Sách Kinh Thánh quyển 56—Tít

Người viết: Phao-lô

Nơi viết: Ma-xê-đoan (?)

Hoàn tất: Khoảng 61–64 CN

“Phao lô, tôi-tớ của Đức Chúa Trời và sứ-đồ của Đức Chúa Jêsus-Christ. . . gởi cho Tít, là con thật ta trong đức-tin chung” (Tít 1:1, 4). Đó là lời mở đầu của lá thư Phao-lô gửi cho Tít, người cộng sự và kết hợp lâu năm với ông và cũng là người mà Phao-lô đã bảo ở lại đảo Cơ-rết để tổ chức các hội thánh cho tốt hơn. Tít phải đảm trách một công việc to lớn. Người ta nói rằng, vào thời xưa, hòn đảo này—được cho là nơi cư ngụ của “thủy tổ của thần thánh và con người”—là nơi phát xuất ra câu nói “đảo Cơ-rết có gã Cơ-rết”, có nghĩa “mưu mẹo hơn kẻ đểu giả”a. Sự giả dối của người Cơ-rết ai cũng biết, nên Phao-lô thậm chí cũng trích lời nhà tiên tri của họ: “Người Cơ-rết hay nói dối, là thú dữ, ham ăn mà làm biếng” (1:12). Người ta cũng nói về người Cơ-rết sống vào thời Phao-lô như sau: “Tính khí của dân này thất thường, không thành thật và hay gây gổ. Ở một mức độ khác thường, họ đắm mình trong sự tham lam, dâm loạn, giả dối, và say sưa; và những người Do Thái cư ngụ giữa dân bản xứ dường như còn vô luân hơn cả những người này nữa”b. Trong một môi trường như thế, hội thánh tại Cơ-rết đã được hình thành và vì vậy, các tín đồ ở đây đặc biệt cần phải làm theo lời Phao-lô khuyên là “chừa-bỏ sự không tin-kính và tình-dục thế-gian, phải sống. . . tiết-độ, công-bình, nhân-đức”.—2:12.

² Sách Tít có rất ít chi tiết về sự giao tiếp giữa Phao-lô và Tít. Tuy nhiên, chúng ta có thể thu thập được nhiều thông tin từ những gì mà các thư khác của Phao-lô nói về Tít. Tít là người Hy Lạp, thường cùng đi với Phao-lô và ít nhất một lần, Tít đã cùng Phao-lô lên thành Giê-ru-sa-lem (Ga 2:1-5). Phao-lô gọi Tít là “bạn-bè tôi, và là người cùng làm việc với tôi”. Chính Tít là người mà Phao-lô đã phái đi Cô-rinh-tô sau khi viết lá thư 1 Cô-rinh-tô tại Ê-phê-sô. Trong lúc ở Cô-rinh-tô, Tít có nhiệm vụ quyên góp cho anh em tại Giê-ru-sa-lem, và sau này, theo lời Phao-lô, Tít trở lại Cô-rinh-tô để hoàn tất việc quyên góp. Vào lần trở lại này (sau khi gặp Phao-lô tại Ma-xê-đoan), Phao-lô đã nhờ Tít giao lá thư thứ hai cho anh em ở thành Cô-rinh-tô.—2 Cô 8:16-24; 2:13; 7:5-7.

³ Sau khi bị giam giữ lần đầu ở Rô-ma và được ra khỏi tù, Phao-lô lại kết hợp với Ti-mô-thê và Tít trong những năm cuối của cuộc đời làm thánh chức của ông. Dường như họ đã phục vụ ở những nơi như Cơ-rết, Hy Lạp và Ma-xê-đoan. Cuối cùng, Kinh Thánh cho biết là Phao-lô đi đến thành Ni-cô-bô-li, ở tây bắc Hy Lạp, nơi mà ông hẳn đã bị bắt và giải đến Rô-ma trong lần giam cuối cùng trước khi bị hành hình. Trong lần viếng thăm đảo Cơ-rết, Phao-lô đã để Tít ở lại để “sắp-đặt mọi việc chưa thu-xếp, và. . . lập những trưởng-lão trong mỗi thành”, phù hợp với những điều mà ông đã chỉ dẫn Tít. Dường như Phao-lô viết thư này không lâu sau khi ông để Tít ở lại Cơ-rết, rất có thể trong lúc ông ở Ma-xê-đoan (Tít 1:5; 3:12; 1 Ti 1:3; 2 Ti 4:13, 20). Hình như thư này có cùng mục đích như thư 1 Ti-mô-thê; đó là khuyến khích Tít (người cộng sự với Phao-lô) cũng như ủng hộ, cho Tít thẩm quyền thi hành trách nhiệm.

⁴ Phao-lô hẳn đã viết thư này trong khoảng thời gian giữa hai lần bị giam tại Rô-ma, tức khoảng năm 61 CN đến năm 64 CN. Bằng chứng rõ ràng về tính xác thực của thư gửi cho Tít cũng giống như bằng chứng rõ ràng về tính xác thực của hai lá thư gửi cho Ti-mô-thê (được viết trong cùng khoảng thời gian). Ba thư này có lối hành văn tương tự nhau và thường được gọi là “thư của người chăn giữ chiên” do Phao-lô viết. Cả Irenaeus và Origen đều trích thư Tít, và nhiều học giả Kinh Thánh thời xưa cũng công nhận thư này là một phần của Kinh Thánh. Thư này được tìm thấy trong các bản chép tay Sinaitic và Alexandrine. Trong thư viện John Rylands có một mảnh giấy cói, P³². Đó là một tờ của sách chép tay thời cổ vào khoảng thế kỷ thứ ba CN có ghi các câu Tít 1:11-15 và 2:3-8c. Không có gì để nghi ngờ sách này là một phần xác thực của Kinh Thánh.

TẠI SAO HỮU ÍCH

⁸ Tín đồ người Cơ-rết sống trong một môi trường gian dối, bại hoại và tham lam. Họ có nên theo đám đông không? Hoặc chẳng phải họ nên có những hành động cụ thể để hoàn toàn tách biệt khỏi những người xung quanh hầu có thể phụng sự Giê-hô-va Đức Chúa Trời với tư cách là một dân tộc thánh của Ngài? Qua trung gian Tít, Phao-lô cho anh em ở Cơ-rết biết rằng họ nên “lo chăm-chỉ làm việc lành”. Ông nói: “Đó là điều tốt-lành và có ích cho mọi người”. Ngày nay, trong một thế gian đầy giả dối và bất lương, việc tín đồ Đấng Christ chân chính “học-tập chuyên làm việc lành” và có kết quả trong việc phụng sự Đức Chúa Trời cũng là điều “tốt-lành và có ích” (3:8, 14). Sự vô luân và gian ác là những điều đe dọa các hội thánh tại Cơ-rết. Tất cả lời Phao-lô lên án những điều này cũng có giá trị cảnh báo cho chúng ta thời nay, là lúc “ân-điển Đức Chúa Trời. . . dạy chúng ta chừa-bỏ sự không tin-kính và tình-dục thế-gian, phải sống ở đời nầy theo tiết-độ, công-bình, nhân-đức”. Tín đồ Đấng Christ cũng nên “sẵn-sàng làm mọi việc lành” trong việc vâng phục các nhà cầm quyền để giữ một lương tâm tốt.—2:11, 12; 3:1.

⁹ Các câu Tít 1:5-9 và 1 Ti-mô-thê 3:2-7 cho thấy điều kiện mà thánh linh của Đức Chúa Trời nêu ra để một người phải hội đủ hầu được làm giám thị. Điều này nhấn mạnh việc người giám thị “hằng giữ đạo thật” và là người dạy dỗ trong hội thánh. Đây quả là điều cần thiết để giúp mọi người đạt đến sự thành thục! Thật vậy, việc cần phải dạy dỗ đúng đắn được nhấn mạnh nhiều lần trong thư gửi cho Tít. Phao-lô khuyên Tít tiếp tục “dạy điều hiệp với đạo lành”. Đàn bà lớn tuổi phải “lấy điều khôn-ngoan dạy-bảo”, và đầy tớ phải ‘tôn-quí đạo Đức Chúa Trời, là Cứu-Chúa của mình, trong mọi đường’ (Tít 1:9; 2:1, 3, 10). Để nhấn mạnh việc Tít cần phải kiên quyết và không sợ hãi trong việc dạy dỗ với tư cách giám thị, Phao-lô nói: “Hãy dạy các điều đó, lấy quyền đầy-đủ mà khuyên-bảo quở-trách”. Và trong trường hợp những người không vâng lời, ông nói: “Hãy quở nặng họ, hầu cho họ có đức-tin vẹn-lành”. Vì thế, thư của Phao-lô gửi cho Tít đặc biệt “có ích cho sự dạy-dỗ, bẻ-trách, sửa-trị, dạy người trong sự công-bình”.—Tít 2:15; 1:13; 2 Ti 3:16.

¹⁰ Thư gửi cho Tít khơi dậy lòng biết ơn của chúng ta đối với ân điển của Đức Chúa Trời và khuyến khích chúng ta tránh thái độ không tin kính của thế gian trong khi “chờ-đợi sự trông-cậy hạnh-phước của chúng ta, và sự hiện ra của sự vinh-hiển Đức Chúa Trời lớn và Cứu-Chúa chúng ta, là Đức Chúa Jêsus-Christ”. Khi làm thế, những người được xưng công bình nhờ Chúa Giê-su Christ có thể trở thành “con kế-tự của Ngài trong sự trông-cậy của sự sống đời đời” trong Nước Đức Chúa Trời.—Tít 2:13; 3:7.

[Chú thích]