Linga Ciwa Apulilo

OMO OKUTI apulilo a sukila etambululo, cikale etambululo li popiwa lomẽla, ale eli lieciwila ño vovisimĩlo, vosi va kuatisa oku vetiya olonjeveleli oku tiamisila ovisimĩlo viavo kueci ci kasi oku vanguiwa. Apulilo a pondola oku ku kuatisa oku fetika olombangulo kuenda oku sapela ciwa la vakuẽle. Omo okuti uhundi kuenda ulongisi, ci tava okuti o linga apulilo poku vetiya onjongole, poku kuatisa omunu umue oku sokolola eci catiamẽla kondaka yimue, ale poku vokiya ongusu kueci o popia. Eci o linga ciwa apulilo, o vetiya vakuẽle oku sokolola lombili okuti ka va yevelela ño loku unjuka. Kala locimãho cimue vovisimĩlo viove, kuenda linga apulilo lonjila yimue okuti yika ku kuatisa oku tẽlisa ocimãho caco.

Poku Vetiya Omanu Oku Vangula. Eci o kala kupange woku kunda, kapelako oku sanga apuluvi voku vetiya omanu oku vangula ovisimĩlo viavo nda va yongola.

Olombangi vialua via Yehova via siata oku fetika olombangulo viwa loku pula ño ndoco, “Wa li pulile ale. . . ?” Nda ovo va nõla epulilo limue okuti li kasi muẽle vovisimĩlo viomanu valua, ocili okuti vaka kuata otembo yimue yiwa kupange woku kunda. Ndaño muẽle okuti epulilo liaco liokaliye vovisimĩlo viomunu umue, lopo liko vetiya oku kũlĩha eci catiamẽlako. Kuli olombangulo viñi viñi vi tava oku vi fetika lolondaka ndeci evi: “Ocisimĩlo cove ce catiamẽla. . . ?,” “O simamo nye. . . ?,” kuenda “O tava okuti. . . ?”

Eci ukundi Filipu amẽla ocipepi la kalei u Etiopia una wa kala loku tanga lolukandi ocitumasuku ca Isaya, Filipu wo pula hati: “Eci o kasi loku tanga hẽ, ca ku lomboloka?” (Ovil. 8:30) Epulilo eli lia yikula onjila okuti Filipu o sapula ocili catiamẽla ku Yesu Kristu. Loku linga epulilo limuamue, Olombangi via Yehova koloneke vilo, via siata oku sanga omanu va kuete onjongole yalua yoku kuata elomboloko liocili Cembimbiliya.

Omanu valua okuti eci va ihĩwa epuluvi lioku sapula ovisimĩlo viavo muẽle, va kala vali lonjongole yoku yevelela. Pana okuti wa linga ale epulilo, yevelela lutate. Kala embombe, ku ka sepule etambululo omunu a eca. Eca epandiyo limue liocili, nda o pondola oku ci linga lutima wove wosi. Kepuluvi limue, eci umue ukuavisonehua a “kumbulula lolondunge,” Yesu wo pandiya hati: “Ku kasi ocipãla lusoma wa Suku.” (Marko 12:34) Ndaño okuti ku tava kocisimĩlo comunu waco, ove ci tava okuti u pandula omo eye a sapula ocisimĩlo caye. Eci eye a popia ci pondola oku lekisa ocituwa o sesamẽla oku kapako poku u sapuila ocili Cembimbiliya.

Poku Fetika Oku Vangula Ovisimĩlo Via Velapo. Poku vangula locimunga comanu ale lomunu umosi, likolisilako oku linga apulilo a tuala kovisimĩlo via velapo. Kũlĩhĩsa okuti apulilo ove atiamẽla kovina vi kuete esilivilo kolonjeveleli viove. Ove ci tavavo okuti o linga apulilo ana a vetiya oku sokolola, okuti etambululo kapulilo aco ka a sangiwa lonjanga. Nda wa talamapo kamue noke yoku linga epulilo, olonjeveleli viove ci tava okuti vika yevelela vali lonjongole kueci cika kuamamo.

Kepuluvi limue uprofeto Mika wa lingile apulilo añi añi. Noke yoku pula eci catiamẽla kueci Suku a kevelela ku vana vo vumba, uprofeto wa linga vali apulilo akuãla a sukilile etambululo. Apulilo osi eye a linga, a kuatisa vakuakutanga oku lavoka etambululo eye a eca kesulilo lielomboluilo liaye. (Mika 6:6-8) Ci tava hẽ okuti o lingavo cimuamue eci o longisa? Ci seteka.

Poku Situlula Eci Catiamẽla Kondaka Yimue. Apulilo ci tava okuti a lingiwila oku kuatisa omanu oku kuata elomboloko liesunga lielomboluilo limue. Yehova oco a linga, poku pindisa va Isareli, ndomo ca lekisiwa kelivulu lia Malakiya 1:2-10. Tete eye wa va sapuila hati: “Ndo soli.” Ovo ka va ecele esilivilo kocisola caco, kuenje eye wa pula hati: “Esau hẽ, siti huva a Yakoba?” Noke Yehova wa lekisa ekalo lĩvi lia Edome nduvangi wokuti omo lievĩho liavo, Suku ka solele vakuafeka yaco. Oku amisako, wa ta alusapo amue a kuamiwa lapulilo poku lekisa ekambo lia Va Isareli lioku tambuluiya ciwa ocisola caye. Amue pokati kapulilo aco a lingiwa ndu okuti ovitunda vina via kala vakuevĩho, ovio via linga apulilo aco. Apulilo akuavo, ana Yehova a linga kovitunda. Ombangulo yaco yi vetiya ovitima vietu lovisimĩlo vietu, momo yi kuete olondaka ka vi patãliwa kuenda ondaka yaco yimue okuti ka yi ivaliwa.

Olohundi vimue vi lingavo ciwa apulilo ndoco. Ndaño okuti ka va kevelela etambululo li popiwa lomẽla, olonjeveleli vi luluvalela kombangulo yi kasi oku lomboluiwa ndu okuti via kongeliwamovo.

Eci tu songola alilongiso Embimbiliya, tu kuama onumbi yimue yi kisika ondonge oku eca atambululo. Ocili okuti, uwa wa velapo uka lingiwa vali nda ondonge ka ya pituluile ño oku tanga atambululo a sangiwa vocipama. Lelaka limue liumbombe, linga apulilo amue akuavo a vetiya ondonge oku sokolola. Kovisimĩlo vina via velapo u vetiya oku tiamisila etambululo liaye Vembimbiliya. U pulavo ndoco: “Elitokeko lipi li sangiwa pokati ketosi tu kasi loku konomuisa leli tua lilongisa ale? Momo lie li kuetele esilivilo? Ndamupi hẽ eci ci kuete oku veta komuenyo wetu?” Oku linga ndoco ceca vali onima yiwa okuti oku sapula ovisimĩlo viove muẽle ale oku eca alomboluilo akahandangalala ci sule. Ndoco, ove oka kuatisa ondonge okupa esilivilo kepondolo liaye lioku “sokolola lolondunge, NW” poku vumba Suku.​—Va Rom. 12:1.

Nda ondonge ka ya tẽlele oku kuata lonjanga elomboloko liocisimĩlo cimue, kala ukuepandi. Eye pamue o kasi loku seteka oku sokisa eci ove o kasi loku popia leci eye a tavaile vokuenda kuanyamo alua. Oku lombolola ocipama loku ci tiamisila kovisimĩlo via litepa ci kuatisa. Pole olonjanja vimue, ka ci sukila oku lombolola ño calua. Tanga calua ovisonehua. Linga alusapo kuenda apulilo a leluka okuti a kuatisa omunu oku sokolola kueci catiamẽla kuvangi.

Poku Vetiya Omanu Oku Lombolola Ovisimĩlo vi Kasi Vutiwa Wavo. Omanu poku tambulula apulilo, halonjanja viosiko okuti va lekisa eci ci kasi vutima wavo. Olonjanja vimue, ovo va eca ño atambululo ana va sima okuti o-o tu yongola. Omo liaco, ci sukila olondunge. (Olosap. 20:5) Ndeci Yesu a linga, ove ci tava okuti o pula ndoco: “Eci hẽ, o ci kolela?”​—Yoa. 11:26.

Eci olondonge vialua via Yesu ka via solele eci eye a popia yu vo siapo, Yesu wa pinga kovapostolo vaye oco va sapule ocisimĩlo cavo. Eye wa va pula hati: “Lene wendivo?” Petulu wa lekisa eci ca kala vovitima viavo loku popia hati: “A Ñala, kulie tu enda? Ove, ove o kasi lolondaka viomuenyo ko pui. Etu tua kolela, kuenda tua limbuka okuti ove U o kola wa Suku.” (Yoa. 6:67-69) Kepuluvi limue likuavo, Yesu wa pula olondonge viaye hati: “Mõlomanu [omanu] vo tukola ndati?” Noke eye wa linga epulilo limue lioku va vetiya oku sapula eci ca kala vovitima viavo loku va pula hati: “Puãi ene u nukula ndati?” Ketambululo, Petulu wa popia hati: “Ove vu Kristu, vumõla a Suku o kasi lomuenyo.”​—Mat. 16:13-16.

Eci o songola elilongiso limue Liembimbiliya, ci tava okuti oka kuata onima yiwa nda wa kuama onjila yimuamue poku lombolola ovipama vimue. Ci tava okuti o pula ndoco: “Vakuẽle kosikola (ale kupange) va tenda ndati ondaka eyi?” Noke ci tava okuti o pula ndoco: “Ocisimĩlo cove hẽ ce catiamẽla kondaka eyi?” Eci o kũlĩha eci ci kasi muẽle ocili vutima womunu, ove ulongisi oka kala vekalo liwa lioku eca ekuatiso komunu.

Poku Vokiya Ongusu Kueci ci Popiwa. Apulilo ci tava okuti a lingiwavo poku vokiya ongusu kovisimĩlo. Upostolo Paulu oco a linga, ndomo ca sonehiwa kelivulu lia Va Roma 8:31, 32 eci a popia hati: “Nda Suku o kasi letu helie o tu katukila? U ka kuatelele Omõlaye ohenda, puãi wo tu wavela etu vosi, ka tu ihilevo hẽ ovina viosi kumue laye?” Kũlĩhĩsa okuti, epulilo lepulilo, liamisako ocisimĩlo ca lekisiwa kepulilo lia tetekako.

Noke yoku soneha esombiso Yehova a suñamisile kusoma yo ko Bavulono, uprofeto Isaya wa lekisa ekolelo lia pama loku amisako hati: “Yehova Ukualohoka wa ci panga kuenje o cimũla helie? Eka liaye lia nyanyumuĩwa, kuenje u o li tiulula helie?” (Isa. 14:27) Ndomo apulilo aco a lingiwa, a lekisa okuti ocisimĩlo ca lekisiwa ka ci tava oku ci patãla, kuenda ka ku keveleliwa etambululo lalimue.

Poku Molehĩsa Ovisimĩlo ka Via Sungulukile. Apulilo ana okuti a simiwa ciwa, ocimalẽho cimue ciwa coku molehĩsa ovisimĩlo ka via sungulukile. Osimbu handi Yesu ka sakuile ulume umue, wa pula va Fariseo kuenda alongisi vamue vocihandeleko hati: “Ci tava oku sakula kesambata ale, ele ka ci tava?” Pana okuti wa sakula ale ulume waco, wa linga vali epulilo likuavo hati: “Pokati kene hẽ, helie okuti ocimbulu caye, pamue ongombe, ya fa vocisimo keteke liesambata, ka yupimo?” (Luka 14:1-6) Lalimue etambululo lia lavokawaile, kuendavo pokati kavo lomue wa tambulula. Apulilo aco a molehĩsa ovisimĩlo viavo vĩvi.

Olonjanja vimue, ndaño muẽle Akristão vocili ci tava okuti va kala lovisimĩlo ka via sungulukile. Vamue va Korindo kocita catete, va enda loku tuala vamanjavo kombonge oco vaka tetulule ovitangi vimue okuti nda via tetuluiwila ño voliavo. Ndamupi upostolo Paulu a potolola ocitangi caco? Eye wa linga apulilo añi añi atiamẽlako oco a va kuatise oku pongolola ovisimĩlo viavo.​—1 Va Kor. 6:1-8.

Loku likisa, ove oka lilongisa oku linga ciwa apulilo. Pole, ivaluka okuti o sukila oku kala ukuesumbilo, ca piãla enene eci o vangula lakulu, lomanu vana kua kũlĩhĩle ciwa, kuenda la vana va kasi pomangu yusongui. Linga apulilo oco o sapule ocili Cembimbiliya levetiyo.