Niireke Wira Yesu Aayariwe Mweeri wa Dezembro?
BIIBILIYA khonnihimeerya nihiku nene Yesu aayariwe awe. Nto, eyo enninivaha nthowa nuulupale noowi Yesu khaayariwe mweeri wa Dezembro.
Nkahaya muthokorerye mikhalelo sa oriirya ni oviha oBethelehemu, mweeri wa Dezembro, muttetthe yoowo Yesu aayariwe awe. Kisilevi mweeri wa aYuda (okhanle okathi wa Novembro mpakha Dezembro) aari mweeri wooriirya ni woorupa epula. Kisilevi aatthareliwa ni mweeri wa Tevethi (okhanle okathi wa Dezembro mpakha Janero). Waari okathi wooriirya vanceene, imaara sikina yaanimora eneevi mmiyaakoni. Nrowee niwehee ele Biibiliya ennihimeerya awe sa oriirya ni oviha wa mapuro ale.
Eezira, namalepa a Biibiliya, onooniherya wira atthu yaanisuwela wi Kisilevi aari tthiri mweeri wooriirya ni woorupa epula. Nuumala ohimya wira muttitthi waahithukumana oYerusalemu “nihiku nanamiloko mili na mweri wanethanu na xexe [Kisilevi]”, Eezira onihimya wira “mwaha w’orirya . . . khula mutthu anithukumela”. Voohimya sa oriirya okathi ole wa mwaakha, atthu ale yaathukumanne yaahimmye so: “Epula ennirupa vanjene. Khaninwerya okhala otá nno”. (Ézira 10:9, 13; Yeremiya 36:22) Moohaaniherya amakampusi yaakhala muttetthe ole, yaanimananiha wira mweeri wa Dezembro, awo ni ipwittipwitthi saya ahikhalee mmathalani ohiyu okathi ole!
Masi, Biibiliya onihimya wira amakampusi yaari mmathalani alyihaka ipwittipwitthi saya ohiyu waayariwe Yesu. Tthiri, Luka, namalepa a Biibiliya, onooniherya wira okathi ene yoowo, “ekuluttu yeyo yahikhala amakampusi yaviriha ohiyu mmathalani, erupelelaka inama saya”, waattamela oBethelehemu. (Luka 2:8-12) Moone wira amakampusi tthiri yaaviriha ohiyu mmathalani, khahiyo wira yamweetteetta paahi othana. Awo yaarupelela ipwittipwitthi saya mmathalani ohiyu. Niireke wira yoohimmwa eyo yoowi amakampusi yaakhala mmathalani, ennivarihana ni okathi wooriirya ni woorupa epula yinceene oBethelehemu, mweeri wa Dezembro? Nnaari, khenivarihana. Tivonto, itthu siiranen’ye okathi waayariwe Yesu, sinooniherya wira Yesu khaayariwe mweeri wa Dezembro.a
Biibiliya Nuulumo na Muluku onnihimya itthu sinceene sa okhwa wa Yesu, masi onihimya itthu vakhaani paahi sa oyariwa wawe. Ela enniniiriha wuupuwela masuu a Mwene Salomoni yaahimmya awe wira: “Nsina nottittimiheya ti norera ovikana exero yowunkhelexa: nihiku n’okhwa ti norera ovikana nihiku n’oyariwa”. (Musuweli 7:1) Ti mulattu aya Biibiliya vanihimya awe itthu kamosa-kamosa sa orummwa ni okhwa wa Yesu, masi khiyahimya itthu vakhaani paahi sa oyariwa wa Yesu.
[Footnote]
a Wira mphwanye sooleliwa sikina, nwehee eliivuru, Raciocínios à Base das Escrituras, ipaaxina 167-71, yoolaleiwa ni Anamoona a Yehova.
[Picture on page 221]
Okhati waayariwe Yesu, amakampusi ni inamaa saya yiira ari mmathalani ohiyu