Lilava Kuhembi

“Lunguki sanga umue o nyõla etavo liene lovilongua viesanda liaño.”​—⁠VA KOLOSAI 2:⁠8.

1-3. (a) Ovolandu api a lekisa okuti omanu ka va siatele oku vangula ocili? (b) Momo lie ka tu komõhela omo liovohembi a kasi voluali?

KA CALELUKILE oku sanga omunu kakembi. Vofeka yimue alume va kasi kupange woku teyuila omanu vana va kapiwa vekanga, va popia hati, omanu vosi ovo va kuatisa ka va vanguile ocili.

² Etu tua ñualiwa lomanu va siata oku kemba. Tua siata oku yeva vakuapulitika va kemba. Vakualomĩlu va siatavo oku kemba oco omĩlu yavo yende ciwa. Handi vali, vakuavo va siata oku kemba oco omanu va lande lonjanga omĩlu yavo. Vakuatavo va siatavo oku kemba. Ovo va longisa omanu olondotilina viokuti, omunu o kuete ocilelembia ka ci fi. Va longisavo okuti kuli ifelu viondalu kuenda ondotilina ya suku umosi Muvatatu.

³ Anga hẽ ci tu komohĩsa oku limbuka okuti koloneke vilo kuli uhembi walua? Sio, ka ci tu komohĩsa. Embimbiliya lia popele ale okuti: “Koloneke via su⁠lako . . . omanu vãvi lolohembi vamamako loku linga cĩvi haivo va kemba kemba loku kembiwa.” (2 Timoteo 3:​1, 13) Etu Tuakristão, tu sukila oku yuvula ovisimĩlo viosi vi pondola oku tu yapula vocili. Omo liaco, ku votuiwa apulilo avali okuti: Momo lie koloneke vilo ku kasilili uhembi walua? Kuenda ndamupi tu pondola oku lilava oco ka tuka kembiwe?

Momo Lie Kukasilili Uhembi Walua Koloneke Vilo?

4. Ndamupi Embimbiliya li lombolola esunga lieci uhembi wa li vokiyila voluali?

⁴ Embimbiliya li lombolola esunga lieci uhembi wa li vokiyila voluali. Upostolo Yoano wa popia hati, ‘oluali luosi lu kasi peka lia Satana Eliapu.’ (1 Yoano 5:​19) Yesu wa popia hati: “[Satana] ka la sumbila ocili momo vokati kaye ka muli ale ocili. Eci a popia uhembi o popia caye muẽle, momo eye ohembi, haeye isia yuhembi.” Eli olio esunga lieci voluali mueyukila uhembi.​—⁠Yoano 8:44; 14:30; Va Efeso 2:​1-3.

5. Ndamupi Satana a siata oku likolisilako loku yapula omanu koloneke vilo? Kuenda helie eye a yongola vali enene oku yapula?

⁵ Eci Satana a tundisiwa kilu, wa kapiwa ocipepi loluali lulo. Kuenje, koloneke vilo via sulako, o kasi oku sandiliya onjila yoku yapula omanu. Eye ‘o kasi lonyeño yalua’ momo wa kũlĩha okuti otembo yo kambelako yitito. Omo liaco, o yongola oku yapula omanu vosi ‘luhembi waye.’ (Esituluilo 12:​9, 12) Satana otembo yosi o sandiliya onjila yoku kemba omanu.a Eye wa siata oku tekãvĩsa ovitima viomanu oco ka vaka tave kocili condaka ya Suku. (2 Va Korindo 4:⁠4) Handi vali, o yongola oku yapula omanu vosi va kasi oku ‘fendela Suku lespiritu locili.’ (Yoano 4:24; 1 Petulu 5:⁠8) Satana wa popele hati: ‘Oka yapula omanu vosi ku Suku.’ (Yovi 1:​9-​12) Omo liaco, tu konomuisi “atutu” eye a siata oku kuama oco tu kũlĩhe ndomo tu pondola oku a yuvula.​—⁠Va Efeso 6:⁠11.

Lilava Kuhembi Womanu va Siapo Efendelo Liocili

6, 7. (a) Omanu va siapo efendelo liocili va kuete onjongole ye? (b) Ndamupi Embimbiliya li lombolola eci ovo va yongola oku linga?

⁶ Satana wa siata oku vetiya omanu va siapo efendelo liocili oco va yapule afendeli va Suku. (Mateo 13:​36-​39) Omanu vaco va siata oku popia hati, va kasi oku fendela Yehova kuenda va pokola Kembimbiliya. Pole, ka va tava kocisoko ca Yehova. Vamue pokati kavo, va kuãi olondotilina vio ‘Bavulono Yinene okuti oyo ocisoko catavo esanda. (Esituluilo 17:5; 2 Petulu 2:​19-​22) Ava va soneha Embimbiliya va kuatisiwa lespiritu sandu lia Suku oco va sonehe olondaka vioku kuatisa omanu va Yehova oku limbuka ndomo va tẽla oku yuvula uhembi womanu va siapo efendelo liocili.

⁷ Nye ovo va yongola oku linga? Ovo va yongola oku yapula omanu va kasi vocisoko ca Yehova. Handi vali, ka va sandiliya omanu vana ka va lilongisa Embimbiliya. Pole, va yongola oku yapula ‘olondonge via Kristu oco vi va kuame.’ (Ovilinga 20:​29, 30) Upostolo Paulu wa lungula Akristão oco va yuvule ava va siata oku longisa olondotilina viesanda. Eye wa popia hati: “Lunguki sanga umue o nyõla etavo liene lovilongua viesanda liaño.” (Va Kolosai 2:⁠8) Eci oco vana va liwekapo oku fendela Yehova va siata oku linga. Ocimunu ci lavulula vepata omunu umue wa leluka oku u nyana oco ande laye. Haicovo ava va siapo efendelo liocili va siata oku linga. Ovo va sandiliya vekongelo vana okuti ca leluka oku va kapa vuhembi wavo. Noke va tẽla oku va yapula vocisoko ca Yehova.

8. Olonjanjo vipi omanu va siapo efendelo liocili va siata oku kapa oco va tẽlise olonjongole viavo?

⁸ Olonjanjo vipi vana va liwekapo oku fendela Yehova va siata oku kapa oco va tẽlise olonjongole viavo? Ovo va siata oku ci linga poku pengisa uvangi wocili. Yesu wa kũlĩhĩle okuti, olondonge viaye noke vika liyaka lomanu vana va va ‘lundila’ eci ka va lingile. (Mateo 5:​11) Ovanyãli vaco va siata oku vangula ovina viosi viuhembi. Upostolo Petulu wa lungula Akristão oco va yuvule omanu va siapo efendelo liocili, vana va siata okuiya “lolondaka viuhembi.” Ovo va siata oku longisa olondotilina viuhembi poku ‘pengisa’ olonumbi Viembimbiliya oco va tẽlise olonjongole viavo. (2 Petulu 2:​3, 13; 3:​16) Omo liaco, va kasi ‘oku nyõla ekolelo Liakristão vamue.’​—⁠2 Timoteo 2:⁠18.

9, 10. (a) Ndamupi tu sukila oku lunguka oco ka tuka yapuisiwe lomanu vana va siapo efendelo liocili? (b) Momo lie ka tu sumuĩla eci tu tambula elomboloko liokaliye liocipango ca Suku?

⁹ Nye tu sukila oku linga oco ka tuka yapuisiwe la vana va liwekapo oku fendela Yehova? Tu sukila oku pokola kelungulo Liembimbiliya li popia hati: “Avamanji, ndu peyi, limbuki ava va linga olonepele latatamiso a patãla ovilongua wa longisiwi. Litepi lavo.” (Va Roma 16:​17) Etu tu sukila oku ‘litepa lavo’ poku yuvula olombangulo viavo vĩvi, lalivulu avo kuenda asapulo avo a koka ohele a sangiwa vo Internet. Momo lie tu yuvuila ovina viaco? Catete, tu yuvula ovina viaco poku pokola kelungulo Liembimbiliya kuenda oku kolela okuti, Yehova o tu yonguila lika eci ciwa.​—⁠Isaya 48:​17, 18.

¹⁰ Cavali, tu ci linga poku sola ocisoko ca Yehova ci tu longisa olonumbi vi tu kuatisa oku tila vo Bavulono Yinene. Etu, ka tu kuete ukũlĩhĩso wasuapo watiamẽla kocipango ca Suku. Omo liaco, anyamo osi tua siata oku tambula olonumbi vi tu kuatisa oku kuata elomboloko liokaliye liondaka ya Suku. Omanu va Yehova va sanjukila oku kuata elomboloko liaco. (Olosapo 4:​18) Etu ka tu yongola oku tunda vocisoko Caye. Pole, tu yongola oku tambula asumũlũho eye a tu likuminya.​—⁠Ovilinga 6:7; 1 Va Korindo 3:⁠6.

Yuvula Oku Likemba Lovisimĩlo Viove Muẽle

11. Momo lie omanu ka valipuile va kuetele ovisimĩlo vioku likemba ovo muẽle?

¹¹ Omanu ka valipuile va siata oku kuata ovisimĩlo ka via sungulukile okuti viva tuala koku yapuisiwa la Satana. Elivulu lia Yeremiya 17:9 li popia hati: “Utima wa piãla kelimbi haiwo wa hongua enene.” Ondonge Tiago ya soneha ndoco: “Omunu omunu o yonjaiwa eci a tambiwa loku kokiwa loloñeyi viaye muẽle.” (Tiago 1:​14) Nda utima wetu tua u tiamisila kolonjongole vĩvi, noke tu wila vekandu li nyõla omuenyo wetu.​—⁠Va Roma 8:⁠6.

12. Ndamupi tu pondola oku wila vonjanjo yuhembi?

¹² Oku li kemba lovisimĩlo vietu muẽle ku pondola oku tu kapa vonjanjo. Kuli omanu va siata oku sima hati, ndaño va linga ekandu utima wavo ka u sakalala. (1 Samuele 15:​13-15, 20, 21) Utima wetu u pondola oku tu tuala kovituwa vimue via vĩha. Kuli ovitalukilo viwa okuti vi sanjuisa. Pole, kuli vimue ndeci, vina vi lekisiwa vo televisãu, kuenda o Internet okuti vi lekisa lika ovina via vĩha. Ca leluka oku sima okuti, ca sunguluka oku tala ovina viaco kuenda ka vi tu kokela ovitangi. Omanu vamue va siata oku sima ndoco: “Ovitalukilo vĩvi, ka vi ndi kokela ovitangi.” Pole, omanu vosi va siata oku kuama onjila eyi, va kasi oku likemba ovo muẽle lovisimĩlo viesanda.​—⁠Tiago 1:⁠22.

13, 14. (a) Ovolandu api Embimbiliya a lekisa okuti utima wetu u pondola oku tu tuala vonjila ka ya sungulukile? (b) Ndamupi tu pondola oku yuvula oku likemba lovisimĩlo vietu muẽle?

¹³ Ndamupi tu pondola oku likemba lovisimĩlo vietu muẽle? Tu ivaluki okuti, utima womunu ka u koleliwa. Omo liaco, tu konomuisi ovitangi upostolo Paulu a liyaka lavio. Eci ka lingile handi Ukristão wocili, wa lambalalele olondonge via Kristu. (Ovilinga 9:​1, 2) Ovina viosi vĩvi a lingile tete, ka viovetele kutima. Eye wa kala oku kuama onjila yimue ka ya sungulukile. Kuenje, noke wa popia hati: “Nda ci lingila onumbi yomo sia tavele handi.” (1 Timoteo 1:​13) Nda tua litumbika kovitalukilo vimue ka via sungulukile okuti utima wetu ka u sakalala, ka ci lomboloka okuti tukuãi onjila ya sunguluka. Utima wetu u tu songuila lika vonjila ya sunguluka nda wa pindisiwa lolonumbi Viembimbiliya.

¹⁴ Kuli olonumbi vi pondola oku tu kuatisa oco tu yuvule oku likemba lovisimĩlo vietu muẽle. Li konomuisa ove muẽle kuenda likutilila. (Osamo 26:2; 2 Va Korindo 13:⁠5) Nda wa ci linga, oka tẽla oku limbuka apongoloko o sukila oku linga komuenyo wove. Yevelela eci vakuene va ku lomboluila. (Tiago 1:​19) Nda tua likonomuisa lika etu muẽle, noke tu fetika oku kuata ovisimĩlo vĩvi. Omo liaco, tu sukila oku pokola kalungulo akulu vekongelo va siata oku eca. Poku nõla eci tu yongola oku linga, ci tava okuti tu kuama onjila yimue ka ya sungulukile. Pole, tu sukila oku lipulisa etu muẽle ndoco: ‘Anga hẽ utima wange ka wa pindisiwile ciwa ale u kasi oku ndi kemba?’ Sandiliya otembo yoku tanga alivulu a lombolola eci ci kasi Vembimbiliya. (Osamo 1:⁠2) Nda wa kuama onjila eyi, oka kuata ovisimĩlo via sunguluka okuti vika ku kuatisa oku pokola kolonumbi Viembimbiliya.

Yuvula Ovohembi a Satana

15, 16. (a) Olonjanjo vipi Satana a siata oku kuama oco a tu yapule? (b) Nye tu sukila oku linga oco ka tuka yapuisiwe lovohembi a Satana?

¹⁵ Satana wa siata oku kuama olonjila viñi viñi oco a tu yapule. Eye o seteka oku tu vetiya oco tu tave kondaka yokuti, nda tua pitisa kovaso ovokuasi, tu pondola oku kuata esanju lialua. Pole, olondaka evi viesanda. (Ukundi 5:​10-​12) Embimbiliya li lekisa okuti tu kasi “koloneke via sulako.” Pole, Satana wa siata oku tu vetiya oco tu tave okuti, oluali lulo lua vĩha lukamamako kuenda ka kuli esulilo. (2 Timoteo 3:​1-5) Eye wa siatavo oku vetiya omanu oco va sime hati, oku kuama omuenyo umue wa vĩha kokuavo ca sunguluka. Pole, tu lete okuti, ava va sole oku tava kovisimĩlo viaco vĩvi, va siata okupita lovitangi vialua. (Va Galatia 6:⁠7) Nye tu sukila oku linga oco ka tuka yapuisiwe lovohembi a Satana?

¹⁶ Tu lilongisili kovolandu o kosimbu. Vembimbiliya mu sangiwa ovolandu omanu vana va kembiwa la Satana. Ovo va pitisile kovaso ovokuasi loku kuama omuenyo umue wa vĩha, kuenje va pita lovitangi vialua. (Mateo 19:​16-22; 24:​36-42; Luka 16:14; 1 Va Korindo 10:​8-​11) Lilongisila kovolandu o koloneke vilo. Koloneke vilo, Akristão vamue ka va kasi oku pokola kelungulo liondaka ya Suku. Ovo va siata oku sima hati, nda va vumba Suku va pesela otembo yavo kuenda va pumba ocina cimue ciwa voluali. Noke va liwekapo oku fendela Yehova kuenda va litumbika koku tẽlisa olonjongole viavo okuti vi va kolela lika ovitangi. (Osamo 73:​18, 19) Omo liaco, tu sukila oku lilongisila kovitangi via siata oku pita la vakuetu.​—⁠Olosapo 22:⁠3.

17. Momo lie Satana a siatela oku vetiya omanu lovisimĩlo viokuti, Yehova ka tu sole kuenda ka tu kapeleko?

¹⁷ Satana wa siatavo oku kemba omanu lovisimĩlo viokuti, Yehova ka tu sole kuenda ka tu kapeleko. Eye wa pita olohũlũkãi vianyamo loku lilongisa ekalo liomanu ka valipuile. Satana, wa kũlĩha okuti, nda tua tava kovohembi aye, tu hongua kespiritu. (Olosapo 24:​10) Eye o tu vetiya oco tu sime okuti ka tu kuete esilivilo ku Suku. Nda eci tu pita lovitangi tu sima okuti Yehova wa tu yanduluka, ci lekisa okuti, tu kasi oku yonjiwa la Satana oco tu yapuke vefendelo liocili. (2 Va Korindo 4:⁠9) Satana o yongola okuti eci tu tala ohali, tu kuata ovisimĩlo vĩvi. Ndamupi tu pondola oku yuvula ovohembi aye?

18. Ndamupi Embimbiliya li tu sapuila okuti Yehova o tu sole?

¹⁸ Embimbiliya li lekisa okuti Suku o tu sole. Vondaka ya Suku tu sangamo ovolandu a lekisa okuti eye wa tu kapako kuenda o sole omunu lomunu pokati ketu. Vembimbiliya tu sangamo olondaka viokuti, Yehova o kapa asuẽlela ove “vongalafa” yaye. Eci ci lomboloka okuti, eye ivaluka otembo ove wa kala loku lila poku liyaka lovitangi oco o pandikise. (Osamo 56:⁠8) Eye wa kũlĩha eci ove o kala ‘lutima wa teka,’ kuenje oku tata ciwa. (Osamo 34:​18) Yehova wa kũlĩhavo ekalo liove kuenda ‘wa tenda esinga liove liosi.’ (Mateo 10:​29-​31) Suku ‘wa eca Omõlaye wongunga’ oco ove o tambule omuenyo ko pui. (Yoano 3:16; Va Galatia 2:​20) Ove pamue ku tava okuti, olondaka evi Viembimbiliya viatiamẽlavo kokuove. Tu sukila oku tava kondaka ya Yehova yokuti, Eye o sole omunu lomunu pokati ketu.

19, 20. (a) Momo lie ove o sukilila oku limbuka kuenda oku yuvula uhembi wa Satana wokuti, Yehova ka ku sole? (b) Ndamupi manji umue wa siata oku nyula akongelo vimbo a kuatisa vamanji va sumua?

¹⁹ Lavulula kuenda yuvula uhembi. Nda ove wa kũlĩha okuti omunu umue ohembi, o lunguka laye oco kaka ku kembe. Nda wa tẽla oku limbuka uhembi wa Satana wokuti Yehova ka tu sole, ci pondola oku ku kuatisa. Ukristão umue eci a tanga ocipama cimue Vutala Wondavululi ci lekisa ndomo Satana a siata oku yapula omanu, noke wa popia hati: “Lalimue eteke nda limbukile okuti Satana wa siata oku kuama ovisimĩlo vĩvi vi kasi kutima wange oco a ndi yapule. Cilo nda kũlĩha onjila ndi kuama oco ndi yuvule ovisimĩlo viaco vĩvi.”

²⁰ Manji umue wa siata oku nyula akongelo vimbo kofeka yo Kombuelo yo Amerika, wa lombolola ulandu umue hati: Poku nyula manji umue wa sumua eye u pulisa ndoco: ‘Ove hẽ o tava kondotilina ya suku Umosi Muvatatu?’ Manji wa sumua o tambulula hati: ‘Sio, si tava’ momo Satana eye wa longisa uhembi waco. Noke, manji amisako loku pula hati: ‘O tava hẽ kondotilina yifelu viondalu?’ Kuenje manji o tambulula hati: ‘Sio, si tava.’ Manji yaco o nyula akongelo o lombolola hati, Satana o kuete olonjanjo vikuavo okuti ka ca lelukile oku vi limbuka. Noke, o yulula elivulu li tukuiwa hati, Achegue-se a Jeová,b kemẽla 249. Ocinimbu 21, ci lekisa uhembi wa Satana eci a popia hati, Yehova ka tu sole. Ulandu owu, wa kuatisa Akristão va sumua. Kuenje cilo ovo va tẽla oku limbuka ovohembi a Satana kuenda va kũlĩha onjila va sukila oku kuama oco va yuvule olonjanjo viaye.

Amamako Oku Lilava Kuhembi

21, 22. Momo lie ka tu kasilili vupeke wuhembi wa Satana? Kuenda onjila yipi tu sukila oku kuama?

²¹ Vokuenda kuoloneke via sulako Satana o kasi oku amamako lovohembi aye oco a yapule omanu va Yehova. Pole, tu eca olopandu ku Yehova momo wa siata oku tu kuatisa oku limbuka ovohembi a Satana. Alivulu a sandekiwa ‘lukuenje wa kolelua haeye wa lunguka ana a lombolola eci ci kasi Vembimbiliya, a lekisa olonjanjo viosi Satana a siata oku kuama. (Mateo 24:​45) Nda tua kũlĩha olonjanjo Satana a siata oku kemba lavio omanu, ci pondola oku tu kuatisa.​—⁠2 Va Korindo 2:⁠11.

²² Tuamamiko oku lilava kovohembi vomanu va siapo efendelo liocili. Tu nõlipo oku yuvula oku likemba lovisimĩlo vietu muẽle. Tu likolisiliko oku limbuka kuenda oku yuvula ovohembi a Satana. Nda tua pokola kolonumbi evi, tuka linga akamba va “Suku yocili” una ka sole uhembi.​—⁠Osamo 31:5; Olosapo 3:⁠32.

[Atosi pombuelo yamẽla]

Handi Ocivaluka?

• Momo lie uhembi wa li vokiyila voluali koloneke vilo?

• Ndamupi tu pondola oku lilava oco ka tuka yapuisiwe lomanu va siapo efendelo liocili?

• Ndamupi tu pondola oku lilava koku likemba lovisimĩlo vietu muẽle?

• Ndamupi tu pondola oku yuvula oku kembiwa la Satana?

[Elitalatu kemẽla 17]

Kuka likembe lovisimĩlo viove muẽle poku tala ovina ka via sungulukile

[Elitalatu kemẽla 18]

Tu sukila oku konomuisa ovisimĩlo vietu kuenda oku likutilila. Tu yeveleli vakuetu kuenda tu tangi Embimbiliya olonjanja viosi oco tu lilave kuhembi