Lioku Amisako Upange Woku Kunda

8, 9. Epuluvi lie tu kuete lioku amisako upange woku kunda olondaka viwa? Nye vamanji vamue va siata oku linga oco va kuatise kupange waco?

⁸ Koloneke vilo, ka tu sukila vali oku enda kolofeka vikuavo oco tu kundile omanu vakualimi osi. Kanyamo a sulako ndeti, omanu valua va siata oku tunda kolofeka viavo loku enda kolofeka vikuavo kuli ovokuasi. Omo liaco, kolofeka vimue etendelo liomanu va vangula alimi akuavo lia livokiya calua. Kofeka yo França kuli eci ci soka 100 kalimi. Kofeka yo Kanada kuli eci ci soka 125 kalimi. Kofeka yo Londre, kuli eci ci pitahãla 300 kalimi okolofeka vikuavo. Omo lioku livokiya kuomanu va vangula alimi akuavo, cilo akongelo alua a kuete epuluvi lioku amisako upange wavo woku kunda. Momo poku ci linga, ci vakuatisa oku kundila olondaka viwa komanu vo kolofeka viosi.​—⁠1 Va  Korindo 16:⁠9.

⁹ Cilo, vamanji valua va siata oku lilongisa alimi akuavo oco va kundile Ondaka ya Suku komanu vaco. Ocili okuti, ka ca lelukile oku lilongisa alimi aco. Pole, vamanji va siata oku sanjuka poku kuatisa omanu va tunda kolofeka vikuavo. Unyamo wa pita, kohongele ya lingiwa kofeka yimue yo Europa, onepa yalua yomanu va papatisiwa, va tunda kolofeka vikuavo.

10. Okalivulu Boas Novas para Pessoas de Todas as Nações, ka siata oku ku kuatisa ndati kupange woku kunda? (Tanga pokakasia losapi ya linga hati: “Atosi a Sangiwa Vokalivulu Boas Novas para Pessoas de Todas as Nações,” kemẽla 32.)

¹⁰ Valua pokati ketu ka tu kuete epondolo lioku lilongisa elimi likuavo. Pole, cilo kua sandekiwa okalivulu ka pondola oku tu kuatisa oku kundila omanu vo kolofeka vikuavo. Okalivulu kaco ka kuete osapi ya linga hati: Boas Novas para Pessoas de Todas as Nações.b (Yoano 4:​37) Ove hẽ wa siata oku ambata okalivulu kaco kupange woku kunda?

Ceci Omanu ka va Tava Kesapulo Liusoma

11. Ovitangi vipi vamanji va kasi oku liyaka lavio vovikanjo vimue?

¹¹ Satana o kasi oku likolisilako loku yapula omanu kolonepa viosi violuali. Omo liaco, ka ca lelukile oku kundila olondaka viwa vovikanjo vina okuti omanu vaco ka va kuete onjongole. Pole, ka tu yokoka locitangi caco. Momo Yesu wa popele hati, kovaso yoloneke, omanu vamue ka vaka kuata onjongole yoku yevelela Ondaka ya Suku. Catiamẽla koloneke vilo eye wa popele hati: “Ocisola comanu va lua cika pola.” (Mateo 24:​12) Koloneke vilo, omanu valua ka va tava oku kolela ku Suku loku sumbila olonumbi Viembimbiliya. (2 Petulu 3:​3, 4) Kolofeka vimue, ka valuile va kasi oku tava kesapulo Liusoma oco va linge olondonge via Yesu. Pole, ka ci lomboloka okuti vamanjetu va kasi oku likavisa ño omo lioku kundila vovikanjo viaco. (Va Heveru 6:​10) Momo lie? Tu konomuisi ovolandu a kuãimo.

12. Olonepa vipi vivali viatiamẽla kupange woku kunda?

¹² Evanjeliu lia Mateo, li lombolola olonepa vivali viupange wetu woku kunda. Onepa yatete, yi lombolola okuti tu sukila ‘oku longisa omanu vo kolofeka viosi oco va linge olondonge.’ (Mateo 28:​19) Onepa yavali, yi lombolola okuti, esapulo Liusoma, lieca “uvangi” komanu vosi. (Mateo 24:​14) Olonepa viaco vivali, vi kuete esilivilo. Pole onepa ya sulako, oyo yi kuete esilivilo lia velapo. Momo lie?

13, 14. (a) Ondimbukiso yipi yi lekisa oku tukuluka kua Yesu? (b) Nye tu sukila oku ivaluka poku kundila vovikanjo vina okuti omanu vaco ka va kuete onjongole?

¹³ Mateo, usonehi Wembimbiliya, wa lombolola okuti, ovapostolo va pula Yesu hati: “Ondimbukiso yokutukuluka kuove ye? Londimbukiso yesulilo lioluali ye?” (Mateo 24:⁠3) Yesu poku va tambulula, wa lekisa okuti, yimue pokati kondimbukiso yaco, upange woku kundila olondaka viwa voluali luosi. Anga hẽ Yesu wa tukula eci catiamẽla koku longisa omanu oco va linge olondonge? Sio, hacoko. Eye wa popia hati: “Ondaka eyi yiwa yusoma yi kundilua kuoha koluali, ha yi lingi uvangi kolofeka viosi.” (Mateo 24:​14) Olondaka evi via Yesu vi lomboloka okuti, upange woku kunda Usoma, oyo ondimbukiso yoku tukuluka kuaye.

¹⁴ Poku kunda esapulo Liusoma, tu sukila oku ivaluka okuti, olonjanja vimue ka tu sangi omanu va yongola oku va longisa. Pole, tu kuata lika epuluvi lioku eca “uvangi” kokuavo. Eci tu sanga omanu vaco, tu sukila oku ivaluka okuti, va kũlĩha upange tu kasi oku linga. Etu, tu kasi oku tẽlisa ocitumasuku ca Yesu. (Isaya 52:7; Esituluilo 14:​6, 7) Umalẽhe umue Ombangi ya Yehova kofeka yimue yo Europa o tukuiwa hati Jordy, wa popia hati: ‘Nda sanjuka calua omo lioku kũlĩha okuti nda tumiwa la Yehova oco ndi kuatise kupange woku tẽlisa ocitumasuku ci sangiwa kelivulu lia Mateo 24:14.’ (2 Va  Korindo 2:​15-​17) Ove hẽ wa siatavo oku kuata ovisimĩlo ndevi viaye?

Ceci Ovanyali va tu Tateka Oku Kunda

15. (a) Yesu wa popele nye kolondonge viaye? (b) Nye ca siata oku tu kuatisa kupange woku kunda ndaño lelambalalo?

¹⁵ Ocitangi cikuavo catiamẽla kupange woku kunda, oku suvukiwa lomanu. Yesu wa sapuilile olondonge viaye hati: ‘Vuka suvukiwa lomanu vo kolofeka viosi omo lionduko yange.’ (Mateo 24:⁠9) Kocita catete, Akristão va pitile velambalalo lialua. Cimuamue haico ci kasi oku pita lomanu va Yehova koloneke vilo. Momo va siatavo oku suvukiwa. (Ovilinga 5:​17, 18, 40; 2 Timoteo 3:12; Esituluilo 12:​12, 17) Kolofeka vimue toke cilo, olombiali vi kasi oku tateka upange wetu woku kunda. Pole, vamanji va sangiwa kolofeka viaco, va kasi oku pokola ku Suku poku amamako lupange waco. (Amosi 3:8; Ovilinga 5:29; 1 Petulu 2:​21) Nye ca siata oku va kuatisa okuamamako lupange woku kunda? Yehova eye o kasi oku va kuatisa lespiritu liaye.​—⁠Sakariya 4:6; Va Efeso 3:16; 2 Timoteo 4:⁠17.

16. Yesu wa lombolola ndati espiritu lia Suku ndomo li kuatisa kupange woku kunda?

¹⁶ Yesu wa lombolola ndomo espiritu sandu li pondola oku kuatisa kupange woku kunda. Eye wa sapuilile olondonge viaye hati: ‘Eci espiritu sandu liu wili, vu kuata unene. Kuenje vu linga olombangi viange toke kolonepa viosi viokilu lieve.’ (Ovilinga 1:8; Esituluilo 22:​17) Kuli ovolandu alua a lekisa oku tẽlisiwa kuocitumasuku eci. Olondonge via Yesu, tete via tambula espiritu sandu. Kuenje, lia va kuatisa oku kundila voluali luosi olondaka viwa. Espiritu sandu lia va kuatisavo oku pandikisa loku eca “uvangi kolofeka viosi.” (Mateo 24:​13, 14; Isaya 61:​1, 2) Eli olio esunga lieci Yesu a tukuila espiritu sandu hati, ‘oñuatisi.’ (Yoano 15:​26) Eye wa popelevo hati espiritu lia Suku lika kuatisa olondonge viaye koku longisa eci eye a tuma kuenda oku va songuila.​—⁠Yoano 14:​16, 26; 16:⁠13.

17. Eci tu liyaka lelambalalo, espiritu sandu li tu kuatisa ndati?

¹⁷ Espiritu sandu li tu kuatisa ndati eci tu liyaka lovitangi vielambalalo? Olio, li tu ĩha ongusu yoku pandikisa okuti, ka tu yuliwa lovanyali vetu. Kũlĩhĩsa ulandu wa pita la Soma Saulu.

Wa Liyaka Lespiritu Lia Suku

18. (a) Saulu wa pongolola ndati ovituwa viaye viwa? (b) Olonjila vipi a kuama oco a ponde Daviti?

¹⁸ Saulu kefetikilo liuviali waye, wa kala osoma yiwa ya va Isareli. Pole, noke weya oku tomba olonumbi via Yehova. (1 Samuele 10:​1, 24; 11:​14, 15; 15:​17-​23) Omo liaco, espiritu lia Suku ka lio kuatisile vali. Vokuenda kuotembo wa fetika oku suvuka Daviti una wa noliwile oku kala osoma ya va Isareli. Kuenje Daviti wa kuatisiwa lespiritu lia Suku. (1 Samuele 16:​1, 13, 14) Saulu wa kala oku sima okuti, Daviti ka kuete lacimue cu teyuila. Momo wa kuata lika ohalupa, kuenda ka kuatele ovimãleho. Pole, Saulu wa kuatele osipata. Eteke limue, Daviti wa kala oku sika ohalupa yaye. Noke, ‘Saulu wa imba onjelia kokuaye omo a sima hati, o tomẽha Daviti vocimano, pole Daviti wa yepa luvali.’ (1 Samuele 18:​10, 11) Noke, Saulu weya oku siapo ovisimĩlo viaye vĩvi. Kuenje, wa tava kolondaka viomõlaye Yonatão ekamba lia Daviti. Omo liaco, wa likuminya hati: “Ndomo Suku a kasi lomuenyo [Daviti] ka fi.” Pole, noke “wa seteka vali oku tomẽha Daviti vocimano lonjelia. Daviti puãi wa yepamo kuenje onjelia yasa vocimano.” Noke Daviti wa mola epuluvi lioku tila. Pole, Saulu wamamako loku u sandiliya. Omo liaco, Saulu wa kala oku liyaka lespiritu lia Suku. Oco hẽ, ndamupi?​—⁠1 Samuele 19:​6, 10.

19. Espiritu lia Suku lia kuatisa ndati Daviti?

¹⁹ Eci Saulu a limbuka okuti Daviti wa tilila kuprofeto Samuele, wa tuma alume vaye oco vo kuate. Eci va pitila kocitumãlo Daviti a salamẽle, ‘espiritu lia Suku lia va wila. Kuenje, va fetika oku imba owanji ndovaprofeto.’ Ovo va kuatisiwavo lespiritu lia Suku. Kuenje, va ivalako ocisimĩlo coku kuata Daviti. Noke, Saulu wa tuma vali alume vakuavo olonjanja vivali oco va kuate Daviti. Pole, ka va ci lingile, momo va kuatisiwavo lespiritu lia Suku. Omo liaco, Saulu wa nolapo oku enda eye muẽle oco aka kuate Daviti. Pole, espiritu lia Yehova lio tutuiya ‘utanya wosi luteke wosi.’ Kuenje Daviti wa kuata epuluvi lioku tila.​—⁠1 Samuele 19:​20-24.

20. Nye tu pondola oku lilongisa vulandu wa Saulu woku lambalala Daviti?

²⁰ Ulandu wa Saulu la Daviti u tu longisa ovina vialua vi pamisa ekolelo lietu. Owo u tu longisa okuti, ovanyali vosi va lambalala omanu va Yehova, ka va yuli. (Osamo 46:11; 125:⁠2) Yehova wa popele okuti, Daviti oka linga osoma ya va Isareli. Lomue wa tẽla oku tateka ocipango caye. Koloneke vilo, Yehova o kasi oku ecelela okuti, olondaka viwa viusoma vi kundiwila koluali luosi.’ Omo liaco, lomue o tẽla oku tateka upange waco.​—⁠Ovilinga 5:​40, 42.

21. (a) Olonjila vipi ovanyali vetu va siata oku kuama? (b) Momo lie tu kuetele ekolelo ku Yehova?

²¹ Asongui vamue vakuatavo kuenda vakuapulitika, va siata oku kuama alundi loku vetiya ungangala. Momo va yongola oku tu yapula vonjila ya Yehova. Pole, tua kolela okuti, Yehova o teyuila omanu Vaye konepa yespiritu ndeci a teyuila Daviti. (Malakiya 3:⁠6) Etu tu kuãi ongangu ya Daviti, una wa popia hati: ‘Ndi kolela Suku, kuenda usumba sikuata. Omanu va ndinga nye?’ (Osamo 56:11; 121:​1-8; Va Roma 8:​31) Etu tua kolela okuti eci tu liyaka lovitangi, Yehova o tu kuatisa. Omo liaco, tuamamiko loku tẽlisa ocikele cetu coku kundila olondaka viwa komanu vo kolofeka viosi.

[Atosi pombuelo yamẽla]

Ivaluka Eci Tua Lilongisa?

• Momo lie tu kuamẽla olonjila via litepa poku kunda?

• Upange wotembo yosi u tu ĩha epuluvi lioku linga nye?

• Nye ci kasi oku tẽlisiwa poku kundila vovikanjo vimue okuti omanu vaco ka va kuete onjongole yoku yevelela?

• Momo lie ovanyali vetu ka va tẽlela oku imula upange woku kunda olondaka viwa Viusoma?

[Okakasia kemẽla 28]

‘Esanju Lioku Kunda Esapulo Liusoma’

Epata limue lia tunda kofeka yo Espanya, lia ilukila kofeka yo Bolivia. Noke, umue pokati komãla vaco, wa ilukila vocikanjo cimue okuti, mu sukila ekuatiso. Olonjali viaye vieya oku sanjuka calua omo lionjila omõlavo a nõla. Noke, vosi yavo va ilukilavo kocikanjo caco oku kongelamo vamanjaye vakuãla. Vatatu veya oku litumbika kupange wakundi votembo yosi. Ukuavo wa pita Kosikola Yoku Angiliya Olondingupange. Ombala Yolombangi via Yehova kofeka yaco, ya popia eci catiamẽla kokuavo hati: ‘Ovo va sanjukila upange va kasi oku lingila Yehova.’

Manji umue o tukuiwa hati Angelika wo kofeka yo Kanada, okuti o kuete 40 kanyamo, wa ilukila kofeka yimue yo Europa. Eye wa popia hati: ‘Nda siata oku liyaka lovitangi vialua. Pole, nda sanjuka calua omo lioku kuatisa omanu lesapulo liusoma. Nda sanjukavo la vamanji va sangiwa vocikanjo caco. Momo va siata oku eca olopandu kokuange omo lioku kundila vocikanjo cavo.’

Vamanji vamue vavali va kuete 30 kanyamo, vo kofeka yo Estados Unidos, va kasi oku talavaya kofeka yo Republika Dominikana. Ovo va popia hati: ‘Eci tua pitila vofeka yaco, tua liyaka locitangi coku kũlĩha ovituwa viomanu. Pole, tua pandikisa lupange wetu. Cilo tu kuete olondonge epanduvali okuti vi kasi oku endaenda kolohongele.’ Vamanji ava vavali, va kuatisa koku sokiya ovimunga viakundi Vusoma volupale muna okuti ka mua kaile akongelo.

Manji umue o tukuiwa hati, Laura, o kuete 30 kanyamo, o kasi oku kundila kofeka yikuavo vokuenda kuanyamo akuãla. Eye wa popia hati: ‘Nda leluisa omuenyo wange. Omo liaco, vamanji va siata oku limbuka okuti, oku ambata omuenyo wa leluka catiamẽla ño komunu lomunu. Pole, si ci lingila omo liuhũkũi. Nda sanjuka calua omo lioku kuatisa vakuetu, capiãla enene amãlehe. Esanju liaco li ndi kuatisa oku ivala ovitangi nda siata oku liyaka lavio vofeka yamãle. Nda sanjuka calua lupange wange, kuenda si u sokisa locina cikuavo. Ndi kala kulo toke eci Yehova a tẽlisa ocipango caye.’

[Okakasia Lelitalatu kemẽla 32]

Atosi a Sangiwa Vokalivulu Boas Novas para Pessoas de Todas as Nações

Okalivulu aka, ka kuete emẽla limue ku sangiwa 92 kolonduko vialimi. Ulandu wokalivulu kaco, wa sonehiwa lonjila yimue yi vetiya omunu. Eci omunu a tanga esapulo liaco, o limbuka okuti olondaka viaco vi kasi ndu okuti viatiamisiwila kokuaye. Pole, vokalivulu kaco, mulivo atosi akuavo.

Poku tuvula vokalivulu kaco konele yepĩli, o sangako omapa yi lekisa oluali. Poku sapela lomunu kupange woku kunda, kuama ciwa omapa yaco. O pondolavo oku lekisa komunu waco ofeka oku ove o kasi. Kuenda oku u pulisa oku eye a tunda. Nda wa kuama onjila eyi, oka kuata ukamba lomunu waco kuenda oka vangula ciwa laye.

Kemẽla liulandu wokalivulu kaco, kuli olonumbi tu sukila oku kuama poku kundila omanu va vangula alimi akuavo. Omo liaco, kuama olonumbi viaco kupange woku kunda.

Kemẽla liulala wolonduko vialimi, ku sangiwavo olondimbukiso vialimi aco. Ovio, vi ku kuatisa oku kũlĩha ondimbukiso yalimi a sonehiwa otuikanda tuetu kuenda alivulu akuavo.

[Elitalatu kemẽla 32]

Ove hẽ wa siata oku ambata okalivulu kalo kupange woku kunda?