Kala Ukuakulikandangiya

1, 2. (a) Ekambo lioku likandangiya lia siata oku koka nye? (b) Momo lie tu sukilila oku lilongisa ulandu watiamẽla koku likandangiya?

YEHOVA o pondola oku tu kuatisa oco tu kuate ocituwa coku likandangiya. (Va Galatia 5:22, 23) Yehova o likandangiya lonjila yimue ya lipua, pole, etu omo okuti ka tua lipuile ka tu tẽla oku ci linga. Koloneke vilo, ekambo lioku likandangiya lia siata oku kokela omanu ovitangi vialua. Ekambo lioku likandangiya li kokavo okuti, omunu ka kuata onima yiwa kosikola ale kupange. Handi vali, li koka oku kala ogangala, oku vangula olondaka ka via sungulukile, oku nyua calua, olofuka, oku linyala, oku kapiwa vokayike, esumuo, ovovei a sambuka a tunda kukahonga kuenda oku lumbula.—Osamo 34:11-14.

² Omo liaco, ci kuete esilivilo oku lilongisa ndomo tu kuata ocituwa coku likandangiya. Momo omanu vana ka valikandangiya, va siata oku likokela ovitangi kuenda ku vakuavo. Koloneke vilo, omanu ka va tẽla vali oku likandangiya. Pole, eci ka ci tu komõhisa, momo Embimbililiya lipopia hati, koloneke via sulako omanu ka va tẽla “oku likandangiya.”—2 Timoteo 3:1-3.

3. Momo lie tu sukilila oku likandangiya?

³ Momo lie tu sukilila oku likandangiya? Catete, omanu vana va likandagiya kovisimĩlo kuenda kolonjongole viavo, ka va siatele oku kuata ovitangi vialua. Ci lelukavo oku kuata ukamba uwa kuenda oku yuvula onyeño, asakalalo ale esumuo. Cavali, oco tu amameko oku kala akamba va Suku, tu sukila oku tamalãla kayonjo loku yuvula olonjongole vĩvi. Pole, Adama la Eva ka va tẽlele oku likandangiya. (Efetikilo 3:6) Omo liaco, omanu va siata oku kuata ovitangi vialua omo liekambo lioku likandangiya.

4. Nye Yehova a linga nda ka tu tẽla oku likandangiya?

⁴ Yehova wa kũlĩha okuti, ka tua lipuile kuenda ka ca lelukile oku likandangiya. Omo liaco o yongola oku tu kuatisa oco tu yule olonjongole vietu ka via sungulukile. (1 Olosoma 8:46-50) Nda ka tu tẽla oku likandangiya Yehova o kala ndekamba limue ukuacisola kuenda o tu ĩha ongusu yoku linga eci ca sunguluka. Vocipama cilo, tu lilongisa okuti Yehova eye ongangu ya velapo yoku likandangiya. Tu lilongisavo ovolandu vomanu va tukuiwa Vembimbiliya okuti va likandangiya kuenda vana ka va ci lingile. Noke tu konomuisa eci tu sukila oku linga oco tu kuatevo ocituwa coku likandangiya.

YEHOVA ECA ONGANGU

5, 6. Yehova wa lekisa ndati elikandangiyo eci Satana o lingila usuanji?

⁵ Oku likandangiya kua Yehova kua lipua, momo olonjila viaye viosi via lipua. (Esinumuĩlo 32:4) Pole, etu ka tua lipuile. Omo liaco, oco tu kuate ocituwa coku likandangiya tu sukila oku lilongisa loku setukula ongangu ya Yehova. Poku ci linga, ci ka tu kuatisa oku kũlĩha ndomo tu lekisa esunguluko eci ku iya ovina ka tua lavokaile. Tu kũlĩhĩsi vepuluvi limue Yehova a sukilile oku lekisa elikandangiyo.

⁶ Sokolola ndomo Yehova a liyeva eci Satana a linga usuanji vocumbo Cedene. Citava okuti, uhembi wa Satana wa koka okuti, ovangelo vosi vakuekolelo vokuatela onyeño yalua. Pamue ove o kuatavo onyeño, eci o sokolola kohali yosi Satana a siata oku koka. Pole, Yehova wa likandangiya. Eye wa eca etambululo lonjila yimue ya sunguluka. Yehova wa likandangiya loku lekisa esunguluko oco a lekise okuti Satana ohembi. (Etundilo 34:6; Yovi 2:2-6) Momo lie Yehova a ci lingila? Momo ka yongola okuti umue o nyõliwa, pole, “o yongola okuti vosi va likekembela.”—2 Petulu 3:9.

7. Nye tu lilongisa kongangu ya Yehova yoku likandangiya?

⁷ Ongangu ya Yehova yi tu longisa okuti, tu sukila oku sokolola lutate osimbu ka tua vanguile kuenda ka tua nõlele onjila yimue. Omo liaco, nda tu yongola oku nõla onjila yimue yi kuete esilivilo, tu sokololi lutate. Tu sukilavo oku likutilila poku pinga olondunge oco tu vangule ale oku linga ovina via sunguluka. (Osamo 141:3) Vosi yetu tua kuatele ale ovitangi omo lioku vangula ale oku linga ovina okuti, ka tu sokolola vali. Omo liaco, tu ivaluki okuti nda tu linga ovina okuti ka tu likandangiya tu kuata ovitangi.—Olosapo 14:29; 15:28; 19:2.

OVOLANDU AWA KUENDA OVOLANDU ÃVI

8. (a) Pi tu sanga ovolandu awa omanu va likandangiya? (b) Nye ca kuatisa Yosefe oku tamãlala keyonjo lioku linga ukahonga? (Tala elitalatu kefetikilo liocipama cilo.)

⁸ Vembimbiliya tu sangamo ovolandu a lekisa esilivilo lioku likandangiya. Umue pokati kovolandu haico wa Yosefe omõla a Yakoba. Eye wa kala upika wa Potifara, kalei ka Fareo. Eye ‘wa pamele ketimba haeye wa posokele,’ kuenje ukãi wa Potifara wa seteka uku u yonja oco a linge laye ukahonga. Nye ca kuatisa Yosefe oku tamalãla keyonjo liaco? Citava okuti, wa sanda otembo yoku sokolola lutate ovitangi a laikele oku pita lavio, nda wa tavele oku yonjiwa lukãi waco. Omo liaco, eci ukãi a kuata kocikutu caye, eye wa tila. Eye hati: “Ndinga ndati evĩho eli loku lingila ekandu Suku?”—Efetikilo 39:6, 9; Tanga Olosapo 1:10.

9. O lipongiya ndati oco o tamãlale kayonjo?

⁹ Ulandu wa Yosefe u tu longisa nye? Nda tu setekiwa oco tu lueye ocihandeleko ca Suku, tu sukila oku tamalãla keyonjo liaco. Vamanji vamue osimbu ka va lingile Olombangi Via Yehova, va kala ovisapanu, oloholua, va kuakusipa, va kua kunyua olodroga, va kuevĩho liukahonga kuenda va lingaile ovina vikuavo vĩvi. Noke yoku papatisiwa, citava okuti vamue va yonjiwa vali lovina viaco. Nda ocitangi caco ci pita love, sokolola lutate ndomo ukamba wove la Yehova u kala kohele nda wa ecelela oku yapuisiwa leyonjo liaco. Sokolola ovina vi pondola oku ku seteka kuenda kũlĩhĩsa ndomo o vi yuvula. (Osamo 26:4, 5; Olosapo 22:3) Eci o setekiwa, likutilila ku Yehova oco a ku ĩhe olondunge kuenda elikandangiyo.

10, 11. (a) Nye ca siata oku pita lamalẽhe valua kosikola? (b) Nye ci kuatisa amalẽhe oku tamalãla keyonjo lioku lueya ovihandeleko via Suku?

¹⁰ Eci ca pita la Yosefe, ca siatavo oku pita lamalẽhe valua va vumba Yehova koloneke vilo. Tu kũlĩhisi ulandu wumalẽhe umue o tu kuewa hati Kim. Omanu a tengela lavo kosikola, va enda oku litunula omo liukahonga va enda oku linga kasulilo osemana. Manji Kim, ka lingaile ovina viaco. Olonjanja vimue wa kala ndu okuti, “wa yandulukiwa kuenda wa kala ulika” kuenje omanu a tangela lavo kosikola, va simĩle okuti wa topa momo ka lingaile ovina viaco. Pole, manji Kim wa kuata olondunge, omo lioku yuvula ovina viaco. Eye wa kũlĩhĩle okuti nda wa fetika oku namulãla, oloñeyi vioku linga ukahonga vi livokiya calua. (2 Timoteo 2:22) Olonjanja vialua vakuavo eci vo pula nda handi eye ufeko wosombo, wa enda oku va lomboluila esunga lieci ka lingila ukahonga. Tua sanjuka calua omo lioku kũlĩha ovolandu amalẽhe va nõlapo oku tamalãla keyonjo lioku linga evĩho liukahonga kuenda Yehova o va sanjukilavo!

¹¹ Embimbiliya li lombololavo ovolandu omanu ka va tẽlele oku tamalãla keyonjo lievĩho liukahonga kuenda ovitangi va kuata. Nda o kasi oku liyaka locitangi ndeci ca manji Kim, sokolola kueci ca pita lumalẽhe wa kamba olondunge wa tukuiwa kelivulu Liolosapo kocipama 7. Sokololavo kueci catiamẽla ku Aminone kuenda ovitangi a kuata omo liocituwa caye. (2 Samuele 13:1, 2, 10-15, 28-32) Olonjali vi sukila oku konomuisa ovolandu aco kefendelo liavo liepata, oco vi kuatise omãla vavo oku kuata ocituwa coku likandangiya kuenda olondunge.

12. (a) Momo lie Yosefe ka lisituluile ku vahuvaye? (b) Kovina vipi tu sukila oku likandangiya?

¹² Yosefe wa lekisavo elikandangiyo vepululi likuavo. Ca kala eci vahuvaye va endele Kegito oku landa okulia. Oco Yosefe a limbuke ovisimĩlo via vahuvaye, ka lisituluile okuti, wa kala manjavo. Eci a limbuka okuti ka tẽlele vali oku likandangiya, wa tunda pokati kavo kuenje wa sanda apa a lilila. (Efetikilo 43:30, 31; 45:1) Nda manji umue wa tu linga ovina via tu temisa, tu setukuli ongangu ya Yosefe yoku likandangiya oco yi tu kuatise oku yuvula oku popia ale oku linga ocina cimue okuti, noke tu livela. (Olosapo 16:32; 17:27) Handi vali, nda tu kuete ngandietu wa tundisiwa vekongelo, tu sukila oku likandangiya oco tu yuvule oku sapela laye. Ocili okuti, oku ci linga ka ca lelukile. Pole, tu ivaluki okuti nda tua ci linga, tu setukula ongangu ya Yehova loku pokola kolonumbi viaye.

13. Nye tu lilongisa kovolandu a pita la Soma Daviti?

¹³ Tu kuatisiwavo lulandu wa Soma Daviti. Eci Saulu la Simei vo sanumula, Daviti wa likandangiya kuenda ka va fetuluinyile. (1 Samuele 26:9-11; 2 Samuele 16:5-10) Hanga hẽ Daviti olonjanja viosi wa likandangiyile? Sio. Tu ci limbukila poku ivaluka ekandu a linga la Batisieva kuenda ndomo a tata Nabala una wa kala ukuacipululu. (1 Samuele 25:10-13; 2 Samuele 11:2-4) Ulandu wa Daviti u tu longisa ovina vialua vikuete esilivilo. Catete, akulu vekongelo va sukila oku likandangiya oco ka va ka talavaye lãvi locikele va tambula. Cavali, va sukila oku yuvula oku li kolela ovo muẽle loku sima okuti lalimue eteke va ka yonjiwa. —1 Va Korindo 10:12.

NDOMO O KUATA OCITUWA COKU LIKANDANGIYA

14. (a) Ocitangi cipi ca seteka elikandangiyo lia vamanji Luigi? (b) Momo lie ci kuetele esilivilo oku likandangiya kovina viosi?

¹⁴ Nye o sukila oku linga oco o mioñolole elikandangiyo liove? Tu kũlĩhisi eci ca pita lamanji Luigi. Ekãlu limue lia veta vekalu liaye, ndaño okuti ukuavo eye wa lueya, pole wa fetika oku popia lãvi manji Luigi kuenda wa seteka oku litĩla laye. Manji Luigi wa likutilila ku Yehova oco o kuatise oku likandangiya kuenda wa seteka oku tulumula una wa veta vekãlu liaye. Pole, ulume waco wa amamako oku hoya. Kuenje manji Luigi wa soneha olondimbukiso viekãlu liulume waco, noke wa enda osimbu ulume waco a kala oku hoya. Eci pa pita osemana, manji Luigi wa linga epasu kukãi umue kuenje wa limbuka okuti ulume waye eye wa vetele vekãlu liaye! Eci ulume waco o mola, wa kuata osõi yalua kuenje wa pinga ongecelo omo liocituwa a lekisile. Omo liaco, ulume waco wa sapela la vakuakusemulula oco va semulule lonjanga ekãlu liamanji Luigi. Noke ulume waco wa lekisa onjongole yoku lilongisa Embimbiliya kuenda wa ci sola calua. Manji Luigi wa limbuka esilivilo lioku likandangiya kuenda ovitangi nda a kuata nda ka likandangiyile konyeño.—Tanga 2 Va Korindo 6:3, 4.

15, 16. Momo lie oku lilongisa Embimbiliya ci tu kuatisila oku likandangiya?

¹⁵ Oku lilongisa Embimbiliya olonjanja viosi, ci kuatisa Akristão oku kuata ocituwa coku likandangiya. Tu ivaluki eci Suku a sapuila Yehosua hati: “Elivulu eli Liocihandeleko ka li ka tunde vomẽla wove, o sukila oku li sokolola utanya luteke, oco o kapeko lutate ovina viosi via sonehiwamo; kuenje onjila yove yi ka sumũlũha kuenda o ka lekisa olondunge kovina viosi o linga.” (Yehosua 1:8) Momo lie Elilongiso Liembimbiliya li ku kuatisila oku kuata ocituwa coku likandangiya?

¹⁶ Tua lilongisa okuti, Vembimbiliya mu sangiwa ovolandu a lekisa ndomo tu kuatisiwa eci tu likandangiya kuenda ovitangi tu kuata nda ka tu likandangiya. Yehova wa tuma oku soneha ovolandu aco oco a tu kuatise. (Va Roma 15:4) Omo liaco, tu sukila oku tanga, loku lilongisa kuenda oku sokolola lutate kovolandu aco. Ove kumue lepata liove sokololi ndomo vu kapako ovolandu haico. Pinga ku Yehova oco a ku kuatise oku kapako alungulo Ondaka yaye. Nda wa limbuka okuti o sukila oku likandangiya kovina vimue, ci linga. Noke tukula ocitangi caco vohutililo kuenda likolisilako oco o limbuke ndomo o linga a pongoloko. (Tiago 1:5) Konomuisa valivulu etu oco o sange olonumbi via sunguluka vi pondola oku ku kuatisa oku yula ovitangi viosi, o liyaka lavio.

17. Olonjali vi kuatisa ndati omãla vavo oku kuata ocituwa coku likandangiya?

¹⁷ Olonjali vi kuatisa ndati omãla vavo oku kuata ocituwa coku likandangiya? Ocili okuti lomue o citiwa locituwa caco. Omo liaco, olonjali vi sukila oku eca ongangu yiwa poku longisa omãla vavo ovituwa viwa. (Va Efeso 6:4) Nda wa limbuka okuti omãla vove ka va tẽla oku likandangiya, likũlĩhĩsa ove muẽle nda o kasi oku eca ongangu yiwa. O pondola oku eca ongangu yiwa poku enda enda kupange woku kunda, kolohongele kuenda oku linga efendelo liepata. Ku ka kuate ohele yoku lungula omãla vove nda ci sukiliwa! Yehova wa tumbikile olongave ku Adama la Heva. Olongave viaco, nda via va kuatisa oku sumbila uviali wa Yehova. Cimuamue haico okuti, eci olonjali vi pindisa omãla vavo poku eca ongangu yiwa kokuavo, ci kuatisa omãla oku kuata ocituwa coku likandangiya. Kuatisa omãla vove oku sola Yehova loku sumbila olonumbi viaye, momo oco ocina ca velapo o sukila oku linga.—Tanga Olosapo 1:5, 7, 8.

18. Momo lie tu sukilila oku nõla akamba vetu lolondunge?

¹⁸ Ci kale okuti tu lonjali ale sio, vosi yetu tu sukila oku nõla akamba vakualondunge. Nda akamba vetu va sole Yehova, va ka tu vetiya oku tumbika ovimãho viwa kuenda oku yuvula ovitangi. (Olosapo 13:20) Ongangu yavo yiwa yi ka tu kuatisa oku kuata ocituwa coku likandangiya. Kuenda ovituwa vietu viwa vi ka va vetiyavo. Oku likandangiya ci tu kuatisa oku taviwa la Suku, oku kuata esanju komuenyo kuenda oku liavela ovina viwa la vakuetu.