‘Suku Eye O Kulisa Ovina’!
“Ndaño u o kũla, ndaño u o tapela, vosi yavo hacimueko, te Suku ukuakukulisa [ovina].”—1 VA KOR. 3:7.
1. Kupange upi okuti ‘tulondingupange via Suku’?
‘TULONDINGUPANGE via Suku.’ Upostolo Paulu wa tukula olondaka evi poku lekisa ocikele tu kuete. (Tanga 1 Va Korindo 3:5-9.) Paulu wa tukula upange woku longisa omanu oco va linge olondonge. Upange waco wa u sokisa loku kũla kuenda oku tapela ombuto. Oco tu kuate onima yiwa kupange waco, tu sukila ekuatiso lia Yehova. Paulu o tu ivaluisa okuti, ‘Suku eye o kulisa ovina.’
2. Oku kũlĩha okuti, ‘Suku eye o kulisa ovina,’ ci tu kuatisa ndati oku kuata ovisimĩlo via sunguluka kupange woku kunda?
2 Oku kũlĩha ovina evi, ci tu kuatisa oku kuata ovisimĩlo via sunguluka kupange woku kunda. Ndaño tu likolisilako oku lekisa ombili kupange waco woku kunda kuenda oku longisa, pole, eci omunu a linga ondonge yokaliye, Yehova eye o sesamẽla esivayo liaco. Momo lie? Momo, lomue pokati ketu o tẽla oku kuata elomboloko ndomo omunu waco a linga ondonge. Soma Salomone wa lombolola ondaka yaco poku soneha hati: “Kua kũlĩhĩle upange wa Suku, una [wa] sovola ovina viosi.”—Uku. 11:5.
3. Elitokeko lipi li kasi pokati kupange woku kũla ombuto kuenda woku longisa omanu oco va linge olondonge?
3 Anga hẽ, omo okuti ka tua kũlĩhĩle ndomo omunu a pondola oku linga ondonge, ci tu sumuisa? Sio ka tu sumua. Pole, tu sanjuka. Soma Salomone wa popia hati: “Omẽle imba ombuto yove, oñolosi eka ka li ka lembuke; momo kua kũlĩhĩle nda ombuto ye nda ombuto ye yima ciwa, nda yeyi nda yoyo, ale nda viosi vi eca ciwa.” (Uku. 11:6) Eci tu imba ombuto poku lima, ka tua kũlĩhĩle nda yika tunda ale sio. Momo kuli ovina vialua via kongelamo okuti ka tua vi kũlĩhĩle. Cimuamue haico catiamẽla kupange woku longisa omanu oco va linge olondonge. Yesu wa tukula ondaka yaco poku ta alusapo avali a sangiwa kocipama ca kuãla Vevanjeliu lia Marko. Omo liaco, tu kũlĩhĩsi eci tu lilongisa valusapo aco avali.
Olosi Via Litepa
4, 5. Lombolola olusapo lua Yesu luatiamẽla komunu wa waya ombuto.
4 Ndomo ca sonehiwa kelivulu lia Marko 4:1-9, Yesu wa tukula ongunja ya waya ombuto okuti ya lokila volosi via litepa. Eye wa popia hati: “Yeveleli! Uwayi umue wa tunda oku waya. Oco eci a waya, olomema vimue via lokila kohulo yonjila, kuenje olonjila vieya yu via vi lia. Kuenje vikuavo via lokila pocikakala opo ka pa kuete eve lia lua; via tunda lonjanga momo eve liaco ka lia longele. Eci ekumbi lia tua via kakuka kuenje, omo ka via kaile lolombombo, viovuka. Vikuavo via lokila pocambanda, kuenje ocambanda ca yova, ca vi totomisa, oco ka via imile. Vikuavo via lokila posi yiwa kuenje via ima, olomema, oku kula via yova kuenje via ima, vimue akũi atatu, vimue akũi epandu vimue ocita.”
5 Kosimbu omanu poku kũla ombuto, va enda oku yi waya. Ombuto yaco ongunja o yambatela pesusu liuwalo ale pocikuata cimue kuenje o fetika oku yi waya. Volusapo olu, omunu waco ka wayele ocipango ombuto volosi via litepa. Pole, ombuto yaco poku yi waya, ya lokila volosi via litepa.
6. Yesu wa lombolola ndati olusapo luomunu wa waya ombuto?
6 Ka tu sukila oku kuata atatahãi atiamẽla kolusapo lua tukuiwa ndeti. Yesu wa situlula elomboloko liaco, ndomo ca lekisiwa kelivulu lia Marko 4:14-20, poku popia hati: “Uwayi o waya ondaka. Ava vokohulo yonjila oko ku wayiwa ondaka, tuli va yeva, Satana iya kuenje o nõlapo ondaka ya wayiwa vitima viavo. Haico ava va wayiwa kocikakala, tuli va yeva, haico va tava lonjolela, kuenje omo ka va kasi lolombombo ovo muẽle, puãi va pandikisa ño naito, oco nda kuiya ohali pamue oku sakalasailua ondaka, haico va konyõha. Kuenje vakuavo va wayiwa pokati, kocambanda vava va yeva ondaka, kuenje ohele yoluali, leliaño liukuasi, lovilivelo viovina vikuavo viñila, vi totomisa ondaka, kuenje yi linga ocikupa. Kuenje ava va wayiwa kongongo yiwa ovo va yeva ondaka kuenje va yi tava, yu va ima, vamue akũi atatu, vamue akũi epandu, vamue ocita.”
7. Ombuto kuenda olosi via litepa vi lomboloka nye?
7 Yesu volusapo luaye ka popele hati, ongunja ya waya olombuto via litepa. Pole, wa lombolola okuti ombuto yimuamue ya lokila volosi via litepa, kuenje poku kula yima olonjongo via litepa. Osi yatete ya likandela, yavali yi kuete ovawe, yatatu yi kuete olosongo, ya kuãla yi kuete otulumu kuenje yima ciwa. (Luka 8:8) Ombuto yaco yi lomboloka nye? Yi lomboloka esapulo Liusoma li sangiwa Vondaka ya Suku. (Mat. 13:19) Olosi via litepa vi lomboloka nye? Vi lomboloka omanu vakuavitima via litepa.—Tanga Luka 8:12, 15.
8. (a) Ongunja ya waya ombuto yi lomboloka nye? (b) Momo lie omanu va siatela oku eca atambululo a litepa kupange woku kunda Usoma?
8 Ongunja ya waya ombuto yi lomboloka nye? Yi lomboloka olondingupange via Suku vi kunda olondaka viwa Viusoma. Ovo va sokisiwa la Paulu kuenda Apolosi okuti, va kũla loku tapela. Ndaño va talavaya calua, pole, va kuata onima ya litepa. Momo lie? Momo vana va yevelela esapulo liavo va kuete ovitima via litepa. Ongunja ya tukuiwa volusapo, ka ya kũlĩhĩle onima yi tunda kupange waye. Olusapo olu, lu lembeleka vamanji va siata oku kundila vovikanjo vina okuti vokuenda kuanyamo alua, ka va siatele oku kuata onima yiwa!a Momo lie?
9. Olondaka vipi vielembeleko upostolo Paulu la Yesu va lombolola?
9 Ekolelo liongunja ya waya ombuto, ka li tundi konima yupange waye. Paulu wa popia hati: “[Omunu lomunu o] tambula onima ya sesamẽla upange waye.” (1 Va Kor. 3:8) Omunu ka tambula onima omo liupange waye, pole, o yi tambula omo lialikolisilo aye. Yesu wa lombololavo etosi eli eci olondonge viaye va tiuka kupange woku kunda. Ovo va kuata esanju lialua poku mola olondele via pokola kokuavo omo lioku tukula onduko ya Yesu. Omo liesanju va kuata, Yesu wa va sapuila hati: “Ko ka yoleli omo ovilũlu via pokola kokuene, yoleli puãi omo olonduko viene via sonehiwa [kilu].” (Luka 10:17-20) Ndaño ongunja ya waya ombuto ka yi tambula onima yalua, ale omanu ka va tava kesapulo liaye, ka ci lomboloka okuti wa kuata owesi kupange waye okuti vakuavo ci sule. Eye o kuata lika onima yiwa nda omunu wa yevelela kesapulo liaye o kuete utima wa sunguluka. Momo Suku eye o kulisa ovina!
Ocikele ca Vana va Yeva Ondaka
10. Nye ci tepisa nda omanu va yeva ondaka va kasi ndosi yiwa ale sio?
10 Nye ci popiwa catiamẽla ku vana va yeva ondaka? Anga hẽ, va nõliwa ale osimbu? Sio ka va nõliwile. Pole, catiamẽla lika kokuavo nda va nõlapo oku sokisiwa losi yiwa ale losi yĩvi. Handi vali, utima womunu citava okuti u pongoloka. (Va Rom. 6:17) Yesu volusapo luaye, wa lombolola okuti, omanu vamue eci “va yeva” esapulo liusoma, Satana iya kuenje upa ondaka ya wayiwa vovitima viavo. Pole, ka tuka eceleli oku pita locitangi caco. Kelivulu lia Tiago 4:7, Akristão va vetiyiwa oku ‘tamalala Leliapu,’ kuenje eye o va tila. Yesu wa tukulavo omanu vana okuti kefetikilo va tava lesanju kondaka, noke va konyõha, momo ka va kuete ‘olombombo.’ Pole, afendeli va Suku va vetiyiwa oku ‘tuamẽla loku sevetiwa vocisola,’ oco va kuate elomboloko ‘liupati lusovi lokulepa kilu lokulonga posi kuocisola caco okuti, va kũlĩhavo ocisola ca Kristu cina ca pitahãla ukũlĩhĩso.’—Va Efe. 3:17-19; Va Kol. 2:6, 7.
11. Omunu o pondola ndati oku yuvula ohele yoluali leliaño liukuasi oco ka vika totomise ondaka ya kũlĩwa vutima waye?
11 Vakuavo va yeva ondaka va lomboluiwa okuti, va ecelela “ohele yoluali, leliaño liukuasi,” oku iñila vovitima viavo, kuenje via totomisa ondaka. (1 Tim. 6:9, 10) Va pondola ndati oku yuvula ovitangi viaco? Upostolo Paulu wa tambulula hati: “Ko ka kali locipululu colombongo. Tẽli lovina vu kuete, momo eye muẽle wa linga hati, ‘Ame lalimue eteke hu yanduluka ndaño oku ku sia.’”—Va Hev. 13:5.
12. Momo lie vana va sokisiwa losi yiwa va imĩla olonjongo via litepa viapako?
12 Yesu wa popiavo hati, vana va wayiwa posi yiwa, “va ima, vamue akũi atatu, vamue akũi epandu, vamue ocita.” Ndaño okuti, vamue va tava kondaka va kuete utima uwa kuenda va ima apako, pole, ovina va tẽla oku linga kupange woku kunda olondaka viwa, viatiamẽla lika kekalo liomuenyo wavo. Oku kuka ale oku vela, citava okuti ku tateka vamue oku linga upange woku kunda. (Sokisa lelivulu lia Marko 12:43, 44.) Omo liaco, ukuakukũla ombuto ka kũlĩhĩle ndomo yi tunda loku kula, pole, o sanjuka eci a limbuka okuti Yehova wa yi kulisa.—Tanga Osamo 126:5, 6.
Ongunja ya Pekela
13, 14. (a) Lombolola olusapo lua Yesu luatiamẽla kulume wa waya ombuto. (b) Ukuakuwaya ombuto kuenda ombuto yaco, va lomboloka nye?
13 Kelivulu lia Marko 4:26-29, tu sangako olusapo lukuavo luatiamẽla komunu wa imba ombuto. Elivulu liaco li popia hati: “Usoma wa Suku wa lisoka ndomunu imba ombuto posi. Osimbu a pekaela loku pasoka uteke lutanya, oco ombuto yi tunda, yi kula, kuenje ndeci ya ci linga eye ka ci kũlĩhile. Osi yimisa oyo muẽle, tete osongo, noke ocisangu, noke olomema vocisangu. Puãi eci olomema vi yela, haico a tuma omila, momo okungula kueya.”
14 Helie uwayi waco wa imba ombuto? Vakuetavo liesanda va siata oku popia hati, omunu waco Yesu. Oco hẽ, citava ndati okuti Yesu o pekela kuenda ka kũlĩhĩle ndomo ombuto yi kula? Ocili okuti, Yesu wa kũlĩha ciwa oku kula kuombuto! Uwayi wa tukuiwa ndeti wa lisoka la una wa tukuiwa kefetikilo liocipama cilo. Eye, o lomboloka akundi Vusoma vana va waya ombuto Yusoma poku lekisa ombili kupange woku kunda. Ombuto ya wayiwa yi lomboloka ondaka va siata oku kunda.b
15, 16. Volusapo luatiamẽla kuwayi, Yesu wa lombolola ndati oku kula kuombuto kuenda oku kula kespiritu?
15 Yesu wa popia hati, uwayi wombuto wa enda oku “pekaela loku pasoka uteke lutanya.” Pole, ka ci lomboloka okuti uwayi waco wa kala ocisiãi. Momo omanu va siata oku ci linga eteke leteke. Ondaka ya tukuiwa vocinimbu eci, yi lekisa ekalo lia siata kolongunja viosi okuti vokuenda kutanya o talavaya kuenje kuteke o pekela. Yesu wa lombolola eci ca pita vokuenda kuteke waco. Eye wa popia hati: “Ombuto yi tunda, yi kula.” Noke wamisako hati: “Ndeci ya ci linga eye ka ci kũlĩhile.” Ondaka ya velapo yeyi yokuti, “osi yimisa oyo muẽle.”c
16 Nye Yesu a yonguile oku popia lolondaka evi? Ondaka yavelapo a tukula, yatiamẽla koku kula kuombuto yaco kuenda ndomo osi yikulisa ovina vokuenda kuotembo. Eye wa popia hati: “Osi yimisa oyo muẽle, tete osongo, noke ocisangu, noke olomema vocisangu.” (Mar. 4:28) Ombuto yi kula levando. Lomue o tẽla oku yi kulisa lonjanga. Cimuamue haico ci pita loku kula kespiritu. Yehova eye ecelela okuti ocili condaka yaye ci kulila vomunu una ukuotima wa sunguluka.—Ovil. 13:48; Va Hev. 6:1.
17. Helie o kuatavo esanju eci ombuto yima apako?
17 Uwayi o kuatisa ndati kokungula “eci olomema vi yela”? Eci Yehova a ecelela okuti ocili Cusoma ci kulila vovitima violondonge viokaliye, noke va kula kespiritu, kuenje va lekisa ocisola cavo ku Suku poku li tumbika kokuaye. Noke va lekisa elitumbiko liaco poku papatisiwa vovava. Vamanji alume vana vamamako oku kula kespiritu, va tambula ovikele vialua vekongelo. Apako Usoma tete onguiwa lomunu wa waya ombuto, kuenda lakundi vana okuti ka va kuatele onepa koku waya ombuto ya kuatisa omunu oku linga ondonge. (Tanga Yoano 4:36-38.) Omo liaco, omunu ‘wa imba ombuto, kuenda una wongula, va yolela kumuamue.’
Ceci tu Lilogisilako Koloneke Vilo
18, 19. (a) Oku pitulula alusapo a Yesu ci tu lembeleka ndati? (b) Nye tuka konomuisa vocipama cikuãimo?
18 Nye tua lilongisa valusapo avali a sangiwa kelivulu lia Marko kocipama 4? Tua li longisa okuti, tu kuete upange woku waya ombuto. Ka tuka eceleli okuti ovitangi tu liyaka lavio vi tu tateka oku linga upange waco. (Uku. 11:4) Handi vali, tua kapako esumũlũho tu kuete lioku linga olondingupange via Suku. Yehova eye ecelela okuti omanu va kula kespiritu, o sumũlũisa alikolisilo etu kuenda o pamisa vana va tava kesapulo tu va kundila. Tua kũlĩha okuti, ka tu kisika laumue oku kula kespiritu, kuenda ka tu sumua nda umue o kula levando, ale ka lekisa onjongole. Omo liaco, tua sanjuka calua poku kũlĩha okuti onima yupange wetu yi tunda koku kolela ku Yehova, loku tẽlisa ocikele a tu ĩha coku kunda ‘ondaka yiwa yusoma oco yi linge uvangi kolofeka viosi.’—Mat. 24:14.
19 Nye Yesu a tu longisavo catiamẽla koku kula kuolondonge viokaliye kuenda upange Wusoma? Etambululo li sangiwa valusapo akuavo a sangiwa Vavanjeliu. Vocipama cikuãimo, tuka konomuisa alusapo amue.
[Atosi pombuelo yamẽla]
a Kũlĩhĩsa ulandu wa Manji Georg Fjölnir Lindal’s kofeka yo Islandia ndomo wa lomboluiwa vo Anuário Yolombangi Via Yehova, yunyamo wo 2005 kemẽla 210-211. Kũlĩhĩsavo ovolandu a vamanji va pandikisa kofeka yo Irlanda okuti ka va kuatele onima yiwa kupange woku kunda vokuenda kuanyamo alua, ndomo ulandu waco wa lomboluiwa vo Anuário Yolombangi Via Yehova, yunyamo wo 1988 kemẽla 82-99.
b Kanyamo apita, utala ulo wondavululi wa lomboluile okuti, ombuto yi lomboloka ovituwa viomunu vina viu kuatisa oku kula kespiritu okuti vi vetiyiwa lekalo lio pocitumãlo a kasi. Pole, olusapo lua Yesu luatiamẽla kombuto, ka lua lekisile okuti ombuto yiwa yi pongoloka ombuto yĩvi ale ka yimi. Pole, yi kula ciwa.—Tanga Utala Wondavululi, 15 ya Cembanima, wo 1980 kemẽla 17-19, kelimi Lioputu.
c Kelivulu Liovilinga 12:10, ku lombololavo ondaka yimuamue poku tukula ombundi yimue yutale okuti, ‘ya yuluka oyo muẽle.’
Ivaluka Eci Tua Lilongisa?
• Elitokeko lipi li kasi pokati koku waya ombuto loku kunda esapulo Liusoma?
• Yehova wa tenda ndati ekolelo liakundi Vusoma?
• Elitokeko lipi li kasi pokati koku kula kuombuto kuenda oku kula kespiritu ndomo Yesu a ci lekisa?
• Omunu ‘wa imba ombuto, kuenda una wongula, va yolela ndati kumuamue’?
[Elitalatu kemẽla 13]
Momo lie Yesu a sokisila ukundi Wusoma wa Suku longunja ya waya ombuto?
[Elitalatu kemẽla 15]
Vana va sokisiwa losi yiwa, va siata oku linga upange woku kunda Usoma, ndaño lovitangi
[Elitalatu kemẽla 16]
Suku eye wa siata oku kulisa ovina