Sách Kinh Thánh quyển 59—Gia-cơ

Người viết: Gia-cơ

Nơi viết: Giê-ru-sa-lem

Hoàn tất: Trước 62 CN

“Ngài đã mất trí-khôn”. Người thân của Chúa Giê-su đã nghĩ về ngài như thế. Trong suốt thời gian Chúa Giê-su làm thánh chức trên đất, “chính các anh em Ngài không tin Ngài”. Gia-cơ cùng với Giô-sép, Si-môn và Giu-đe không nằm trong số các môn đồ đầu tiên của Chúa Giê-su (Mác 3:21; Giăng 7:5; Mat 13:55). Vậy, dựa vào đâu để có thể nói rằng Gia-cơ, em cùng mẹ khác cha của Chúa Giê-su, đã viết sách Kinh Thánh mang tên Gia-cơ?

² Kinh Thánh cho thấy rằng sau khi sống lại, Chúa Giê-su đã hiện ra cho Gia-cơ và hiển nhiên điều này đã khiến ông tin Chúa Giê-su là Đấng Mê-si (1 Cô 15:7). Công-vụ 1:12-14 cho biết rằng ngay cả trước Lễ Ngũ Tuần, Ma-ri (mẹ Chúa Giê-su) và các em ngài nhóm lại với các sứ đồ trên một căn lầu ở Giê-ru-sa-lem để cầu nguyện. Nhưng chẳng phải một người trong các sứ đồ tên là Gia-cơ đã viết thư này sao? Không phải, vì ngay đầu thư người viết không tự nhận mình là sứ đồ, nhưng là ‘tôi-tớ của Đức Chúa Giê-su Christ’. Ngoài ra, lời mở đầu sách Giu-đe, giống như lời mở đầu của sách Gia-cơ, nói Giu-đe (hay Giu-đa) cũng là “tôi-tớ của Đức Chúa Jêsus-Christ và em Gia-cơ” (Gia 1:1; Giu-đe 1). Qua đó, chúng ta có thể kết luận rằng Gia-cơ và Giu-đe, em cùng mẹ khác cha của Chúa Giê-su, đã viết những sách trong Kinh Thánh mang tên của họ.

³ Gia-cơ rõ ràng đủ tư cách để viết thư khuyên bảo hội thánh. Ông được kính trọng trong vai trò giám thị của hội thánh ở Giê-ru-sa-lem. Phao-lô nói về “Gia-cơ là anh em của Chúa” như một trong những “cột-trụ” trong hội thánh cùng với Sê-pha và Giăng (Ga 1:19; 2:9). Vai trò quan trọng của Gia-cơ được thấy qua việc Phi-e-rơ báo tin ngay cho “Gia-cơ và anh em” biết ông đã được thả ra khỏi tù. Hơn nữa, khi Phao-lô và Ba-na-ba đến thành Giê-ru-sa-lem để xin quyết định về vấn đề cắt bì, chẳng phải Gia-cơ đã làm phát ngôn viên cho “các sứ-đồ và trưởng-lão” hay sao? Một điểm đáng chú ý là thư ghi quyết định này và thư của Gia-cơ đều có lời mở đầu chào hỏi giống nhau (theo tiếng Hy Lạp)—là điều cho biết cả hai đều do cùng một người viết.—Công 12:17; 15:13, 22, 23; Gia 1:1.

⁴ Sử gia Josephus cho chúng ta biết rằng chính thầy tế lễ thượng phẩm A-na-nia, một người Sa-đu-sê, chịu trách nhiệm về việc Gia-cơ bị ném đá chết. Điều này xảy ra sau cái chết của quan tổng đốc Phê-tu, khoảng năm 62 CN, và trước khi người kế nhiệm ông là Albinus nhậm chứca. Vậy Gia-cơ đã viết thư khi nào? Từ Giê-ru-sa-lem, Gia-cơ viết thư cho “mười hai chi-phái ở tan-lạc” theo nghĩa là “ở tản ra các nước ngoại-đạo trong thế-gian” (Gia 1:1, cước chú). Cần phải có thời gian để đạo Đấng Christ phát triển sau khi thánh linh đổ xuống vào năm 33 CN, và cũng phải mất một thời gian để những tình trạng đáng lo ngại được đề cập trong thư ngày càng bộc lộ rõ. Hơn nữa, thư này cho thấy tín đồ Đấng Christ không còn là những nhóm nhỏ nữa nhưng được tổ chức thành hội thánh trong đó có “các trưởng-lão” thành thục có thể cầu nguyện và nâng đỡ người yếu đuối. Thêm vào đó, thời gian trôi qua cũng đủ lâu để tinh thần tự mãn và việc thờ phượng chiếu lệ len lỏi vào hội thánh (2:1-4; 4:1-3; 5:14; 1:26, 27). Vì thế, rất có thể Gia-cơ đã viết thư vào thời điểm sau này, có lẽ không lâu trước năm 62 CN nếu lời tường thuật của Josephus về các biến cố xung quanh cái chết của Phê-tu và các nguồn tài liệu khác cho biết Phê-tu chết vào khoảng năm 62 CN là chính xác.

⁵ Việc sách Gia-cơ nằm trong các bản viết Vatican số 1209, Sinaitic và Alexandrine cho thấy tính xác thực của sách này. Trước Công đồng Carthage năm 397 CN, ít nhất mười bảng danh mục xưa liệt kê các sách Kinh Thánh có ghi sách Gia-cơ. Sách này được những người viết sách thuộc giáo hội thời ban đầu trích dẫn rất nhiều. Nội dung thư của Gia-cơ cho thấy thư rất hòa hợp với các sách khác trong Kinh Thánh.

⁶ Tại sao Gia-cơ đã viết thư này? Xem xét thư một cách kỹ lưỡng cho thấy có những vấn đề khó khăn xảy ra trong vòng anh em. Tiêu chuẩn đạo Đấng Christ bị hạ thấp, thậm chí bị lờ đi, vì thế một số người làm bạn với thế gian và trở nên tà dâm về mặt thiêng liêng. Một số người muốn bịa ra những điều có vẻ như mâu thuẫn nên họ cho rằng thư của Gia-cơ thì khuyến khích đức tin phải có việc làm trong khi thư của Phao-lô thì lại nói sự cứu rỗi là bởi đức tin chứ không phải bởi việc làm. Tuy nhiên, văn cảnh cho thấy Gia-cơ đề cập đến đức tin phải đi đôi với việc làm, chứ không phải chỉ bằng lời nói, trong khi Phao-lô rõ ràng muốn nói đến việc làm theo Luật Pháp Môi-se. Thật ra, Gia-cơ bổ sung lập luận của Phao-lô. Ông khai triển thêm một bước nữa khi chỉ rõ cách thể hiện đức tin. Lời khuyên của Gia-cơ rất thực tế vì thư này bàn về các vấn đề trong đời sống hàng ngày của tín đồ Đấng Christ.

⁷ Những minh họa từ cuộc sống hàng ngày bao gồm thú vật, tàu bè, nông dân và hoa cỏ giúp lập luận của Gia-cơ về đức tin, kiên nhẫn, và chịu đựng thêm phần vững chắc và đầy màu sắc. Việc bắt chước phương pháp dạy dỗ hữu hiệu của Chúa Giê-su làm cho lời khuyên của ông trở nên mạnh mẽ. Thư này cho chúng ta thấy rõ Gia-cơ có sự nhận xét tinh tường về động cơ của mỗi cá nhân.

TẠI SAO HỮU ÍCH

¹⁵ Dù Gia-cơ chỉ nhắc đến danh Chúa Giê-su hai lần (1:1; 2:1), nhưng khi cẩn thận so sánh thư của Gia-cơ với Bài Giảng trên Núi, chúng ta thấy ông nêu nhiều cách áp dụng thực tiễn các lời dạy dỗ của ngài. Trong khi đó, danh của Đức Giê-hô-va xuất hiện 13 lần trong thư này (theo bản dịch New World Translation). Bên cạnh đó, lời hứa của Ngài được nhấn mạnh như là phần thưởng cho các tín đồ Đấng Christ biết gìn giữ đức tin (4:10; 5:11). Gia-cơ nhiều lần lấy ra những minh họa và lời trích dẫn thích hợp từ phần Kinh Thánh tiếng Hê-bơ-rơ để cho lời khuyên thực tiễn. Ông cho biết nguồn của các lời khuyên bảo của mình qua những câu: “theo như Kinh-thánh”, “được ứng-nghiệm lời Kinh-thánh”, và “Kinh-thánh nói”; rồi ông nói tiếp về cách áp dụng các câu Kinh Thánh này vào đời sống người tín đồ Đấng Christ (2:8, 23; 4:5). Để giải thích rõ những điểm khuyên bảo và để xây dựng đức tin nơi Lời Đức Chúa Trời, là Lời có nội dung hòa hợp, Gia-cơ đề cập một cách thích hợp đến: việc làm biểu lộ đức tin của Áp-ra-ham; việc thể hiện đức tin qua hành động của Ra-háp; sự chịu đựng trung thành của Gióp và việc Ê-li tin tưởng vào việc cầu nguyện.—Gia 2:21-25; 5:11, 17, 18; Sáng 22:9-12; Giô-suê 2:1-21; Gióp 1:20-22; 42:10; 1 Vua 17:1; 18:41-45.

¹⁶ Gia-cơ khuyên: làm theo lời chứ không chỉ nghe mà thôi; chứng tỏ đức tin bằng việc làm công bình; tìm niềm vui trong khi chịu đựng thử thách; tiếp tục cầu xin Đức Chúa Trời ban sự khôn ngoan; luôn đến gần Ngài qua lời cầu nguyện; và thực hành luật pháp cao cả “yêu người lân-cận như mình”. Những lời khuyên này vô giá biết bao! (Gia 1:22; 2:24; 1:2, 5; 4:8; 5:13-18; 2:8). Ông dùng những lời mạnh mẽ để cảnh báo về: dạy dỗ sai lầm; dùng miệng lưỡi để nói điều dữ; phân biệt giai cấp trong hội thánh, ham muốn tư dục và tin cậy nơi sự giàu có không bền lâu (3:1, 8; 2:4; 4:3; 5:1, 5). Gia-cơ nói rất rõ rằng làm bạn với thế gian là phạm tội tà dâm về mặt thiêng liêng, đồng thời trở nên thù địch với Đức Chúa Trời. Ông cũng định nghĩa hình thức thờ phượng thực tế mà Đức Chúa Trời xem là trong sạch; đó là “thăm-viếng kẻ mồ-côi, người góa-bụa trong cơn khốn-khó của họ, và giữ lấy mình cho khỏi sự ô-uế của thế-gian” (4:4; 1:27). Tất cả những lời khuyên bảo này, rất thực tiễn và dễ hiểu, chính là điều có thể mong đợi nơi “cột-trụ” này của hội thánh Đấng Christ vào thời ban đầu (Ga 2:9). Thông điệp với những lời chân thành trong sách Gia-cơ vẫn là kim chỉ nam cho tín đồ Đấng Christ trong thời kỳ xáo trộn này vì đó là “sự khôn-ngoan từ trên”, là điều sinh ra “bông-trái của điều công-bình”.—3:17, 18.

¹⁷ Gia-cơ rất muốn giúp các anh em đạt mục tiêu của họ là được sống trong Nước Trời. Vì thế, ông thúc giục họ: “Anh em cũng vậy, hãy nhịn-nhục và bền lòng; vì kỳ Chúa đến gần rồi”. Họ được phước nếu tiếp tục chịu đựng thử thách vì được Đức Chúa Trời chấp nhận, và điều này có nghĩa là họ sẽ lãnh “mão triều-thiên của sự sống mà Đức Chúa Trời đã hứa cho kẻ kính-mến Ngài” (5:8; 1:12). Như vậy, lời hứa của Đức Chúa Trời về mão triều-thiên của sự sống—dù là sống bất tử ở trên trời hoặc sống đời đời trên đất—được nhấn mạnh như là lý do vững chắc để chịu đựng trong khi trung thành phụng sự. Chắc chắn lá thư tuyệt vời này sẽ khích lệ mọi người vươn tới mục tiêu là sống đời đời dù là ở trên trời hoặc trong thế giới mới của Đức Giê-hô-va dưới sự cai trị của Dòng Dõi Nước Trời, Chúa Giê-su Christ.—2:5.

[Chú thích]