Yovi Ulume Umue Ukuepandi Haeye wa Sunguluka
“Wa limbuka ukuenje wange Yovi okuti kilu lieve ka kuli ukuavo wa lisoka laye, okuti omunu wa pua etondelo, haeye ukuesunga, [wa] sumba Suku, kuenje o suvuka evĩho?”—YOVI 1:8.
1, 2. (a) Ovitangi vipi Yovi a liyaka lavio? (b) Lombolola omuenyo wa Yovi eci handi ka pitile lovitangi.
KUA KALA ulume umue wa kuatele ovina vialua ndeci: Ukuasi, ekemãlo uhayele kuenda epata lia sanjuka. Pole, noke wa pita lovitangi vialua. Vonjanja yimosi, wa pesela ukuasi waye wosi. Noke ocilemawe cimue ca ponda omãla vaye vosi. Oku sulako, wa kuatiwa luvei umue okuti, etimba liaye lieyuka apute. Ove o pondola oku limbuka okuti, ulume waco wa tala ndeti ohali, Yovi, una wa tukuiwa Vembimbiliya, kelivulu lia Yovi kocipama 1 kuenda 2.
2 Eci Yovi a liyaka lovitangi wa kaluka hati: “Nda nda kaile ndeci nda kaile kolosãi via pita, [nda hĩse]!” (Yovi 3:3; 29:2) Eci omunu a liyaka lovitangi, ivaluka oloneke viaye vio konyima. Eci oco ca pita la Yovi. Eye wa kuatele ekalo liwa omo liovokuasi. Omanu va lekisile esumbilo kokuaye kuenda va tavele kalungulo aye. (Yovi 29:5-11) Ocili okuti, Yovi wa kuata ukuasi walua. Pole, ka pitisile kovaso olombongo. (Yovi 31:24, 25, 28) Eye wa enda oku kuatisa ovimbumba vi tala ohali kuenda omãla volosiwe. (Yovi 29:12-16) Handi vali, wa sumbilile olohuela viaye.—Yovi 31:1, 9, 11.
3. Yehova wa tendele ndati Yovi?
3 Yovi, wa kala ulumue umue wa pua eko omo lioku kala ufendeli wa Yehova Suku. Yehova wa popia hati: “Kilu lieve ka kuli ukuavo wa lisoka laye, okuti omunu wa pua etondelo, haeye ukuesunga, [wa] sumba Suku, kuenje o suvuka evĩho.” (Yovi 1:1, 8) Ndaño wa lekisile esunguluko, ovitangi via nyõla omuenyo waye. Wa pesela ovina viosi a kuatele. Kuenje esunguluko liaye lia setekiwa lohali kuenda ovitangi.
4. Momo lie tu sukilila oku kũlĩhĩsa ulandu wovitangi via Yovi?
4 Yovi hayeko lika omunu wa Suku wa liyaka lovitangi. Koloneke vilo, Akristão, va siatavo oku pita lovitangi ndevi via Yovi. Omo liaco, tu sukila oku konomuisa apulilo avali ndeci: Ulandu wa Yovi u tu kuatisa ndati eci tu liyaka lovitangi? Ulandu waco u tu longisa ndati oku kuatela ohenda ava va tala ohali?
Ocitangi Coku Pokola Kuenda Oseteko Yesunguluko
5. Nye ca vetiya Yovi oku vumba Suku ndomo Satana a ci popia?
5 Ulandu wa Yovi u komohisa calua. Eye ka kũlĩhĩle okuti Satana wa tatãla esunga liaye lioku vumba Suku. Eci Yehova a linga ohongele lovangelo vaye, wa lombolola ovituwa viwa via Yovi. Pole, Satana wa tambulula hati: “Haveko hẽ wa vindikiya kolonele viosi oku vindikiya onjo yaye la cosi a kuete?” Satana wa lekisa okuti, Yovi ka kaile oku vumba Yehova omo liocisola. Olondaka viaco, via tiamisiwilavo komanu vosi va Yehova. Noke wa sapuila Yehova hati: “Imba eka liove okuti, o lamba cosi a kuete kuenje eye o ku likalela kovaso ove.”—Yovi 1:8-11.
6. Ocitangi cipi Satana a votola?
6 Satana wa votola ocitangi cimue ca sukilile oku ci tetulula. Eye wa tatãla ocituwa ca Yehova coku viala. Ocili hẽ okuti Yehova o tẽla oku viala oluali locisola? Ale uviali wocipululu uka amamako ndomo Satana a ci popia? Yehova wa ecelela okuti Satana o kapa Yovi voseteko. Pole wa kũlĩhĩle okuti, Yovi okamamako lesunguluko. Noke, Satana wa nena ovitangi vialua ku Yovi. Omo okuti ka tẽlele oku nyõla ekolelo lia Yovi, wo yambula lapute. Kuenje wa popia hati: “Ekova lekova! Cosi omunu a kasi laco o ci ecela omuenyo waye.”—Yovi 2:4.
7. Koloneke vilo omanu va Yehova va siata oku liyaka ndati lovitangi ndevi via Yovi?
7 Koloneke vilo, omanu va Yehova ka va kasi oku pita lovitangi ndevi Yovi a liyaka lavio. Pole, va siata oku liyaka lovitangi vialua via litepa. Vakuavo va liyaka lelambalalo ale lovitangi viepata. Kulivo valua va kasi oku liyaka lovitangi viuhukũi kuenda viekambo liuhayele. Vamue va siata oku pesela omuenyo wavo omo liekolelo. Pole, ka tuka kuati ovisimĩlo viokuti, Satana eye o kasi oku tu kokela ovitangi viosi tu liyaka lavio. Omo liekambo lioku lipua, kuli ovitangi vimue okuti, vi tunda kakulueya etu. Ovitangi vikuavo tua vi piñala kepata lietu. (Va Galatia 6:7) Handi vali, vosi yetu tu pondola oku liyaka lovitangi vioku kuka kuenda ovilemawe. Embimbiliya li lombolola okuti, koloneke vilo, Yehova ka lingi ovikomo vioku popela omanu vaye kovitangi viaco.—Ukundi 9:11.
8. Satana o pondola ndati oku tu kokela ohali?
8 Satana o pondola oku tu kokela ovitangi oco a nyõle ekolelo lietu ku Yehova. Upostolo Paulu eci a tala ohali, wa lombolola okuti, ‘wa vetiwa ‘losongo vetimba.’ Noke wamisako hati, “osongo yaco oyo omunga ya Satana yi mbeta mbeta” (2 Va Korindo 12:7) Citava okuti Paulu wa liyaka locitangi cimue cupeke ale uvei ukuavo. Pole, wa kũlĩhĩle okuti, Satana o pondola oku u kokela ovitangi oco a sumue okuti o liwekapo oku vumba Yehova. (Olosapo 24:10) Koloneke vilo, citava okuti, Satana o vetiya vakuepata lietu, akamba kosikola kuenda olombiali, oco va tu lambalale.
9. Momo lie ka tu komohela eci tu liyaka lelambalalo?
9 Tu pondola ndati oku yula ovitangi? Tu vi yula poku ivaluka okuti, ovitangi viaco vi tu ĩha epuluvi lioku lekisa ocisola cetu ku Yehova lepokolo lietu kokuaye. (Tiago 1:2-4) Eci tu liyaka lovitangi tu sukila oku kũlĩha esilivilo lioku lekisa epokolo ku Yehova. Momo poku ci linga, ci tu kuatisa oku teyuila ekalo lietu kespiritu. Upostolo Petulu wa sapuila Akristão hati: “Avakuacisola, ko ka komohẽli ekangiso lia soka ndondalu liya kokuene oku vu nyika. Ko ka simi hoti, cimue ka ca siatele ceya kokuetu.” (1 Petulu 4:12) Paulu wa popiavo hati: “Vosi va panga oku kala lomuenyo wesunga lia Suku vu Kristu Yesu va kangisiwa.” (2 Timoteo 3:12) Satana ka liwekelepo oku kapa voseteko epokolo Liolombangi via Yehova ndeci a linga la Yovi. Embimbiliya li lekisa okuti koloneke vilo via sulako, Satana wa siata oku vokiya elambalalo komanu va Yehova.—Esituluilo 12:9, 17.
Ovisimĩlo Viesanda Kuenda Alungulo Ãvi
10. Anga hẽ Yovi wa kũlĩhĩle esunga lieci a liyakela lovitangi?
10 Yovi eci a pita lovitangi, ekalo liaye lia litepa leli lietu. Eye ka kũlĩhĩle esunga lieci a liyakela lovitangi viaco. Omo liaco, wa simĩle okuti, ‘Yehova wa eca haeye wa tambula.’ (Yovi 1:21) Citava okuti, Satana eye wa vetiya Yovi oku sima okuti, ovitangi a liyaka lavio, via tunda ku Yehova.
11. Lombolola ovisimĩlo Yovi a kuata eci a liyaka lovitangi.
11 Ndaño okuti Yovi ka tavele kukãi waye wo vetiya oku siñala Suku, pole, wa sumuile calua. (Yovi 2:9, 10) Eye wa simĩle okuti, olondigaĩvi via kuata ekalo liwa okuti liaye li sule. (Yovi 21:7-9) Omo liaco, wa pula hati: ‘Momo lie Yehova a ndi yambuila?’ Olonjanja vimue, Yovi wa yonguile oku fa. Eye wa popia hati: “Nda wa tavele oku mbundisa vonjembo! Nda wa tavele oku mbundisa toke onyeño yove yimũha.”—Yovi 14:13.
12, 13. Elungulo liakamba vatatu lia nena nye ku Yovi?
12 Yovi wa kuata akamba vatatu veyile ‘oku u pasuisa kuenda oku u lembeleka.’ (Yovi 2:11) Pole, akamba vaco, va kala ‘olondembeleki viesanda.’ (Yovi 16:2) Eye, wa sukilile oku kuatisiwa lakamba va sunguluka okuti o va sapuila ovitangi viaye. Pole, akamba vaco vatatu, va vokiya atatahãi aye kuenda esumuo.—Yovi 19:2; 26:2.
13 Yovi wa kuata esunga lioku lipula hati: ‘Momo lie ndi liyakela lovitangi evi? Nye nda linga okuti oco ci kasi oku ndi kokela ovitangi viaco?’ Akamba vaye vo lomboluila ovina viuhembi. Ovo vo sapuila hati, o kasi oku tala ohali omo liakandu amue a lingaile kosimbu. Noke, Elifasi wa pula hati: “Eteke lipi wa muile umue ka kuete eko wa takata? Kupi wa muile vakuesunga va nyolẽha? Eci ame nda mõla mõla, ceci [okuti], ava va lima evĩho loku imba ombuto yohali, evĩho lohali ovio va lombola.”—Yovi 4:7, 8.
14. Momo lie tu yuvuila ovisimĩlo viokuti, ovitangi tu liyaka lavio vi tunda kovituwa vietu vĩvi?
14 Ocili okuti, nda tua nõlapo oku tẽlisa lika olonjongole vietimba okuti viespiritu havioko, tu liyaka lovitangi. (Va Galatia 6:7, 8) Pole, voluali lulo cikale ava vakuete ovituwa viwa ale vava vakuete ovituwa vĩvi, vosi yavo va liyaka lovitangi. Ovisimĩlo viokuti, omanu vana ka va kũlĩhĩle cimue ka va liyaki lovitangi, viuhembi. Yesu Ndaño okuti ka kuatele ekandu, wa tala ohali toke kolofa, poku valeliwa kuti. Ndonge Tiago, wa talisiwavo ohali toke a pondiwa omo liekolelo liaye. (Va Heveru 7:26; Ovilinga 12:1, 2) Elifasi lakamba vaye vavali, va vetiya Yovi oku teyuila esunga liaye muẽle kuenda oku litenda okuti, wa pua eko. Pole, olondaka viavo viokuti, Yovi o sesamẽla oku tala ohali, via nyõla ovisimĩlo via Yovi vioku limbuka esunga lia Suku.—Yovi 34:5; 35:2.
Oku Sanga Ekuatiso Eci tu Liyaka Lovitangi
15. Ovisimĩlo vipi vi tu kuatisa eci tu liyaka lovitangi?
15 Ulandu wa Yovi u tu longisa nye? Omanu valua va siata oku liyaka lovitangi viovilemawe, oku vela kuenda elambalalo. Vakuavo, soketi ka va siatele oku pita lovitangi viaco. (Osamo 73:3-12) Olonjanja vimue, tu sukila oku lipula ndoco: ‘Anga hẽ ocisola ndi kuetele Yehova ci ndi vetiya oku u vumba lutima wosi ndaño lovitangi? Upange ndi lingila Yehova u ndi vetiya oku eca etambululo ku Satana una wa siata oku u wimbula?’ (Olosapo 27:11; Mateo 22:37) Ka tuka eceleli okuti, ovisimĩlo via vakuetu vi tu vetiya oku kuata atatahãi vokuti, nda tu liyaka lovitangi Yehova ka tu kuatisa. Manji umue wa liyaka loku vela vokuenda kuanyamo alua, wa popia hati: ‘Ndi tava kovitangi viosi Yehova a ecelela okuti, ndi liyaka lavio. Nda kũlĩha okuti, eye o nyiha ongusu yoku pandikisa ndomo a siata oku cilinga.’
16. Ondaka ya Suku yi kuatisa ndati omanu va liyaka lovitangi?
16 Yovi ka kuatele elomboloko ndeli tu kuete cilo liatiamẽla katutu a Satana. “Momo ka tu kasi vonumbi yatutu aye.” (2 Va Korindo 2:11) Tu kuete ono yi tu kuatisa oku limbuka ayonjo aco. Vembimbiliya muli ovolandu omanu va Yehova va pandikisa lovitangi vialua kosimbu. Upostolo Paulu wa popia hati: “Cosi ca sonehiwa kosiahũlu ca sonehiwila oku tu longisa okuti, epandi kuenda oku kolisiwa Lovisonehua ku tu kokela elavoko.” (Va Roma 15:4) Vokuenda kuyaki wavali wa pita voluali luosi, manji umue kocifuka co Europa, wa kapiwa vokayike omo lioku kala Ombangi ya Yehova. Eci a kalamo, wa tolokala okulia kuaye kuoloneke vitatu Lembimbiliya. Eye wa popia hati: ‘Embimbiliya liaco lia ñuatisa calua. Ndaño okuti, nda pita oloneke viaco lonjala, pole, nda tambula okulia kuespiritu kua ndi kuatisa kotembo yohali. Kuenje nda kuatisavo vakuetu oku pandiksa kovitangi. Embimbiliya liaco ndi kasi lalio toke cilo.’
17. Ekuatiso lipi lia Yehova li tu kuatisa oku pandikisa kovitangi?
17 Tu kuete alivulu a sandekiwa lukuenje wa lunguka okuti mu sangiwavo olonumbi vi tu songuila poku liyaka lovitangi. Nda wa sandiliya velivulu li tukuiwa hati, Índice das Publicações, oka sangamo ulandu wa manji umue okuti wa liyaka lovitangi ndevi o kasi oku liyaka lavio. (1 Petulu 5:9) Handi vali, citava okuti, ovitangi viove, o vi sapula kukulu umue wekongelo ale ku manji umue wa loñoloha kespiritu. Citava okuti, ovitangi viaco, o vi sapuilavo Yehova vohutililo oco a ku kuatise lespiritu liaye. Upostolo Paulu wa yula ndati olonjanjo via Satana? Wa vi yula, poku kolela kunene wa Yehova. (2 Va Korindo 12:9, 10) Eye wa popia hati: “[Ndi tẽla] ovina viosi vu Kristu u o ñolaisa.”—Va Filipoi 4:13.
18. Vamanji va pondola ndati oku eca elembeleko?
18 Yehova wa linga eliangiliyo lialua lioku tu kuatisa. Omo liaco, kuka kuate ohele yoku sanda ekuatiso liaco. Elivulu Liolosapo li popia hati: “Nda wa konyoha keteke liohali, ca lomboloka okuti ongusu yove yitito.” (Olosapo 24:10) Ndeci ombunji yi lia ekoso lionjo toke eci li teka, haico esumuo li pondola oku nyõla epandi Liukristão. Oco tu yuvule onjanjo yaco, Yehova wa tu ĩha ekuatiso lia vamanji. Yesu vuteke a kuatiwa lovanyali vaye, Yehova wo tumisa ungelo, kuenje wo pamisa. (Luka 22:43) Eci Paulu a kala oku tualiwa kumandekua ko Roma, wa ñualehela la vamanji pocitanda co Apiu, pana pa kala Olovenda Vitatu. Eci a va mola, wa ‘eca olopandu ku Suku, kuenje wa kuata utõi.’ (Ovilinga 28:15) Manji umue kofeka yo Alemanya ivaluka ekuatiso a tambula eci a pitila volupale luo Ravensbrück, muna a talisiwa ohali eci a kala umalẽhe. Eye wa popia hati: ‘Eci nda pitila kocila caco, manji umue ukãi wa ndi yolela, kuenje wa ndi tambula lesanju. Manji ukuavo wa ndi tambula ndomõlaye. Kuenje wa kala ndonjali yange konepa yespiritu.’
‘Amamako Lepandi’
19. Nye ca kuatisa Yovi oku pandikisa kayonjo a Satana?
19 Yehova wa tukula Yovi hati, ‘omunu umue o kakatela kesunga liaye.’ (Yovi 2:3) Ndaño okuti, olonjanja vimue wa sumuile calua kuenda ka kuatele elomboloko lieci a kala oku talela ohali, pole, wamamako oku pokola ku Yehova. Eye wa tava oku pandikisa kovitangi viosi a liyaka lavio. Omo liaco, wa popia hati: “Toke [eci ndi] fa si liweka kesunga liange.”—Yovi 27:5.
20. Momo lie oku lekisa epandi ku kuetele esilivilo?
20 Tu sukilavo oku kuama ongangu ya Yovi yoku amamako lesunguluko ku Yehova, ndaño lovitangi viayonjo kuenda elambalalo. Yesu wa sapuila vamanji va kala vekongelo lio Smurna hati: “Kuka yokokele ohali o laika oku tala. Hu sapuila okuti Eliapu limba vamue pokati kene vokayike okuti vu nyikiwa. Kuenje wu tala ohali ekũi lioloneke. Pandikisa ño toke kokufa, kuenje hu iha ekolowa liomuenyo.”—Esituluilo 2:10.
21, 22. Eci tu liyaka lelambalalo, ukũlĩhĩso upi u tu kuatisa oku pandikisa?
21 Voluali lulo lua vialiwa la Satana, olonjanja vimue epandi lietu lesunguluko li pita voseteko. Pole, Yesu wa lombolola okuti, ka tu sukila oku kuata usumba lovina vi laika oku iya. Oku amamako lepandi, oco ocina ca velapo. Upostolo Paulu wa popia hati: ‘Ohali yilo yokatembo kamue katito.’ Pole, “ulamba” Yehova a tu likuminya, “wa piãla ovolamba osi akuavo, haiwo wenda hũ.” (2 Va Korindo 4:17, 18) Ohali Yovi a tala, ka ya lisokele lanyamo esanju a kuatele kefetikilo kuenda noke yovitangi.—Yovi 42:16.
22 Olonjanja vimue, tu pita lovitangi vi moleha soketi ka vi tẽliwa oku vi yula. Kuenje ohali yetu yi livokiya. Vocipama cikuãimo, tuka konomuisa ndomo ovitangi via Yovi vi tu longisa onjila tu sukila oku kuama poku liyaka lovitangi. Kuenda tuka konomuisa ndomo tu kuatisa vakuetu va liyaka lovitangi.
O Tambulula Ndati Eci Tua Lilongisa?
• Ocitangi cipi Satana a votola, catiamẽla kesunguluko lia Yovi?
• Momo lie ka tu komohela eci tu sangiwa lovitangi?
• Yehova o tu kuatisa ndati oku pandikisa eci tu liyaka lovitangi?
[Elitalatu kemẽla 15]
Oku konomuisa valivulu, loku sapela la vamanji kuenda oku likutilila ku Yehova, ci tu kuatisa oku pandikisa kovitangi