Ҳикматлар

14 Доно хотин ўз оиласини* мустаҳкамлайди+,

Аҳмоқ хотин эса уни ўз қўллари билан бузади.

 2 Тўғри йўлдан юрган Яҳовадан қўрқади,

Эгри йўлдан юрган эса Ундан жирканади.

 3 Аҳмоқнинг такаббур тили таёқдай тегади,

Донони эса тили ҳимоялайди.

 4 Қорамоли йўқ уйнинг охури тоза туради,

Аммо буқанинг кучи билан мўл ҳосил олинади.

 5 Ишончли гувоҳ ёлғон сўзламайди,

Сохта гувоҳнинг нафасидан эса ёлғон уфуриб туради+.

 6 Мазахчи донолик излайди-ю, аммо топа олмайди,

Фаҳм-фаросатли эса билимни тезда ўзлаштиради+.

 7 Аҳмоқдан узоқроқ юр,

Зеро, унинг оғзидан доно сўз чиқмайди+.

 8 Заковатлининг донолиги ўз йўлини тушунганидадир,

Нодонлар эса аҳмоқлиги туфайли алданади*+.

 9 Хато қилиб, буни ҳазилга йўядиганлар аҳмоқдир+,

Тўғрилар эса ярашишга тайёр бўлади.

10 Юрак ўз дардини ўзи билади,

Севинчини ҳам фақат ўзи ҳис қилади.

11 Ёвузларнинг уйи йўқ қилинади+,

Тўғриларнинг чодири эса обод бўлади.

12 Шундай йўл борки, у одамга тўғри бўлиб кўринади+,

Аммо охири ўлимга олиб боради+.

13 Ҳатто кулганда ҳам юрак оғрийди,

Баъзан шодлик ҳам қайғу билан тугайди.

14 Ўзбошимча қилмишининг оқибатини тотади+,

Яхши инсон эса меҳнатининг мукофотини олади+.

15 Содда ҳар бир сўзга ишонади,

Заковатли эса ҳар бир қадамини ўйлаб босади+.

16 Доно эҳтиёткор бўлиб, ёвузликдан юз ўгиради,

Нодон эса бепарво* ва манмандир.

17 Жаҳли тез одам аҳмоқлик қилади+,

Мулоҳазакор одам эса нафратга дучор бўлади.

18 Содда аҳмоқликни мерос қилиб олади,

Заковатли инсонга эса билим тожи кийдирилади+.

19 Ёмон одамлар яхши одамга таъзим қилади,

Ёвузлар одилнинг дарвозаси олдида бош эгади.

20 Қашшоқдан ҳатто яқини ҳам нафратланади+,

Бойнинг дўстлари эса кўп бўлади+.

21 Яқинидан жирканган гуноҳ қилади,

Бечорага раҳм-шафқатли бўлган эса бахтлидир+.

23 Ҳар қандай меҳнатнинг фойдаси бор,

Қуруқ гап эса йўқчиликка олиб келади+.

24 Дононинг тожи — унинг бойлиги,

Аҳмоқнинг ишлари эса аҳмоқликка етаклайди+.

25 Ишончли гувоҳ жонларни сақлаб қолади.

Алдоқчининг нафасидан эса ёлғон уфуриб туради.

26 Яҳовадан қўрққаннинг ишончи мустаҳкамдир+,

У фарзандлари учун бошпана бўлади+.

27 Яҳовадан қўрқиш ҳаёт булоғидир,

У инсонни ўлим тузоқларидан асрайди.

28 Халқнинг кўплиги — шоҳнинг улуғворлиги+,

Халқнинг камлиги эса шоҳнинг ҳалокатидир.

29 Жаҳлини тийган ақл-идроклидир+,

Бесабр эса аҳмоқлигини кўрсатади+.

30 Хотиржам юрак танага ҳаёт бахш этади,

Ҳасадгўйлик эса суякларни чиритади+.

31 Бечорани алдаган Яратувчини ҳақорат қилади+,

Камбағалга раҳм-шафқат қилган эса Парвардигорни улуғлайди+.

32 Ёвузни ўз ёвузлиги йиқитади,

Одилнинг бенуқсонлиги эса унга паноҳ бўлади+.

33 Донолик фаросатли одамнинг қалбидан жой эгаллайди+,

Нодонлар орасида эса ўзини кўз-кўз қилади.

34 Одиллик халқни юксалтиради+,

Гуноҳ эса уни иснодга қолдиради.

35 Фаҳм-фаросатли хизматкордан шоҳ мамнун бўлади+,

Ориятсиз хизматкорга эса ғазабини сочади+.