Oku Sanda Esunga Ku Tu Teyuila
‘Tete sandiliyi esunga lia Yehova.’—MATEO 6:33.
1, 2. Onjila yipi manji umue ufeko a nõlelepo? Momo lie a nolela onjila yaco?
MANJI umue ufeko wo kofeka yo Asia, wa kala oku talavaya kupange wusonehi voseketa yimue yombiali. Eye wa kala ukuambili kupange waye kuenda wa enda oku pitila selo. Pole, omo okuti vepuluvi liaco ka kaile handi onalavayi yimue ya kũlĩhĩwa locisoko cupange waco, mitavaso yaye wa nõlapo oku sokolola ciwa ekalo liaye. Noke, wo likuminya okuti, nda wa linga laye ukahonga okamamako kupange waco. Kuenda o kapiwa pomangu ya velapo kupange. Pole, manji ufeko, ka tavele kondaka yaco. Kuenje, wa nolapo oku siapo upange waco.
2 Manji ufeko, wa kuata esunga. Momo wa pokola kolondaka via Yesu wa popia hati: ‘Tete sandiliyi esunga lia Yehova.’ (Mateo 6:33) Eye wa velisilepo olonumbi Viembimbiliya okuti, oku sanda ekalo liwa lekuatiso liukahonga ci sule.—1 Va Korindo 6:18.
Esunga li Kuete Esilivilo
3. Esunga li lomboloka nye?
3 “Esunga” li lomboloka oku kuata ovituwa viwa. Vembimbiliya ondaka yaco kelimi lio Helasi kuenda lio Heveru, yi lomboloka ‘oku linga eci ciwa.’ Oyo ka yi lomboloka oku litenda ove muẽle ndukuesunga poku litumbikila olonumbi viove muẽle. (Luka 16:15) Pole, yi lomboloka oku tendiwa ndukuesunga omo lioku pokola kolonumbi via Yehova. Momo olonumbi viaye viesunga.—Va Roma 1:17; 3:21.
4. Momo lie oku lekisa esunga ku kuetele esilivilo Kakristão?
4 Momo lie esunga li kuetele esilivilo? Olio li kuete esilivilo, omo okuti, Yehova Suku yesunga, o kuatisa omanu vaye va lekisa esunga. (Osamo 4:1; Olosapo 2:20-22; Havakuki 1:13) Omunu wosi ka lekisa esunga, ka kuata ukamba la Yehova. (Olosapo 15:8) Eli olio esunga lieci Paulu a vetiyila Timoteo hati: ‘Yuvula oloñeyi viamalẽhe. Lekisa esunga’ kuenda ovituwa vikuavo viwa. (2 Timoteo 2:22) Handi vali, eci Paulu a tukula ovimalẽho viespiritu, wa kongelamovo ‘esunga okuti li linga ociteyuilo covonete.’—Va Efeso 6:14.
5. Omanu vakuakandu va pondola ndati oku sanda esunga?
5 Ka kuli omunu wa lipua koku lekisa esunga. Vosi yetu tua piñala ekandu ku Adama tunde eci tua citiwa. Pole, Yesu wa popia hati, tu sukila oku sanda esunga. Oco hẽ, tu pondola ndati oku cilinga? Tu pondola oku cilinga lekuatiso lia Yesu. Momo wa eca omuenyo waye ndocilumba coku tu yovola. Kuenje, nda tua lekisa ekolelo kocilumba caco, Yehova o tu ecela akandu etu. (Mateo 20:28; Yoano 3:16; Va Roma 5:8, 9, 12, 18) Handi vali, osimbu tu lilongisa olonumbi viaye viesunga, tuka likolisilako oku pokola kokuavio. Kuenda tuka pinga ekuatiso kokuaye oco tu yule ahonguo etu. Kuenje Yehova oka sanjukila efendelo lietu. (Osamo 1:6; Va Roma 7:19-25; Esituluilo 7:9, 14) Olondaka evi vi tu lembeleka calua.
Oku Lekisa Esunga Voluali Lulo Luevĩho
6. Momo lie oluali lua kalela ocitumãlo cohele Kakristão vatete?
6 Eci olondonge via Yesu via tambula ocikundi coku linga olombangi viaye, ‘toke kolonepa viosi violuali,’ via liyaka lovitangi vialua. (Ovilinga 1:8) Momo ocikanjo caco ci ‘kasi povaka a Satana ukuevĩho.’ (1 Yoano 5:19) Oluali lueyukile ovituwa vĩvi vina Satana a siata oku vetiya pokati komanu. Kuenje Akristão va kala pokati komanu vaco. (Va Efeso 2:2) Omo liaco, oluali lua kala ocitumãlo cimue cohele Kakristão. Pole, oco va pandikise kovituwa viaco, va sukilile oku sanda esunga lia Yehova. Valua pokati kavo vamamako oku pandikisa. Pole, vakuavo va yapuka vonjila yesunga.—Olosapo 12:28; 2 Timoteo 4:10.
7. Nye Ukristão a sukila oku linga oco a tamãlale lovituwa violuali?
7 Anga hẽ, oluali koloneke vilo lua linga ocitumãlo ciwa Kakristão? Sio, ka lua lingile. Momo ungangala wa livokiya calua okuti kosimbu ci sule. Handi vali, Satana wa imbiwa palo posi. Kuenje o kasi oku ‘yaka Lakristão olombuavekua, vana va lava ovihandeleko via Yehova haivo va imbila Yesu uvangi.’ (Esituluilo 12:12, 17) Satana o yakavo lomanu vosi va kasi oku kuatisa olombuavekua. Omo liaco, Akristão ka va tẽla oku tila ovitangi violuali. Momo ndaño okuti ka va tiamelẽle koluali, pole, va tunga voluali luaco. (Yoano 17:15, 16) Ovo va kuete ocikele coku kundila vakuavitima via sunguluka loku va longisa oco va linge olondonge via Kristu. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Omo okuti Akristão ka va pondola oku yuvula ovina viosi violuali lulo, va sukila oku tamalãla layonjo. Tu konomuisi atosi akuãla a lekisa ndomo Satana a siata oku yapula omanu.
Eyonjo Liukahonga
8. Momo lie va Isareli va yapukila koku vumba olosuku via va Moavi?
8 Eci va Isareli va tẽlisa akũi akuãla kanyamo vekalasoko tunde eci va tunda Kegito, valua pokati kavo va yapuka vonjila yesunga. Ovo va mõla ovina vi komohĩsa Yehova a va lingila poku va yovola. Kuenje va kala oku panda Vofeka Yohuminyo. Pole, va fetika oku vumba olosuku via va Moavi. Momo lie? Momo va yonjiwa ‘loloñei vietimba.’ (1 Yoano 2:16) Embimbiliya li popia hati: “[Va Isareli ] va fetika oku linga ukahonga lomãla vakãi va va Moavi.”—Atendelo 25:1.
9, 10. Momo lie koloneke vilo tu sukilila oku yuvula ovitalukilo vi vetiya oku tẽlisa oloñei vietimba?
9 Ulandu wa va Isareli u lekisa ndomo oloñei vietimba vi pondola oku yapuisa omanu vana ka va tẽla oku lavulula. Esino lia va Isareli, li tu longisa esilivilo lioku lavulula voluali lulo. Capiãla enene koloneke vilo okuti, ukahonga wa livokiya calua. Kuenda u taviwa ndocituwa cimue ca sunguluka. (1 Va Korindo 10:6, 8) Ukanda umue wasapulo wa lombolola okuti: ‘Kofeka yo Amerika, osimbu handi ka tua pitilile kunyamo wo 1970, ka kua kaile ocituwa cokuti ulume lukãi va likuela osimbu ka va tokekisile olohuela. Pole, cilo omanu ka va kapeleko vali ocihandeleko caco. Valua pokati kolohueli osimbu handi ka va tokekisile olohuela viavo, va kala ale pamosi.’ Ocituwa caco ci kasivo kolofeka viosi. Ci sumuisa calua omo okuti, vamanji vamue, va siata oku yonjiwa locituwa caco. Kuenje va pumba ovikele viavo vekongelo.—1 Va Korindo 5:11.
10 Koloneke vilo eyonjo liukahonga, lia livokiya calua kolonepa viosi violuali. Otelevisão, ya siata oku lekisa okuti, ca sunguluka amalẽhe oku lipekela osimbu ka va tokekisile olohuela. Va siatavo oku lekisa alume va lipekela lalume kuenda alume va lipekela lakãi loku kuama olonjila viñi viñi via vĩha. Ukanda umue wasapulo wa lombolola okuti, kamõla umue o kuete anyamo epanduvali, eci a tunda kosikola wa sapuila isiaye hati: Ukuavo va tangela kumosi, wa mola votelevisão ukãi lulume va lipekela okuti va kasi epõlola. Eci isia a yeva ondaka yaco wa yokoka calua. Pole, omãla valua va siata oku tala ovina viaco okuti, ka va sapuilako olonjali viavo. Handi vali, onepa yalua yolonjali ka via kũlĩhĩle eci omãla vavo va siata oku tala vovitalukilo viavo. Votelevisão, va siata oku lekisa ovitalukilo vimue ndeci: Ukahonga, ovina viumbanda kuenda ungangala.
11. Epata li pondola ndati oku tamalãla lovitalukilo vĩvi violuali?
11 Epata li pondola ndati oku tamalãla lovitalukilo vĩvi? Va pondola oku ci linga poku sanda esunga lia Suku kuenda oku yuvula ovina viosi via vĩha. (2 Va Korindo 6:14; Va Efeso 5:3) Olonjali vina via sumbila Yehova vi kũlĩhĩsa olomapalo viomãla vavo, kuenda oku va vetiya oku sola Yehova. Handi vali, vi kuatisavo omãla vavo oku sumbila olonumbi via Yehova viatiamẽla koku yuvula ovitalukilo vi vetiya ukahonga kuenda ovina vikuavo vĩvi.—Esinumuĩlo 6:4-9.a
Ohele Yoku Yonjiwa Lovituwa Viopocitumãlo
12. Paulu la Barnaba va liyakele locitangi cipi?
12 Eci Paulu a kala kimbo lio Lustra kofeka yo Asia Menor, wa sakula ulume umue locikomo. Ulandu waco u popia hati: “Eci owiñi wa mola [ovilinga via Paulu], va vilikiya kelimi lia Lukaonia vati, olosuku via tu lokila latimba ndomanu. Va tukula Barnaba vati, eye osuku Sewusi, kuenje Paulu, omo eye ohundi, oco vo tukula vati, eye osuku Hermes.” (Ovilinga 14:11, 12) Eci pa pita otembo yimue, omanu vaco va yonguile oku ponda Paulu la Barnaba. (Ovilinga 14:19) Ulandu owu u lekisa okuti, omanu vaco va kala ño oku vetiyiwa lovituwa viofeka. Handi vali, citava okuti, vamue pokati kavo eci va linga Akristão vocili, va kala oku amamako loviholo viovimbo liavo. Eci Paulu a sonehela Akristão voko Kolosai, wa va lungula oco va yuvule oku “fendela ovangelo.”—Va Kolosai 2:18.
13. Ovituwa vipi Ukristão a sukila oku yuvula? Nye a sukila oku linga oco a tambule ekuatiso lia Yehova?
13 Koloneke vilo, Akristão va sukilavo oku yuvula ovituwa vio pocitumãla cavo, viatiamẽla kovisimĩlo vietavo liesanda. Momo vi lekisa etombo kolonumbi Viembimbiliya. Kolofeka vimue, kuli ocituwa cokuti eci oñaña yi citiwa ale ceci ku fa umue, va linga ovipito. Pole ovipito viaco viopiwa kuhembi wokuti, eci omunu a fa, vetimba liaye muli ocilelembia ka ci fi. (Ukundi 9:5, 10) Kolofeka vikuavo, kuli ocituwa coku seva evamba omãla vafeko. Ovituwa viaco ka vi lekisa esumbilo kolonumbi via eciwa kolonjali Akristão vioku sola omãla vavo. (Esinumuĩlo 6:6, 7; Va Efeso 6:4) Oco hẽ, Ukristão o sukila oku linga nye oco a yuvule ovituwa vĩvi vio pocitumãlo? Eye o sukila oku kolela ku Yehova. (Osamo 31:6) Yehova o pondola oku kuatisa vana vo kolela. Kuenje va popia hati: “Nukula Yehova siti, Eye [ocitililo] cange, haeye ombonge yange.”—Osamo 91:2; Olosapo 29:25.
Kuka Ivale Yehova
14. Elungulo lipi Yehova a ecele ku va Isareli osimbu ka va iñilile Vofeka Yohuminyo?
14 Va Isareli osimbu handi ka va iñilile Vofeka Yohuminyo, Yehova wa va lunguile oco vamameko loku pokola kokuaye. Eye wa popia hati: “Lunguka sanga wivala Yehova, Suku yove, poku liweka oku pokola kovihandeleko viaye, loviholo viaye, lovisila viaye, evi ñasi loku ku handeleka etaili. Kuenje pana okuti o kuete ale cokulia kuenje o kuta kuta, wa tungale olonjo viwa kuenje weñilamo, leci okuti oviunda viove violongombe levi violomeme, lolohombo via licita, lopalata yove, lulu wove via linga vialua, okuti cosi ci vokayaiwa ño, oco lunguka sanga utima wove u lenda, kuenje wivala Yehova Suku yove.”—Esinumuĩlo 8:11-14.
15. Nye tu sukila oku linga oco ka tuka ivale Yehova?
15 Anga hẽ koloneke vilo citava okuti tu kuatavo ocituwa ndeci ca va Isareli? Citava, nda tua pitisa kovaso olonjongole vietu muẽle. Pole, nda tua sandiliya tete esunga lia Yehova, tuka velisapo efendelo liaye. Ndomo Paulu a tu vetiya, tuka sokiya otembo yoku lekisa ombili kupange woku kunda. (Va Kolosai 4:5; 2 Timoteo 4:2) Olonjanja vimue, tu yonjiwa lowesi omo lioku pitisa kovaso ovitalukilo. Noke ka tu kuata vali ombili yoku endaenda kolohongele lo kupange woku kunda. Kuenje tu ivala Yehova. Paulu wa popia hati, koloneke via sulako, omanu ‘vaka sola ca lua asanju, okuti Suku ci sule.’ (2 Timoteo 3:4) Akristão vakualondunge, va konomuisa ekalo liavo oco ka vaka yapuisiwe lovisimĩlo vĩvi.—2 Va Korindo 13:5.
Lunguka Locituwa Coku Litumila Ove Muẽle
16. Ocituwa cipi cĩvi Heva a kuatele? Akristão vamue koloneke via Paulu va yonjiwa ndati locituwa caco?
16 Vocumbo Cedene, Satana wa vetiya Heva oco a kuate onjongole yoku litumĩla eye muẽle. Heva wa yonguile oku li nõlela eye muẽle eci ciwa leci cĩvi. (Efetikilo 3:1-6) Kocita catete, Akristão vekongelo lio Korindo, va kuatelevo ocituwa coku litumĩlo ovo muẽle. Momo va simile okuti, va kuete ukũlĩhĩso walua okuti wa Paulu u sule. Omo liaco, Paulu wa va tukula lepembe hati, ovapostolo va kemãla.—2 Va Korindo 11:3-5; 1 Timoteo 6:3-5.
17. Nye tu sukila oku linga oco tu yuvule ocituwa coku litumila etu muẽle?
17 Koloneke vilo, onepa yalua yomanu, va linga ‘vakuacipango haivo vakuepela.’ Kuenje Akristão vamue va siata oku yonjiwavo lovituwa viaco vĩvi. Vamue, va linga ovanyãli vondaka ya Suku. (2 Timoteo 3:4; Va Filipoi 3:18) Omo liaco, tu sukila oku pokola ku Yehova oco tu amameko lefendelo liocili. Tu sukilavo oku pokola kolonumbi ‘viukuenje wa kolelua’ kuenda kakulu vekongelo. Eyi oyo onjila yoku sanda esunga. Nda tua kuama olonumbi viaco, tuka yuvula ovisimĩlo vioku litumĩla etu muẽle. (Mateo 24:45-47; Osamo 25:9, 10; Isaya 30:21) Ekongelo liolombuavekua, “olio ongunji yi talamisa ocili” Condaka ya Suku. Ekongelo liaco, lia tumbikiwa la Yehova oco li tu teyuile kuenda oku tu songuila. (1 Timoteo 3:15) Nda tua limbuka ocikele cavo, tuka yuvula ocituwa ‘coku lipanda’ osimbu tu amamako oku pokola kocipango ca Yehova.—Va Filipoi 2:2-4; Olosapo 3:4-6.
Kuama Ongangu ya Yesu
18. Kovina vipi tu sukila oku kuama ongangu ya Yesu?
18 Catiamẽla ku Yesu, ovitumasuku, via popia hati: ‘Eye wa sola esunga, wa suvuka evĩho.’ (Osamo 45:7; Va Heveru 1:9) Tu sukila oku kuama ocituwa caco. (1 Va Korindo 11:1) Yesu wa kũlĩhĩle ciwa olonumbi via Yehova kuenda wa vi solele calua. Eci Satana a seteka oku u yonja vekalasoko, Yesu wa tamãlala kuenje wa likala oku yapuka ‘vonjila ya sunguluka.’—Olosapo 8:20; Mateo 4:3-11.
19, 20. Nye ciyilila koku sanda esunga?
19 Citava okuti olonjongole vĩvi vi livokiya. (Va Roma 7:19, 20) Pole, oku sola esunga, ku tu kuatisa oku tamãlala layonjo aco. (Osamo 119:165) Handi vali, oku sola esunga ku tu kuatisavo oku pandikisa poku liyaka lonjongole yoku linga eci cĩvi. (Olosapo 4:4-6) Ivaluka okuti, nda tua wila vekandu, tu sanjuisa Satana. Omo liaco, tu sukila oku tamalãla layonjo a Satana oco tu sanjuise Yehova.—Olosapo 27:11; Tiago 4:7, 8.
20 Omo okuti Akristão va sandiliya esunguluko, ‘veyuka apako espiritu, ana va tambula lekuatiso lia Kristu, oco va sivaye Yehova.’ (Va Filipoi 1:10, 11) Ovo va ‘wala omunu wokaliye una wa tungiwa lesetahãlo lia Suku lesunga kuenda oku kola.’ (Va Efeso 4:24) Handi vali, vatiamẽla ku Yehova kuenda va yongola oku u fendela. Kuenje va yuvula oku lisanjuisa ovo muẽle. (Va Roma 14:8; 1 Petulu 4:2) Momo ovisimĩlo viavo lovilinga viavo, viendisiwa lolonumbi via Suku. Omo liaco, va siata oku sanjuisa utima wa Yehova.—Olosapo 23:24.
[Atosi pombuelo yamẽla]
a Olonumbi vikuavo vi kuatisa olonjali oku teyuila omãla kovituwa vĩvi, vi sangiwa velivulu Uloño Wepata Liasanjuka, lia sandekiwa Lolombangi via Yehova.
O Tẽla Oku Lombolola Eci Tua Lilongisa?
• Momo lie oku sanda esunga ku kuetele esilivilo?
• Akristão va pondola ndati oku sanda esunga ndaño ka va lipuile?
• Ovina vipi via siata voluali Ukristão a sukila oku yuvula?
• Oku sanda esunga ku tu teyuila ndati?
[Elitalatu kemẽla 28]
Olondonge via Yesu via tendele oluali ndocitumãlo cohele
[Elitalatu kemẽla 29]
Omãla va longisiwa oku sola Yehova, ka va yonjiwa levĩho
[Elitalatu kemẽla 30]
Va Isareli vamue eci va iñila Vofeka Yohuminyo va liwekapo oku vumba Yehova omo liukuasi
[Elitalatu kemẽla 31]
Akristão va kuãi ongangu ya Yesu yoku suvuka evĩho