Xeeni MaKristau Eekeekhai Vahinrumeel’aya Mwiikimanyo mu Okokhorela Waya?

ATTHU imilyau sinceene annikokhorela ni ottittimiha mwiikimanyo. Eliivuru Encyclopædia Britannica enihimya wira mwiikimanyo “ethoonyeryo yuulupale ya etiini ya eKristau”. Hataa vari siso, maKristau eekeekhai khanrumeela mwiikimanyo mu okokhorela waya. Nthowa xeeni vahinrumeela aya?

Nthowa nimosaa nuulupale okhala wira Yesu Kristu khaakhwenle va mwiikimanyoni. Nuulumo na eKriki ikwaha sinceene nintaphuleliwa okhala “mwiikimanyo”, ti stau·rós. Nuulumo nna nintaphulela “mwirii oowookololowa aahiiso nivatta”. Biibiliya a The Companion Bible, onihimya so: Nuulumo noowi “[Stau·rós] khinnitaphulela okhala mirii miili sowiikimanyiwa . . . Iliivuru sa [Wataana wa Naanano] silempwale ni eKriki, khinikhanle nuulumo nnooniherya mirii miili sowiikimanyiwa”.

Soolepa sinceene sa Biibiliya, sinrumeela nuulumo nikina vaavo vanihimmwa aya ekaruma yiiveliwe Yesu. Nuulumo nno mu eKriki ti xý·lon. (Miteko s’Arummwa 5:30; 10:39; 13:29; aGalasia 3:13; 1 Pedru 2:24, NM) Nuulumo noowi xý·lon nintaphulela “nripu na mwirii” aahiiso “nivatta, ekopo, walaa mwirii”.

Eliivuru Das Kreuz und die Kreuzigung (Mwiikimanyo ni Okhomeliwa va Mwiikimanyoni), elempwale ni Hermann Fulda, etthokiheryaka nthowa naya vaarumeeliwa aya mwirii wohiikimanyiwa wira iiviwe mutthu, eliivuru eyo enihimya so: “Khahiyo wira saanikhala mirii khuta opuro yoowo aathanliwa wiiviwa mutthu vanlakani. Tivonto, nivatta nimosaa paahi ti naathipeliwa vathii. Alavilavi yaanitthukweleliwa aahiiso okhomeliwa vanivattani vale, matata aya yuuraanyiwe ene osuluu wa mwirii ni ikwaha sinceene inawu saya-tho, santthukiwa walaa okhomeliwa”.

Yoowaaminiha yekeekhai tthiri enikhuma mu Nuulumo na Muluku. Murummwa Paulo onihimya wira: “Kristu oonoopola mu wuulumeliwa wa Nlamulo onthumaka, aikhalihaka oowuulumeliwa mwaha wa hiyo, okhala wi vaalempwa wira: ‘oowuulumeliwa tuule othomeiwale vanivattani [Biibiliya a King James Version, oniira “mwirii”]’”. (aGalasia 3:13, NM) Eversiikulu ela Paulo oniromola masuu ari muliivuruni ya Otumererya 21:22, 23, yaawo moowiiwanyeya anihimya mwirii, ohiya mwiikimanyo. Mwaha woowi ekaruma ela yowiiveliwa yaanimwiiriha mutthu okhala “oowuulumeliwa”, khahiyo vooloka maKristau ohela mpa mwaya elatarato ya ekaruma yiivaniwe Kristu.

Iyaakha 300 nuumala Kristu okhwa, khinimphwanya etthu enooniherya wira ale yaahimya okhala maKristau yaanirumeela mwiikimanyo mu okokhorela waya. Masi mu eseekulu ya neexexe, mmalapo Constantino yoowo aari Namalamulela, aahaakhulela okela eKristau yeeyo yaari yoomwareya, nto aahuulaanyiha mwiikimanyo okhala ethoonyeryo ya eKristau. Moohicikha etthu sa muupuwelelo wa Constantino, mwiikimanyo khonavaraane ni Yesu Kristu. Tthiri, mwiikimanyo opacenrye ni amalapo. Eliivuru New Catholic Encyclopedia (Nova Enciclopédia Católica) enaakhulela wira: “Mwiikimanyo onniphwanyaneya mu soolema sa mipantta sotheene, wa ale yaari maKristau ni ale yahaakhanle maKristau”. Asomi anceene, ahoona wira mwiikimanyo onivarihana ni okokhorela itthu seephattu ni soolema sa okokhorela wa amalapo arumeelaka itthu sa okhoveni.

Vano, nthowa xeeni ethoonyeryo ela yeemalapo yuulaanale aya? Woonasa wene, ela yaahuulaana mwaha woophavela waakhweiherya amalapo wira akele “ele yaahimmwa okhala eKristau”. Masi, Biibiliya onnikhoottiha olapela ethoonyeryo eri yotheene yeemalapo. (2 aKorinto 6:14-18) Biibiliya onnikhoottiha-tho mukhalelo ori wotheene wa waakokhorela amuluku eethiru. (Okhuma 20:4, 5; 1 aKorinto 10:14) Tivonto, maKristau eekeekhai aakhalana nthowa nooloka wira ahirumeeleke mwiikimanyo mu okokhorela waya.a

[Footnote]