Esanju Liava va Endela Vocinyi
“Enjui, tu endeli vocinyi ca Yehova.”−ISAYA 2:5.
1, 2. (a) Ocinyi ci kuete esilivilo lie? (b)Momo lie elungulo liokuti owelema wiya u sikilila uli lieve likokela ohele?
YEHOVA eye Ono yocinyi. Embimbiliya liu tukula okuti eye “wa eca ekumbi ha li tuila kutanya, kuenda ovihandeleko viosi viosãi lolombungululu ha vi tuila kuteke.” (Yeremiya 31:35; Osamo 8:3) Eye, eye wa lulika ekumbi, okuti, likasi ndofuolono yimue ya tokota calua yi sandiula vepuluvi lilu ondunda yongusu, okuti onepa yimue yongusu yavo yeca ocinyi lowuya. Okanepa kamue katito tito kongusu yaco eye oko ka pitila kokuetu ndocinyi cekumbi, okuti oko ka kuatisa oco kulo kilu lieve ku kale omuenyo. Nda ka kua kaile ocinyi cekumbi nda ka tu kasi komuenyo, kuenda kilu lieve nda ka kua kaile omuenyo laumue.
2 Locisimilo eci kutima, tu pondola oku kuata elomboloko liohele yekalo lia sapuiwa luprofeto Isaya, eci a popia hati: “Tala, owelema u sikilila ongongo, kuenda owelema wosito olofeka.” (Isaya 60:2) Ocili okuti, owelema waco owu, ha umueko muẽle umuiwa lovaso. Uprofeto Isaya ka yonguile oku popia okuti eteke limue, ekumbi, osãi, kuenda olombungululu ka vi ka eca vali ocinyi cavio. (Osamo 89:36, 37; 136:7–9) Eye wa kala loku vangula eci catiamẽla kowelema wespiritu. Owelema waco owu wespiritu u tua koku fa. Etu ka tu pondola ou pita otembo yalua okuti ka tu kuata ocinyi cespiritu, ndeci ka tu pondolavo oku pita otembo yalua okuti ka tu kuata ocinyi cekumbi.−Luka 1:79.
3. Omo lieci olondaka via Isaya vi popia, nye Akristão va kuete oku linga?
3 Omo liaco, ci kuete esilivilo liocili oku limbuka okuti, ndaño olondaka via Isaya via kuata etẽliso limue ko Yuda yosimbu, oku tẽlisiwa kuavio kua velapo kukasi loku pita koloneke vietu vilo. Ocili okuti, koloneke vietu vilo, oluali lia sikililua lowelema konepa yespiritu. Vekalo liaco eli liohele, ocinyi cespiritu ci kuete esilivilo lia velapo. Eli olio esunga lieci Akristão va sukilila oku kapako elungulo lia Yesu, eci a popia hati: “Ocinyi cene ci taimile ... kovaso omanu.” (Mateo 5:16) Akristão vakuekolelo ambombe vakasi vowelema, kuenje lonjila eyi, vaeca kokuavo epuluvi lioku kuata omuenyo kopui.−Yoano 8:12.
Otembo Yowelema ko Isareli
4. Olondaka viuprofeto Isaya via kuata etẽliso liatete kotembo yipi, pole, ekalo lipi lia kalako a koloneke viaye?
4 Olondaka via Isaya viatiamẽla kowelwma usikilila ilu lieve via kuata etẽliso liatete eci o Yuda ya lunduiwa, okuti omanu vaco vambatiwa kumandekua ko Bavulono. Pole, eci handi ovitangi viaco evi ka vieyile, koloneke via Isaya, vialua olofeka okuti via kala ale vowelema wespiritu. Kuenje eci covetiya oku lungula vakuafeka yaye, hati: “Anjo ya Yakova, enjui, tu endeli vocinyi ca Yehova.”−Isaya 2:5; 5:20.
5, 6. Nye ca kokele owelema koloneke via Isaya?
5 Isaya wa fetika oku sapula ovitumasuku ko Yuda “[“Koloneke via, NW”] Usiya, la Yotama kuenda Ahasi la Hesekiya olosoma via Yuda.” (Isaya 1:1) Ya kala otembo yimue yombuanja kopulitika, yavakuambambe ketavo, yoku eca ovitukiko ku vakuakusombisa, kuenda yoku talisa ohali olohukui. Ndaño muẽle kotembo yuuviali wolosoma via lingaile eci ca sunguluka ndeci, Yotama, ovotala alua olosuku viesanda aenda loku muiwa polonumbuko violonjo. Koloneke violosoma vina okuti ka via lingaile ecia ca sunguluka, ekalo liaco lieya oku piãla. Ndeci, Soma Ahasi undingaivi waye waluilepo vali okuti, omãla vaye wa va lumba ndocilumba ku suku Moleke. Ya kala muẽle otembo yowelema wa lua!−2 Olosoma 15:32–34; 16:2–4.
6 Ekalo kolonepa viosi liakalavo livi calua. Moavi, la Edome, kuenda va Filisiti va kala ohele kolongave vio Yuda. Usoma wo konano yo Isareli, ndaño okuti va kala epata kosonde, handi lopo weya oku kala unyãli wocili. Konano yaco vali, o Suria ya kapele kohele ombembua yo Yuda. Via kokaile vali handi ohele yapiãla olongangala vioko Suria, via kala loku sanda epuluvi lioku amisako unene wuviali wavo. Vokuenda kuotembo Isaya a kala loku sapula ovitumasuku, o Suria ya yulile o Isareli kuenda pakambele ño kamue nda ya nyõla o Yuda. Kueya ou kala otembo yimue okuti, alupale osi o vo Yuda a yuliwile la va Asuria, okupako o Yerusalãi.−Isaya 1:7, 8; 36.
7. Onjila yipi va Isareli la va Yuda va nõlelepo, kuenda Yehova wa va kuatisa ndati?
7 Omanu va lisilile ocisila la Suku va talele ohali yaco eyi ya piãla omo va Isareli la va Yuda ka va pokuile vali kokuaye. Nda vana va tukuiwa kelivulu Liolosapo, ovo “va pambuka kolonjila via suñama, ha va endela volonjila viowelema.” (Olosapo 2:13) Pole, ndaño okuti Yehova wa kala lonyeño lomanu vaye, eye ka va yandulukile muẽle pe. Eye wa katuile uprofeto waye Isaya kuenda ovaprofeto vakuavo oco vaece ocinyi cespiritu komunu wosi wa kala vofeka okuti handi wa kala loku sanda oku vumba Yehova lekolelo liocili. Ocinyi caco eci ca eciwile lovaprofeto, ca soliwile calua ! kuenda ca kala ocinyi cimue comuenyo.
Owelema Koloneke Vilo
8, 9. Ovina vipi via siata oku koka owelema voluali koloneke vilo?
8 Ekalo lio koloneke via Isaya lia lisoka leli tulete ndeti koloneke vilo. Koloneke vietu vilo asongui vomanu va imba onyima ku Yehova, kuenda Kosoma yaye yavialekiwa, Yesu Kristu. (Osamo 2:2, 3) Asongui vatavo va siata oku kemba vakuetavo liavo. Asongui vaco va siata oku popia hati va kasi loku fendela Suku, pole, valua pokati kavo, va vetiya oku fendela olosuku violuali lulo ndeci, oku yakela ofeka, oku vetiya usualãli, oku vetiya oku sanda ukuasi, oku velisapo vana vakuavisoko via velapo, kuenda oku longisa olondotilina viesanda.
9 Kovitumãlo viñi viñi Akristão vesanda va siata oku litenga vovoyaki lo vo ku kundula ombuto yepata vakuacikoti cimuamue, kuenda ovongangala alua akuavo. Handi vali, valua atavo ka vakapeleko ovihandeleko vi sangiwa Vembimbiliya viatiamẽla koku litata ciwa ketimba, pole, va vetiya muẽle ovituwa viaco ndeci, ukahonga, kuenda ocituwa calume va lipekela lalume. Omo lioku likala kuavo ovihandeleko Viembimbiliya, awiñi atiamẽla Kakristão vesanda va sokisiwa ndomanu vana va tukuiwa lukuasimbu ukualosamo eci a popia a popia hati: “[Ovo] ka va kuete ukulihiso ndaño olondunge vioku limbuka. Va tuñayala vowelema.” (Osamo 82:5) Ocili okuti, Akristão vesanda va kasi muẽle vowelema ndeci o Yuda yosimbu ya kala.−Esituluilo 8:12
10. Ndamupi ocinyi ci kasi loku tuila vowelema koloneke vilo, kuenda ndamupi ambombe vopako ekuatiso?
10 Vokati kowelema waco owu, Yehova o kasi loku ecelela okuti ocinyi ci taima oco ku sandiwe ambombe. Omo liaco, eye o kasi loku vetiya olombuavekua viaye vi kasi handi palo posi, haivo “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka” oco va ‘tue ndolombungululu’ voluali lulo. (Mateo 24:45; Va Filipoi 2:15) Ocisoko caco eci colombuavekua, haico ci kasi loku kuatisiwa lolohuluwa viakamba vavo “olomeme vikuavo,” vosi yavo va kasi loku lekisa ocinyi cespiritu catiamẽla Vembimbiliya, okuti olio Ondaka ya Suku. (Yoano 10:16) Voluali lulo lu kasi ndeti vowelema, ocinyi caco eci, ceca kambombe elavoko, ci va kuatisa oku kuata ukamba uwa la Suku, kuenda ci va kuatisavo oku yuvula oviliva kespiritu. Ocinyi caco eci ciwa kuenda ceca omuenyo.
‘Ndi Sivaya Onduko Yove’
11. Alomboluilo api Yehova aecele koloneke via Isaya?
11 Koloneke viowelema Isaya a kala, kuenda koloneke viowelema eci va Bavulono vambatele omanu va Yehova kumandekua, Yehova wa ecele hẽ olonumbi vipi komanu? Eye ka ecele lika olonumbi viatiamẽla koku litata ciwa, puãi wa lombololavo ndomo ocipango caye catiamẽla komanu vaye nda ceya oku tẽlisiwa. Ndeci, kulihisa ño handi ocitumasuku vi komohisa vi sangiwa kelivulu lia Isaya, okupisa kocipama 25 toke 27. Ovipama evi vi lombolola ndomo Yehova aendisa ovina kotembo yaco kuenda ndomo akasi loku viendisa koloneke vilo.
12. Olondaka vipi viokutima Isaya a popia?
12 Tete, Isaya olombolola hati: “A Yehova, ove u Suku yange; hu kemainya; sivaya onduko yove.” Halondakakuovio viesivayo liocili! Pole nye hẽ ca vetiya uprofeto oku popia olondaka viaco evi vohutililo? Esunga lia velapo lia situluiwa konepa yikuavo yocinimbu eci, oku tu tanga hati: “Momo wa linga ovikomo. Ahala aco a sokiyiwile osimbu, hao a tẽlisua lesunga liocili.”−Isaya 25:1.
13. (a) Ukuliso upi wa kolisa Isaya oco amameko loku kuatela ocisola Yehova? (b)Ndamupi tu pondola oku lilongisila kongangu ya Isaya?
13 Koloneke via Isaya, Yehova wa lingile ovina vialua vi komohisa va Isareli, kuenje ovina viaco vieya oku sonehiwa. Isaya, ci mõleha okuti ovisonehua viaco wa vi kulihile muẽle ciwa. Ndeci, eye wa kulihile okuti Yehova wopile omanu vaye kumandekua kofeka yo Egito, kuend awa va yovola peka lionyeño yolohoka via Fareo vo Kalunga Kakusuka. Eye wa kulihilevo okuti, Yehova wa songuila omanu vaye eci va pita vekalasoko, kuenda wa va tuala toke Vofeka Yohuminyo. (Osamo 136:1, 10–26) Asapulo a soka ndava a lekisa okuti, Yehova Suku umue okuti ukuacili kuenda o sesamẽla oku u kolela. “Alungulo” aye, lovina viosi a sokiya, vi tẽlisiwa muele ocili. Ukulihiso wa suapo Isaya a tambuile ku Suku wo pamisa okuamamako loku endela vocinyi. Omo liaco, eye wa sia ongangu yiwa kokuetu. Nda tu lilongisa lutate Ondaka ya sonehiwa ya Suku kuenda tu yi kapako komuenyo wetu, letuvo tukamamako okuendela vocinyi.−Osamo 119:105; 2 Va Korindo 4:6.
Imbo Lia Teyiwa
14. Nye ca popiwile vocitumasuku catiamẽla kimbo limue, kuenda imbo liaco lipi?
14 Ongangu yimue yelungulo lia Suku yi sangiwa kelivulu lia Isaya 25:2, oku tu tanga ndoco: “Momo imbo li lingisa ondunda, imbo liombonge lia linga ekundu. Ocikolo cavakuakulituna ka ci lingi vali imbo, ka ci tungiwa vali.” Imbo liaco eli hẽ lipi? Loku vanguila vupopi umue wocitumasuku, eye wa kala loku tukula o Bavulono. Ocili okuti, otembo yeya oku pitilapo eci o Bavulono yeya oku linga muẽle ondunda yovawe.
15. “Imbo [lipi] linene” likasiko oloneke vilo, kuenda nye cika pita lalio?
15 Anga imbo lia tukuiwa ndeti la Isaya, koloneke vilo kulivo hẽ limue lia lisetahãla? Oco muẽle, kuli. Elivulu Liesituluilo li tukula ‘imbo limue linene lia viala olosoma vio kilu lieve.’ (Esituluilo 17:18) Imbo liaco eli, o ‘Bavulono Yinene,’ okuti oco ocimunga catavo esanda voluali luosi. (Esituluilo 17:5) Koloneke vilo, onepa yavelapo yo Bavulono Yinene, etavo Liakristão vesanda, okuti asongui valio, va pita kovaso koku suvuka upange woku kunda Usoma ukasi loku lingiwa lomanu va Yehova. (Mateo 24:14) Pole, ndeci ca pita lo Bavulono yosimbu, o Bavulono Yinene ndopo yika kunduiwavo, kuenje lalimue eteke yika tumbuluiwa vali.
16, 17. Ndamupi ovanyãli va Yehova vo kosimbu kuenda vokoloneke vilo vo sivaya?
16 Nye vali Isaya a popele catiamẽla ‘kimbo liombonge’? loku tiamisila olonadaka viaye ku Yehova, Isaya wa popia hati: “Oco omanu va pama va ku muisa ulamba, limbo liomanu va linga usumba liu ku sumbila.” (Isaya 25:3) Ndamupi imbo liava vakuesuvu, “limbo liomanu va linga usumba,” nda lia sivaya Yehova? Ivaluka eci ca pitile la Nevukandesa, soma yinene yoko Bavulono. Noke yoku pita vohali yimue ya lekisa ehonguo liaye, eye wa vetiyiwa oku limbuka oku velapo kua Yehova, kuenda oku limbukavo unene Waye wa velapo. (Daniele 4:34, 35) Eci Yehova a lekisa unene waye, ndaño muẽle ovanyãli vaye, va vetiyiwavo oku limbuka ovopange aye anene, ndaño pamue va ci linga loku suma suma.
17 Anga hẽ o Bavulono Yinene ya vetiyiwa oku limbuka ovopange anene a Yehova? Oco muẽle, ya vetiyiwa. Vokuenda kuyaki watete wapita voluali luosi, olombuavekua via Yehova via kala loku kundila vemehi liohali ya piãla. Kunyamo wo 1919, Yehova wopa omanu vaye kumandekua kuenda wa vaeha ongusu yespiritu liaye, kuenje va fetika vali locikundi cavo cupange woku kundila olondaka viwa kolofeka viosi. (Marko 13:10) Cosi eci, oku kongelamo eci nda ceya oku pita lovanyãli vavo, ca popiwile ale vocitumasuku ci sangiwa kelivulu Liesituluilo. Ovo “va kuata usumba, kuenje va imba ulamba ku Suku yocili.” (Esituluilo 11:3, 7, 11–13) Havosiko pokati kavo veya oku tava, pole kotembo yaco, va kisikiwa oku limbuka ovopange anene a Yehova ndomo uprofeto Isaya a ci popele.
“Wa Linga Ocikolo Colosuke”
18, 19. (a) Momo lie ovanyãli ka va telẽlele oku konyuisa omanu va Yehova kekolelo liavo? (b)Ndamupi ‘ocisungo cava va linga usumba cika imuiwa’?
18 TKaliye loku tiamisila olondaka viaye ku Yehova, ndomo a lekisa ohenda kuava va endela vocinyi, Isaya wamisako loku popia hati: “Momo wa linga ocikolo colosuke, haive vucikolo cu wa suka eci a kala lohali, haive vumbindikiyo yokehungunhungu, vundembo woku vindikiya owuya. Momo oku fuima kuava va linga usumba kua linga ndehunguhungu li punga ocimbaka, pamue ndowuya wovekango. Ove wimula onjuela ya vakualofeka. Ndeci ulembo welende wimula owuya haico ocisungo cava va linga usumba ci imuiwa.”−Isaya 25:4, 5.
19 Tunde kunyamo wo 1919, olongangala via siata oku seteka ovina viñi viñi oco vi yapule afendeli vocili kekolelo liavo, pole ka va siatele oku ci tẽla. Momo lie? Momo Yehova, eye ocikolo haeye ombindikiyo yomanu vaye. Eye eca undembo wa talala pokati kondalu ya tokota yoku lambalaliwa, kuenda otalama ngo ndocimbaka capama ci vindikiya ehungunhungu lielambalalo. Etu tu kasi okuendela vocinyi ca Suku, tu kevelela lekolelo lialua, otembo eci ‘ocisungo cava va linga usumba cika imuiwa.’ Oco muẽle, tu kevelela lonjongole yalua eteke lina okuti ovanyãli va Yehova ka vaka kalako vali.
20, 21. Ofesta yipi Yehova angiliya, kuenda vofesta yaco muka kongela nye voluali luokaliye?
20 Yehova o linga vali ca lua okuti haku popelako lika omanu vaye. Eye eca kokuavo eci va sukila nda Isiavo ukuacisola. Noke yoku yovola omanu vaye ko Bavulono Yinene kunyamo wo 1919, eye wa yalela kovaso avo ofesta yimue yinene, okuti ondunda yimue yokulia kespiritu. Eci ca popiwile ale kelivulu lia Isaya 24:6, oku tu tanga ndoco: “Vomunda yilo Yehova Ukualohoka o lingilamo olofeka viosi ofesta yovina via lẽla, ofesta yovinyu viale, yovina via lẽla haivio vie yuka upuma, ofesta yovinyu viale haivio via kenjiwa ciwa.” Hesumuluhokuolio tu kuete liokukuata onepa kofesta yaco! (Mateo 4:4) “Komesa ya [“Yehova, NW”]” kueyuka to ovina vialua vioku lia. (1 Va Korindo 10:21) Lekuatiso ‘liukuenje wa kolelua haeye wa lunguka,’ etu tua siata oku tambula ovina tu sukila konepa yespiritu.
21 Vofesta yaco eyi Suku a tuavela, mua kongela vali ovina vialua vikuavo. Ofesta yespiritu tu kasi loku linga ndeti onepa cilo, yi tu ivaluisa ondunda yalua yovikulia vika kala voluali luokaliye Suku a likuminya. Noke, “[v]ofesta yovina via lẽla” muka kongela ovikulia vialua vieteku lio ketimba. Lomue oka kala vali onjala konepa yeteku lio ketimba ale konepa yeteku lio kespiritu. Hekavulukokuolio, eci cika kala kuvamanjetu vakuekolelo vakasi loku tala ohali omo ‘lionjala’ yi kasi loku telisa olondaka via Yesu viatiamẽla “[k]ondimbukiso” yoku tukuluka kuaye! (Mateo 24:3, 7) Kokuavo, olondaka Viukualosamo vi va lembeleka cocili. Eye wa popia hati: ‘Vofeka muka kala [ovikulia, NW] vialua. Vika hunga hunga kilu liolomunda.’−Osamo 72:16.
22, 23. (a) “Ocisikililo” cipi “[l]aluwavili” aka nyõliwa, kuenda Ndamupi aka nyõliwa? (b)Ndamupi Yehova akopako ‘osõi yomanu vaye kilu lieve liosi?
22 Kaliye yevelela ohuminyo yi komohisapo vali calua. Poku sokisa ekandu kuenda olofa “[l]ocisikililo,” ale “[l]aluwavili,” Isaya wa popia hati: “Vomunda yilo [Yehova] o nnyolẽla[mo] ocisikililo ca sikilila olofeka viosi” (Isaya 25:7) sokolola ño handi! Ekandu kuenda okufa, okuti vi kasi ndocilemo koñoño yomanu, ale ndombilikiti yi sukilisa omuenyo, ovina viaco evi, ka vi ka kalako vali. Hanjongolekuoyo tu kuete yoku kevelela eteke eci asumuluho vocilumba cocisembi ca Yesu aka kapiwako muẽle osi komanu vakuekolelo havo va pokola!−Esituluilo 21:3, 4.
23 Poku tukula otembo yaco eyi yi komohisa, uprofeto o tu iha ekolelo liokuti: “[Suku] o[ka] takisa olumue okufa, kuenje Ñala Yehova o[ka] puenya asuẽlẽla kovipala viosi; kuenda osõi yomanu vaye o[ka] yupa kilu lieve liosi; momo Yehova wa [ci] popia.” (Isaya 25:8) Lomue vali okafa lovina via siata ale oka lila omo liokufisa umue ukuepata liaye. Hepongolokokuolio liesumuluho lika kalako! Handi vali, lakumue konepa ya kulo kilu lieve kuka yevala vali oku patãla lalundi Suku lomanu vaye va kasi oku li yaka lavo vokuenda kuotembo yakahandangala. Momo lie ovina viaco ka vika kalelako vali? Momo Yehova oka kundula ono yaco, Satana Eliapu haye isia yuhembi, kuenda cimuamue haico cika pitavo lombuto yosi ya Satana.−Yoano 8:44.
24. Ndamupi ava vaendela vocinyi va tambuluiya ovopange anene Yehova a siata oku va lingila?
24 Poku tala ovopange aco anene a Yehova, omanu vosi va endela vocinyi va vetiyiwa oku kaluka hati: “Tala, u eye Suku yetu, eye tua felevela okuti o tu popela. U, Yehova, eye tua imba ondunge. Tu sanjuki loku yolela okupopela kuaye.” (Isaya 25:9) Ndopo muẽle omanu vakuesunga vaka kuata esunga lialua lioku sanjuka. Owelema uka sikuluiwako muẽle pe, kuenje vakuekolelo vaka mihiliwa locinyi ca Yehova votembo yenda hu. Kuli hẽ elavoko limue lia velapo vali calua okuti eli li sule? Sio kakuli!
Otẽla Oku Tambulula?
• Momo lie okuendela vocinyi ku kuetele esilivilo koloneke vilo?
• Momo lie Isaya a sivayela onduko ya Yehova?
• Momo lie ovanyãli lalimue Eteke vaka tẽla oku konyuisa omanu va Suku kekolelo liavo?
• Asumuluho api omanu va kasi loku endela vocinyi va lavoka?
[Elitalatu kemẽla 21]
Olonungi vioko Yuda viaenda loku eca omãla vavo ndocilumba ku Moleke
[Elitalatu kemẽla 23]
Oku kuliha ovilinga vi komohisa via Yehova kua Vetiya Isaya oku sivaya onduko Yehova
[Elitalatu kemẽla 24]
Vakuesunga vaka mihiliwa locinyi ca Yehova votembo yenda ño hu