Tu Kuami Ongangu Ya Yesu
“Ndo wihi ongangu okuti vu lingavo ndeci ndo lingi.” —YOANO 13:15.
1. Momo lie Akristão va sukilila oku kuama ongangu ya Yesu?
YESU Kristu eye lika omunu wa kala voluali okuti ka lingile ekandu. Voluali, ‘ka muli omunu okuti ka lueya.’ (1 Olosoma 8:46; Va Roma 3:23) Omo liaco, Akristão vocili va likolisilako oku setukula ongangu yaye. Yesu kunyamo wa 33 keteke 14 kosãi ya Nisana osimbu handi ka file, wa vetiya olondonge viaye oku kuama ongangu yaye. Eye wa va sapuila hati: “Ndo wihi ongangu okuti vu lingavo ndeci ndo lingi.” (Yoano 13:15) Vuteke waco, Yesu wa lombolola kolonepa vialua Akristão va sukila oku kuama ongangu yaye. Vocipama cilo, tu lilongisamo vimue pokati kolonepa viaco.
Esilivilo Lioku Liketisa
2, 3. Ndamupi Yesu a lekisa ongangu yiwa yeliketiso?
2 Eci Yesu a vetiya olondonge viaye oco vi kuame ongangu yaye, wa kala loku popia catiamẽla keliketiso. Evetiyo liaco wa lieca kokuavo olonjanja vialua. Pole, vuteke wa 14 kosãi ya Nisana, Yesu wa lekisa eliketiso liaco poku sukula olomãi viavo. Noke wa popia lavo hati: “Nda ame ndi Ñala, haime ndulongisi, nda sukula olomãi viene, nda co sesameli oku lisukulavo olomãi viene pokati.” (Yoano 13:14) Noke wa va vetiya oku kuama ongangu yaye. Ocili okuti, Yesu wa lekisa eliketiso liocili.
3 Upostolo Paulu o tu sapuila okuti, Yesu osimbu handi keyile palo posi ‘wa kala nda Suku.’ Pole, wa tava oku iya palo posi oco a citiwe ndomunu. Handi vali, omo lioku ‘liketisa, wa pokola toke kokufa, ndaño okufa kuoku valeliwa kuti.’ (Va Filipoi 2:6-8) Sokolola ño elinga eli! Yesu okuti eye omunu wavali wa velapo kilu loposi, wa tavele oku citiwila voluali kuenda oku tekuiwa lolonjali vina ka via lipuile. Noke wa pondiwa ndomunu umue ondingaĩvi. (Va Kolosai 1:15, 16; Va Heveru 2:6, 7) Elinga eli li lekisa eliketiso liocili. Anga hẽ citava okuti tu kuatavo ‘utima ndowu waye?’ (Va Filipoi 2:3-5) Ocili okuti ci tava. Pole, tu sukila oku likolisilako.
4. Ovina vipi via siata oku nena epela komanu? Pole, momo lie epela li kokela ohele?
4 Eliketiso lia litepa lepela. (Olosapo 6:16-19) Epela li tuala konjanjo ya Satana. (1 Timoteo 3:6) Omunu oku kuata epela ca leluka calua. Pole, oku yula ocituwa caco ka ca lelukile. Olonjanja vimue omanu va siata oku lekisa epela omo lioku sima okuti ofeka yavo va citiwila lekova liavo, olio lia velapo. Pamue va lekisavo epela omo liovokuasi avo, elilongiso va kuete, ovina va tẽla oku linga, omangu va kuete vofeka, eposo liavo, uloño wavo, kuenda ovina vikuavo. Pole, lacimue pokati kovina evi cikuete esilivilo kovaso a Yehova. (1 Va Korindo 4:7) Omo liaco, ka citava okuti ovina viaco vi tu nenela epela. Momo vi pondola lika oku nyõla ukamba wetu la Yehova. ‘Yehova, ndaño okuti unene calua, haimo ivaluka olohukũi. Vakuepela puãi, o va vanjela ocipãla.’—Osamo 138:6; Olosapo 8:13.
Oku Lekisa Umbombe la Vamanji
5. Momo lie akulu vekongelo va sukilila oku lekisa umbombe?
5 Ekuatiso lietu kupange wa Yehova ale ovikele vietu vekongelo, ka citava okuti vi tu nenela epela. (1 Asapulo 29:14; 1 Timoteo 6:17, 18) Nda tu kuete ovikele vialua vekongelo, oco tu sukila vali oku lekisa umbombe. Upostolo Petulu wa vetiya akulu vekongelo oco ‘ka va ka tulamele ava va kundikiwa kokuavo. Pole, va sukila oku eca ongangu yiwa kocunda.’ (1 Petulu 5:3) Akulu vekongelo va noliwila oku vumba vakuavo loku eca ongangu yiwa kokuavo. Ka va noliwilile oku kala vacime cavo.—Luka 22:24-26; 2 Va Korindo 1:24.
6. Kovina vipi Ukristão a sukila oku lekisa umbombe?
6 Akulu vekongelo havoko lika va sukila oku lekisa umbombe. Amãlehe va sukilavo oku lekisa umbombe. Momo olonjanja vimue va siata oku lekisa epela omo liukũlĩhĩso wavo kuenda olohõlo viavo. Upostolo Petulu wa popia hati: “Oku liketisa ku linge uwalo wene, kuenje livumbi pokati, momo Suku o yaka la vakueyengu, puãi ava va liketisa o va linga ohenda.” (1 Petulu 5:5) Ocili okuti, oku lekisa eliketiso ndeli lia Yesu, ci kuete esilivilo liocili. Poku kunda olondaka viwa Viusoma, Ukristão o sukila oku lekisa eliketiso. Capiãla enene poku kundila vocikanjo cina okuti omanu vaco ka va lekisa onjongole yoku yeva ondaka ya Suku. Oku tava kelungulo ci sukilavo oku liketisa. Kuenda nda tu yongola oku leluisa omuenyo wetu oco tu tumbike otembo yalua kupange wa Yehova, tu sukilavo oku liketisa. Eci tu popiwa lãvi ale ceci tu liyaka lelambalalo tu sukilavo oku liketisa kuenda oku lekisa epandi, lekolelo.—1 Petulu 5:6.
7, 8. Ndamupi tu pondola oku lekisa umbombe?
7 Ndamupi omunu a pondola oku yula epela oco ‘a tende vakuavo okuti va velapo,’ eye ci sule? (Va Filipoi 2:3) Eye o sukila oku litenda ndeci Yehova o tenda. Yesu wa lombolola ocituwa ca sunguluka poku popia hati: “Lenevo haico, eci wa lingi ovina viosi vo handeleki, lingi hoti, Tuapika vaño. Tua linga ño eci ca tu sesamela.” (Luka 17:10) Ivaluka okuti, lacimue tu pondola oku linga ci lisoka leci Yesu a linga. Pole, Yesu wa liketisile calua.
8 Tu sukila oku likutilila ku Yehova oco a tu kuatise oku lekisa eliketiso. Ukualosamo wa pingile ku Yehova hati: “Ndongise olondunge viocili lukũlĩhĩso, momo nda kolela ovihandeleko viove.” (Osamo 119:66) Yehova oka tu kuatisa oku sanga olondunge vioku kũlĩha ndomo tu litenda etu muẽle lumbombe. Kuenda oka sumũluisa alikolisilo etu oku lekisa umbombe. (Olosapo 18:12) Yesu wa popia hati: “U o liamisa kunene amisua kutito, kuenje u o liamisa kutito amisua kunene.”—Mateo 23:12.
Oku Tepisa Eci Ciwa Leci Cĩvi
9. Ndamupi Yesu a tendaile eci ciwa leci cĩvi?
9 Yesu wa kala mulo voluali ci soka 33 kanyamo. Pole, ndaño okuti wa kala pokati komanu ka va lipuile, eye ‘ka lingile ekandu.’ (Va Heveru 4:15) Catiamẽla ku Mesiya ukualosamo wa popia hati: “O sole esunga onyale evĩho.” (Osamo 45:7; Va Heveru 1:9) Konepa eyi, Akristão va sukilavo oku kuama ongangu ya Yesu. Akristão ka va sukila lika oku kũlĩha eci ciwa leci cĩvi. Pole, va sukilavo oku suvuka eci cĩvi kuenda oku sola eci ciwa. (Amosi 5:15) Momo poku cilinga ci va kuatisa oku yuvula ovisimĩlo viosi viekandu.—Efetikilo 8:21; Va Roma 7:21-25.
10. Nda tuamamako oku linga ‘ovina vĩvi’ okuti ka tu likekembela, ocituwa cipi tu kasi oku lekisa?
10 Yesu wa sapuila Nikodemo ulume umue u Fariseo hati: “Wosi o lingainga cĩvi o suvuka ocinyi, kuenje keya kocinyi, sanga ovilinga viaye vi situluka. Puãi, u o linga ocili, iya kocinyi, oco ovilinga viaye vi molehe okuti via lingiwila vu Suku.” (Yoano 3:20, 21) Kũlĩhĩsa okuti, Yoano wa tukuile Yesu okuti eye “ocinyi cocili ci tuila omanu vosi.” (Yoano 1:9, 10) Pole, Yesu wa popia hati, nda tua linga ovina ka vi taviwa lolonumbi via Suku, tu suvuka ocinyi. Kaliye, sokolola ño handi oku suvuka Yesu lovihandeleko viaye! Omanu vana va lingainga akandu okuti ka va yongola oku likekembela, oco va kasi oku linga. Ovo pamue ka va kũlĩhĩle okuti ovilinga viavo vi lekisa okuti va suvuka Yesu kuenda ovihandeleko viaye. Pole, Yesu wa va tenda muẽle ndomanu vamue vo suvuka.
Ndomo tu Kuama Ongangu ya Yesu Yoku Tepisa Eci Ciwa Leci Cĩvi
11. Nye tu sukila oku linga oco tu kuate olondunge ndevi via Yesu vioku tepisa eci ciwa leci cĩvi?
11 Tu sukila oku kũlĩha ndomo Yehova a tenda eci ciwa leci cĩvi. Pole, elomboloko liaco tu likuata lika poku lilongisa Embimbiliya. Poku linga elilongiso liaco, tu sukila oku likutilila ku Yehova ndeci ukualosamo a linga. Eye wa likutilila hati: “A Yehova, ndekise olonjila viove. Njimbe onumbi yalila ove.” (Osamo 25:4) Ivaluka okuti, Satana ohembi. (2 Va Korindo 11:14) Eye o pondola oku lingisa okuti, eci cĩvi cimõleha ndu okuti ciwa Kakristão vana ka va lavulula. Omo liaco, tu sukila oku sokolola ciwa ovina tua lilongisa. Kuenda oku tava kalungulo “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka.” (Mateo 24:45-47) Oku lilongisa Ondaka ya Suku, loku likutilila, kuenda oku sokolola ovina tua lilongisa, ci tu kuatisa oku kula kespiritu. Ci tu kuatisavo oku ‘pindisa olondunge vietu okuti tu tẽla oku tepisa eci ciwa leci cĩvi.’ (Va Heveru 5:14) Kuenje tuka tẽla oku suvuka eci cĩvi kuenda oku sola eci ciwa.
12. Elungulo lipi Liembimbiliya li tu kuatisa oku yuvula ovilinga vĩvi?
12 Nda tua suvuka eci cĩvi, ka tuka ecelela okuti onjongole yoku linga eci cĩvi yi kula vutima wetu. Eci papita otembo yimue noke yoku fa kua Yesu, upostolo Yoano wa popia hati: “Ko ka soli oluali pamue ovina vi kasi voluali. Nda omunu o sole oluali, ocisola ca Isia ka ci kasi vutima waye. Momo ovina viosi vi kasi voluali, okuti oñeyi yetimba, loñeyi yovaso, kuenda oku litunula ovina viomuenyo waluo, ka via tundile ku Isia te koluali.”—1 Yoano 2:15, 16.
13, 14. (a) Momo lie Akristão va sukilila oku yuvula oku sola ovina violuali? (b) Ndamupi tu yuvula oku sola ovina violuali?
13 Omanu vamue va siata oku sima okuti, ovina haviosiko vi kasi voluali okuti vĩvi. Ovisimĩlo evi viocili. Pole, tu sukila oku ivaluka okuti, ovina vi kasi voluali vi pondola oku tu yapula koku vumba Yehova. Voluali, ka muli ovina vi tu kuatisa oku kuata ukamba la Yehova. Omo liaco, nda tua sola ovina violuali, ndaño muẽle vina okuti havivĩko, tu kala kohele yoku yapuisiwa vonjila ya Suku. (1 Timoteo 6:9, 10) Tu sukila oku ivaluka okuti voluali lulo, muli ovina vialua vĩvi vi pondola oku nyõla ovituwa vietu viwa. Olonjanja vimue votelevisãu mua siata oku lekisiwa oviluvialuvia viungangala, kuenda ovina vi vetiya oku sanda ovokuasi, lukahonga. Nda tu amamako oku tala ovina viaco, noke vika mõleha kokuetu ndu okuti viwa. Kuenje vika tu tuala kayonjo. Handi vali, nda tua livala ukamba lomanu vana vatiamisila lika utima wavo koku sanda ovokuasi loku linga olomĩlu, tuka yonjiwilavo kovina viaco. Kuenje tuka sima okuti ovina viaco ovio lika via velapo komuenyo.—Mateo 6:24; 1 Va Korindo 15:33.
14 Omo liaco, tu sukila oku sanjukila Ondaka ya Suku. Momo nda tua ci linga, “oñeyi yetimba, loñeyi yovaso, kuenda oku litunuila ovina viomuenyo,” ka vika kuata esilivilo kokuetu. Tu sukila oku kuata ukamba lomanu vana va pitisa kovaso Usoma wa Suku. Momo nda tua ci linga ci tu kuatisa oku sola eci ciwa kuenda oku suvuka eci cĩvi.—Osamo 15:4; Olosapo 13:20.
15. Ndeci ca pita la Yesu, ndamupi tu kuatisiwa loku sola esunga kuenda oku suvuka evĩho?
15 Oku suvuka evĩho loku sola esunga, ca kuatisa Yesu oku tiamisila utima waye ‘kesanju lio kapiwilile kovaso.’ (Va Heveru 12:2) Cimuamue haico tu sukila oku linga. Etu tua kũlĩha okuti, “oluali lu takata loñeyi yaluo.” Ovina viosi viwa vi kasi voluali lulo, ka vi kala otembo yalua. Pole, “u o lingainga ocipango ca Suku o kala oloneke ka vi pui.” (1 Yoano 2:17) Yesu omo lioku linga ocipango ca Suku, wa yuluila omanu onjila yoku kuata omuenyo ko pui. (1 Yoano 5:13) Omo liaco, tu kuami ongangu yaye kuenda tu pandikisi ndeci eye a pandikisa.
Poku Liyaka Lelambalalo
16. Momo lie Yesu a vetiyila olondonge viaye oku lisola pokati?
16 Yesu wa lombolola onepa yikuavo olondonge viaye vi sukila oku kuama ongangu yaye. Eye wa popia hati: “Ocihandeleko cange ceci, siti, Lisoli pokati ndeci ndo soli.” (Yoano 15:12, 13, 17) Akristão va kuete esunga lialua lioku lisola pokati. Pole Yesu poku lombolola olondaka evi, wa kũlĩhile okuti Akristão vaka liyaka lovitangi vioku suvukiwa. Eye wa popia hati: “Nda oluali lu u suvuki ivaluki okuti ame lua lianga oku suvuka. . . . Ukuenje ka velipo okuti ñala yaye o sule. Nda va fũkĩlisa ame, ene vo fũkĩlisivo.” (Yoano 15:18, 20) Akristão poku liyaka lovitangi vioku suvukiwa, va sukila oku kuama ongangu ya Yesu. Kuenda oku pamisa ocisola cavo oco va pandikise loku likuatisa pokati.
17. Momo lie oluali lua suvukila Akristão?
17 Momo lie oluali lua suvukila Akristão? Ndomo Yesu a ci lombolola, momo okuti, ‘ka va tiamẽlele koluali.’ (Yoano 17:14, 16) Ovo ka va litengi vopulitika. Va pokola kolonumbi Viembimbiliya, loku sumbila omuenyo. Kuenda va likolisilako oku lekisa ovituwa viwa. (Ovilinga 15:28, 29; 1 Va Korindo 6:9-11) Ovo va tiamisila vali enene ovitima viavo kovina viespiritu. Kuenje ka va sandiliya lika ovokuasi. Ndaño okuti va kasi voluali, ovo ‘va kasi ndava ka va kuete cimue laluo.’ (1 Va Korindo 7:31) Omanu vamue va siata oku komõha calua ovituwa viwa Violombangi via Yehova. Pole, Olombangi via Yehova ka vi sandiliya oku pandiyiwa lomanu. Omo okuti, omanu valua ka va kuete elomboloko liaco, eli olio esunga lieci va siatela oku suvuka Olombangi via Yehova.
18, 19. Loku kuama ongangu ya Yesu, ndamupi Akristão va siata oku liyaka lelambalalo?
18 Olondonge via Yesu via mõla ciwa esuvu lioluali. Esuvu liaco va li mõla eci Yesu a talisiwa ohali toke a pondiwa. Kuenda va mõlavo ndomo Yesu a pandikisa lesuvu liaco. Yesu vocumbo ca Gesemane, wa kuatiwa lomanu vakuetavo. Eci Petulu a seteka oku u teyuila losipata, Yesu wa popia laye hati: “Someha osipata yove vocilalo cayo, momo vosi va kuata osipata va nyõleha losipata.” (Mateo 26:52; Luka 22:50, 51) Kosimbu va Isareli va enda oku yaka lolosipata poku liteyuila kovanyali vavo. Pole, koloneke via Yesu ekalo liaco lieya oku pongoloka. Uviali wa Suku ‘ka wa kuatele vali usoma wayo palo posi.’ Kuenje ka kua kaile vali ofeka yi teyuila uviali waco. (Yoano 18:36) Noke, Petulu weya oku tiamẽla kocimunga colombuavekua vana vakuatele elavoko lioku enda kilu. (Va Galatia 6:16; Va Filipoi 3:20, 21) Omo liaco, olondonge via Yesu via kala oku lavoka elambalalo ndeli Yesu a liyaka lalio. Pole, va sukililevo oku kuata epandi loku kala lombembua lomanu vosi ndeci Yesu a linga. Poku liyaka lovitangi viaco, va sukilile oku kolela ku Yehova kuenda oku pinga ekuatiso kokuaye oco vamameko lepandi.—Luka 22:42.
19 Eci pa papita anyamo amue, upostolo Paulu weya oku popia hati: “Kristu wo taleli ohali, kuenje wo sili ongangu yokuti vu kuama volomãi viaye. . . . Eci vo lavisa, ka va tiuwilile elaviso, leci vo talisa ohali, ka sokoluile oku va fetuluinya, puãi wa talamela u o tetulula olondaka lesunga.” (1 Petulu 2:21-23) Ocili okuti, Akristão va siata oku lambalaliwa calua ndeci Yesu a ci popele. Pole, tunde kocita catete, Akristão va siata oku kuama ongangu ya Yesu yoku pandikisa kalambalalo. Poku liyaka lovitangi viaco, va siatavo oku lekisa ombembua lomanu vosi. (Esituluilo 2:9, 10) Omo liaco, eci tu liyaka lelambalalo, tu sukila oku kala vakuambembua.—2 Timoteo 3:12.
Tu ‘Wali Ñala Yesu Kristu’
20-22. Ndamupi Akristão va pondola oku ‘wala Ñala Yesu Kristu?’
20 Upostolo Paulu wa popia hati: “Wali Ñala Yesu Kristu. Ko ka eci ketimba evelo lioku linga oloñeyi vialio.” (Va Roma 13:14) Akristão ndaño okuti ka va lipuile, va sukila oku wala Yesu nduwalo woketimba. Ovo va pondola oku cilinga poku likolisilako oku lekisa ovituwa ndevi viaye. Kuenda oku setukula ovina a lingaile.—1 Va Tesalonike 1:6.
21 Etu tu pondola oku ‘wala Ñala Yesu Kristu,’ poku lilongisa eci catiamẽla komuenyo waye. Kuenda oku kuama ongangu yaye. Tu sukila oku setukula eliketiso liaye, loku sola kuaye esunga kuenda oku suvuka evĩho. Tu sukilavo oku sola vamanji ndeci eye a linga, loku yuvula oku litenga vovina violuali. Kuenda oku pandikisa kovitangi ndeci eye a linga. Tu sukilavo oku yuvula ‘oku pitisa kovaso oloñeyi vietimba.’ Eci tu liyaka locitangi coku nola onjila yimue, tu sukila oku lipula ndoco: ‘Nda Yesu eye wa liyakele locitangi cilo, nda wa linga ndati? Oco hẽ, eye oyongola okuti, ndi linga nye?’
22 Eci tu likolisilako oku kunda olondaka viwa Viusoma, tu kasivo oku kuama ongangu ya Yesu. (Mateo 4:23; 1 Va Korindo 15:58) Vocipama ci kuaĩmo tuka lilongisa ndomo Akristão va pondola oku ci linga.
O Tẽla Oku ci Lombolola?
• Momo lie Ukristão a sukilila oku liketisa?
• Ndamupi tu kuata olondunge vioku tepisa eci ciwa leci cĩvi?
• Ndamupi Akristão va pondola oku kuama ongangu ya Yesu poku liyaka lalambalalo?
• Tu ‘wala ndati Ñala Yesu Kristu?’
[Elitalatu kemẽla 19]
Yesu wa tu sila ongangu yiwa yoku liketisa
[Elitalatu kemẽla 20]
Eliketiso li kuete esilivilo vomuenyo Wukristão kuenda kupange woku kunda
[Elitalatu kemẽla 21]
Satana o pondola oku lingisa okuti eci cĩvi cimõleha ndu okuti ciwa Kakristão