Yehova O Popela Vakuahali
“Ohali yukuesunga ya lua, puãi Yehova u popela kohali yosi.”—OSAMO 34:19.
1, 2. Manji umue wa liyaka lovitangi vipi? Momo lie tu lavokailavo ovitangi viaco?
UMALẼHE umue ufeko o tukuiwa hati Keiko,a o kasi vocisoko ca Yehova ci pitahãla 20 kanyamo. Eye wa talavaya otembo yalua kupange wakundi votembo yosi. Kuenda wa solele calua esumũlũho liaco. Vokuenda kuotembo wa fetika okupua ekolelo loku sima okuti o kasi ulika. Eye wa popia hati: ‘Nda pita otembo yalua loku lila.’ Noke poku seteka oku yuvula ovisimĩlo viaye vĩvi, wa fetika oku pesila otembo yalua kelilongiso lio pokolika. Pole, wa popia hati: ‘Ocitangi cange camamako. Kuenje nda yonguile oku li ponda.’
2 Ove hẽ, wa siatavo oku liyaka lesumuo? Omo okuti ove Umbangi ya Yehova, o kuete esunga lioku sanjuka. Momo koku vumba Yehova kuli “ohuminyo yomuenyo ulo, kuenda komuenyo wiyako.” (1 Timoteo 4:8) Cilo ove o kuete ukamba la vamanji vocisoko ca Yehova. Anga hẽ ci lomboloka okuti, wa yovoka kovitangi viosi violuali? Sio hacoko. Embimbiliya li popia hati: “Ohali yukuesunga ya lua.” (Osamo 34:19) Pole, ovitangi viaco ka vi komõhisa. Momo “oluali luosi lu kasi povaka Eliapu.” (1 Yoano 5:19) Omo liaco, vosi yetu tu pondola oku liyaka lovitangi violuali lulo lua Satana.—Va Efeso 6:12.
Ohali yi Tunda Kovitangi
3. Tukula ulandu womanu vamue va Yehova kosimbu va liyaka lovitangi viesumuo.
3 Ovitangi violuali lulo, vi pondola oku nyõla elavoko lietu. (Olosapo 15:15) Kũlĩhĩsa ulandu wa Yovi ulume umue ukuesunga. Eci a kala oku tala ohali, wa popia hati: “Omunu wa citiwa lukãi ukualoneke viñamiñami, haiye we yuka ohali.” (Yovi 14:1) Yovi ka kuatele vali esanju komuenyo waye. Kuenje vokuenda kuotembo wa fetika oku sima hati, Yehova wo yanduluka. (Yovi 29:1-5) Pole, Yovi hayeko lika wa liyaka locitangi cesumuo. Embimbiliya li lombolola okuti, Hana omo lioku kala osĩsu ‘wa sumuile calua.’ (1 Samuele 1:9-11) Rebeka eci a liyaka lovitangi vimue viepata, wa popia hati: “Omuenyo wange wa ñuma.” (Efetikilo 27:46) Daviti eci a sokolola akandu aye, wa popia hati: “Utanya wosi ngendaenda loku lisiõsiõla.” (Osamo 38:6) Ovolandu ava a lekisa okuti, omanu va Yehova kosimbu va liyaka lovitangi vialua vi nena esumuo.
4. Koloneke vilo, momo lie ka tu komohẽla eci tu mola Akristão va sumua?
4 Nye ci popiwa catiamẽla Kakristão vo koloneke vilo? Upostolo Paulu wa vetiyile Akristão voko Tesalonike oco va ‘kolise ovitima viava va leñela.’ (1 Va Tesalonike 5:14) Elivulu limue lia lombolola okuti, ondaka yo Helasi yoku popia hati, ‘ovitima via leñela,’ yi lomboloka omanu ‘va sumua omo liovitangi.’ Olondaka via Paulu vi lekisa okuti, Akristão olombuavekua vekongelo lioko Tesalonike, va sumuile calua. Koloneke vilo, Akristão va siatavo oku sumua. Momo lie? Tu konomuisi atosi atatu a lekisa esunga liaco.
Akandu Etu a Pondola Oku tu Sumuisa
5, 6. Elembeleko lie tu sanga kelivulu lia va Roma 7:22-25?
5 Akristão vocili va litepa lomanu vakuavituwa violuali. Momo va siata oku sumua omo liakandu avo. (Va Efeso 4:19) Ovo va siata oku kuata ovisimĩlo ndevi viupostolo Paulu wa popia hati: “Vokati kange muẽle [ndi] sanjukila ovihandeleko via Suku, puãi vovimatamata vietimba liange, ndetemo ovihandeleko vikuavo vi liyaka lovihandeleko vi kasi vutima wange, oco nda pandekua lovihandeleko viaco viekandu, vina vi kasi vovimatamata vietimba liange.” Noke wa popia hati: “Ndukuelamba we!”—Va Roma 7:22-24.
6 Ove hẽ, wa siata oku kuata ovisimĩlo ndevi viupostolo Paulu? Oku limbuka akulueya ove, hekanduko. Momo ci ku kuatisa oku kũlĩha ohele yoku linga ekandu kuenda oku pamisa onjongole yove yoku yuvula ovina vĩvi. Pole, ku sukila oku sumua otembo yosi. Paulu noke yoku lombolola esumuo liaye, wa popia hati: “Mitakati Yesu Kristu, haeye Ñala yetu, a pitiye olopandu ku Suku.” (Va Roma 7:25) Paulu wa kuatele ekolelo liokuti, osonde ya Yesu yi pondola oku u yovola kekandu a piñala.—Roma 5:18.
7. Nye ci kuatisa omunu oku yuvula oku sumua omo liakandu aye?
7 Nda ove wa siata oku sumua calua omo lioku sokolola akulueya ove, o sanga elembeleko kolondaka viupostolo Yoano wa popia hati: “Nda umue o linga ekandu tu kuete oñuatisi yi tu livondelela kovaso a Isia, eye Yesu Kristu ukuensunga. Eye ocitundasonde cakandu etu, puãi hakandu etuko lika, te la oluali luosi.” (1 Yoano 2:1, 2) Nda ove wa sumua omo liakandu, ivaluka okuti, Yesu ka filile omanu va lipua. Eye wa fila omanu vosi vakuakandu. Ocili okuti, “vosi va linga akandu, kuenje va lipumbisa ulamba wa Suku.”—Va Roma 3:23.
8, 9. Momo lie tu sukilila oku yuvula ovisimĩlo vioku livetela evelo omo liakandu etu?
8 Sokolola ndeci okuti, kosimbu wa lingile ekandu limue linene. Kuenda wa siata oku likutilila ku Yehova catiamẽla kekandu liaco. Wa tambula ekuatiso kakulu vekongelo. (Tiago 5:14, 15) Noke wa likekembela ku Yehova. Kuenje o kasi vekongelo Liaye. Handi vali, citava okuti, pamue wa tundisiwile vocisoko ca Yehova. Noke lioku likekembela, wa tambuiwa. Kuenje o kasi lutima wa yela. Pole, olonjanja vimue, poku sokolola akandu aco, wa siata oku sumua. Nda o kasi oku liyaka lovitangi ndevi, ivaluka okuti, Yehova ecela omanu va likekembela lutima wosi. (Isaya 55:7) Eye ka yongola okuti ove o kuata ovisimĩlo vioku pisiwa otembo yosi. Satana Eliapu eye o yongola okuti, tu kuata ovisimĩlo viaco. (2 Va Korindo 2:7, 10, 11) Pole, eye oka nyõliwa. Momo o sesamẽla onima yaco. Eye o yongola okuti, ove o kuatavo ovisimĩlo vioku nyõliwa la Yehova. (Esituluilo 20:10) Kuka ecelele okuti, Satana o nyõla ekolelo liove. (Va Efeso 6:11) Amamako oku tamãlala laye.—1 Petulu 5:9.
9 Kelivulu Liesituluilo 12:10, Satana wa tukuiwa hati, “omindiki ya vamanjetu” Akristão olombuavekua. Eye wa siata oku ‘va lundila ku Suku utanya lutete.’ Oku kuata elomboloko liovinimbu evi Viembimbiliya, ci tu kuatisa oku limbuka okuti, Satana o sanjuka calua nda ove o livetela evelo omo liakandu ove. Pole, Yehova lalimue eteke a cilinga. (1 Yoano 3:19-22) Momo lie o sumuila calua omo liakandu ove? Tamãlala la Satana okuti ka nyõli ukamba wove la Yehova. Ku ka ecelele okuti, o yapula ovisimĩlo viove vioku kũlĩha okuti, Yehova ‘ukuahenda, ukuacali, ukuakulivala konyeño, ukuacisola calua haeye ukuacili.’—Etundilo 34:6.
Oku Hongua Kuetu ku Pondola Oku tu Sumuisa
10. Ahonguo etu a tu nenela ndati esumuo?
10 Vamanji vamue va siata oku sumua omo okuti, ka va kuete ongusu yoku talavaya calua kupange wa Yehova. Ove hẽ wa siatavo oku liyaka locitangi caco? Citava okuti, pamue omo lioku vela, loku kuka ale ovitangi vikuavo, ku tẽla oku talavaya calua ndeci wa lingaile kosimbu. Pole, Akristão va vetiyiwa oku sanda otembo yoku linga upange wa Yehova. (Va Efeso 5:15, 16) Oco hẽ nye o sukila oku linga nda ovitangi viaco vi ku tateka oku kunda calua kuenda vi ku nenela esumuo?
11. Elungulo lia Paulu li sangiwa kelivulu lia va Galatiya 6:4, li tu kuatisa ndati?
11 Embimbiliya li tu vetiya oku yuvula oku kala vakuawesi, okuti tu “setukula ava va piñala olohuminyo omo va kasi lekolelo kuenda epandi.” (Va Heveru 6:12) Tu pondola lika oku ci linga nda tua kũlĩhĩsa ulandu wavo loku kuama ongangu yavo yiwa. Pole, poku sokisa ekalo lietu leli liavo, ka tuka kuati ovisimĩlo vĩvi viokuti, ka tu kasi oku linga eci ciwa. Tu sukila oku ivaluka elungulo lia Paulu wa popia hati: “Omunu omunu a kũlĩhĩse upange waye, oco a lipandiye eye muẽle, oku [lisokisa lukuavo] hacoko.”—Va Galatia 6:4.
12. Momo lie tu sukilila oku sanjukila upange tu lingila Yehova?
12 Akristão va kuete esunga lioku sanjuka ndaño okuti, pamue ka va talavaya calua kupange wa Yehova omo lioku vela. Embimbiliya li tu likuminya hati: “Suku hokuanyako okuti, ivalako upange wene kuenda ocisola wa lekisi . . . vonduko yaye.” (Va Heveru 6:10) Pamue ovitangi viove ka vi ku ecelela oku talavaya kupange wa Yehova. Pole, lekuatiso lia Yehova o pondola oku talavaya kupange woku kunda ndeci: Oku ecela uvangi votelefone, kuenda oku soneha ovikanda. Kolela okuti, Yehova oka sumũlũisa upange wove locisola wa siata oku lekisa kokuaye kuenda kuvamanji.—Mateo 22:36-40.
Ovitangi ‘Viotembo Yilo Yohali’ vi Pondola Oku tu Honguisa
13, 14. (a) Oloneke vilo via sulako, via siata oku tu nenela ndati ohali? (b) Ekambo liocisola lia siata oku muiwa ndati Koloneke vilo?
13 Etu tu kuete elavoko lioku tambula omuenyo ko pui voluali luokaliye lua Suku. Pole, cilo tu kasi “kotembo yohali.” (2 Timoteo 3:1) Oku kũlĩha okuti ovitangi viotembo yilo vi lekisa okuti, eyovo lietu li kasi ocipepi, ci tu lembeleka calua. Ovitangi violuali, vi nena esumuo. Nye o sukila oku linga nda o kasi oku liyaka locitangi coku sanda upange? Citava okuti, pamue kokuove ka ca lelukile oku sanga upange woku sanda eteku. Kuenda wa siata oku likutilila ku Yehova catiamẽla kocitangi caco. Kuenje o lipula nda Yehova o kasi oku yevelela muẽle olohutililo viove. Pamue o kasi oku liyaka lovitangi via siata vofeka yove. Eci o tanga ovikanda viasapulo, o yeva esumuo ndeli lia Lote okuti, ‘wa sakalasua enene’ omo lievĩho liomanu.—2 Petulu 2:7.
14 Tu lete oku tẽlisiwa kuovitumasuku viosi vi lekisa ondimbukiso yoloneke via sulako. Embimbiliya lia popele okuti koloneke via sulako, ‘omanu ka vaka kuata ocikembe la vangandiavo.’ (2 Timoteo 3:3) Cilo, ocisola pokati kapata ca tepuluka. Elivulu limue li lombolola ovitangi viapata, lia popia hati: ‘Koloneke vilo, omanu vakuete vali usumba walua lepata liavo okuti, lomanu vakuavo ci sule. Momo, va kuete ohele yoku pondiwa lavo, oku nyaniwa, oku sepuiwa, kuenda oku pekeliwa. Ocitumãlo cina omanu va sesamẽlele oku sanga ombembua, locisola kuenda ocikembe, cilo ca linga ocitumãlo cohele pokati komãla kuenda akulu.’ Omanu va kulila vepata lina okuti ka muli ocisola, va siata oku kuata esumuo lialua. Nye o sukila oku linga nda o kasi oku liyaka locitangi caco?
15. Ocisola ca Yehova ca velapo ndati ocisola comanu?
15 Soma Daviti wa popia hati: “[Ndaño] tate la mai va njanduluka puãi Yehova o nambula.” (Osamo 27:10) Tu sanga elembeleko lialua poku kũlĩha okuti, ocisola ca Yehova ka ci sokisiwa leci colonjali. Citava okuti, olonjali viove vi ku tata lãvi, kuenda vi ku yanduluka. Pole, ovituwa viavo ka vi pongolola ovisimĩlo via Yehova vioku ku tata locisola. (Va Roma 8:38, 39) Ivaluka okuti, Yehova o kokela kokuaye omanu a sole. (Yoano 3:16; 6:44) Omo liaco, ndaño wa siata oku tatiwa lãvi lomanu, Yehova oku kuetele ocisola calua.
Olonjila Vioku Tulumũla Esumuo
16, 17. Eci tu liyaka locitangi cesumuo, nye ci pamisa ekolelo lietu?
16 Kuli ovina tu sukila oku linga oco tu yuvule esumuo. Vimue pokati kovina viaco, oku litumbika kupange wa Yehova. Eci o yeva esumuo, tiamisila utima Kondaka ya Suku. Ukualosamo wa popia hati: “Eci nda linga siti: Omahi yange yi siẽluha, ocisola cove ka ci pui, a Yehova, ca njakela. Eci atatahãi a nduila vutima, okulemba kuove okuo ku ñolisa.” (Osamo 94:18, 19) Nda wa kuata ocituwa coku tanga Embimbiliya, oka kũlĩha olondaka vialua vi lembeleka utima havio vi pamisa ekolelo liove.
17 Ohutililo yi kuetevo esilivilo. Pamue omo liesumuo ku tẽla oku likutilila. Pole, ivaluka okuti, Yehova wa kũlĩha ovina viosi o yongola oku popia. (Va Roma 8:26, 27) Ukualosamo wa popia hati: “Tuika Yehova ocitele cove kuenje eye oku kuatisa. Lalimue eteke a tava okuti, ukuesunga o sengiwa.”—Osamo 55:22.
18. Nye omunu a sukila oku linga oco a yuvule esumuo?
18 Vamanji vamue va siata oku sumua omo liekambo liuhayele.b Nda o kasi oku liyaka locitangi caco, seteka oku tiamisila utima koluali luokaliye lua Suku. Momo Embimbiliya li tu likuminya okuti, voluali luokaliye, “layimue onungi [yika] popia yiti: Ndi vela.” (Isaya 33:24) Pole, nda ocitangi cove cesumuo ci kasi nduvei, sandiliya ondotolo oco o tambule ekuatiso. (Mateo 9:12) Tata ciwa uhayele wove wo ketimba. Sandiliya ovikulia vi nena uhayele, loku linga olomapalo vioku pokuisa etimba. Kũlĩhĩsa nda wa siata oku puyuka ciwa. Kuka pesele otembo yalua koku tala ovina vi lekisiwa votelevisão. Yuvula olomapalo vi kavisa etimba kuenda utue. Litumbika kupange wa Yehova lutima wosi. Ocili okuti, otembo Yehova a sokiya ‘yoku puenya asuelela osi vovaso omanu,’ handi ka yeyile. Pole, eye o pondola oku ku kuatisa oco o pandikise kovitangi.—Esituluilo 21:4; 1 Va Korindo 10:13.
Kala “Vemẽhi Lieka Lia Pama Lia Suku”
19. Yehova wa likuminya oku eca nye komanu va tala ohali?
19 Embimbiliya li tu sapuila okuti, ohali yukuesunga yalua. Pole, “Yehova u popela kohali yosi.” (Osamo 34:19) Yehova wa siata oku ci linga ndati? Eci upostolo Paulu a likutilila olonjanja vialua catiamẽla ‘kosongo yaye yo ketimba,’ Yehova wo sapuila hati: “Unene wange u loñolohela poku pekengua.” (2 Va Korindo 12:7-9) Nye Yehova a likuminyile kupostolo Paulu? Kuenda nye a likuminya kokuove? Eye ka likuminyile ocikomo coku sakula. Pole, wa likuminya oku eca unene woku pandikisa?
20. Ndaño lovitangi tu liyaka lavio, elivulu lia 1 Petulu 5:6, 7, lia tu likuminya nye?
20 Upostolo Petulu wa popia hati: “Lisepuisi vemẽhi lieka lia pama lia Suku, okuti, kotembo yaye o wamisi kunene. Ohele yene yosi yi yeki kokuaye momo eye o vu lava.” (1 Petulu 5:6, 7) Omo okuti, Yehova oku tata, lalimue eteke aka ku yanduluka. Eye oku kuatisa kovitangi viosi o liyaka lavio. Ivaluka okuti, Akristão vocili va kasi “vemẽhi lieka lia pama lia Suku.” Osimbu tu amamako oku u vumba, eye o tu ĩha unene woku pandikisa. Nda tua lekisa ekolelo kokuaye, lacimue cika nyõla ekalo lietu kespiritu. Omo liaco, tu amamiko oku pokola Kokuaye oco tuka kuate omuenyo ko pui voluali luokaliye palo posi. Kuenje tuka mola ndomo Eye aka yovola vakuahali otembo ka yi pui.
[Atosi pombuelo yamẽla]
a Onduko yaye ya pongoluiwa.
b Kuli esumuo limue okuti, li sukila oku sakuiwa lovihemba. Oco o sange elomboloko likuavo liatiamẽla kesumuo liaco, tanga Utala Wondavululi 15 wosãi ya Mbalavipembe wo 1988, kemẽla 25 toke 29; 15 ya Kuvala wo 1988, kemẽla 21 toke 24; kuenda 1 Yenyenye Linene wo 1996, kemẽla 30 toke 31. Viosi vi sangiwa kelimi Lioputu.
Ivaluka Eci Tua Lilongisa?
• Momo lie omanu va Yehova va talela ohali?
• Ovina vipi vi pondola oku nena esumuo komanu va Yehova?
• Yehova o tu kuatisa ndati oku pandikisa kovitangi?
• Tu kasi ndati “vemẽhi lieka lia pama lia Suku”?
[Elitalatu kemẽla 18]
Omanu va Yehova va kuete esunga lioku sanjuka ndaño lovitangi