ENỌ RẸ IGHENE NỌ
Ehware rẹ Unu Ghene Chọ?
Kirobo rẹ iyẹnrẹn ri U.S. Centers for Disease Control and Prevention tare, omarẹ ubro rẹ ihwo ra riẹnmie ri te ẹgbukpe 15 fiẹ 19 yen vwobọ vwẹ ehware rẹ unu re. Sharlene Azam ro si ọbe na Oral Sex Is the New Goodnight Kiss da ta: Wọ da ta ota kpahen ehware rẹ unu kẹ ighene, ayen cha vuẹ wẹ nẹ ọyena dia okpemu-u. “Vwọrẹ uyota ayen kerire phiyọ ehware-e.”
Die wo rorori?
Ẹkpahọnphiyọ wẹ vwọ kẹ enọ rehẹ obotọ na e gbanẹ ẹjo?
Ọmọtẹ sa mrevun siẹrẹ o de vwobọ vwẹ ehware rẹ unu?
E
Ẹjo
Ohwo sa muọga siẹrẹ o de vwobọ vwẹ ehware rẹ unu?
E
Ẹjo
Ehware rẹ unu ghini ehware?
E
Ẹjo
Ẹkpahọnphiyọ vọ yen gbare?
Vwẹ ẹkpahọnphiyọ wẹn vwọ vwanvwe e rehẹ obotọ na.
Ọmọtẹ sa mrevun siẹrẹ o de vwobọ vwẹ ehware rẹ unu?
Ẹkpahọnphiyọ: Ẹjo. Ọna yen emuọvo rọ sorọ rẹ ihwo buebun vwo roro nẹ o vwo imuoshọ-ọ. Ẹkẹvuọvo ọyena dia uyota-a.
Ohwo sa muọga siẹrẹ o de vwobọ vwẹ ehware rẹ unu?
Ẹkpahanphiyọ: E. Ohwo ro vwobọ vwẹ ehware rẹ unu se muọga kerẹ hepatitis (A or B), genital warts, gonorrhea, herpes, HIV, vẹ syphilis.
Ehware rẹ unu ghini ehware?
Ẹkpahọnphiyọ: E. E nẹ kuruemu kuruemu ro churobọ si ehware phiyọ ehware—te ọ dia ọ rẹ unu, ọ rẹ unusọn, yẹrẹ a vwọ vwẹ obọ ghwraghwra oma rẹ ohwo ọfa.
Diesorọ ọ vwọ ghanre?
Roro kpahen ẹkpo ri Baibol sansan re chọn avwanre uko vwọ riẹn ẹro rẹ Ọghẹnẹ vwo ni ehware rẹ unu.
Baibol na da ta: “Ọnana hẹ ọhọre rẹ Ọghẹnẹ . . . nẹ we siobọ nẹ [ọfanrhiẹn].”—1 Tẹsalonaika 4:3.
Siẹrẹ Baibol na de djunute ota na “ọfanrhiẹn” o churobọ si e vwo vwobọ vwẹ koka koka rẹ ehware vẹ ohwo ọfa rọ dia ọrivẹ rẹ orọnvwe rẹ ohwo-o, te ọ dia ọ rẹ unu, unusọn yẹrẹ a vwọ vwobọ ghwraghwra oma rẹ ohwo ọfa. Ohwo ro vwobọ vwẹ ọfanrhiẹn sa rioja rẹ erọnvwọn buebun, ọ rọ ma bra kparobọ, oyerinkugbe rẹ ọ vẹ Ọghẹnẹ vwori cha va abọ.—1 Pita 3:12.
Baibol na da ta: “Ohwo ro gbe ọfanrhiẹ ru umwemwu kpahe oma rẹ obọ rọye.”—1 Kọrẹnt 6:18.
Ehware rẹ unu sa so ọga kẹ ohwo o ji se miovwo oyerinkugbe ra vẹ Ọghẹnẹ vwori. Ọ je sa nẹrhẹ e vwo erharhe rẹ iroro. Ọbe na Talking Sex With Your Kids tare nẹ, “ihwo ri bru ehware tavwen ayen ke rọnvwọn sa viẹ idiekpọvwẹ yẹrẹ ayen se roro nẹ ohwo rẹ ayen nene vwerhẹn na vwo ọdavwẹ raye-en. Ọtiọyen ọ je hepha vwọ kẹ ohwo ro vwobọ vwẹ koka koka rẹ ehware. Erharhe rẹ iroro rẹ ohwo ro bru ehware tavwen ọ ke rọnvwọn rhiẹromrẹ ọyen ohwo ro vwobọ vwẹ koka koka rẹ ehware ji rhiẹromrẹ. Kidie ehware eje ehware.”
Baibol na da ta: “Mẹvwẹ Ọrovwohwo Ọghẹnẹ wẹn, ro yono uwe vwọ mrẹ erere.”—Aizaya 48:17.
Wo rorori nẹ irhi rẹ Ọghẹnẹ ri shekpahen ehware se fierere kẹ wẹ? Gbanẹ wo roro nẹ e da wẹ obọ jẹ? Wọ sa vwọ mrẹ ẹkpahọnphiyọ rẹ enọ yena, roro kpahen idjerhe rẹ a djẹ wan mamọ ro vwo eka ri suẹn oborẹ imoto djẹ gan te vẹ asan rẹ ọ cha wan kugbe irhikpẹ rẹ itrafiki. Wo che nẹ irhikpẹ yẹrẹ eka tiọyen kerẹ obo re da wẹ obọ jẹ gbanẹ obo re sẹro wẹn? Die yen cha phia siẹrẹ—owẹ vẹ ihwo efa re dje vwẹ idjerhe na—de gbobọnyẹ eka na?
Irhi ri suẹn idjerhe gbere ughwru phiyọ obo ru wọ djẹ wan, ẹkẹvuọvo e sẹro wẹn. Ọtiọyen irhi rẹ Ọghẹnẹ je hepha, e sẹro wẹn
Ọtiọyen iwan rẹ Ọghẹnẹ je hepha, wo de gbobọnyẹ ayen wo che vun obo ru wọ kọnre. (Galesha 6:7) Ọbe na Sex Smart da ta: “Wo de gbobọnyẹ esegbuyota wẹn ji vwobọ vwẹ erọnvwọn ru wo rori nẹ i yoma-a ye, ku wo che rhe nẹ oma wẹn kueku phiyọ.” Vwọ fẹnẹ ọyena, wo de yeren akpọ nene iwan rẹ Ọghẹnẹ wo che vwo omamọ rẹ uruemu. Vwọ vrẹ ọyena, wo che vwo ẹwẹn obrorhiẹn rọ fonron.—1 Pita 3:16.