Uviali Wa Yehova Wa Kemãlisiwa!
“Tõlo o Viala kusoma womanu.”—DAN. 4:17.
1, 2. Nye ci lekisa okuti uviali womanu ka u koleliwa?
KA KULI atatahãi, uviali womanu ka wa koleliwile! Momo omanu ka va kuete uloño woku viala ciwa. Eci ca siata oku muiwa, momo olombiali vialua koloneke vilo, ‘via linga vakuakulisola, vakuakusola olombongo, vakuakulipandiya, vakueyengu, ka vi kuete efendelo, via linga vakuamanya, vakualundi, haivio ka vi tẽla oku likandangiya, via linga olongangala, ka vi sole eci ciwa, haivio olomakuli, kuenda vakuepela.’—2 Tim. 3:2-4.
2 Tunde kefetikilo, olonjali vietu viatete via likala onjila ya Suku yoku viala. Omo liaco, va nõlapo oku litumila ovo muẽle. Ocili okuti ovo va nõlapo oku pokola kuviali wa Satana. Vokuenda kuolohulukãi epandu kanyamo, uviali ũvi womanu, haiwo u kasi oku songuiwa la Satana “ombiali yoluali” lulo, wa siata oku tu kokela ovitangi vialua. (Yoa. 12:31) Poku tukula ekalo liomanu koloneke vilo, elivulu The Oxford History of the Twentieth Century, (História de Oxford do Século 20) lia popia okuti “oku sandiliya oluali lumue lua lipua,” uveke. Olio lia lombololavo okuti: “Oku ci linga, ka ci tẽliwa, puãi oku seteka oku nena oluali lumue luwa ca siata lika oku koka ovitangi vialua loku vokiya ungangala kuenda ovoyaki.” Eli olio esunga lieci uviali womanu ka u koleliwila!
3. Catiamẽla konjila ya Suku yoku viala, nye tu pondola oku popia nda Adama la Heva ka va lueyele?
3 Ci sumuisa calua omo olonjali vietu viatete via likala uviali wa Suku, okuti uviali umue uwa! Etu ka tua kũlĩhile ndomo Yehova nda a sokiya uviali waye nda Adama la Heva va ameleko oku pokola kokuaye. Pole tua kolela okuti nda omanu va tavele kuviali wa Suku, uviali waco nda wa kala wocisola kuenda nda ka wa kalele wolonepele. (Ovil. 10:34; 1 Yoa. 4:8) Omo okuti Suku wa velapo kolondunge, tu ci okuti, nda omanu va vialiwile la Yehova, ovitangi viosi via siata oku kokiwa luviali ũvi womanu nda ka vi kasiko. Uviali wa Suku nda wa tẽlisa onjongole yoviluvo viosi “vi kasi lomuenyo.” (Osa. 145:16) Eci ci lekisa okuti uviali waco wa lipua. (Esin. 32:4) Omo omanu va likala uviali wa Suku, va siata oku pita lovitangi vialua!
4. Satana o ka viala toke otembo yipi?
4 Tu sukila oku ivaluka okuti, ndaño Yehova ecelela omanu oku li viala ovo muẽle, eye lalimue eteke a liwekelepo oku viala oviluvo viaye. Ndaño muẽle Soma yo ko Bavulono una wa kemãlele wa kisikiwa oku limbuka okuti, “Tõlo o viala kusoma womanu.” (Dan. 4:17) Usoma u ka tẽlisa ocipango ca Suku. (Mat. 6:10) Puãi, Yehova o kasi oku ecelela Satana “osuku yoluali lulo” oku viala, oco a ece etambululo kocitangi ca votuiwa lunyali waco u. (2 Va Kor. 4:4; 1 Yoa. 5:19) Pole, Satana o linga lika eci Yehova o wecelela. (2 Asa. 20:6; ci sokisa la Yovi 1:11, 12; 2:3-6) Ndaño okuti oluali lulo lu kasi oku vialiwa Lunyali wa velapo wa Suku, handi kuli omanu valua va nõlapo oku pokola ku Suku.
Uviali wa Suku Pokati ka va Isareli
5. Ohuminyo yipi va Isareli va lingile ku Suku?
5 Tunde kotembo ya Havele toke eci kua tumbikiya epata lia va Isareli, omanu vakuekolelo va enda oku fendela Yehova loku pokola kovihandeleko viaye. (Va Hev. 11:4-22) Koloneke via Mose, Yehova wa lingile ocisila locitumbulukila ca Yakoba, vana veya oku tukuiwa okuti ofeka ya Isareli. Kunyamo wo 1513 O.Y., va Isareli kumue lomãla vavo va lisila okuti Yehova o linga Ombiali yavo eci va popia vati: “Cosi Yehova a popia tu ci linga.”—Etu. 19:8.
6, 7. Eci Suku a vialele va Isareli, asumũlũho api ovo va kuata?
6 Yehova wa nõla va Isareli oco va linge omanu vaye. (Tanga Esinumuĩlo 7:7, 8.) Poku nõla va Isareli, eye ka yonguile lika okuti ovo va kuata ekalo liwa. Omu mua kongelele onduko ya Suku kuenda uviali waye, momo ci kuete esilivilo linene. Va Isareli va nõliwile oku eca uvangi wokuti, Yehova eye lika Suku yocili. (Isa. 43:10; 44:6-8) Yehova wa sapuila ofeka yaco okuti: “Wupata li kola ku Yehova, Suku yene, kuenje pokati kapata osi okilu lieve, Yehova wo nolipo ene oku linga epata liaye muẽle.”—Esin. 14:2.
7 Ndomo Suku a viala va Isareli, ca lekisa okuti ovo va kala vakuakandu. Pole, ovihandeleko viaye vie lipua via lekisa ovituwa viwa via Yuna wa vi eca. Ovihandeleko Yehova a ecele ku Mose, vi lekisa ciwa oku kola kua Suku, ocisola, esunga, onjongole yoku ecela akandu kuenda epandi liaye. Noke, koloneke via Yehosua locitumbulukila caye, omo lioku pokola kovihandeleko via Yehova, ofeka ya kuata ombembua kuenda asumũlũho alua konepa yespiritu. (Yeh. 24:21, 22, 31) Kotembo yaco, va Isareli va limbuka okuti onjila ya Yehova yoku viala oyo ya velapo.
Ovitangi Vieyilila Koku Vialiwa Lomanu
8, 9. Epingilo lipi va Isareli va linga, kuenda ovitangi vipi veya oku kuata?
8 Vokuenda kuotembo yalua, va Isareli omo lioku tinduka kuviali wa Suku va pumba ekuatiso liaye. Noke, vonduko yuprofeto Samuele, va Isareli va pinga osoma yimue yomunu. Yehova wa sapuila Samuele oco a tambulule epingilo liavo. Kuenje wa amisako hati: “Haveko va ku yanduluka, ame muẽle va njanduluka okuti si lingi vali soma yavo.” (1 Sam. 8:7) Ndaño Yehova wa ecelela va Isareli oku kuata osoma, wa va lungula okuti oku vialiwa losoma yimue yomunu ca laikele oku va nenela ovitangi.—Tanga 1 Samuele 8:9-18.
9 Olondaka via Yehova vieya oku tẽlisiwa muẽle. Oku vialiwa losoma yimue yomunu ceya oku nena ovitangi vialua ku va Isareli, ca piãla enene eci osoma yaco ka ya kolele Suku. Eci ca pita la va Isareli ci lekisa okuti, vokuenda kuanyamo olombiali vina ka via kũlĩhile Yehova ka via siatele oku kuata onima yiwa kuviali wavo. Vakuapulitika va siata oku pinga ku Suku oco a va kuatise oku nena ombembua loku kolapo. Oco hẽ Suku o sumũlũisa ndati vana ka va yongola oku pokola kuviali waye?—Osa. 2:10-12.
Ofeka Yokaliye Vemehi Liuviali wa Suku
10. Momo lie Suku a nõlela ofeka yikuavo oco a piñanye ofeka ya Isareli?
10 Va Isareli va lekisa okuti ka va yonguile oku vumba Yehova lekolelo. Noke, omo ovo va likala Mesiya wa nõliwa la Suku, Yehova wa va yanduluka yu wa va piñanya locimunga comanu veya oku linga ofeka yokaliye. Kuenje kunyamo wa 33 K.K, Yehova wa tumbika ekongelo liafendeli vaye Akristão olombuavekua. Ekongelo liaco, lia linga ofeka yokaliye vemehi liuviali wa Yehova. Paulu wa tukula ekongelo liaco hati, “Isareli wa Suku.”—Va Gal. 6:16.
11, 12. Catiamẽla koku songola, oku lisoka kupi ku kasi pokati kofeka ya Isareli yosimbu la “Isareli wa Suku”?
11 Pokati kofeka ya Isareli yosimbu lo ‘Isareli ya Suku’ pali oku litepa kuenda oku lisoka. Osimbu okuti o Isareli yosimbu ya kuata osoma yimue yomunu haiyo ya enda loku eca ovilumba viovinyama vioku tuvika akandu, ekongelo Liakristão ka li kuete osoma yomunu, kuenda ka li eci ovilumba viovinyama vioku tuvika akandu omanu. Oku lisoka ku kasi pokati kofeka ya Isareli lekongelo Liakristão, esokiyo liakulu vendamba ale akulu vekongelo. (Etu. 19:3-8) Akristão vaco akulu vekongelo ka va viala ocunda. Ovo va tata ekongelo kuenda va songuila ovopange Akristão. Va tata locisola omunu lomunu vekongelo, kuenda va lekisa esumbilo ku vosi.—2 Va Kor. 1:24; 1 Pet. 5:2, 3.
12 Poku sokolola ndomo Suku a tata va Isareli kosimbu, ofeka ya ‘Isareli ya Suku’ kuenda “olomeme vikuavo” vi vetiyiwa oku eca olopandu ku Yehova omo lionjila yaye yoku viala. (Yoa. 10:16) Ulandu owu u lekisa okuti olosoma via vialele ko Isareli, via vetiya omanu vavo oku linga eci ciwa ale ceci cĩvi. Eci ci vetiya Akristão va kuete ovikele vekongelo okuti ndaño ovo ka va kasi ndolosoma vio kosimbu, otembo yosi va sukila oku eca ongangu yiwa yekolelo.—Va Hev. 13:7.
Ndomo Yehova a Kasi Oku Viala Koloneke Vilo
13. Ocina cipi ca velapo ca pita kunyamo wo 1914?
13 Koloneke vilo, Akristão va kasi oku kunda okuti, ovoviali omanu a panda kesulilo. Kunyamo wo 1914, Yehova wa tumbika Usoma waye kilu, okuti Yesu Kristu eye Osoma yaco. Kotembo yaco, eye wa eca ku Yesu unene woku “yula loku amamako oku yula.” (Esit. 6:2) Eci Osoma yaco ya tumbikiwa, va yi sapuila hati: “Viala muẽle pokati kovanyali vove.” (Osa. 110:2) Pole, olofeka via likala oku pokola kuviali wa Yehova. Kokuavio vi kasi ndu okuti, “ka kuli Yehova.”—Osa. 14:1, NW.
14, 15. (a) Koloneke vilo, tua siata oku vialiwa ndati Lusoma wa Suku, kuenda apulilo api tu sukila oku li linga? (b) Ndamupi oku viala kuwa kua Suku kua siata oku muiwa koloneke vilo?
14 Ovisupe violombuavekua via ‘Isareli ya Suku’ haivio vamanji a Yesu, ndaño okuti cilo etendelo liavo litito calua, va kasi oku amamako ‘ndolomunga via Kristu.’ (2 Va Kor. 5:20) Ovo va nõliwa oku kala ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka, oco a ece okulia kuespiritu kolombuavekua kuenda Kakristão va panga onepa kowiñi wakahandangala, okuti cilo va linga olohuluwa haivo va kuete elavoko liomuenyo ko pui palo posi. (Mat. 24:45-47; Esit. 7:9-15) Oku kolapo konepa yespiritu pokati kafendeli vocili koloneke vilo, ocindekaise casumũlũho a Yehova.
15 Omunu lomunu o sukila oku lipula ndoco: ‘Ame hẽ nda kapako ocikele ñuete vekongelo Liakristão? Ndi kasi hẽ oku tava onjila ya Yehova yoku viala? Nda sanjukila hẽ oku tiamẽla Kuviali wa Yehova? Anga hẽ nda nõlapo oku amamako oku sapuila omanu ovina viatiamẽla Kusoma wa Suku nda otembo yecelela?’ Vosi yetu, tu sukila oku pokola kolonumbi via siata oku eciwa Losungu Yolombangi Via Yehova kuenda oku kuatisa akulu vekongelo. Poku ci linga, tu lekisa okuti tua tava onjila ya Suku yoku viala. (Tanga Va Heveru 13:17.) Epokolo liaco, li nena omunga pokati ka vamanji koluali luosi, yina okuti ka ya siatele voluali lulo lue yuka ndeti olonepele. Epokolo li nenavo ombembua lesunga kuenda li eca esivayo ku Yehova, loku lekisa okuti onjila yaye yoku viala oyo ya velapo.
Uviali wa Yehova wa Kemãlisiwa
16. Onjila yipi omunu lomunu a sukila oku nõla cilo muẽle?
16 Otembo yoku tetulula ocitangi ca votuiwa vocumbo Cedene yi kasi ocipepi. Omo liaco, yilo oyo otembo yoku nõla onjila omunu a kuama. Omunu lomunu o sukila oku nõla nda o tava onjila ya Yehova yoku viala ale o tiamẽla kuviali womanu. Oku kuatisa ambombe oku nõla onjila ya sunguluka, esumũlũho limue linene. Ko Harmagedo, uviali wa Yehova u ka piñanya olombiali violuali vi kasi oku songuiwa la Satana. (Dan. 2:44; Esit. 16:16) Uviali womanu ndopo wimuha, kuenje Usoma wa Suku u ka viala oluali luosi. Eci ci lekisa okuti, uviali wa Yehova u ka kemãlisiwa.—Tanga Esituluilo 21:3-5.
17. Catiamẽla kuviali, ovina vipi vi pondola oku kuatisa ambombe oku nõla onjila yiwa?
17 Vana ka va tiamẽlele handi ku Yehova, va sukila oku likutilila loku sokolola asumũlũho omanu va ka kuata vuviali wa Suku. Uviali womanu ka wa tẽlele oku mãlako evĩho kuenda ungangala. Puãi, uviali wa Suku u ka mãlako evĩho kilu lieve. (Osa. 37:1, 2, 9) Uviali womanu wa siata oku koka ovoyaki, puãi uviali wa Suku u ka ‘imula ovita toke kesukiyo liongongo.’ (Osa. 46:9) Uviali wa Suku u ka nena ombembua pokati komanu lovinyama! (Isa. 11:6-9) Uviali womanu wa siata oku koka uhukũi kuenda onjala, pole uviali wa Suku u ka mãlako ovina viaco. (Isa. 65:21) Ndaño muẽle olombiali vina viwa, ka vi tẽla oku mãlako ovovei kuenda olofa. Puãi, vemehi liuviali wa Suku, ava va kuka, va ka linga vali amalẽhe, lava va vela va ka kuata uhayele wa suapo. (Yovi 33:25; Isa. 35:5, 6) Oluali luosi lu ka linga luokaliye kuenda vana va fa va ka pinduiwa.—Luka 23:43; Ovil. 24:15.
18. Tu lekisa ndati okuti uviali wa Suku owo wa velapo?
18 Uviali wa Suku u ka mãlako evĩho liosi lia kokiwa la Satana poku vetiya olonjali vietu viatete oku ñualelapo Ululiki wavo. Ivaluka okuti, Satana o kasi oku koka evĩho vokuenda kueci ci soka 6.000 kanyamo, pole vonduko ya Kristu, Suku o ka mãlako evĩho liosi vanyamo 1.000! Ocili okuti, onjila ya Suku yoku viala oyo ya velapo! Omo etu Tulombangi via Suku, tua tava okuti Yehova o linga Ombiali yetu. Eteke leteke vomuenyo yetu tu lekisi okuti tuafendeli va Yehova, poku pokola Kusoma waye kuenda oku sanjukila oku kala Olombangi viaye. Omo liaco, tu amamiko oku sandiliya apuluvi osi oku sapuila omanu, oco va limbuke okuti oku viala kua Yehova okuo kua velapo.
Catiamẽla Kuviali wa Suku, Nye Tua Lilongisa Poku Tanga . . .
[Elitalatu kemẽla 29]
Yehova otembo yosi o kakatela kuviali waye
[Elitalatu kemẽla 31]
Oku pokola kuviali wa Yehova ku nena omunga pokati ka vamanji koluali luosi