Ove Hẽ Wa Siata Oku Lekisa Esunga Kovina Viosi?
“U o linga esunga leci citito, eye o linga esunga leci ca lua.”—LUKA 16:10.
1. Yehova wa siata oku lekisa ndati okuti ukuacili?
ANGA hẽ eteke limue wa muile ale eci ci pita lulembo wuti vokuenda kueteke? Ocili okuti, ulembo u lipongolola. Cimuamue haico ca siata oku pita lolohuminyo viomanu. Ovio vi pongoloka ndulembo. Pole, Yehova ka pongoloka. Ndonge Tiago poku tukula Yehova “Isia yocinyi,” wa popia hati: “Kokuaye ka kuli oku pongoloka ndaño okuñualapo ku nena [ulembo].” (Tiago 1:17) Yehova ka pongoloka, ndaño kovina vitito. Momo eye ‘Suku yocili.’—Esinumuĩlo 32:4.
2. (a) Momo lie tu sukilila oku likũlĩhĩsa nda tu kasi oku lekisa esunguluko? (b) Apulilo api tuka konomuisa atiamẽla koku lekisa esunguluko?
2 Yehova o tenda ndati ekolelo liomanu vaye? Eye o va tenda ndeci Daviti a popia hati: “Njimbila ovaso ange kolondingesunga vi kasi vofeka okuti vi tunga lame. Ukuakuendela vonjila ya suñama eye o [ndi vumba].” (Osamo 101:6) Yehova o sanjukila omanu vaye vakuacili. Omo liaco, upostolo Paulu wa popia hati: “Ca sesamẽla vakalei oku lilekisa okuti va sunguluka.” (1 Va Korindo 4:2) Oco hẽ, nye ca kongela voku lekisa esunguluko? Kolonepa vipi tu sukila oku lekisa ocituwa caco? Oku endela vonjila yesunguluko ku nena asumũlũho api?
Oku Kala Ukuesunga ci Lomboloka Nye?
3. Ndamupi tu lekisa esunguluko ku Yehova?
3 Elivulu lia va Heveru 3:5, li popia hati: “Mose wa vumba [Yehova] lesunguluko.” Nye ca kuatisa Mose oku kala ukuesunga? Eci otavarnakulu ya tungiwa leci ya tumbikiwa, Mose ‘wa pokola kovina viosi Yehova o sapuila.’ (Etundilo 40:16) Etu tumanu va Yehova tu sukilavo oku lekisa esunguluko poku pokola kokuaye. Voku lekisa esunguluko mua kongela oku kolela ku Yehova eci tu liyaka lovitangi. Pole, oku pandikisa kovitangi vinene, hawoko uvangi woku sunguluka ku Yehova. Yesu wa popia hati: “U o linga esunga leci citito, eye o linga esunga leci ca lua. U ka lingi esunga leci citito, eye ka lingi esunga leci ca lua.” (Luka 16:10) Tu sukilavo oku lekisa esunguluko kovina vitito.
4, 5. Oku lekisa esunguluko ‘kovina vitito’ ku situlula nye?
4 Oku lekisa esunguluko ‘kovina vitito,’ ku kuete esilivilo liocili. Momo, ku situlula ndomo tu tenda uviali wa Yehova. Sokolola ocihandeleko Yehova a ecele ku Adama la Heva. Eye ka ecele kokuavo onumbi yimue ya tĩla oku yi pokola. Adama la Heva va kuatele elianjo liokulia kapako oviti viosi via kala vocumbo Cendene. Pole, ‘uti woku kũlĩha eci ciwa leci cĩvi,’ Suku wa va sapuilile okuti ka citava okuliako. (Efetikilo 2:16, 17) Nda va pokuile kocihandeleko caco, nda va lekisa uvangi wokuti afendeli va Yehova. Cimuamue haico ci pita letu koloneke vilo. Oku pokola kolonumbi via Yehova owo uvangi u lekisa okuti, tua sumbila uviali Waye.
5 Oku lekisa esunguluko ‘kovina vitito,’ ku tu kuatisa oku lekisa epokolo poku liyaka lovitangi vinene. Kũlĩhĩsa ulandu wa Daniele lakamba vaye vatatu va Heveru okuti, Hananiya la Misaeli kuenda Hasariya. Ovo vambatiwile kumandekua ko Bavulono kunyamo wo 617. Noke, va tualiwa kelombe lia Soma Nevukandesa ndaño okuti va kala amalẽhe. Eci va kala kelombe, Nevukandesa “wa va tukuila oku lialia okulia kuaye muẽle, kuenda oku nyuanyua ovinyu a nyuanyua, oco va tekuiwe anyamo atatu, toke va tẽla oku talama kovaso [aye].”—Daniele 1:3-5.
6. Oseteko yipi Daniele lakamba vaye vatatu va liyaka layo kelombe lia soma yo Bavulono?
6 Amalẽhe va Heveru va liyaka locitangi coku yuvula okulia kua soma Nevukandesa. Momo vokulia kuaco, mua kongelele ovina via pisiwile Vocihandeleko Suku a ecele ku Mose. (Esinumuĩlo 14:3-20) Va Bavulono va enda lokulia ovinyama via lekiwa ekõle okuti ka via tundile osonde. Kuenje va lavisile Ovihandeleko via Yehova. (Esinumuĩlo 12:23-25) Ovo va kuatelevo ocituwa cokuti osimbu handi ka valile, va lumba okulia kuaco koviteka.
7. Epokolo lia Daniele lakamba vaye vatatu, lia lekisa nye?
7 Kelombe lia soma Nevukandesa, ka kua kaile ocihandeleko coku yuvula ovikulia via pisiwa Vocihandeleko ca Suku. Pole, Daniele lakamba vaye vatatu, ka va yonguile oku livĩhĩsa lovikulia viaco. Omo liaco, va liyaka locitangi coku lekisa epokolo liavo ku Suku. Noke veya oku pinga ku soma oco valie lika okulia kuo vepia kuenda oku nyua lika ovava. Kuenje va tambula ovina viaco. (Daniele 1:9-14) Koloneke vilo omanu vamue va pondola oku sima okuti, ovina amalẽhe vaco va linga ka vi kuete esilivilo. Pole, tua kũlĩha okuti epokolo liavo lia lekisa uvangi wesumbilo kuviali wa Yehova.
8. (a) Ocitangi cipi amalẽhe vatatu va Heveru va liyaka laco? (b) Nye ceyilila koseteko yaco? Ulandu owu u lekisa nye?
8 Oku linga esunga kovina vitito kua kuatisa amalẽhe vaco oku yula ovitangi vinene. Tuvula kelivulu lia Daniele noke tanga kocipama 3, oco o kũlĩhĩse ulandu wavo. Nda wa ci linga, oka limbuka ndomo va pisiwilile kolofa omo lioku likala oku fendela ociñumañuma culu cina Soma Nevukandesa a tungile. Eci va tualiwa kovaso a soma, va lekisa ekolelo liavo ku Yehova poku popia hati: “Suku yetu una tu vumbavumba o tẽla oku tu popela kelungulungu liondalu vofolono; kuenje haeye o tu popela peka liove, a Soma. Puãi nda hacoko, haimo ci kulĩhĩwe love, a Soma, okuti ka tu tava oku vumba olosuku viove, ndaño oku fendela ociñumañuma culu cina ove wa tungisa.” (Daniele 3:17, 18) Anga hẽ Yehova wa va teyuila? Soma wa tuma asualali oco va kuate amalẽhe vaco okuti va imbiwa vofolono. Eci va imbiwa vofolono, vokati kaco mua tunda ulienge wondalu kuenje wa ponda asualali vaco. Pole, amalẽhe vatatu va Heveru ka va file. Omo liaco, esunguluko liavo kovina vitito, lia va kuatisa oku kolela ku Yehova eci va liyaka loseteko yinene. Anga hẽ, ulandu owu ka u lekisa esilivilo lioku pokola ku Yehova kovina vitito?
Oku Lekisa Esunguluko Lovokuasi Etu
9. Olondaka vi sangiwa kelivulu lia Luka 16:10, vi lomboloka nye?
9 Osimbu Yesu ka popele hati, u o linga esunga kovina vitito o lingavo esunga kovina vinene, wa sapuilile olondonge viaye hati: “Talavayi lukuasi wa vĩha oku limuisa ava vo soli okuti eci ukuasi u taka vo tambuli volonjo ka vi vipui.” Yesu wa lekisa esunga kovina viosi. Noke wamisako hati: “Nda ka wa lingili esunga lukuasi wa vĩha helie u kundikili ukuasi wocili? . . . Lomue ukuenje o tẽla oku vumba vacime vavali, momo pamue ukuavo u suvuka, lukuavo u sola; pamue ukuavo u sumba lukuavo u tomba. Ko tẽla oku vumba Suku kuenda ukuasi.”—Luka 16:9-13.
10. Ndamupi tu lekisa esunguluko ‘lovokuasi avĩha’?
10 Ndomo ca lekisiwa vulandu waco, olondaka via Yesu vi sangiwa kelivulu lia Luka 16:10, vi lomboloka ukuasi woluali. Owo, u tukuiwa hati, ‘ukuasi wa vĩha.’ Momo ovokuasi aco ndeci olombongo, vi kasi peka liomanu vakuakandu. Handi vali, olonjanja vimue omanu poku sanda ovokuasi aco va siata oku linga ovina vialua ka via sungulukile. Omo liaco, tu sukila oku lekisa olondunge poku kala lovokuasi aco. Tu pondola oku ci linga poku kuatisa lawo kupange wa Yehova kuenda omanu va sukila ekuatiso. Nda tua lekisa esunguluko lovokuasi aco, tuka kuata ukamba la Yehova kuenda la Yesu. Kuenje tuka iñila voluali luokaliye lelavoko lioku kuata omuenyo ko pui. Olombuavekua vika tambulavo omuenyo ko pui kilu.
11. Momo lie tu sukilila oku sapuila omanu okuti, tu tava olombanjaile viavo vioku kuatisa kupange woku kunda?
11 Kũlĩhĩsavo eci tua siata oku sapuila omanu kupange woku kunda poku va sila alivulu. Etu tua siata oku va sapuila okuti, nda o yongola oku eca ombanjaile yove yoku kuatisa kupange woku kunda, tu yi tambula lesanju. Poku va sapuila olondaka evi, tua siata oku eca kokuavo epuluvi lioku lekisa ndomo va tẽla oku kuata olondunge lovokuasi avo. Pole, olondaka vi sangiwa kelivulu lia Luka 16:10, ka vi tiamisiwila lika kovokuasi. Ovio vi tiamisiwila kolonepa viosi viomuenyo wetu.
Oku Kala Ukuacili ku Kuete Esilivilo
12, 13. Kovina vipi tu sukila oku kala vakuacili?
12 Upostolo Paulu wa popia hati: “Tu kasi lutima wa pua episo, momo tu yongola oku linga esunga kovina viosi.” (Va Heveru 13:18) Vovina viaco mua kongela oku talavaya ciwa lolombongo. Tu sukila oku kala vakuacili poku feta olofuka vietu kuenda elisimu. Momo lie? Momo tu yongola oku kala lutima wa pua episo, loku lekisa ocisola ku Yehova kuenda oku pokola kolonumbi viaye. (Va Roma 13:5, 6) Nda tua nõla ocikuata cimue okuti hacetuko, nye tu sukila oku linga? Tu sukila oku sandiliya omunu waco kuenda oku tiula ocikuata caco. Eci tu lombolola esunga lieci ca tu vetiya oku tiula ocikuata caco, tu eca uvangi uwa.
13 Oku lekisa esunga loku kala ukuacili kovina viosi, ku lekisiwavo kupange woku sanda eteku. Oku kala ukuacili kupange, ku eca uvangi uwa watiamẽla ku Suku tu kasi oku fendela. Ka tuka nyani otembo poku kala lowesi kupange. Tu sukila oku talavaya ndeci tu linga kupange wa Yehova. (Va Efeso 4:28; Va Kolosai 3:23) Ovolandu a lekisa okuti kolofeka vio Europa, olonalavayi vimue via siata oku likembisa oku vela. Noke vi pinga ukanda wuvangi kondotolo oco va kuate oloneke vioku puyuka. Pole, omanu va Yehova va yuvula ovituwa viaco. Olonjanja vimue, va siata oku tambula ovikele via velapo kovopange omo lioku kala vakuacili kuenda ombili yavo yoku talavaya.—Olosapo 10:4.
Esunguluko Kupange Woku Kunda
14, 15. Kupange woku kunda, kovina vipi tu lekisa esunguluko?
14 Ndamupi tu lekisa esunguluko kupange woku kunda? Embimbiliya li popia hati: “Tu lumbi lumbi ku Suku ocilumba cesivayo haico epako liovimẽla via tava konduko yaye.” (Va Heveru 13:15) Onjila yimue yoku lekisa esunguluko kupange woku kunda, oku kuata ombili lupange waco. Omo liaco, ka tuka eceleli oku pita osãi yosi okuti ka tu endi kupange woku kunda. Nda tua kuata ombili lupange woku kunda, tuka loñoloha koku longisa ondaka ya Suku.
15 Onjila yikuavo yoku lekisa esunguluko, oku pokola kolonumbi vi sangiwa Vutala Wondavululi kuenda Vupange Wetu Wusoma. Anga hẽ kupange woku kunda, tua siata oku mola onima yoku kuama olonumbi viaco? Nda tua sanga omunu umue o lekisa onjongole, tua siata hẽ oku u kuatisa? Nye tu popia catiamẽla koku endisa alilongiso Embimbiliya lomanu? Esunguluko lietu kupange woku kunda, li tu ĩha omuenyo ko pui. Kuenda likuatisavo omanu va tu yeva oco va kuate omuenyo ko pui.—1 Timoteo 4:15, 16.
Tu Litepi Loluali
16, 17. Ndamupi tu lekisa okuti tua litepa loluali?
16 Yesu poku likutilila ku Suku wa popia eci catiamẽla kolondonge viaye hati: “Nda va iha ondaka yove, kuenje oluali lua va suvuka, momo havakualualiko, ndeci ame siukualualiko. Si pingi okuti o vopa voluali, te okuti o va teyuila kevĩho. Ovo havakualualiko ndeci ame siukualualiko.” (Yoano 17:14-16) Tu sukila oku litepa loluali kovina vimue ndeci: Kopulitika, koku sumbila ateke atavo lovituwa viavo, kuenda ukahonga. Nye ci popiwa catiamẽla kovina vimue vitito? Citava okuti, ovina viaco pamue ka tu vi limbuka. Pole, vi pondola oku tu vetiya oku kuama ovituwa violuali. Nda ka tua lungukile, tu vetiyiwa lovituwa vioku wala kua siata voluali. Epokolo lietu kovina viosi, li tu vetiya oku liposuisa ‘luwalo wa sunguluka.’ (1 Timoteo 2:9, 10) Omo liaco, ka tuka ‘kapi ovilondokua vonjila yomanu, oco upange wetu ka uka vetiwe evelo. Puãi kovina viosi tu lilekisi okuti tumanu va Suku.’—2 Va Korindo 6:3, 4.
17 Nda tu kuete onjongole yoku sumbila Yehova, tu wala uwalo wa sunguluka kolohongele. Cimuamua haico tu linga poku enda kolohongele vimbo kuenda viofeka. Tu sukila oku wala uwalo wa yela haiwo wa sunguluka kovaso omanu. Nda tua ci linga, tuka eca uvangi uwa komanu. Ovangelo va letevo upange wetu ndeci va lingile la Paulu kuenda Akristão vakuavo. (1 Va Korindo 4:9) Omo liaco, tu sukila oku wala ciwa kapuluvi osi. Omanu vamue poku nõla uwalo wavo, ka va siatele oku lekisa esunguluko. Momo va sima okuti uwalo ka u kuete esilivilo lialua kovaso a Suku. Pole, tu sukila oku ivaluka okuti, Yehova wa kapako ocituwa cetu coku wala.
Asumũlũho a Tunda Koku Lekisa Esunguluko
18, 19. Asumũlũho api a tunda koku lekisa esunguluko?
18 Akristão vocili, ‘va talavaya longavelo va tambula ku Suku poku kuatisa vakuavo lesunguluko.’ (1 Petulu 4:10, 11) Etu tua siata oku kuatisiwa lohenda ya Yehova. Tua tambulavo kokuaye ocikele cupange woku kunda. Poku talavaya longavelo yaco, tu sukila oku kolela ‘kunene Waye.’ (2 Va Korindo 4:7) Yehova o tu longisa ndomo tu pondola oku liyaka lovitangi.
19 Ukualosamo wa popia hati: “Soli Yehova, vosi ene alosandu viaye. Yehova o lava [vakuacili].” (Osamo 31:23) Omo liaco, tuamamiko oku lekisa esunguluko kuenda oku kolela okuti, Yehova ‘eye Upopeli womanu vosi, ca piãla enene, ava va sunguluka.’—1 Timoteo 4:10.
Ivaluka Eci Tua Lilongisa?
• Momo lie tu sukilila oku lekisa ‘esunga kovina vitito’?
• Ndamupi tu lekisa esunguluko kovina vitito
poku kala vakuacili?
kupange woku kunda?
koku litepa loluali?
[Elitalatu kemẽla 13]
Tu sukila oku lekisa esunga kovina vitito levi vinene
[Elitalatu kemẽla 16]
‘Kala ukuacili kovina viosi
[Elitalatu kemẽla 16]
Esunguluko lietu tu li lekisila koku kuata ombili kupange woku kunda
[Elitalatu kemẽla 17]
Lekisa esunguluko poku nõla uwalo