Pamisa Epata Liove Lolondaka “Via Sunguluka”

DAVID wa kala vekãlu oku talamẽla ukãi waye. Omo otembo ya kala oku pita, onyeño yaye ya wenguka calua. Noke yokatembo kamue, Diane, ukãi waye, wa tunda vonjo ha sangi ulume waye vekãlu. Ulume wa temẽle calua, momo va kala oku cilua.

Omo liaco, wo kelõhaila hati: “Nda ku kevelila otembo yalua. Oloneke viosi o cilua ño-o! Anga hẽ ku tela oku lipongiya lonjanga?”

Olondaka viaco, via sumuisa Diane. Omo liaco, wa tiukila vonjo. David wa limbuka oku lueya kuaye. Olondaka viaye via lemeha calua ukãi. Nye eye a linga? Wa tunda vekãlu loku livela omo lieci a popia, kuenje wa kuama ukãi waye toke vonjo.

Ulandu owu, u lekisa eci ca siata oku pita vapata amue. Wa siata hẽ oku livela noke yoku popia olondaka ka via sungulukile? Ocili okuti, eci tu popia olondaka ka via sungulukile, noke tu livela. Embimbiliya li kuete esunga lioku popia hati: “Ondingesunga yi sokolola eci a tambulula, puãi omẽla wondingaĩvi u popia popia evĩho.”​—⁠Olosapo 15:⁠28.

Ka ca lelukile oku sokolola eci handi ka tua fetikile oku vangula, ca piãla enene nda tua tema ale tua sumua. Poku sapela la vakuepata lietu, pamue tu kuata ocituwa coku va pembula ale oku tukula lika akulueya, kuavo. Ocituwa caco ci sumuisa.

Nye tu sukila oku linga oco tu kuate onima yiwa? Tu yuvula ndati oku sumuisa vakuetu lolondaka ka via sungulukile? Vembimbiliya mu sangiwa olonumbi vimue via sonehiwa la Salomone okuti vi pondola oku tu kuatisa.

Sokolola Eci o Popia Kuenda Ndomo o ci Popia

Salomone usonehi welivulu Liukundi, wa popia ocili poku lekisa esunga lieci omuenyo ka u kuetele esilivilo. Eye wa soneha ndoco: “nda suvuka omuenyo.” Kuenda “cosi esanda.” (Ukundi 2:17; 12:⁠8) Elivulu Liukundi ka li lekisa ovitangi viosi Salomone a kuata. Eye wa limbuka okuti ka ca sungulukile oku tukula lika ovitangi viomuenyo. Kesulilo lielivulu liaco, Salomone wa lekisa okuti “wa sanda olondaka via sunguluka kuenje locili caye cosi wa soneha olondaka viocili.” (Ukundi 12:​10) Vembimbiliya, Contemporary English Version, ocinimbu eci ca sonehiwa ndoco: “Eye wa seteka oku lombolola olondaka viaco lonjila yimue ya sunguluka haiyo ya suñama.”

Solomone wa likolisilako oku likandangiya, oco ka ka popie olondaka ka via sungulukile. Citava okuti wa li pula ndoco: “Anga hẽ olondaka ndi yongola ok popia viocili muẽle? Nda nda popia olondaka viaco, vakuetu va ka vi tenda okuti via sunguluka?” Omo lioku “sanda olondaka via sunguluka,” haivio viocili, wa yuvula oku popia olondaka ka via sungulukile.

Omo liaco, elivulu Liukundi, ka lia sonehiwile lika lupopi umue wa posoka, pole, mu sangiwa olondunge viokilu vina vi tu kuatisa oku kuata elomboloko liomuenyo. (2 Timoteo 3:​16, 17) Anga hẽ olondaka via Salomone vi tu kuatisa oku sapela ciwa la vangandietu? Tu konomuisi ocindekaise cimue.

Lilongisa Oku li Kandangiya

Sokolola okuti, umalẽhe o tunda kosikola lesumuo lialua. Eci a pitila konjo, Isiaye o tanga ukanda waye wo kosikola, kuenda o limbuka okuti omõlaye ka pitile koloseteko. Isia o tema calua, kuenda o sokolola olonjanja omõla ka lingaile elilongiso konjo. Eye o kelõhaila omõlaye hati: “Ove ucisiãi! Nda wamamako lowesi waco oka fa luhukũi wove!”

Osimbu Isia ka popele olondaka evi, wa sukilile oku likandangiya loku lipula ndoco: ‘Anga hẽ ocisimilo cange ca sunguluka? Epulilo liaco liu kuatisa oku konomuisa ciwa ocitangi caco. (Olosapo 17:​27) Anga hẽ omõla o ka linga muẽle ohukũi omo lioku pia koloseteko vio kosikola? Anga hẽ omõla ocisiãi muẽle, ale kua kala ovina vimue ka vio lombolokele ciwa? Embimbiliya li lekisa esilivilo lioku konomuisa ovitangi loku unjuka kuenda lesunguluko. (Tito 3:2; Tiago 3:​17) Onjali yi sukila oku popia “olondaka viocili,” oco vi kolise omõlaye.

Sanda Olondaka Via Sunguluka

Isia osimbu ka fetikile oku vangula, o sukila oku li pula ndoco: ‘Ndi sapuila ndati omõlange olondaka viu sanjuisa?’ Ocili okuti, ka ca lelukile oku sanda olondaka via sunguluka. Olonjali vi sukila oku ivaluka okuti omãla va kuete ocituwa coku sima okuti, ka va tẽla oku linga eci ca sunguluka, momo ka va li puile. Pamue, va kuata ocisimĩlo ka ca sungulukile catiamẽla kakulueya avo muẽle. Nda olonjali vi kelõhaila ño-o omãla vavo, ovo va vetiyiwa oku amamako locisimĩlo cĩvi. Kelivulu lia va Kolosai 3:21 tu tangako ndoco: “ko ka sanumuli onyeño yomãla vene, sanga ci va kokela olukonyo.”

Olondaka “olonjanja viosi” kuenda “lalimue eteke” vi luluviya ovitangi. Eci onjali yi popia hati, “ove lalimue eteke oka pongoloka,” omõla ka simi hẽ okuti ka pondola vali oku loñoloha? Nda olonjanja viosi eci omõla a lueya ove o popia olondaka viesepu, omõla o fetika oku sima okuti ka silivila. Olondaka viaco ka vi sumuisa lika, pole, viuhembi.

Eci ku molẽha ocitangi cimue tu sukila oku luluvalela kovina via sunguluka. Onjali ya tukuiwa vocindekaise eci, ya sukilile oku popia ndoco: “Amõlange, ndi lete okuti wa sumua calua omo kua pitile kosikola. Ocili okuti, ove wa enda oku likolisilako calua oku linga elilongiso kulo konjo. Sapuileko ovitangi wa kuata kosikola oco tu tale ndomo tu pondola oku vi potolola.” Kuenje yi linga apulilo akuavo oco yi kũlĩhĩse lutate ndomo yi kuatisa omõlaye.

Oku vangula lumbombe oco ci kuatisa omõla, okuti olondaka viukãlu ci sule. Embimbiliya li tu sapuila hati, “olondaka via posoka via soka ndocingo cowiki, vi sõsa kutima, vi kolisa akepa.” (Olosapo 16:​24) Omãla kumue lomanu vosi vepata, va sukila oku kula lombembua kuenda ocisola.

Ceci “ce Yuka Vutima”

Sokolola ulume wa tukuiwa vocindekaise catete. Ka ca velelepo hẽ oku sanda “olondaka via sunguluka” havio viocili, loku yuvula oku kelõhaila ukãi waye? Ulume waco wa sukilile oku lipula ndoco: “Ocili okuti ukãi wange o sukila oku yayulako. Anga hẽ wa siata muẽle oku cilua olonjanja viosi? Anga hẽ eli olio epuluvi lioku tetulula ocitangi caco? Oku tema kuange, lolondaka viukãlu, vi ko vetiya hẽ oku linga apongoloko?” Apulilo aco a kuatisa oku yuvula oku sumuisa vana tu sole.​—⁠Olosapo 29:⁠11.

Nye tu sukila oku linga nda vepata muli ocituwa coku lihoyisa poku tetulula ovitangi? Tu sukila oku kũlĩhĩsa ciwa ocituwa cetu coku vangula. Nda tua tema ale tua sumua, olondaka vietu vi lekisa eci ci kasi vutima wetu. Yesu wa popia hati: “Eci ca siata vutima oco omẽla u popia.” (Mateo 12:​34) Kuenje, ovisimĩlo, olonjongole, kuenda ovituwa vietu, vi limbukiwila kolondaka tu popia.

Anga hẽ tu kuete ovisimĩlo via sunguluka kuenda tua kolela vakuetu? Eci cika lekisiwila kolondaka kuenda kovilinga vietu. Tua siata hẽ oku kuata olonamãlala kuenda oku sombisa vakuetu? Ocituwa caco ci sumuisa vakuetu. Ka tua kũlĩhĩle ndomo ocisimĩlo kuenda olondaka vietu vi sumuisa vakuetu. Omo liaco, tu sukila oku konomuisa nda ovisimĩlo vietu via sunguluka, loku yuvula oku likemba etu muẽle.​—⁠Olosapo 14:⁠12.

Tua sanjuka calua momo tu kuete Ondaka ya Suku. Embimbiliya li tu kuatisa oku kũlĩhĩsa nda ocisimĩlo vietu via sunguluka, kuenda oku limbuka apa tu sukila oku linga apongoloko. (Va Heveru 4:12; Tiago 1:​25) Ndaño tu kuete ovituwa viwa, omo tua pindisiwa ciwa vutila, lopo tu sukila oku linga apongoloko.​—⁠Va Efeso 4:​23, 24.

Oku tanga Embimbiliya ci tu kuatisa oku kũlĩhĩsa ndomo tu sapela la vakuetu. Onjila yiwa yoku ci linga, oku pulisa vakuene ndeci ukãi wove, ale omõlove, oco va ku sapuile ndomo wa siata oku sapela lavo. Pulisavo manji umue wa ku kũlĩha ciwa ale wa kula ale konepa yespiritu. Lekisa umbombe poku tava eci va ku sapuila oco o linge apongoloko o sukila.

Osimbu Kua Vanguile, Sokolola Tete!

Nda ka tu yongola oku sumuisa vakuetu lolondaka vietu, tu sukila oku kapako onumbi Yolosapo 16: 23 yi popia hati: “Utima wukualondunge u longaisa omẽla waye, ho vokiya uloño kolondaka viaye.” Ka ca lelukile oku li kandangiya. Pole, nda tu likolisilako oku vanja ndomo vakuetu va tuwa, loku yuvula oku va pisa ale oku va pembula, tuka tẽla oku popia olondaka via sunguluka.

Ocili okuti, lomue pokati ketu wa li pua. (Tiago 3:⁠2) Olonjanja vimue, ka tu sokolola vali poku vangula. (Olosapo 12:​18) Pole, Ondaka ya Suku, yi tu kuatisa oku sokolola lutate eci handi ka tua vanguile cimue, kuenda oku pitisa kovaso ovisimĩlo via vakuetu. (Va Filipoi 2:⁠4) Omo liaco, tu amamiko oku sanda “olondaka via sunguluka” haivio viocili poku sapela la vakuetu. Kuenje olondaka vietu ka vika sumuisa vakuetu, pole, vi pamisa vana tu sole. ​—⁠Va Roma 14:⁠19.

[Elitalatu kemẽla 12]

O yuvula ndati oku popia ondaka yimue okuti noke o livela?